Bankacılık Nedir? Türleri Nelerdir?
Bankacılık Konusu | Açıklama | Önemi |
---|---|---|
Bankacılık Nedir? | Para, kredi, sermaye vb. üzerine her çeşit işlemi yapan veya düzenleyen, özel ve tüzel kişilerin, şirket veya kamunun bu alandaki her türlü gereksinimini karşılayan iktisadi bir kuruluştur. | Fon akışını sağlama, kaydi para yatırma, para ve maliye siyasetinin yönetilmesi, gelir dağılımını etkileme vb. ekonomi açıdan oldukça büyük bir öneme sahiptir. |
Tarihçe | Bankacılık paranın henüz kullanılmadığı ilkçağlara kadar eskiye dayanmaktadır. | Gelişen teknoloji ve modern toplumlar ile birlikte bankacılık sistemi ve çeşitleri de gelişim göstermiştir. |
Bankacılık İşlemleri | Fon toplama, fon kullanma, mevduat kabul etme, kredi açma, para nakli, senet kırma, emanet kabulü, uluslararası ve ulusal ödemelerde aracılık etme işlemleri bankacılığın genel işlemleridir. | Günümüzde bankacılık kavramı bu işlemlerin çok ötesine geçmiştir ve birçok yeni hizmet sağlamaktadır. |
Bankacılık Hizmet Sistemleri | Yıllar içinde işlemlerin gelişmesi, değişmesi ya da ihtiyaç görülmesi gibi sebeplerden oluşmaktadır. | Gelişen teknolojiye paralel olarak dijitalleşen dünyaya ayak uydurarak, yeni bankacılık hizmet sistemleri doğmuştur. |
Mobil Bankacılık | Bireylerin, banka şubesine gitme gereksinimi duymadan, mobil cihazları üzerinden bankacılık işlemlerini gerçekleştirmesini sağlayan bir hizmettir. | Bireylerin zaman ve mekan sınırlaması olmadan bankacılık işlemlerini gerçekleştirebilmesi, bankacılığın işlevselliğini artırmaktadır. |
Açık Bankacılık | Banka müşterilerinin, bankalar tarafından tutulan verilerine, üçüncü parti finansal hizmet sağlayıcıları aracılığıyla erişebilme modelidir. | Müşteri deneyiminin geliştirilmesi ve bankacılık hizmetlerinin çeşitlendirilmesi açık bankacılığı önemli bir kavram haline getirmiştir. |
Bankacılığın Ekonomiye Etkisi | Bankalar, bir ülkenin ekonomik yapısının güçlü olmasında büyük rol oynarlar. | Bankacılık sektörünün güçlü olması, ülke ekonomisinin de güçlü olması anlamına gelmektedir. |
Bankaların Finansal İşlemler Açısından Rolü | Banka kuruluşları bir ülkede finansal işlemlerin uygulanmasında ve başta iç ticaret olmak üzere, dış ticaret, işlemlerinde arabuluculuk görevini üstlenir. | Bankalar, ekonomik aktivitelerin düzenli ve güvenli bir şeklide gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. |
Dijitalleşme ve Bankacılık | Günümüzde gelişen teknolojiyle paralel olarak bankaların yaptığı işlemler çoğalmakta ve çeşitlilik göstermektedir. | Teknolojinin hızla ilerlemesi bankacılık sektöründeki değişimi ve gelişimi hızlandırmaktadır. |
Bankacılıkta Yenilikçilik | Gelişen teknoloji ve modern toplumla birlikte bankalar, müşteri ihtiyaçlarına yönelik hizmetler geliştirmeye devam etmektedir. | Yenilikçi yaklaşımlar, bankaların rekabet gücünü artırmakta ve bankacılık hizmetlerinin çeşitlendirilmesini sağlamaktadır. |
Günümüzde finansal piyasalar ekonomik ve mali anlamda büyük bir önem taşır. Bu finansal piyasaların içerisinde de bankalar önemli bir yerde durmaktadır. Hemen hemen her mahallede bir şubesi olan, her köşe başında onlarca ATM’si bulunan, icra kağıtları yollayarak evlere postacıların uğramasını sağlayan, sıkıştığımızda nakit ihtiyacını gideren olumlu ve olumsuz birçok yönü olan bankalar hakkında sizleri bilgilendirmeye çalışacağım. Öncelikle banka kavramının tanımından başlayarak evrimsel olarak tarihsel süreç içerisinde nasıl yolculuklardan geçtiğini ve günümüzde bankacılık sistemleri hakkında sizleri bilgilendirmeye çalışacağım.
Banka para, kredi, sermaye vb. üzerine her çeşit işlemi yapan veya düzenleyen, özel ve tüzel kişilerin, şirket veya kamunun bu alandaki her türlü gereksinimini karşılayan iktisadi bir kuruluştur. Bankalar tasarrufların ve yatırımların arasınd bir köprüdür, aralarında en uygun değişimlerin olmasına aracılık eden iktisadi kuruluşlardır. Banka kuruluşu ekonomide fon akışını sağlama, kaydi para yatırma, para ve maliye siyasetinin yönetilmesi, gelir dağılımını etkileme vb. ekonomi açıdan oldukça büyük bir öneme sahiptir. Banka kuruluşu bir ülkede finansal işlemlerin uygulanmasında ve başta iç ticaret olmak üzere dış ticaret işlemlerinde arabuluculuk görevini üstlenmektedir.
Bir ülkenin ekonomisinde büyük bir öneme sahip olan bankalar bir ülkenin ekonomik yapısının güçlü olmasında da büyük rol oynarlar. Buradan yola çıkarak bankacılık sektörünün güçlü olması demek ülke ekonomisinin güçlü olması demektir diyebiliriz. Bir ülkedeki bankacılığın büyüme ve gelişme göstermesi o ülkenin ekonomisinin büyüme ve gelişme göstermesini de sağlamaktadır. Bu yazı sayesinde siz değerli okuyucularımın bu sektör hakkında detaylı bir şekilde bilgilendirmek ve yazıyı keyifle okumanızı sağlamayı amaçlamaktayım. Hazırsanız ben başlıyorum! Sizde beni takip edin.
Bankacılık Nedir?
Bankacılık paranın henüz kullanılmadığı ilkçağlara kadar eskiye dayanmaktadır. İlkçağ döneminde insanlar varlıklarını o zamanın tehlikelerinden koruyabilmek için tapınaklara ve din adamlarına emanet etmekteydi. Din adamları da o dönem içerisinde kendilerine emanet edilen varlıkları atıl tutmayıp, onlara ödünç vermekteydi. Buradan yola çıkarak tarihsel açıdan bakıldığında ilk bankacılar din adamı ilk bankalar ise tapınaklar olarak bilinmektedir. Zamanla bu anlayış değişerek insanlar arasında alışveriş işlemi başladı. Bu sayede insanlar ellerindeki varlıkları, gereksinim duydukları diğer varlıklarla değiştirmeleri bir ödeme aracının zorunluluğuna işaret etti. Yılların ilerlemesiyle beraber ticaret kavramının gelişmesi, başka konumda yaşayanlardan tahsilat yapılma durumu, kıymetli madenlerin naklinde yaşanan sıkıntılar, varlıkların bedelini peşin isteyen satıcıların baş göstermesi vb. nedenler bankacılık kavramının doğmasına neden olmuştur.
Evrimsel tarih anlayışı ile hareket ettikten sonra günümüzde bu kavramın ne olduğu hakkında bilgi sahibi olmaya çalışalım. Bankacılık kavramı banka ile ilgili işlemleri yapma işi olarak tanımlanır. Bankayla ilgili olan her türlü işlemin yapılmasını kapsayan bir kavramdır. Bankacılık kavramı, fon toplama, fon kullanma, mevduat kabul etme, kredi açma, para nakli, senet kırma, emanet kabulü, uluslararası ve ulusal ödemelerde aracılık etme işlemlerini içine alan bir kavramdır. Evrimsel tarih anlayışı ile hikayesine başladığımız bankayla ilgili olan bütün işlemleri içine alan bir kavram olarak tanımlamak en doğrusudur.
Bankayla ilgili çeşitli hizmetleri yerine getiren her türlü işlem bu kavramın şemsiyesi altında yer almaktadır. Günümüzde bu kavramı tanımlamak çok güç hale gelmiştir. Çünkü günümüzde gelişen teknolojiyle paralel olarak bankaların yaptığı işlemler çoğalmakta ve çeşitlilik göstermektedir. Bu yüzden en genel haliyle bu kavramı tanımlamak daha doğru ve sağlıklı olmaktadır. Bu kavram değişen toplum yapısı, gelişen teknoloji vb. nedenlere bağlı olarak farklı hizmet sistemleri sunmaktadır. Bu sistemleri sizler için teker teker açıklamaya çalışacağım.
Bankacılık Hizmet Sistemleri Nelerdir?
Bankacılık hizmet sistemleri yıllar içinde işlemlerin gelişmesi, değişmesi ya da ihtiyaç görülmesi gibi sebeplerden oluşmaktadır. Gelişen teknolojiye paralel olarak dijitalleşen dünyaya ayak uydurmak isteyen bankacılık hizmet sistemleri mobil bankacılık, açık bankacılık vb. hizmetleri piyasaya sürmüştür. Gelişen teknolojiye paralel olarak toplumlar da bu gelişme sonucunda değişime uğramıştır. Sosyolojik anlamda gelişen teknolojinin hizmetlerinden yararlanmak istemişlerdir. Bu doğrultuda bankacılık hizmet sistemleri ne doğrultuda işliyorsa onu kullanmak istemişlerdir. Ya da tam tersi bir okuma yapmak da mümkün! Toplumun ihtiyaçları doğrultusunda gelişen teknolojiden yararlanarak yeni bankacılık hizmet sistemleri doğmuştur.
Günümüzde yaşamının büyük çoğunluğunu çalışarak geçiren modern insan yani birey banka kuyruklarında beklemek, gişe görevlileri ile iletişime geçmek, kalabalık ortama girmek, bulunduğu konuma uzak olan bankalara gitmek yerine zamanını kendine ve işine ayırmak istemektedir. Bu doğrultuda bankacılık hizmet sistemleri devreye girerek bireylerin işlerini kolaylaştırmakta ve ihtiyaçlarına da cevap vermektedir. Buradan yola çıkarak bankacılık hizmet sistemleri hakkında siz değerli okuyucularımı bilgilendirmek isterim.
Perakende Bankacılık
Bankacılık hizmet sistemlerinin başında perakende bankacılık gelir. Perakende bankacılık bir bankanın sahip olduğu ağını genişleterek sadece büyük yerleşim yerlerinde değil de küçük yerleşim yerlerinde de hizmet vermesi olarak tanımlanır. Perakende bankacılık bankanın hizmet ağını genişletmesinin yanında küçük yerleşim bölgelerinde de varlığını sürdürmekte ve hizmet vermektedir. Perakende bankacılık bankaya müşteri memnuniyeti sağlayarak, prestij kazandırmaktadır. Bu da bankaya büyük kazanım sağlamaktadır.
Yaşadığı konumda müşterisi olduğu bankayı bulamayan ve o bankaya ulaşmakta güçlük çeken müşteriler perakende bankacılık hizmeti ile bankanın sunmuş olduğu hizmetlerden yararlanabilmektedir. Perakende bankacılık aynı zamanda bankaların yerel şubeler açarak büyümesini de etkin kılmaktadır. Perakende bankacılık ile müşterilerine tam ve eksiksiz hizmet sunma zorunluluğunu da o banka taşımak zorundadır.
Açık Bankacılık
Dijitalleşme kavramı yaşadığımız çağda her geçen gün önemini daha da arttırmakta. Finans sektörü de önemini arttıran bu dijitalleşme kavramını kullanarak geleceği bugüne taşıyarak müşterilerine güvenilir ve kaliteli hizmet sunmayı amaçlamaktadır. Açık bankacılık kavramı finans ağırlıklı bu sektörün dijitalleşme yolunda attığı en büyük adımlardan biri olarak görülmektedir. Peki, açık bankacılık nedir? Açık bankacılık bir müşterinin finansal verilerinin ona daha iyi bankacılık ve finans hizmeti sunabilmek için üçüncü parti kuruluşlarla paylaşıldığı hizmet modeli olarak tanımlanabilir.
Veri paylaşımı günümüzün en temel sorunların başında gelse de açık bankacılık sunduğu hizmet ile verileri müşterisinin rızası ile gerçekleştirmektedir. Müşterinin paylaşmak istemediği veri hiçbir kuruluş ile paylaşılmaktadır. Bu durum müşteri gizlilik haklarını da ihlal etmemektedir. Açık bankacılık para gönderme ve alma, farklı hesap hareketlerini aynı anda görüntüleyebilme durumu vb. basit kullanım amaçlarının yanı sıra üçüncü parti kuruluşlarının geliştirdiği yenilikçi fonksiyonları da içinde barındıran ara yüzlere sahiptir. Bu ara yüzler sayesinde banka dışında yer alan kuruluşların verilerinize erişmesini sağlayarak o kuruluşların sizlere fırsatlar sunmasını ve ihtiyaçlarınızı gidermesini sağlayabilirsiniz. Bu da en önemli açık bankacılık avantajıdır.
Mobil Bankacılık
Belki günümüzde en çok kullanılan ve işimize yarayan bankacılık hizmet sistemleri arasında yer alır. Mobil bankacılık akıllı telefonlara indirilen bir uygulama ile birçok bankacılık işleminin zamandan ve yerden bağımsız yapılmasıdır. Günümüzde ister kamu ister özel olsun bankaların mobil bankacılık hizmeti bulunmaktadır. Mobil bankacılık hizmeti gelişen teknoloji ve bireylerin ihtiyaçları doğrultusunda bankaların verdiği bir hizmet sistemidir. Kişilerin aktif internet aracılığıyla akıllı telefonları ile birçok hizmetten yararlanmasını sağlamaktadır. Özellikle mobil bankacılık hizmeti tüm dünyayı etkisi altına alan ve hala başımızdan savamadığımız Kovid-19 salgınında bireylerin birçok işini evden çıkmadan halletmesini sağlamıştır.
Zamandan ve mekandan bağımsız olarak birçok işlemi dakikalar içerisinde halletmeyi sağlayan mobil bankacılık son yıllarda çok fazla kişi tarafından kullanılmaktadır. Bankaları müşterilerine birçok avantaj sunmasının yanında bankalarda oluşan yoğunluğu azaltması nedeniyle bankalara da avantaj sunmaktadır. Mobil bankacılık ile havale, EFT, fatura ödeme, sigorta primi ödeme, bağış yapma, yatırım işlemleri, döviz ve altın, krediler vb. birçok işlemi yapmayı sağlamaktadır.
Sezer AÇİLER, 19 Haziran 1995 tarihinde Sakarya’da dünyaya geldi. 2018 yılında Sakarya Üniversitesi Sosyoloji bölümünü bitirdi. Gayrimenkul danışmanı, stajyer sosyolog ve Felsefe Grubu öğretmeni olarak çalıştı. Sertifika programlarına katıldı. 2019 yılında İstanbul İşletme Enstitüsünde blog yazarı olarak çalışmaya başladı.