Karar Verme ve Hedef Belirleme Yöntemi
| Karar Verme Yöntemi | Açıklama | Uygulama Alanı |
|---|---|---|
| Beyin fırtınası | Fikir üretme ve çözüm bulma sürecidir. Farklı düşüncelerin çatışmasıyla yeni ve yaratıcı fikirlerin ortaya çıkmasını sağlar. | İş, eğitim, sosyal hayat vb. |
| Oylama | Bir kararı belirlemek için genellikle toplulukların başvurduğu bir yöntemdir. Çoğunluğun oyu ile karar alınır. | Demokratik toplumlar, iş yerleri, okullar vb. |
| Fikir birliği | Herkesin hemfikir olması gereken bir karar sürecidir. Tartışma ve uzlaşma gerektirir. | İş yerleri, aile kararları, sosyal gruplar vb. |
| Delegasyon | Bir kararın alınması için yetkinin bir kişiye veya gruba aktarıldığı yöntemdir. | İş yerleri, yönetim, projeler vb. |
| Diktatörlük | Kararın tek kişi tarafından alındığı, genellikle popüler olmayan yöntemdir. | Otoriter rejimler, bazen aileler vb. |
| Uzlaşma | Tarafların bir anlaşmaya varmak için bir şeyden vazgeçmesi gereken bir karar sürecidir. | İş anlaşmaları, politika, hukuk vb. |
| Ayaklarınızla oy vermek | Kararı beğenmeyen kişilerin ayrılabileceği bir yöntemdir. | Politik kararlar, toplu taşımacılık seçenekleri vb. |
| Çoğunluk kuralı | Çoğunluğun isteği üzerine alınan karardır. | Devlet politikaları, topluluklar vb. |
| Oybirliği | Herkesin karar üzerinde hemfikir olduğu fakat tartışma olmadan karar verme yöntemidir. | Küçük gruplar, aile kararları vb. |
| Eşitlik bozucu | Herkes söz sahibi olduktan sonra nihai kararı bir kişinin verdiği yöntemdir. | Spor organizasyonları, aile kararları vb. |
Hepimiz hayatımızın bir noktasında kararsızlık sorunuyla karşı karşıya kalırız, ancak neye ihtiyacımız olduğuna veya ne istediğimize karar vermek her zaman kolay değildir. Bu zorluğun en büyük nedenlerinden biri kaygı bozukluğu ve onun temel çıkış noktası olan korku
Anksiyete genel (her şey hakkında endişelenmek) ya da spesifik olabilir - belirli nesnelere / insanlara karşı korku vb. Korkularınızın ne kadar küçük göründüğü önemli değildir; eğer sürekli geri geliyorlarsa, potansiyel olarak yanlış bir şeyler olabilir!
Tamamen bireysel olan bu soruna sağdan soldan edindiğimiz genellemelere bağlı kalarak bir çare aramak bizi daha büyük bir karmaşaya sürükleyebilir. Hepimizin içinde bulunduğu koşullar ve farklı tecrübeler vardır. Algımız, bakış açımız, kültürel farklılıklarımız, yaşam standardımız ve en önemlisi temel kişilik özelliklerimizin bizi yönlendirdiği seçimler. Veya yönlendiğimiz seçimlerin bizde oluşturduğu temel kişilik özellikleri.
Öncelikler Ve Yine Öncelikler
Şimdi diyeceksiniz ki, karar verme ve hedef belirleme bu kadar zorsa kişi nasıl öncelik belirlesin? Bunun çok kolay bir yöntemi var. Hepimizin hayatta bir takım öncelikleri var. Bir şeyler başka şeylerin önünde gelir daima.
Kendimden örnek verecek olursam; Benim için ailem hayattaki her şeyin önünde gelir. Beni hayata bağlayan ve olmazsa olmazım aileme gelecek olan en ufak zarardan kaçınmaya çalışırım. Zira hayattaki her şeyin üstesinden gelebilirim ama ailemin iyi olduğunu bildiğim sürece. Bu yüzden de önemsediğim şeylerin listesinin ilk sırasında ailem gelir.
Karar verirken ve hedef belirlerken kullanılabilecek birçok farklı yöntem vardır. Kullanılacak en iyi yöntem, duruma ve ilgili kişilere bağlı olacaktır. İşte birkaç popüler yöntem:
1. Beyin fırtınası
bu, fikir üretmeniz veya bir soruna olası çözümler bulmanız gerektiğinde kullanmak için iyi bir yöntemdir. beyin fırtınası yapmak için tek ihtiyacınız olan bir grup insan ve bir beyaz tahta ya da yazı tahtasıdır. grup bir sorun ya da soru üzerinde anlaşmalı ve ardından her kişi aklına gelen fikirleri yazmalıdır. bundan sonra, grup fikirleri tartışabilir ve en iyilerine indirgeyebilir.
2. Oylama
Oylama genellikle demokratik toplumlarda karar almak için kullanılır, ancak işletmelerde ve diğer gruplarda da kullanılabilir. Bu yöntemde her kişi söz hakkına sahiptir ve çoğunluğun oyu kazanır.
3. Fikir birliği
Fikir birliği, herkesin karar üzerinde hemfikir olması anlamına gelir. Bunu başarmak genellikle zordur, ancak genellikle daha iyi kararlarla sonuçlandığı için mümkünse çabalamaya değer. Fikir birliğine varmak için, herkesin bir çözüm üzerinde anlaşana kadar konuyu tartışması gerekir.
4. Delegasyon
Delegasyon, birisine grup adına karar verme sorumluluğunu vermenizdir. Bu, grupta konuyla ilgili diğerlerinden daha fazla bilgi veya deneyime sahip biri olduğunda faydalı olabilir.
5. Diktatörlük
Diktatör, başka kimseye danışmadan karar alan kişidir. Bu yöntem hızlı ve etkili olabilir, ancak genellikle çok popüler değildir.
6. Uzlaşma
Uzlaşma, her iki tarafın da bir anlaşmaya varmak için bir şeylerden vazgeçmeyi kabul etmesidir. Bu, iki tarafın da pozisyonlarından ödün vermeye istekli olmadığı durumlarda iyi bir çözüm olabilir.
7. Ayaklarınızla oy vermek
Bu, insanların alınan kararı beğenmedikleri takdirde ayrılmakta özgür oldukları anlamına gelir. Bu her zaman pratik değildir, ancak bazı durumlarda etkili olabilir.
8. Çoğunluk kuralı
Bu yöntemde grup, insanların çoğunluğunun ne istediğine bakarak karar verir. Bu oylamaya benzer, ancak herkesin oy kullanmasını gerektirmez.
9. Oybirliği
Oybirliği, herkesin karar üzerinde hemfikir olduğu anlamına gelir. Bu konsensüs ile aynıdır, ancak genellikle tartışmanın olmadığı ve herkesin aynı fikirde olduğu bir durumu tanımlamak için kullanılır.
10. Eşitlik bozucu
Eşitlik bozucu, herkes söz sahibi olduktan sonra bir kişinin nihai kararı vermesidir. Bu, bir çıkmaz olduğunda ve kimse bir şey üzerinde anlaşamadığında yararlı olabilir.
11. Tek lider
Bu yöntemde grup için tüm kararları tek bir kişi alır. Bu etkili olabilir, ancak lider adil veya tarafsız değilse adil de olmayabilir.
12. Uzmanlar paneli
Bu yöntemde belirli bir alanda uzmanlığı olan bir grup insan kararları alır. Bu, konu karmaşık olduğunda ve uzmanlık bilgisi gerektirdiğinde faydalı olabilir.
13. Rastgele seçim
Bu yöntemde, gruptan rastgele biri seçilerek karar verilir. Bu, net bir fikir birliği olmadığında ve herkes sadece bu işi bitirmek istediğinde kullanılabilir.
14. Karar yok
Bazen en iyi karar hiç karar vermemektir. Bu, konu önemli olmadığında veya iyi bir çözüm bulunmadığında faydalı olabilir.
15. Yetkiyi devretmek
Bu, daha fazla bilgi veya deneyime sahip başka birinin sizin yerinize karar vermesine izin vermeniz anlamına gelir. Bu, ne yapacağınızdan emin olmadığınızda veya sorumluluktan kaçınmak istediğinizde faydalı olabilir.
16. Vazgeçme
Bu, bir karar verme hakkınızdan vazgeçtiğiniz zamandır. Bu, bir karar verme sorumluluğunu istemediğinizde yararlı olabilir, ancak korkakça da görülebilir.
17. Yazı Tura
Yazı tura atarak karar verdiğiniz durumdur. Bu, net bir fikir birliği olmadığında ve herkes sadece bu işi bitirmek istediğinde kullanılabilir.
18. Bir uzmana danışın
Bu, konu hakkında daha fazla bilgisi olan birine fikrini sormanız anlamına gelir. Ne yapacağınızdan emin olmadığınızda veya ikinci bir görüş almak istediğinizde bu yararlı olabilir.
19. İçgüdülerinize göre hareket edin
Bu, sezgilerinize veya hislerinize dayanarak bir karar verdiğiniz anlamına gelir. Ne yapmanız gerektiği konusunda güçlü bir hissiniz olduğunda bu yararlı olabilir, ancak riskli de olabilir.
20. Üzerinde uyuyun
Bu, bir karar vermeden önce konu hakkında düşünmek için biraz zaman ayırdığınız anlamına gelir. Bu, acele kararlardan kaçınmak istediğinizde faydalı olabilir, ancak aynı zamanda hiç karar vermediğiniz anlamına da gelebilir.
Karar Vermede Zorlanmak
Bir ilişkiniz var diyelim ve karar vermekte zorlandığınız sorunlu bir süreçtesiniz. Yolunda gitmediğini düşündüğünüz o şeyler ile hissettiğiniz bağlılık ve sevgi duygusu arasında sıkışıp kaldığınız o an. İşte şimdi bir kağıt ile kalem alıyorsunuz elinize ve başlıyorsunuz bir liste yapmaya;
Nedir sizi bir ilişkide mutlu eden şeyler? Ya da söz konusu yolunda gitmeyen o şeyleri yolunda gider hale getirecek etkenler neler?
Sadakat
İlgi
Sevgi
Hareket
Adalet
Maddiyat
Anlayış
Kişisel alan
Bu şekilde maddeleyebileceğiniz ve tamamının kendi önceliklerinizden oluşacağı en az 30 maddelik bir listeden söz ediyorum. Farkındaysanız sizden 5 maddelik bir öncelik listesi istemedim. 30 maddelik istedim. Eğer 5 maddelik isteseydim oldukça zorlanırdınız işte işin sırrı. Karar vermekte zorlanan birisinin kullanması gereken altın yöntemlerden biri. Bu yöntem her zaman işe yarar; eleyerek gitme yöntemi.
Listemiz hazırsa devam edelim. Bu listeden önce 15, sonra 7 ve sonra da 3 maddenin üzerini çizmenizi istiyorum. Önemli bir ara not. Unutmayın, olmasa da olur diğer maddeler üzerini çizdiklerimden çok daha önemli diyebileceğiniz maddeler olmalı. İşte geriye kalan o 5 madde sizin öncelikleriniz. Ve bu 5 maddeyi de kendi içinde önceliğinize göre sıralamanız çok önemli.
Hedef Belirleme Yöntemi
Hedef belirleme istediğiniz her şeye ulaşmak için bir anahtar anlamındadır. Eğer bu alanda tanıdığınız başarılı birisine sorarsanız size başarılarının çoğunu hedef belirleme ve ulaşma sürecine borçlu olduklarını söyler. Peki, hedef başarı ve mutluluk mu?
Şimdi yeniden sorunlarınıza odaklanın, yukardaki 5 maddeyi ilişki içerisinde yüzdelik dilim olarak ele alın. Kalan 5 maddenin ilk sırasında sadakat geliyorsa kaç veriyorsunuz 100 üzerinden? 100 verdiyseniz oo şahane! Diyelim 70 verdiniz bunun üzerine durup bir düşünmeli. 50 ise daha da ciddi düşünmeli. 30 ise hiç düşünmemeli olay mahallini direkt terk etmelisiniz.
Bir düşünsenize listenizin en başında bulunan o madde, bir ilişkide olmazsa olmazlarınızın en önemlisi ve siz bu en önemli şeyden yoksunsunuz. Peki böylesi bir yoksunluk yaşadığınız ilişkide ne kadar mutlu olabilirsiniz? Peki diyelim ki sadakate 100 verdiniz ve maddiyata da 70 verdiniz. Bu durumda ilişkiyi mi yeniden gözden geçirmeliyiz yoksa sorunu mu? Elbette önceliğimiz mutlaka bu maddenin neden olduğu sorunlar ve bunların çözümü üzerine düşünüp ona göre hedefimizi belirlemeliyiz.
Çözüm Bulmak
Neydi hedefimiz? Gitmek veya kalmak? Peki ya bu sorun gitmeye değer bir sorun mu gerçekten? Eğer sıfır ya da eksilerde ise üzerine belki daha fazla eğilmeliyiz. Ancak 50 ve üzeri ise soruna çözüm bulmak gerekiyor. Uyguladığımız yöntem bir kriter belirleme oyunu değil, bu maddelere verdiğimiz yüzdelik dilimleri tamamen sorun, çözüm ve hedef belirleme konusunda bize yardımcı olması için belirlediğimiz basit bir eleme yöntemi.
Bu yüzden hayatımızdaki olmazsa olmazlarımızı bu şekilde belirlemezsek hedeflerimize ulaşmakta büyük bir güçlük yaşarız. Hatırlatmakta fayda var bu yöntemi yalnız ikili ilişkileriniz için değil sosyal yaşantınız yahut iş yaşamınızdaki güçlükler içinde rahatlıkla kullanabilirsiniz.
Hayattan, ilişkilerden, kendimizden beklentilerimiz neyse ona göre bir standarda kavuşmanın en basit yöntemlerinden biri hedef belirleme. Belirleyeceğiniz hedefe ise duygusal bir konuda mantığa göre öncelikler belirleyerek ulaşabilirsiniz.
Hedefi olmayan bir gemiye hiçbir rüzgâr yardım etmez. İş hayatında hedeflerinize ulaşmak için birbirinden farklı ücretsiz online eğitimler alabilirsiniz. Örneğin, Kariyer Hedefinize Yardımcı Olan Sertifikalar neler bunları bilmenizde fayda var.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.
