Deneyimsel Oyun Terapisi Nedir?
Terapi Türü | Tanım | Kullanım Alanları |
---|---|---|
Oyun Terapisi | Çocuğun kendini oyun aracılığıyla ifade edebilmesi amacıyla kullanılan bir terapi yöntemi. | Ruh hali, duygudurum ve bilişsel halin anlaşılması için kullanılır. Ayrıca çocuğun yaşadığı sorunları aşmasına yardımcı olur. |
Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi | Çocuğun bilişsel ve davranışsal becerilerini geliştirmeye yönelik bir oyun terapisi türü. | Özellikle davranışsal problem yaşayan, duygusal zeka ve sosyal beceri eksiği olan çocuklar üzerinde etkilidir. |
Adlerian Oyun Terapisi | Alfred Adler'in teorilerine dayalı bir oyun terapisi türü. | Çocukların yaşadıkları çatışmaları, korkuları ve karmaşaları anlamayı ve çözmeyi amaçlar. |
Deneyimsel Oyun Terapisi | Çocuğun terapisti yönlendirdiği ve kendi simgesel dünyasını terapistin işlemesi yöntemi. | Çocuklarda yaşanan travmalar, anksiyete bozukluğu, uyum sorunu ve sosyal kaynaklı sorunlarda kullanılır. |
Psikodinamik Oyun Terapisi | Çocuğun bilinçaltında bulunan zihinsel süreçleri oyun aracılığıyla anlamaya çalışan bir terapi türü. | Bilinçaltında baskılanmış duyguların ve iç çatışmaların ifade edilmesine yardımcı olur. |
Kukla Terapisi | Oyun içinde kuklaların yer aldığı, çocuk ve terapistin rol alıp, çocuğun duygularını ve deneyimlerini ifade etmesine olanak sağlayan bir terapisi türü. | Özellikle konuşma ve ifade etme güçlüğü çeken çocuklar üzerinde etkilidir. |
Masal ve Öykü Terapisi | Oyun esnasında masal ve öykü anlatımı ile çocuğun yaşadığı zorlukları ve duygu durumunu anlama yöntemi. | Çocuğun hayal gücünün geliştirilmesi, duygusal zorlukların aşılmasında kullanılır. |
Theraplay Oyun Terapisi | Oyun terapisi sırasında ailenin de oyuna dahil olması yöntemi. | Aile ilişkilerinin güçlendirilmesi, aile içi çatışmaların çözülmesine yardımcı olur. |
Filial Oyun Terapisi | Aile ile çocuk arasındaki ilişkiyi destekleyen ve aile üyeleri ile çocuklar arasında daha etkili bir iletişim kurulmasını hedefleyen bir oyun terapisi türü. | Aile ilişkilerinin güçlendirilmesi ve aile içi iletişimsizliğin giderilmesi hedeflenir. |
Çocuk gelişimi ile ilgili konular, bu alanda uzmanlaşacak kişilerce en az temel düzeyde bilinmesi gerekilen meseleleri oluşturur. Çocuğun sosyal, bilişsel, fiziksel ve psikolojik durumlarına yönelik geliştirilen çeşitli uygulama ve çalışmalar çocuk gelişimi için oldukça önemlidir. Özellikle erken yaşta başlatılan uygulamalar, ileride olumlu duygu ve düşünceleri etkinleştirir ve çocuğun gelişimi de hızlandırır.
Çocuğun, erken yaşta yaşadığı sorun ve çeşitli sıkıntılara karşı önerilen en yararlı uygulamalardan biri oyun olmuştur. Bir terapi yöntemi olarak da kullanılan oyun, psikolojik ve bilişsel hâli anlatmaya en uygun çalışmalardan biri olmaktadır. Çocuk gelişimi uzmanları ve terapistler tarafından gerekli durumlar hâlinde kullanılan oyun terapisi yöntemi, henüz ruhsal durumunu kelimelerle anlatamayacak çocuklara uygulanır ve bu yöntemle var olan sıkışıklık hissiyatı ortaya çıkarılmaya çalışılır.
Çocuk yaşta karşılaşılan sıkıntı ve sorunlara çocuğun merkezde olduğu bir açıdan bakan oyun terapisi, uzmanalar tarafından uygulanan bir yöntemdir. Bu yöntemle hedeflenen şey, çocuğun karşı karşıya olduğu sorunu çözümleme arayışının ilk adımını atabilmektir. Çocuk gelişimi için önemli bir uygulama alanına sahip oyun ve deneyimsel oyun terapisi hakkında, yazımızın ilerleyen bölümlerini okuyarak da bilgi sahibi olabilirsiniz.
Oyun Terapisi Nedir?
Oyun, yalınızca çocukların değil, tüm yaş grubundakilerin aktif olarak kullandıkları bir faaliyettir. Geçmişten günümüze farklı etkinlik ve kuralları içeren oyunlar, kişinin merkezde olduğu bir alanı da yaratır. Oyun içinde yapılan faaliyetler, kişinin az ya da çok duygudurumunu gösteren emareler taşıyor olabilir. Oyun terapisi dediğimiz kavram da oyun içinde çocuğun kendini gösterebilmesine imkân kazandıran bir etkinliktir. Kavramı ilk kez kullanmaya çalışan Anna Freud, psikanaliz yöntemiyle çocuğun oyun içinde gözlemlenmeye çalışıldığı bir uygulamayı başlatır. Bugün pek çok oyun terapisi türü ile karşılaştığımız süreçte, çocuğun yaşadığı duruma göre bir oyun türü seçilmektedir.
Birden fazla oyun terapisi türü vardır ve çocuk gelişimi uzmanının çeşitli gözlemleriyle uygun oyun terapisi seçilerek oyun süreci başlatılmış olur. Bilinen ve uygulanmakta olan oyun terapisi türleri ise şunlardır:
Bilişsel Davranışçı Oyun Terapisi
Adlerian Oyun Terapisi
Deneyimsel Oyun Terapisi
Psikodinamik Oyun Terapisi
Kukla Terapisi
Masal ve Öykü Terapisi
Theraplay Oyun Terapisi (Aile de oyuna dahil olur.)
Filial Oyun Terapisi
Çocuğun mevcut hâlde yaşadığı duygu sıkışıklığına karşı önerilen oyun terapisi türleri, yetişkinler gibi kendini ifade edemeyen çocuklar için birebir gözlem alanlarını oluşturur. Yetişkinlik için yapılan terapilerde kelimeler anlam kazanırken oyun terapisinde çocuğun seçtiği oyuncaklar, roller, büründüğü karakter ve oyunun teması bir anlam türetir. Bütün bu oyun sahası, terapist ya da çocuk gelişim uzmanları tarafından yorumlanır ve terapinin gidişatı hakkında bilgi sahibi olunur. Oyun terapisinde çocuğun zorlanması ya da istekleri dışında bir durumun yaşanması gibi olaylara izin verilmez. Psikoterapinin de temel amacı olan, kişinin kendini ifade edebilecek koşulları sağlamak, bu terapi türlerinde de uygulanan bir yöntemdir. Özellikle güven duygusu için terapist ile çocuk arasında etkili ve sağlıklı iletişim mutlaka sağlanmalıdır.
Deneyimsel Oyun Terapisi ve Kullanım Alanları
Oyun terapi türleri arasında öne çıkan ve sonuçlar açısından yararlı bir uygulama barındıran deneyimsel oyun terapisi, Byron Norton ve Carol Norton tarafından geliştirilmiştir. Çocuğun kendi dünyasını sembolik olarak ifade etmesi, oyun aracılığıyla gerçekleşebilir. Oyun terapisinin amacı olan bu ifade etme durumu, terapistler tarafından çocuğun kendi oyununu yaratması ile başlatılır. Deneyimsel oyun terapisi de çocuğun terapisti yönlendirdiği bir oyun türüdür. Genellikle 2-11 yaş aralığındaki çocuklara uygulanan deneyimsel oyun terapisi, çocuğun terapiste rol verdiği bir uygulamayı barındırır. Çocuk, bu terapide terapiste kendi simgesel dünyasında temsil edilen bir rolü verebilir ve terapist de bu yönlendirmeyle rolü yaratmaya çalışır.
Deneyimsel oyun terapisi, travma, kaygı bozukluğu, uyum sorunu, aile ve sosyal kaynaklı sorunlar yaşayan çocuklar için kullanılır. Terapide uygulanan yöntem, çocuğun yarattığı oyunda; rol, davranış ve metaforların çözümleyerek terapinin aşamaları için gerekli bilgilere ulaşmaktır. Bu terapide terapist ile çocuk, çocuğun gerçekteki deneyimlerini, gerçeğin temsili olan oyun sahasında yaratır. Yaşanılan fiziksel ya da ruhsal travma, sosyal uyum sorunu, boşanma travması veya otizm gibi durumların ortaya çıkarılması için oyun içindeki canlandırmalar ve çocuğun metafor kullanımı büyük önem taşır.
Örneğin; çocuk oyun içinde terapiste kendi rolü ve deneyimlerini yaşatabilir ve bunları göstererek mevcut duruma dair bilgi edinme ortaya çıkabilir. Çocuğun içsel çatışmalarını, hayal gücünü, kaygı ve korkularını açığa çıkarabilmesi adına terapist ile etkileşim süreci doğru yönetilmelidir. Oyun sahasında gerekli oyun materyalleri hazırlanmalı ve terapistin etkili iletişim kullanarak çocukla bağ kurabilmesi sağlanmalıdır.
Erken yaşta uygulanacak bu terapi ile çocuğun hayal gücünü ifade edebilmesine olanak sağlanır ve deneyimler yaşatılarak var olan sorunların açığa çıkmasına imkân tanınır. Bundan dolayı da ebeveynlerin ve çocuk gelişimcilerin oyun terapisi hakkında bilgi ve fikir sahibi olmaları oldukça yararlı olacaktır.
Oyun Terapisi Eğitimleri Nelerdir?
Psikoloji ve terapi ile ilgili uygulamalar, elbette ki eğitim gerektiren pratikler barındırır. Ayrıca bu alanda faaliyet gösterecek kişilerin de temel düzeyde fikir edinme zorunluluğu vardır. Bilhassa çocuk gelişimi bölümü öğrencileri, psikoterapistler ve okul öncesi öğretmenlerin, oyun terapisi hakkında bilgi sahibi olması gereklidir. Bu alanda çalışacak kişilerin, terapist olmaları adına psikoloji alanında eğitim görme şartı aranır. Terapist gibi oyun terapisti de klinik psikoloji alanında yüksek öğrenim görmek zorundadır. Etik açıdan terapistlik eğitimi görmeyenlerin, oyun terapisti olmaları doğru değildir. Bilhassa çocuklarla ilgili bir alanda uzman kişilerin eğitimlerine güvenmek gerekir.
Oyun terapisi eğitimi de oyun terapisti olmak isteyenler ile bu konuda bilgi sahibi olmak isteyenler için verilmektedir. Eğitim sonunda ise sertifika alınabilmektedir. Oyun terapisi hakkında gerekli bilgi ve uygulamaları öğrenmek için eğitimlere katılabilirsiniz. Enstitünün de online eğitim olarak verdiği oyun terapisi kursu için eğitime kayıt olabilir ve bu konudaki vaka örneklerini inceleyebilirsiniz.
Ankara Üniversitesi Halkla ilişkiler ve tanıtım bölümünden mezun oldu. Lisans öğreniminde sosyal farkındalık kampanyalarında görev aldı. İstanbul İşletme Enstitüsü’nde fotoğrafçılık, iletişim, kişisel gelişim ve diğer farklı konularında yazmaya başladı.