İş Hayatında Kadının Var Olma Çabası
Dönemler | Kadının Durumu | Zorluklar |
---|---|---|
İlkel Kabile Hayatı | Aileden sorumlu, soyu devam ettiren. | Özgürlüklerin sınırlı olması. |
Ataerkil Sistem Dönemi | Ekonomi ve siyasette erkeklerden daha az katılım. | Yetersiz eğitim, iş yerinde yaşanan sorunlar, anne olmak. |
Modern Zamanlar | Ev ve aile ile birlikte iş hayatında da yer alması beklenir. | Dengeli bir hayat sürdürme, çocuklar ve eş arasında denge kurma. |
İş Hayatı | Eşit haklara sahip olmayan ve cinsiyet ayrımına maruz kalan birey. | İş hayatında eşitsizlik, cinsiyetçi yaklaşım, takdir edilmeme. |
Toplum Beklentisi | Ev işleri, çocuk bakımı ve eşini mutlu etmekle sorumlu. | Kişisel gelişim ve kariyer yapma fırsatı bulamama. |
Eğitim | Eğitim seviyesi yetersiz kalabilir. | Kırsal kesimlerde eğitim fırsatlarından yoksun olma. |
Siyasi Katılım | Erkeklerden daha düşük katılım oranı. | Ayrımcılık, cinsiyetçi yaklaşımlar. |
Evlenme ve Çocuk Sahibi Olma | Toplum tarafından zorunlu kılınmış birey. | Erken yaşta evlilik, istenmeyen hamilelikler. |
Ekonomik Bağımsızlık | Ekonomik açıdan bağımsız olmak için çaba gösterir. | Cinsiyet ayrımcılığı, düşük ücretler. |
Gelişmiş Ülkelerde Kadın | Gelişmiş ülkelerde daha fazla hak ve eşitliğe sahip. | Yine de bazı alanlarda eşitsizlik. |
İnsan soyunun evrimsel gelişim tarihine baktığımızda kabile hayatında anaerkil sistemin baskın olduğu görülür. İlkel kabile hayatında kadın aileden sorumlu ve soyu devam ettiren en güçlü kişi örneği ile karşımıza çıkar. Kabileler arası güç - iktidar savaşlarının başladığı dönemle birlikte de ataerkil sistemin daha baskın hâle geldiğini görebiliriz.
Ataerkil anlayışın yönetimde olduğu bu dönemde kadınların ekonomi veya siyaset gibi alanlarda erkeklere oranla daha az katılım sağladığını görmekteyiz. Bunun nedenleri arasında yetersiz eğitim, iş yerinde yaşanan sorunlar ve anne olmak gibi konuları sayabiliriz. Ne yazık ki iş hayatında kadın ve anne olmak zordur.
İş Hayatında Kadın Olmanın Zorluğu
İş hayatında kadın çalışanların yaşadığı sıkıntılar günümüzün büyük sorunlarından biri hâline gelmiştir. Bu durum yüz binlerce yıllık insanlık tarihi ile karşılaştırıldığında büyük bir ironi yaratmaktadır. Bugün toplumun bir kadından beklentisi yemek yapmak, evi temizlemek, mutlaka evlenmek, çocuk yapmak ve bakmak, kocasını mutlu etmek veya kocasının kazancı ile yetinebilmek.
Bu listeyi çok daha uzatılabilir. Aynı şekilde toplumun erkekten beklentisi de çalışıp para kazanmak, askerlik yapmak ve evlenmek. Bu anlayışla birlikte kadının iş hayatına girmesi daha da zorlaşmak. İş hayatında kadın olmanın ağırlığı fark edilmeli.
TÜİK verilerine baktığımızda ülke geneli erkek çalışan nüfus oranı %65,8 iken bu oran kadın çalışanlarda %29,3. Bununla beraber büyük şehirlerde yaşayan kadınların iş hayatına katılım oranı da küçük şehirlerde yaşayan kadınlara göre daha fazla.
İş Hayatında Kadın Erkek Cinsiyet Ayrımcılığı
İş hayatında kadınlar erkeklere göre katılım oranında daha az. Bu oranın daha düşük olmasının en önemli sebeplerinden birisi geleneksel düşünce yapısı. "Erkek çalışır, kadın evde kalır" zihniyeti ile hareket eden bireyler iş yerinde mobbing, taciz ve iş kollarına göre cinsiyet ayrımcılığı gibi sorunları daha da arttırmaktadır.
Örneğin, bir erkeğin okul servisi şoförlüğü yapması normal karşılanırken bir kadının bu işi yapması anormal karşılanmakta. Şoförlük mesleği erkeklere ait bir olgu gibi benimsenmiş. Burada mesleği icra etmek için erkek olma ön koşulu toplum bilinçaltına yerleşmiştir. Bir okulun servis şoförlüğü için kadın ve erkek bireylerin başvurusu değerlendirilirken güvenilir yada iyi şoför olma kabiliyetinden ziyade öncelik cinsiyete verilmektedir.
Ayrımcılığa Yaşanmış Bir Örnek
Daha farklı bir sektörde yaşadığım örnek üzerinde incelersek yine aynı algıyı görmek mümkün. Yeni mezun bir genç kadın olarak bilgisayar teknisyenliği pozisyonu için başvuruda bulunduğum firmanın insan kaynakları personeli ile yaptığım mülakat sadece 5 dakika sürdü. Önceden gönderdiğim özgeçmişimi inceleyerek beni görüşmeye çağıran insan kaynakları uzmanı karşısında genç bir kadın gördüğü için şaşkınlık taşıyan yüz ifadesini gizlemekte bir an zorluk yaşadı.
Kişisel bilgilerimi teyit ettikten sonra "Biz aslında erkek teknisyen arıyoruz ama değerlendirdikten sonra size dönüş yaparız" diyerek görüşmeyi sonlandırdı. Bu iki farklı örnekte yaşanan sorunları ele aldığımızda ortak bir sonuç elde ediyoruz. İşin cinsiyete ait olması fikri.
İş Hayatında Kadın İstihdamı
Bugün bir çok firma öncülüğünde kadın istihdam projeleri yürütülmekte. Özellikle anne olup iş bulma konusunda sıkıntı çeken kadınlar için sosyal sorumluluk projeleri de var. Bunun en güzel örneği, Türkiye'nin önde gelen boya firmalarından birinin başlattığı "
Genelde bu tip projeler kapsamında çok iyi sonuçlar alınmakta. Fakat tek çözüm bu projeler değil. Asıl çözümlerden biri iş hayatında kadın çalışmasının normalleşmesi. Bunun için de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile ortak bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı. İçinde bulunduğumuz teknoloji çağında geleneksel bağnazlıktan kurtulduğumuz anda kadınlar iş hayatında var olmaya çalışma ve beraberinde getirdiği sorunlardan da kurtulmuş olacak.
İş Hayatındaki Kadınların Oranı Nedir?
TÜİK verilerine baktığımızda ülke geneli erkek çalışan nüfus oranı %65,8 iken bu oran kadın çalışanlarda %29,3. Bununla beraber büyük şehirlerde yaşayan kadınların iş hayatına katılım oranı da küçük şehirlerde yaşayan kadınlara göre daha fazla.
İş Hayatında Kadınların Az Olmasının Sebebi Nedir?
Bu oranın daha düşük olmasının en önemli sebeplerinden birisi geleneksel düşünce yapısı. "Erkek çalışır, kadın evde kalır" zihniyeti ile hareket eden bireyler iş yerinde mobbing, taciz ve iş kollarına göre cinsiyet ayrımcılığı gibi sorunları daha da arttırmaktadır.
İş Hayatında Kadın Olmak Neden Zordur?
Bugün toplumun bir kadından beklentisi yemek yapmak, evi temizlemek, mutlaka evlenmek, çocuk yapmak ve bakmak, kocasını mutlu etmek veya kocasının kazancı ile yetinebilmek. Bu anlayışla birlikte kadının iş hayatına girmesi daha da zorlaşmak.
Yazar: Derya Uşma
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.