Halıcılık ve Kilimcilik Bölümü (MYO)

Geleneksel olarak yapılmakta olan el sanatlarımızdan biri de halıcılık ve kilimcilik sanatıdır. Halı ve kilim dokumacılığı, Anadolu kültüründeki en eski dokuma türü olarak biliniyor. Bu dokumaların ilk örneklerine, İslamiyetten önce yaşamış olan Orta Asya bölgesindeki Türk toplumlarında rastlanmıştır. Bu örneklerin en eskisi Pazırık Kurganı (Altay bölgesindeki en eski yığma mezar alanı) içinde bulunan bir halı örneğidir (M.Ö. 5. yüzyıl). 

Türklerin Orta Asya’dan Anadolu’ya göçüyle birlikte, halıcılık ve kilimcilik gibi dokuma sanatları, Anadolu’da da yayılmaya başlamıştır. Bu dönemlerden kalan halı ve kilim dokuma örneklerine, İstanbul'daki Türk İslam Eserleri Müzesi ve bunun gibi müzeler aracılığıyla ulaşabiliyoruz. 

Eski dönemlerde, Anadolu’da halı ve kilim dokumacılığı türlerinin gelişmesindeki temel etken ticaret yolları olmuştur. Dünyanın en önemli ticaret yollarından birisi Anadolu’dan geçen İpek Yolu’dur. Dolayısıyla bu civardaki Konya, Kayseri, Sivas, Aksaray, Uşak, Kula, Gördes, Bergama ve Milas gibi bölgelerde dokumacılık gelişmiştir. Halıcılık ve kilimciliğin geçmişi bu kadar eski yüzyıllara kadar uzanmasına rağmen, kültürümüzdeki değeri hiç eksilmez. Hatta Uşak ve Milas halıları gibi, dünyaca ünlü halılarımızın hem maddî hem manevî değeri çok fazladır. Bu halılar öylesine kıymetli halılardır ki, bazılarının değerlerine paha bile biçilemiyor. Astronomik ücretler karşılığında satılan halı ve kilimlerimiz, bu eserlerin aslında birer sanat eseri olduğunu kanıtlıyor. 

Bu dokuma ürünlerinin maddî ve manevî değerini belirleyen en önemli iki etken; el işçiliği ve “antika” sayılabilecek kadar eski olmasıdır. Eskiden halı ve kilimler, sadece dokuma tezgâhlarında yapılabildiği için, o dönemlerden kalan eserler çok değerli sayılıyor. Çünkü el işçiliği, bir esere çok fazla değer katan bir faktördür. Aynı şekilde; elde işlenen halı ve kilimlerin kaç yıllık olduğu da başka bir bir değer ölçüsüdür. Örneğin, 50 yıllık bir el halısı ile 500 yıllık bir el halısının değeri aynı değildir. Bunun gibi, 100 yıllık bir el halısının değeri de 1000 yıllık bir el halısıyla aynı olamaz. Burada bahsettiğimiz değeri, hem maddî hem de manevî değer olarak düşünmek gerekiyor. Çünkü sanat eserleri bir tek ölçüyle değerlendirilemez. 

Halıcılık ve Kilimcilik Bölümü ve bu alandaki diğer bölümler sayesinde, atalarımızdan bize kalan bir kültürel mirası yaşatabilmemiz mümkün olacaktır. Eğer bu bölümler olmasaydı, bu konuda yetişmiş uzman kişiler olamayacaktı. Sonuçta fabrikalarda, günün modasına göre ve kültürel miraslarımızın izi olmayan halı ve kilimler üretilecekti. Bu bölüm sayesinde; geleneksel motiflerimiz çağımıza uygun tasarımlarla halı ve kilimlerimizde yaşayacaktır.

Halıcılık ve Kilimcilik Bölümü (MYO)

Halıcılık ve Kilimcilik bölümü, halı ve kilim dokuma tekniklerinin eğitiminin verildiği bir ön lisans programıdır. Bölüme merkezî yerleştirme sınavının TYT puan türüyle öğrenci kabul ediliyor. Bu bölüm aktif olarak sadece Gaziantep Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu bünyesinde bulunuyor.  

Halıcılık ve Kilimcilik bölümünün temel amacı, halı teknikeri ve desinatörü yetiştirmektir. Bölümde; halıcılık ve kilimciliğin tarihinden bilgisayar destekli tasarıma kadar birçok eğitimi içeren bir ders plânı mevcut. Ayrıca teorik dersler, uygulamalı dersler ve meslekî İngilizce eğitimi de ders plânına dahil. Bölümden mezun olabilmenin temel koşullarından birisi ise, zorunlu bir ders olan "İşyeri Eğitimi" (I ve II) derslerine ait stajların tamamlanmasıdır. 

Öğrencilerin bu bölümde geliştirebilecekleri yeteneklerinden bazıları; 

• Problemleri saptamak ve bunlara hızlı çözümler üretmek,

• Girişimci olmak,

• Güçlü iletişim kurmak, 

• Teknolojik ve sanatsal yeniliklere açık olmak, 

• Ekip olarak uyumlu çalışabilmektir.

Halıcılık ve Kilimcilik bölümü ile ilgili olan lisans bölümleri şu şekildedir:

Dikey Geçiş Yapılabilecek Lisans Bölümleri

• Çiçek, Örgü, Dokuma Öğretmenliği

• Dekoratif Sanatlar Öğretmenliği 

• Geleneksel Türk El Sanatları 

• Geleneksel Türk El Sanatları Öğretmenliği 

• Halı, Kilim ve Eski Kumaş Desenleri Nakış Öğretmenliği 

ayrıca bu lisans bölümlerine geçiş yapmanın dışında, aşağıdaki lisans bölümlerini okumak da doğru bir adımdır. akademik kariyer için, bu alanla ilgili yüksek lisans bölümlerine de devam edilebilir. Bu akademik disiplinlerin öğrencilere katacakları donanımla, halıcılık ve kilimcilik alanında tam anlamıyla uzmanlaşılabilir.

Dikey Geçiş Dışında Tavsiye Edilen Lisans Bölümleri

• El Sanatları

• El Sanatları Tasarımı ve Üretimi

• Geleneksel Türk Sanatları

Halıcılık ve Kilimcilik Bölümünün İş İmkânları Nelerdir?

Halıcılık ve Kilimcilik bölümü mezunları, genellikle halı teknikeri unvanıyla iş bulabiliyorlar. Mezunlar için iş imkânları genellikle aşağıdaki yerlerde bulunuyor:

• Kültür Bakanlığı’nın ilgili kurum ve kuruluşları,

• Halı ve kilim sektöründe faaliyet gösteren kamu veya özel işyerlerinde pazarlama ve satış bölümleri,

• Halı ve kilim alanında antik eser satışı yapan antikacılar ve özel halı mağazaları,

• Halı ve kilim sektöründe çalışan fabrikalar,

• Halk eğitim merkezleri (usta öğretici olarak).

Halıcılık ve Kilimcilik Bölümü Mezunları Ne İş Yapar?

Halıcılık ve Kilimcilik bölümü mezunları, çalıştıkları işyerlerinde aşağıdaki işleri yaparlar: 

• Halı ve kilimlerin tasarımlarını yapar, 

• Tasarımların renk, motif ve ölçülerini tespit eder,

• Tasarımda kullanılacak ipliğin boya türünü belirler,

• El tezgahında yapılacak dokumalar için tezgahın ayarlarını, fabrikalarda yapılacak dokumalar için makine ayarlarını kontrol eder. 

• Halı ve kilimin üretim teknikleri ile pazarlama aşamasını yürütür.

• Kendi atölyelerinde, kendi tasarım işlerini yapabilirler.

Halıcılık ve Kilimcilik Bölümü Dersleri Nelerdir?

Halıcılık ve Kilimcilik bölümü dersleri, teorik bilgileri ve uygulamalı eğitimleri içeren bir plâna sahip. Eğitim programında zorunlu derslerin yanı sıra, seçmeli derslerin de bulunduğunu söylemeliyiz.
Ders programındaki zorunlu derslerin yoğunluğu, öğrenciler için iyi bir donanım amacı taşıyan bir plândır. Teknik dersler ve çizim dersleri gibi derslerin zorunlu olması, öğrencilerin deneyim düzeylerinin eşitlenmesini sağlıyor. Seçmeli derslerin az olması, eğitim programı konusunda bizi yanıltmamalıdır.

Halıcılık ve Kilimcilik bölümünün zorunlu dersleri şunlardır:

• Toplumsal Duyarlılık Projesi

• Genel ve Mesleki Etik

• Genel Halı Teknolojisi  

• Tekstil Lifleri

• Temel Sanat Eğitimi

• Kalite Güvencesi ve Standartları

• Temel Desen Bilgisi

• İplik Teknolojisi

• Polipropilen İplik Üretim Teknolojisi

• Matematik

• Pazarlama Bilgisi

• Desen Tasarımının Temelleri

• İşletme Yönetimi

• Motif Çizim Teknikleri

• Ofis Otomasyonu

• İşyeri Eğitimi

• Mesleki Tasarım ve Üretim

• Halıda Üretim ve Maliyet Hesapları

• Özel Halı Üretim Teknikleri

• Modern Halılarda Desen Çizimi

• Klasik Halılarda Desen Çizimi

• Mesleki Tasarım ve Üretim

Bölümdeki seçmeli derslerden bazıları da şunlardır: 

• Girişimcilik

• Halı Testleri

• Makine Halısında Özel İşlemler

• Tafting Halı Üretim Teknolojisi

Halıcılık ve Kilimcilik Bölümünün Taban Puanları ve Başarı Sıralamaları

2020 yılı itibariyle Halıcılık ve Kilimcilik bölümü için iki üniversite kontenjan açmış durumdadır. Ancak sadece Gaziantep Üniversitesi’nin (50 kontenjan) taban puanı ve başarı sıralaması oluşmuş durumda. Bu bölümün tek taban puanı 192,362 ve başarı sıralaması da 1681051 olarak kayıtlara geçmiştir. 
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi 2020 yılı için bu bölüme 15 kişilik kontenjan ayırmıştır. Ancak kontenjanı dolmadığı için taban puanı ve başarı sıralaması oluşmamıştır.