Endüstriyel Psikolog Nedir? Ne İş Yapar?
Konu | Açıklama | Örnek Faaliyetler |
---|---|---|
Endüstriyel Psikolog Nedir? | Örgüt ve endüstri psikolojisi üzerine uzmanlaşan ve bu konuda üniversite düzeyinde eğitim almış kişilere denir. | İş analizi, iş tasarımı, işe alım ve eğitim süreçlerinin yönetimi |
Psikoloji ve Endüstri | Endüstri ve örgütlerdeki çalışanların psikolojik durumlarının belirlenmesi ve iyileştirilmesi ile ilgili çalışmalar yapılır. | Çalışanların motivasyonunu artırmak, iş tatminini sağlamak, uyum süreçlerini yönetmek |
Endüstriyel Psikologun Görevleri | İşe alım, oryantasyon, eğitim, performans değerlendirmesi gibi bir dizi süreçten sorumlu olan kişidir. | Personel seçimi, işe yerleştirme, iş analizi ve tasarımı, performans değerlendirme |
Endüstriyel Psikologun Önemi | Çalışanların motivasyonunu ve verimliliğini artırmak, işyeri çatışmalarını çözme, verimliliği artırma gibi konularda önemlidir. | Çalışan memnuniyeti anketleri düzenlemek, performans değerlendirme süreçlerini yönetmek |
Endüstriyel Psikologun Rol ve Sorumlulukları | Üst yönetimle çalışanlar arasında bir köprü görevi görür ve işyerindeki psikolojik sorunları çözme konusunda stratejiler geliştirir. | Çalışanlara kariyer danışmanlığı yapmak, çalışan sorunlarını çözümlemek |
Endüstriyel Psikoloji Alanları | Çalışma psikolojisi, örgüt psikolojisi, iş psikolojisi gibi farklı psikoloji dalları çalışma yaşamını konu edinmiştir. | Kişinin motivasyonu, doyum sağlaması, morali ve kişiler arası ilişkileri incelenir. |
Endüstri Psikolojisi Tarihsel Gelişimi | 1970’li yıllara kadar Endüstri psikolojisi, daha sonrasında ise endüstri ve örgüt psikoloji olarak anılmaya başlanmıştır. | Bilim ve meslek olarak geniş bir konu dağılımına sahiptir. |
Endüstriyel Psikoloğun Görev Alanları | Personelin seçilmesi, işe yerleştirilmesi ve eğitilmesi, iş tasarımı, iş analizi ve çalışma koşulları ve iş performans değerlendirmeleri üzerinde durur. | İş tasarımı ve analizi, performans değerlendirmesi, personel seçimi ve yerleştirme |
Endüstriyel Psikolog Maaşları | Endüstriyel psikologlar, görev ve sorumluluklarına bağlı olarak farklı maaşlar alırlar. | İşe göre maaşın belirlenmesi veya müzakeresi |
Endüstriyel Psikolog Eğitimi | Endüstri ve örgüt psikolojisi üzerine üniversite düzeyinde eğitim gerektirir. | Lisans ve yüksek lisans eğitimleri |
En geniş adı ile bilinen endüstri psikolojisi 1970’li yıllara kadar bu isimle bilinmektedir. Bu tarihten sonra “endüstri ve örgüt psikoloji” olarak ifade edilmektedir. Bu psikoloji dalı hem bir bilim hem de bir meslek olarak çok geniş bir konu dağılımına sahip olduğunu belirtebiliriz. Endüstri psikolojisi bir taraftan iş ortamındaki insan davranışlarının belirleyicileri ve sonuçları açısından kurumsal değerlendirmeleri incelemeye çalışırken diğer bir taraftan ise iş ortamlarında meydana gelen insanlarla ilgili sorunların çözümü için faaliyetler yapmaktadır. İlgili yazımızda Endüstriyel Psikoloğuna yer verdik.
Endüstriyel Psikolog Nedir?
2021. yılında teknoloji ve bilimsel alanlarda meydana gelen gelişmeler ve ilerlemeler neticesinde yapılmakta olan işlerin nitelik, nicelik, biçim açısından önemli değişimlere uğraması, yeni iş ve çalışma alanlarının meydana gelmesine, ilgili alanlarda farklı özellikteki personele ihtiyaç duyulmasına neden olmuştur. Bununla beraber üretim işletmeleri veya hizmet işletmeleri, kendi bünyelerinde çalışanlarını değişen evrensel şartlara uyumlu hale getirebilmek için çok büyük uğraş sarf etmişlerdir. Bu nedenle şartların uyumlu hale getirilmesinde davranış bilimlerini oluşturan temel bilim dallarından biri olan psikolojiye yönelmişlerdir.
Psikoloji ise genel hatlarıyla insan davranışlarının bilimsel olarak incelenmesi şeklinde ifade edilmektedir. Psikoloji, bireyin ruhsal yapısı ile kendi bedeni arasındaki etkileşimden kaynaklanan olayları ve durumları incelemektedir. Endüstriyel Psikoloğu ise örgüt ve endüstri psikolojisi üzerine uzmanlaşan ve bu konuda üniversite düzeyinde lisans ve sonrasında yüksek lisans eğitimi almış olmaları beklenir.
Çalışma hayatı, sanayileşmenin ilk yıllarından itibaren günümüze kadar sürekli artan değerlerle psikolojinin ilgili alanlarından biri haline gelmiştir. Endüstri psikolojisi başta olmak üzere çalışma psikolojisi, örgüt psikolojisi, iş psikolojisi gibi farklı psikoloji dalları çalışma yaşamını konu edinmiştir. Kişinin motivasyonu, doyum sağlaması, morali kişiler arası ilişkileri gibi konular, ilgili psikoloji dallarının konuları içine girdiğini belirtebiliriz. Çalışma hayatında yer alan insanlar arasında sağlıklı ve verimli bir uyum sağlaması, çözüm yollarının ortaya koyulması, psikolojik ortamda bireyin tam olarak incelenmesiyle mümkün olabilmektedir. Bu sebepler örgüt içinde öncelikle bireyi tanımakla, bireyin beklentilerinin karşılanması gibi hususlar önem arz etmektedir.
En geniş adı ile bilinen Endüstri psikolojisi 1970’li yıllara kadar bu isimle bilinmektedir. Bu tarihten sonra “ endüstri ve örgüt psikoloji” olarak ifade edilmektedir. Bu psikoloji dalı hem bir bilim hem de bir meslek olarak çok geniş bir konu dağılımına sahip olduğunu belirtebiliriz. Endüstri psikolojisi bir taraftan iş ortamındaki insan davranışlarının belirleyicileri ve sonuçları açısından kurumsal değerlendirmeleri incelemeye çalışırken diğer bir taraftan ise iş ortamlarında meydana gelen insanla ilgili sorunların çözümü için faaliyetler yapmaktadır. Alanına almış olduğu temel konular açısından; personelin seçilmesi, işe yerleştirilmesi ve eğitilmesi, iş tasarımı, iş analizi ve çalışma koşulları ve iş performans değerlendirmeleridir.
Endüstriyel Psikolog Ne İş Yapar?
Endüstri Psikologlarının birçok görev ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu görev ve sorumlulukları şöyle sıralayabiliriz;
İşe alımı yapılacak personelin ilgili testlerini geliştirmek
Görev yapmış olduğu kurumda uygun olan kişilere uygun görülebilecek yere yerleştirmek
İşe alımı yeni yapılan personelin, işe alıştırma programları kapsamında oryantasyonlar düzenlemek
Hizmet içi eğitim programları kapsamında kimlerin ne zaman ne tür bir eğitime ihtiyacı olabileceğini belirlemek
Yapmış olduğu veya yapılan eğitim programlarının sonucunu değerlendirmek
İş tanımlarını ve analizlerini yapmak
Çalışanların mevcut iş başarılılarını değerlendirmek
Terfi konularında çalışanların bir üst pozisyona yükselmeleri konularında kriterler geliştirmek
Ücretlerinde yapılacak planlarla ilgili çalışmalarda bulunmak
Çalışanların işe, iş arkadaşlarına ve kurumlarına karşı tutumlarını ölçmek
Kurumda çalışanların işe uyumlarını sağlamak
Personelin, iş arkadaşlarına, işe ve kuruluşa karşı tutumlarının olumlu yönde olmasını sağlamak için gerek duyulan çalışmaları gerçekleştirmek
Bütün kurum çalışanlarının moral ve motivasyonlarını yükseltmek için yemeler, geziler, spor karşılaşmaları gibi etkinlikler düzenlemek
Hiyerarşi ilişkilerinin düzenli bir şekilde devam edebilmesini sağlama
İş ortamının personel açısından güvenli olmasını sağlamak
Emekli olmaya yakın olan çalışanlarının emekliliğe hazırlanması
Çalışanların çalışmakta mutlu olabilecekleri bir ortamın hazırlanmasında görev almak
İşletmede yapılaması beklenen ve yapılacak olan değişikliklere çalışanlar açısında
psikolojik alt yapısını hazırlamak gibi birçok görevinin olduğunu söyleyebiliriz.
Endüstriyel Psikolog Maaşları
Endüstriyel psikoloğun maaş alımları çok farklılıklar gösterebilmektedir. Fakat iki başlık şeklinde değerlendirebiliriz. Bunlardan ilki kamu sektörü ikincisi ise özel sektör şeklindedir. Kamu kurumlarında alınabilecek en yüksek maaş, 2021 yılı için 7800 TL seviyesindedir. En düşük maaş ise beni başlayanlar için 4600 TL’dir. Ortalama ise 5600 TL civarındadır. Kamu kurumlarında maaşların bu denli değişken olabilmesinin en temel sebebi görev yapılan devlet kurumunun hangi düzeyde olup olmadığıdır. Bakanlık nezdinde bir üretim işletmesinde maaş alımı farklı olabildiği gibi sıradan bir kamu işletmesinde alınabilecek maaş da farklıdır. Bununla beraber göreve yeni başlanması, meslekte geçirilen hizmet yılı gibi hususlarda maaşları değiştirmektedir.
Özel sektörde maaş alımları 2021 yılı için ortalama 4500 TL’dir. Mesleğe yeni başlayanlar 4100 TL civarında maaş aldıklarını söyleyebiliriz. Özel sektörün köklü ve kurumsal bir yer olmasıyla beraber meslekte iyi bir deneyime sahip olunması halinde ise maaş alımları 7700 TL kadar çıkmaktadır. Örneğin 5 yıllık bir deneyime sahip olan ve sanayi bölgelerinde 7 fabrikası olan bir kurumda çalışan bir endüstriyel psikoloğun alabildiği maaş 7600 TL’dir. Aynı deneyime sahip olan bir başka endüstriyel psikoloğun kamu kurumundan alabileceği maaş 7700 TL’dir. Gözle görülebilir ölçüde kamuda alınan maaş özel işletmelerden alınan maaştan fazladır.
Endüstriyel Psikolog Nasıl Olunur?
Endüstriyel psikoloğu olabilmek için iyi bir liseden mezun olmak veya iyi bir lise derecesini sahip olmak gerekir. Tek şart elbette bu değildir. Lise eşit ağırlık puan türünden mezun olunması bir avantaj olabileceğini belirtmemiz gerekir. Lise eğitimi sonrasında Yüksek Öğretim Kurumunun her yıl düzenlemiş olduğu Temel Yeterlilik Testi (TYT) ve aynı yıl yapılan Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavlarına girerek iyi bir puan elde etmek gerekir. Bu puanların akabinde üniversitelerin psikoloji lisans eğitimlerini tercih ederek 4 yıllık bir eğitimi başarıyla geride bırakmak gerekiyor. Lisans eğitimi sonrasında üniversitelerin tezsiz veya tezli endüstri ve örgüt psikolojisi bölümünde yüksek lisans eğitimi almak gerekiyor.
Bu eğitimi alabilmek için Akademik Lisansüstü Eğitim Sınavından (ALES) eşit ağırlık puan türünden iyi bir puan almak gerekiyor. Bu puanın akabinde yüksek lisans kabulünü sağlayabilmek için Yabancı Dil Sınavına (YDS) girmek 50 baraj puanını almak faydalı olacaktır. Bu skorlardan sonra üniversitelerin yılda 2 defa alımını yapmış oldukları yüksek lisans programlarına başvurularda bulunulabilir. Başvuru sonrasında yapılacak bilimsel sınavdan başarı olma şartı aranmaktadır. Bu sınavların akabinde Endüstri ve Örgüt Psikolojisi yüksek lisansı okunabilir. Eğitim Sonrasında Uzman Endüstriyel Psikoloğu mesleği elde edilmiş olunur.
Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.