AnasayfaBlogBlockchain Nedir? Nasıl Çalışır?
Nedir?

Blockchain Nedir? Nasıl Çalışır?

04 Şubat 2020
Bu yakın çekim görüntüde farklı renklerde yazılmış birkaç kelime yer almaktadır. Sol üst köşede beyaz zemin üzerine sarı bir metin yer alırken, sağ üst köşede beyaz zemin üzerine gri bir metin görülmektedir. Daha aşağıda, ortada yakın çekim yeşil ve beyaz bir logo ve onun biraz altında mavi ve beyaz bir logo yer alıyor. Son olarak, sağ alt köşede ortada mavi ve beyaz bir logo ile bir logonun yakın çekimi görülebilir. Tüm kelimeler ve logolar beyaz bir arka plan üzerine yerleştirilmiş ve aralarında net bir kontrast yaratılmıştır.
TerimAçıklamaÖrnek
BlockchainBir blok zinciri teknolojisi ve çeşitli kripto para birimlerinin temelidir.Bitcoin
BitcoinBlockchain teknolojisine dayalı bir kripto para birimi türüdür.Satoshi Nakamato tarafından Bulunmuştur.
KriptografiBilgileri şifreleyip çözme yöntemi ve bu teknoloji blockchain'de kullanılıyor.Blockchain işlemleri
Kripto para birimleriBlockchain teknolojisi kullanılarak oluşturulan dijital varlıklardır.Ethereum, Ripple, Litecoin
Açık AğBlockchain teknolojisi kullanılarak oluşturulan ve herkesin erişimine açık olan ağlar.Bitcoin ağı
Kısmen Açık AğKatılımcıların izinle katılabildiği Blockchain ağlarıBelirli kurum ve kuruluşların kullandığı Blockchainler
Özel AğBelli bir izinle giriş yapılabilen ve blokların oluşumu için izin gereken ağlar.Belli bir kuruluşun iç işleyişi için oluşturulan blockchain ağı
BlokBlockchain teknolojisinde verinin kaydedildiği yapı birimleri.Bitcoin blokları
Hashleme GücüBir Blockchain ağının algoritmasal çözümleme kapasitesidir. Ağda var olan işletim gücüne de atıfta bulunur.Bitcoin ağının hashleme gücü
AnahtarKişiye özgü ve blockchain hesaplarına erişim sağlayan şifre/dizin.Bitcoin cüzdan anahtarları

Bir kripto para birimi olan Bitcoin nedir, nasıl çalışır dediğimizde aslında temelinde Blockchain teknolojisi yatıyor.  Blockchain nedir diyecek olursak bu teknoloji de Bitcoin ile birlikte 2008 yılında ekonomik karışıklığın olduğu dönemde Satoshi Nakamato isimli anonim kişi tarafından icat edilmiştir.

Dilimize “blok zinciri” olarak çevrilen Blockchain sadece Bitcoin demek değil zira bu teknolojinin içine pek çok kripto para birimi giriyor. Blok zinciri teknolojisine baktığımızda şifrelenmiş olarak veriler bulunuyor ve bu veriler dağınık bir şekilde veritabanında yer alıyor. Blockchain’de yer alan veriler aslında veresiye bakkal defterleriyle benzer duruma sahip oluyor. Yani Blockchain’e kaydedilen veriler herkese açık durumda yer alabiliyor ancak Blockchain’i kullanan biri diğerinin onayını almadan bir şey eklemeye kalktığında diğer defterle çakışması durumunda ağ dışında kalıyor. Anlayacağınız her istediğinizde silinemiyor ve değişikliğe uğratılamıyor Blockchain. Blockchain’in günümüzde bu kadar dev bir teknoloji haline gelmesinin sebebi otoriter bir merkezin olmaması, bağımsız olmasıdır.

Blockchain açık, kısmen açık ya da özel ağlara sahip olabilir. Eğer Blockchain teknolojisi açık bir ağa sahip ise bütün kullanıcılar bu ağa katılabilir. Açık Blockchain ağındaki kullanıcılar eğer sisteme izin alarak katılabiliyorsa kısmen açık bir ağda yer alıyor demektir. Özel ağlarda ise izin almadan ağda blok oluşturma mümkün değildir. Ağ içinde bulunan kullanıcılardan tek tek izin alınması durumunda blok zincir teknolojisine ulaşarak bu ağda bloklar oluşturabilir.

Blockchain’i genel hatlarıyla tanıttıktan sonra Blockchain hakkında biraz daha detaya inelim ve Blockchain aslında neymiş onu öğrenelim.



Blockchain Ne Demek?

Blockchain konusunu biraz daha açacak olursak, Blockchain bize veriyi istediğimiz şekilde yazıp, silme ve güncelleme imkânı sağlıyor. Veriyi bloklar halinde alıyoruz. Her bir bloğu belirli kurallar çerçevesinde oluşturup sisteme yazıyoruz. Daha sonra bu blok tüm kayıt defterlerinin yapısına dağıtılmış oluyor. Yeni bir blok geldiğinde bir önceki bloğun özeti alınıyor ve ikinci blok oluşturulup zincire ekleniyor. Yani aslında her yeni blok bir önceki bloğun özeti şeklinde birbirini tamamlar şekilde yapıya sahip diyebiliriz.

Kayıt defterindeki tüm uç noktalar kendi aralarında iletişim halinde kalarak sistemin bozulmadığını kontrol edebilir. Eğer Blockchain yapısında aradan bir bilgi dahi çıkarılsa ya da değiştirilirse blok zinciri kırılır ve bilgi değişikliğinin olduğu kısım dağıtık kayıt defterinden çıkarılır. Böylece geri kalan kısım zincirin kırılmadan devam ettiği kısımdır. Blockchain, yeni bir işlem ya da var olan bir işlemi düzenleme esnasında bütün blokları tek tek değerlendirmek ve doğrulamak için algoritmalar yürütür. Eğer blokların çoğu doğru ve geçerliyse yeni işlem bloğu kayıt defterine kabul edilerek blok zincirine yeni bir blok eklenmiş olur.

Blockchain Teknolojisi

Blockchain teknolojisi internet, özel anahtara sahip kriptografi ve protokol birleşiminden meydana gelmiştir. Bunların birleşmesinden dolayı ortaya çıkan şey ise hiçbir kişiye ihtiyaç olmadan yapılan işlemlerdir. Blockchain’de yapılan her bir işlemin güvenli olmasını sağlayan şey aslında teknolojinin basit ama kuvvetli ağ yapısına sahip olmasından kaynaklanıyor. Özel anahtarlı kriptografi kimlik doğrulaması yaparak karşınızdakilere kendinizi tanıtmak için sınırlı bilgi verebildiğiniz gibi hackerların saldırılarından da korunabiliyorsunuz.

Özellikle merkezi bir yerin olmaması büyük bir avantaj. Çünkü kripto para dünyasına ya da farklı bir çok konuda yapılacak olan ortaklıklar için Blockchain iyi bir çözüm demektir. Bunun yanı sıra Blok zinciri teknolojisi, bir tedarik zinciri sırasında satıcı ile fabrika arasındaki iletişimin gerçekleşmesinde iyi bir alternatif olarak görülebilir. Blockchain’in avantajı olduğu kadar dezavantajı da var mutlaka. Dezavantajlarına bakacak olursak en basitinden blockchain ağlarına potansiyel saldırılar gerçekleştirilebilir. Saldırının akabinde blockchain ağının hashleme gücünün büyük çoğunluğu herhangi bir birimin eline geçebilir. Bu da blockchain üzerindeki işlemlerin kötü niyetli kişiler tarafından deaktive edilmesi demektir.

Bir diğer olumsuz yanı blockchain’e giren bir verinin bir daha hiçbir şekilde değiştirilemiyor oluşudur. Blockchain kayıt defterleri veri depolamasının artmasından dolayı kapasite olarak artabilir. Kayıt defterlerinin saklanması için gereken alan kayıt defterlerinin kapasitesinden az olduğunda ağın iptal olma riski vardır. Aynı zamanda her Blockchain hesabının kendine has anahtarı bulunur. Kullanıcı anahtarını kaybettiği zaman Blockchain’inin içindeki verilere hiçbir şekilde ulaşım sağlayamaz ve bu durumun telafisi imkânsızdır. Blockchain ile ilgili yeterli bilgi akışından sonra kullanım alanları nelermiş bir de ona göz atalım.

Blockchain Kullanım Alanları

Blok zinciri teknolojisinin başlıca kullanım alanı diğer kripto paralar ve Bitcoin diyebiliriz. Kripto paralar haricinde blockchain teknolojisi birçok iş alanında da kullanılmaktadır. Günümüzde Blockchain teknolojisi üzerine yeni iş fikirleri doğsa da bu fikirlerin gerçekleşebilmesi için yatırım ve zaman gerekir. Blockchain teknolojisi, finans ve kamu sektöründe, akıllı kontratlar ve nesnelerin interneti denilen yeni nesil teknolojide, sağlık, bilim, sanayi gibi diğer sektörlerde öne çıkmış bir sistemdir. Finans sektöründe özellikle Blockchain teknolojisinin kripto para dışındaki kullanım alanlarıyla birlikte ödeme işlemleri, para transferleri, alım satım platformları, dijital kimlik yönetimi gibi bankacılık alanlarında da kullanılır.

Bu kullanım alanlarında yapılan her bir işlem bir blokta korunur ve bu bloklar zincir oluşturur. Kamu sektörüne göz attığımızda oylama, doküman yönetimi, dijital kimlik, dijital pasaport, sosyal güvenlik sistemi, vergi sistemi alanlarında blok zinciri teknolojisi yer almaktadır. Yeni nesil dijital kimliklerimizde özel bilgilerimizin korunması şifrelenmiş teknoloji olan Blockchain teknolojisi ile yapılır. Yine aynı şekilde deniz taşımacılığında yüklerin gemilere yüklenilmesi ve gemide taşınması sürecinde zaman ve maliyetten kazanmak amacıyla, gıda endüstrisinde gıdaların güvenliğine dair tedarik zincirini incelemede, tapu sicil kayıtlarının saklanılması ve yönetilmesinde Blockchain teknolojisinden yararlanılır.

Blok zinciri teknolojisinin kullanım alanlarından biri olan akıllı kontratlarda Blockchain teknolojisi, iki kişi arasında yapılacak olan dijital sözleşmelerin blok zinciri üzerinde tanımlanarak şifrelenmiş teknolojiyle tanımlanmasını ve bu verinin güvenli bir şekilde saklanmasını sağlar. Aynı zamanda müzik dünyasında çıkarılan albümlerin Blockchain aracılığıyla doğrudan satışa sunulması sağlanıyor.

Aynı zamanda albümlerden elde edilen telif gelirleri şarkı yazarları ve sanatçılar arasında otomatik olarak bölüşülüyor. Yani bir ana merkeze gerek duyulmadan paydaş kişiler arasında düzenlenen dijital sözleşmelerin tanımlanıp sonuca göre hareket edilmesi Blockchain teknolojisinin alanlarından bir tanesidir. Blockchain’i ayrıntılı bir şekilde tanımladıktan sonra Bitcoin ile arasındaki farktan da bahsetmek gerekir. Bakalım aralarındaki farklar nelermiş.

Blockchain ile Bitcoin Arasındaki Fark

Bitcoin nedir ne işe yarar sorusunun cevabı aslında oldukça kolay. Bitcoin, herhangi bir merkeze ait olmadan çalışan ve çevrimiçi işlemleri gerçekleştirmek için kullanılan kripto para birimidir. Blockchain ise Bitcoin ile yapılan işlemleri depolayan ve açık bir kayıt defteri olarak çalışan teknolojiyi ifade eder. Bitcoin işlemleri eşler arası sistemle gerçekleştirilirken Blockchain ise Bitcoin’in saklandığı cüzdan üzerinden gerçekleştirilen işlemleri bünyesinde saklayan halka açık bir teknolojidir. Yani Bitcoin’in Blockchain olmadan çalışması kesinlikle imkânsızdır. Blockchain gibi geniş ve şifrelenmiş teknoloji geniş kullanım alanlarında birçok yeniliği beraberinde getirmeye devam edecek. Teknoloji yaygınlaştıkça dijital ortamda Blockchain teknolojisi daha fazla hayatımızın içinde yer almaya başlayacak.

Blockchain, Bir blok zinciri teknolojisi ve çeşitli kripto para birimlerinin temelidir, Bitcoin, Bitcoin, Blockchain teknolojisine dayalı bir kripto para birimi türüdür, Satoshi Nakamato tarafından Bulunmuştur, Kriptografi, Bilgileri şifreleyip çözme yöntemi ve bu teknoloji blockchain'de kullanılıyor, Blockchain işlemleri, Kripto para birimleri, Blockchain teknolojisi kullanılarak oluşturulan dijital varlıklardır, Ethereum, Ripple, Litecoin, Açık Ağ, Blockchain teknolojisi kullanılarak oluşturulan ve herkesin erişimine açık olan ağlar, Bitcoin ağı, Kısmen Açık Ağ, Katılımcıların izinle katılabildiği Blockchain ağları, Belirli kurum ve kuruluşların kullandığı Blockchainler, Özel Ağ, Belli bir izinle giriş yapılabilen ve blokların oluşumu için izin gereken ağlar, Belli bir kuruluşun iç işleyişi için oluşturulan blockchain ağı, Blok, Blockchain teknolojisinde verinin kaydedildiği yapı birimleri, Bitcoin blokları, Hashleme Gücü, Bir Blockchain ağının algoritmasal çözümleme kapasitesidir Ağda var olan işletim gücüne de atıfta bulunur, Bitcoin ağının hashleme gücü, Anahtar, Kişiye özgü ve blockchain hesaplarına erişim sağlayan şifre/dizin, Bitcoin cüzdan anahtarları
blockchain nedir blockchain bitcoin satoshi nakamato blockchain teknolojisi kriptografi blok zinciri teknolojisi
Omuz hizasında kahverengi saçları olan genç bir kadın, yüzünün önünde tuttuğu beyaz bir akıllı telefonla selfie çekiyor. Parlak, neşeli bir gülümsemesi var ve gözleri tamamen açık. Sağ eli telefonu desteklerken sol eli yüzünün yan tarafında duruyor. Mavi beyaz çizgili bir tişört ve bir çift kot şort giymektedir. Saçları hafifçe dağılmış ve rahat, kaygısız bir pozu var. Gri bir duvarın önünde duruyor ve etrafı parlak, güneşli bir atmosferle çevrili. Bu neşeli an, anı yaşamanın sevincini yakalıyor.
Banu Cantekin
İçerik Editörü

İstanbul İşletme Enstitüsünde içerik editörü olarak görev almaktadır. Kişisel gelişim ve eğitimlerle ilgili içerik hazırlıyor.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Ortasında Bitcoin sembolü bulunan altın bir madeni paranın yakın çekimi. Madeni paranın etrafında dairesel bir desen var, güneş ve ondan yayılan ışınların detayları var. Sikke beyaz bir arka plana karşı izole edilmiş ve hafifçe sağa doğru eğimli. Ortada yer alan Bitcoin sembolü, daire ve kare de dahil olmak üzere birçok çizgi ve şekilden oluşan inanılmaz derecede karmaşık bir tasarımdır. Madeni paranın altın rengi parlak bir şekilde parlayarak arka plandan sıyrılmasını sağlıyor.
Ne Demek?

Kripto Ne Anlama Gelir?

14 Ocak 2020
Bu, gümüş renkli ve pürüzsüz yüzeyli tek bir madeni paranın yakın çekim fotoğrafıdır. Madeni para kadrajda hafifçe merkezin dışında, madeni paranın sol tarafı sağ tarafına göre daha fazla yer kaplıyor. Sikke hafifçe eğiktir, böylece sağ taraf soldan biraz daha yüksektir. Sikkenin ön yüzü görülebiliyor ve karmaşık detaylara sahip dairesel bir tasarım içeriyor. Arka plan bulanıklaştırılarak madeni paraya daha fazla vurgu yapılmıştır. Sikke, yansıtıcı bir yüzeye sahip metalden yapılmış gibi görünmektedir. Muhtemelen ortamdaki ışıklandırma nedeniyle biraz daha koyu bir hale ile çevrilidir.
Nedir?

Bitcoin (BTC) Nedir?

28 Ocak 2020
Mavi gömlekli ve gözlüklü bir kadın büyük bir madeni para grubunun önünde duruyor. Yüzünde ciddi bir ifade var ve gözleri paralara odaklanmış durumda. Saçları arkaya toplanmış ve alnı görünüyor. Sağ tarafındaki bir kanalın üzerinde bir dalgalanma logosu görülüyor. Göğsünün yakın çekiminde beyaz bir nesne görülüyor. Ortada bir madeni paranın yakın çekimi ve solda bir saatin yakın çekimi var. Kadının etrafı çeşitli şekil ve boyutlarda madeni paralarla çevrilidir. Onları dikkatle inceliyor, muhtemelen sayıyor ya da düzenliyor gibi görünüyor. Sikkelerin renkleri nötr arka planda göze çarpıyor, altın ve gümüş sikkeler ışıkta parlıyor.
Nedir?

Kripto Para Ne Demek?

21 Ağustos 2021
Beyaz bir arka plana karşı altın bir sikke tutan bir elin yakın plan çekimi. Sikke, avuç içi yukarı bakacak şekilde sıkılmış bir yumrukta tutulmaktadır. Sikke dairesel ve altın renginde olup kenarları kabarık desenlidir. Sikkenin bir yüzünde bir aslan gravürü, diğer yüzünde ise bir lamba resmi vardır. El soluk ve incedir, uzun parmakları ve kesilmiş tırnakları vardır. Işık, madeni paranın yüzeyindeki çıkıntıları yakalayarak metalin parlaklığını ve dokusunu vurgular.
Kişisel Gelişim

Sanal Para Birimleri ve Değerleri

29 Ekim 2020