Görsel Sanatlar Öğretmeni Nedir? Ne İş Yapar?

Görsel sanatlar öğretmenlerinin, resim öğretmenlerine benzer özellikleri vardır. Bu özellikleri anlayabilmek için öncelikle sanat ve görsel sanatlar kavramlarının ne olduğunu bilmemiz gerekir. “Sanat” kavramı; genel kullanım olarak, görsel sanatları ifade etmek için kullanılır. Sanat kavramının kapsadığı iki alandan birisi “pratik sanatlar” ve diğeri de “güzel sanatlar”dır. 

Pratik sanatlar, “zanaat” ve “endüstriyel sanatlar” olarak da anılıyor. Güzel sanatlar ise, yaratıcılığın kullanıldığı ve çoğunlukla el yardımıyla yapılan sanatlardır. Örneğin resim, heykel, seramik, mimarî gibi plastik sanatların hepsinde el çizimleri veya elle şekil vermeler mutlaka kullanılır. Görsel sanatlar, hem pratik sanatları hem de plastik sanatları kapsayan bir kavram olarak karşımıza çıkıyor. Görsel sanatların en öne çıkan özelliği, göze hitap edecek tarzda yapılmalarıdır. 

Görsel sanatlara dâhil olan sanat dallarından bazıları şunlardır:

• Resim

• Heykel

• Mimarlık

• Fotoğrafçılık

• Grafik

• Seramik

• Cam 

• Rölyef

• Duvar Boyama

• Gravür

• Karikatür

• Çizgi Film

• Anime

• Çini

• Geleneksel El Sanatları

• Grafik ve Resim sanatlarının 3d Yazılımları

Ayrıca; gösteri sanatları, iç mimarlık, süsleme sanatları ve moda tasarımı gibi sanat dalları da görsel sanatlara dâhil edilen türlerdendir. Sanat ve görsel sanatlar kavramlarına baktıktan sonra, “görsel sanatlar öğretmeni”nin ne anlama geldiğini daha iyi anlayabiliriz.

Bu yazıda, “Görsel Sanatlar öğretmeni nedir?”, “Görsel Sanatlar öğretmeni ne iş yapar?”, “Görsel Sanatlar öğretmeni nasıl olunur?” ve “Görsel Sanatlar öğretmeni maaşları” gibi konu başlıklarının detaylarını bulacaksınız.

Görsel Sanatlar Öğretmenliği konusunun birlikte bakmaya ne dersiniz?

Görsel Sanatlar Öğretmeni Nedir?

Görsel Sanatlar Öğretmeni, okul veya kurs gibi eğitim ortamlarında, görsel sanatlar alanında eğitim veren ve onların yeteneklerini geliştirmesinde destek olan öğretmendir. Okulöncesi dönemden başlayıp ilkokul, ortaokul ve lise dönemlerine kadar bu branşta dersler verilmeye başlanıyor. Dolayısıyla da bu branş öğretmenleri, geniş bir eğitim yelpazesinde iş bulma olanakları bulabiliyor. 

Tanımlayacak olursak “görsel sanatlar öğretmeni”; resim, fotoğraf, seramik, sahne sanatları gibi dallarda eğitim programı yürüten öğretmenlerdir. Görsel sanat dalları çok sayıda olduğu için, görsel sanatlar öğretmenlerinin çalışma alanları ve ortamları da değişkenlik gösterir.

Görsel sanatlar ''teorik'' ve ''pratik'' olarak iki şekilde uygulanan bir derstir. Bu nedenle görsel sanatlar öğretmeninin, birçok alanda bilgili olması gerekir. Hem ülkemizde hem de dünyadaki sanat akımlarından ve sanat dünyasındaki yeni gelişmelerle ilgili olması gerekir.

Ülkemiz genelinde 50 civarında bulunan güzel sanatlar fakülteleri, görsel sanatlar öğretmeni olmak için gidilmesi gereken fakültelerdir. Bu fakültelerin yarısına yakınının da Ankara, İzmir ve İstanbul’da yer aldığını söylemeliyiz. Öğretmenlik yapmak isteyen güzel sanatlar fakültesi mezunları, formasyon eğitimlerini tamamladıktan sonra öğretmen olabilirler.

Görsel Sanatlar Öğretmeni Ne İş Yapar? 

Görsel Sanatlar öğretmeni, ilgili bakanlık tarafından verilen müfredata göre görsel sanatlar eğitim programını hazırlayıp uygular. Görsel sanatlar öğretmeninin en çok yaptığı işlerin başında resim dersi eğitimi vardır. Aslında eskiden “resim öğretmeni” diye anılan öğretmenlik türünün, şimdilerde “görsel sanatlar öğretmeni” olarak anıldığını söyleyebiliriz. 

Görsel sanatlar öğretmenliği, teknik olarak resim öğretmenliği ile benzerdir. Ancak görsel sanatlar öğretmenliğinde bazı farkları da görebiliriz. Bu farklardan birisi; bu öğretmenlerin fotoğraf, sahne sanatları, seramik ve sinema gibi sanatlara ait bilgileri de öğretmesidir.

Görsel Sanatlar öğretmenlerinden beklenen görevlerden bazıları şunlardır:

• Müfredata ve okul idaresinin belirlediği eğitim politikasına göre ders plânları hazırlamak,

• Sanatsal çalışmaların yapılacağı atölyelerin hazırlanmasını sağlamak,

• Öğrencilerin yaş gruplarına ve yeteneklerine göre çalışmalar yaptırmak,

• Öğrencilerin sanat ve kültür konusundaki gelişim seviyelerini takip etmek,

• Öğrencilerdeki görsel algıların ve el becerilerinin gelişmesini desteklemek,

• Öğrenciler için yaratıcı bir öğrenme atmosferi hazırlamak, 

• Öğrencilerin yaptıkları çalışmalardaki sanatsal gelişimi takip etmek,

• Okuldaki toplantılara ve öğrencilerin yaptığı etkinliklerine katılmak,

• Okul adına düzenlenen sergi benzeri etkinlikleri plânlayarak idare etmek,

• Geleneksel resim ve modern resim konusundaki teknikleri öğretmek,

• Öğrencilerin el yeteneklerini geliştirmek için onlara ödev veya projeler vermek,

• Öğrencilerin durumları ve sanatsal gelişimleriyle ilgili velileri bilgilendirmek.

Görsel Sanatlar Öğretmeni Maaşları

Görsel Sanatlar öğretmeni maaşları, bağlı olunan kuruma ve ders saatine göre değişebilir. Devlet okullarında çalışan öğretmenlerin maaşları, maaş ve ek ders ücreti olarak belirleniyor. Özel okullardaki maaşlar ise, sadece maaş şeklinde oluyor. 

Görsel sanatlar öğretmeni maaşı" konusuna gelecek olursak, öncelikle şunu söyleyebiliriz ki, görsel sanatlar öğretmeninin aldığı maaş ve diğer branş öğretmenlerinin maaşı arasında pek fark yoktur. Devlet okullarındaki öğretmenlerin maaşları kıdemlerine ve çalışma yıllarına göre artabiliyor. Ayrıca ek ders ücreti, sınav ücretleri (sınavlarda görevlendirme karşılığı) gibi ücretler de maaşa katkı yapabiliyor. Özel eğitim kurumlarında böyle bir durum söz konusu değildir.

“Görsel sanatlar öğretmeni maaşı” merak konusudur. Bu öğretmenlerin 2021 yılında aldıkları maaşların, 3500 TL ile 5000 TL arasında değiştiğini söyleyebiliriz. Görsel sanatlar öğretmenlerinin maaşları, 15 ders saati karşılığı belirleniyor. Bunun nedeni de görsel sanatlar dersinin, diğer dersler kadar çok olmamasıdır. 15 saatten fazla yapılan dersler ise ek ders ücreti şeklinde ödeniyor. Öğretmenlerin medenî durumuna göre bu ek ücretlere, asgarî geçim indirimi (AGİ) denilen ek ücretler de eklenebiliyor.

görsel sanatlar öğretmenlerinin aldıkları maaşlarını etkileyen diğer etkenlerden birisi de akademik kariyer konusudur. Yüksek lisans veya doktora gibi akademik adımları tamamlayan öğretmenlerin maaşlarına ek ücretler yansıdığını söyleyebiliriz. 

Kamu çalışanı olan öğretmenlerin maaşlarını etkileyen başka bir koşulsa, kademeleridir. Kademesi, 1/4 (en yüksek) olan ve kademesi 9/1 (en düşük) olan bir öğretmenin maaşı arasında fark vardır.

Gelelim özel okullara… Özel eğitim kurumlarında çalışan görsel sanatlar öğretmenlerinin aldıkları maaş 5.000-6.000 TL’den fazla olabiliyor. Okulda ayrıca yaptıkları etütler ve özel atölye çalışmaları da bu maaşa ek olunca, aylık gelirleri artabiliyor. Okulların dışındaki eğitim kurumları olan sanat kurslarında, ders saati sayısına göre değişen maaşlar verilebiliyor. Özel ders veren görsel sanatlar öğretmenleri için, ders saati başına yüksek ücretler alabildiklerini söyleyebiliriz.

Görsel Sanatlar Öğretmeni Nasıl Olunur?

Görsel sanatlar öğretmeni olmanın en önemli koşullarından birisi, sanatsal alanlarda yetenekli ve istekli olmaktır. Sanata yeteneği veya isteği olmayan birinin görsel sanatlar öğretmeni olması pek mümkün değildir. “Görsel Sanatlar öğretmeni nasıl olunur?” sorusunun cevabını iki yol şeklinde açıklayabiliriz: 

Birincisi; üniversitelerin eğitim fakültelerindeki “resim öğretmenliği” gibi lisans eğitimlerini başarıyla tamamlamaktır. Bu fakültelerdeki bölümleri kazanabilmek için özel yetenek sınavına girmeye gerek yoktur. Eğitim fakültelerindeki diğer bölümlerde olduğu gibi, bu bölüme de üniversiteye giriş sınavındaki TYT puanıyla girilebilir. Bu yol izlenirse, ek olarak pedagojik formasyon eğitimi almaya gerek kalmıyor. Çünkü lisans eğitimi sırasında, formasyon dersleri öğrencilere veriliyor.

Görsel sanatlar öğretmeni olabilmek için ikinci yol ise; güzel sanatlar fakülteleridir. Bu yolu tercih edenlerin, ayrıca özel yetenek sınavına girmeleri gerekiyor. Güzel sanatlar fakültelerindeki “görsel sanatlar”, “görsel sanatlar ve tasarım” veya “resim” eğitimlerini almak, görsel sanatlar öğretmenliği için ilk adımdır. İkinci adım ise, öğretmenlik yapabilmek için gereken formasyon eğitimini tamamlamaktır. 

Formasyon eğitimini alan mezunların, devlet okullarında çalışabilmeleri için yeterli bir KPSS puanı almaları ve atanmaları gerekiyor. Özel eğitim kurumlarında çalışabilmek için KPSS şartı bulunmuyor.