Bilirkişi Nedir? Ne İş Yapar?

Bilirkişilik alanında uzman ve bu alanda uzmanlığını kanıtlamış kişiler tarafından icra edilir. Bilirkişiler hakim veya savcıların talebi üzerine taraflardaki anlaşmazlığı çözmek üzere sözlü veya yazılı beyanda bulunur. Bu beyanları tamamen uzmanlık alanlarına ilişkin tecrübelerini yansıtan tarafsız yorumlar olmalıdır.

Bilirkişi, mahkemeye davet geldikten sonra bilgisine başvurulan konuda gerekli görevi yerine getiren kişilerdir. Usullere uygun olacak şekilde yemin ederler ve tarafsız olarak bilgilerini aktarmaları gerekir. Görevi birine devredemez tamamen kendi yerine getirmesi beklenir ayrıca görüşlerini zamanında sözlü veya yazılı olarak mahkemeye bildirmeleri gerekir.

Bilirkişi öncelikle Adalet Bakanlığı tarafından her yıl açılan başvuru tarihlerinde Adalet Bakanlığı’na başvuruda bulunması gerekir. Fiil ehliyetine sahip olmaları gerekir ve 25 yaşını doldurmuş olmaları gerekir. Bilirkişilik alanında en az 3 yıl tecrübe edinmiş olması şartı ile başvuru yapar ve devlete karşı işlenen suçlardan bir ya da birkaçını işlememiş olması şartı aranır.

Bilirkişi maaşları, konunun uzmanlık alanına, konuya dair deneyimlerine, tecrübelerine, mevcut piyasa koşullarına ve maaş taleplerine göre değişkenlik gösterir. Genel olarak, bir bilirkişinin maaşı, günlük, saatlik veya proje bazlı olarak ödenir. Bu miktar, yıllık yaklaşık olarak 100.000 TL'den 350.000 TL'ye kadar değişebilir.

Bilirkişi olmak için yetkinlik ve eğitimler, alanınız ve mesleğinizi belirleyecek şekilde çeşitli olabilir. Yürürlükteki kanunlar ve düzenlemeler, sizi hukuki alanda ciddi bir soruşturmaya tabi tutabilir. Bu nedenle, çoğu durumda, bir avukat veya hukuk bölümünden bir lisans almanız gerekebilir. Ayrıca, verdiğiniz hizmetin niteliğine göre, bir takım alanlarda özel eğitim almanız gerekebilir. Örneğin, muhasebe, finans veya yatırım alanında bilirkişi olarak çalışmak istiyorsanız, bu alanlarda yeterli düzeyde eğitim almanız gerekebilir. İstatistik veya diğer veri analizi alanında çalışıyorsanız, bu alanlarda yeterli düzeyde eğitim almanız gerekebilir. Ayrıca, konuyla ilgili uzmanlığınızın doğrulanması için yetkili kurumlar tarafından verilen belgeleri almanız gerekebilir.

Bilirkişi olmak için gerekli sertifikalar, ülkeye göre değişmektedir. Genellikle, bir avukat olmak veya hukuk eğitimi almış olmak, özel bir alanda uzmanlık göstermek veya bir meslek kuruluşuna üye olmak gibi sertifikalara ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca, bilirkişi olarak çalışmak isteyen kişilerin genellikle, alanıyla ilgili bir sertifikaya sahip olmaları veya konuyla ilgili eğitim almış olmaları gerekmektedir. Bazı ülkeler, bilirkişi sertifikalarının kayda alınmasını veya denetlenmesini isteyebilir.

Bilirkişi Meslek Dalları

Bilirkişilik, hukuki anlaşmazlıkların çözümlenmesi süreçlerinde, mahkeme ve savcılıkların talebi üzerine çalışan ve alanında uzmanlaşmış kişilerin sunduğu önemli bir hizmettir. Ülkemizde bilirkişi olarak çalışmak isteyen kişilerin genellikle yüksek düzeyde uzmanlık bilgisine sahip olduğu farklı meslek alanları bulunmaktadır.

Farklı Alanlarda Uzmanlık Gereksinimi

Bilirkişi olarak çalışabilecek meslek dalları arasında başta hukuk, mühendislik ve tıp olmak üzere pek çok seçenek mevcuttur. Örneğin; mühendislik alanında, sahte para tespiti, elektronik kayıtların incelenmesi veya işçilik alacak takibi gibi konularda bilirkişi olarak görev alabilirler. Tıp alanında ise Adli Tıp uzmanları, otopsi ve zehirlenme vakalarında bilirkişi olarak çalışabilir.

Akademisyenler ve Uzmanlar

Bilirkişi olarak faaliyet göstermek isteyenlerin sadece mesleki bilgiye sahip olmaları yeterli değildir. Aynı zamanda, Adalet Bakanlığı tarafından yayınlanan bilirkişi ilanlarına başvurarak, uzmanlık belgelerini sunarak bilirkişi olma sürecini başlatmaları gerekmektedir. Bu noktada, akademisyenler ve diğer alanlarında uzman kişiler de bilirkişi olarak görev alabilirler.

Yetkinlik ve Güvenilirlik Şartı

Bilirkişi olarak çalışacak kişilerin yetkin ve güvenilir olmaları büyük önem taşır. Uzmanlık alanlarındaki bilgi ve deneyimlerini mahkeme ve hakim ile paylaşarak, anlaşmazlıkların çözümlenmesine katkı sağlamaları beklenir. Ayrıca, bilirkişilik görevini üstlenecek olan kişilerin dürüst ve güvenilir olmaları ve ahlaki değerlere uyumlu hareket etmeleri de gereklidir.

Sonuç olarak, bilirkişi olmak isteyen kişilerin herhangi bir meslek dalında uzmanlıklarını ispat etmeleri, ehil ve güvenilir olmaları ile Adalet Bakanlığı'na başvurarak süreci başlatmaları gerekmektedir. Bu şekilde, farklı alanlarda bilirkişilik hizmeti sunarak ek gelir elde etme imkanı yakalanabilir.

Bilirkişilik Görevinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Bilirkişilik mesleği, günümüzde büyük bir öneme sahip olmakla birlikte, bu mesleği icra edebilmek için belirli niteliklere ve dikkate alınması gereken koşullara uyum sağlanması gerekmektedir.

Uzmanlık Belgesine Sahip Olmalı

İlk olarak, bilirkişi olarak görev almak isteyen kişilerin Adalet Bakanlığı tarafından düzenlenen bir bilirkişi ilanına başvurarak uzmanlık alanları ile ilgili belgelerini sunmaları gerekmektedir. Bu belgeler, kişinin uzmanlık alanındaki yetkinliğini ve deneyimini ispatlar niteliktedir.

Mesleki ve Teknik Bilgiye Sahip Olmalı

Bilirkişi, yapılan başvurunun ardından atanacağı görevde, hâkimin ihtiyaç duyduğu özel ve teknik bilgiyi sağlayacak niteliklere sahip olmalıdır. Bu açıdan, hâkimin bilgiye ihtiyaç duyduğu konuda gerçekten uzman olan bilirkişinin atanması büyük önem taşımaktadır.

Güvenilir ve Dürüst Olmalı

Bir bilirkişinin üzerinde önemle durması gereken diğer bir husus ise güvenilir ve dürüst olmaktır. Hâkimin bilgisi dışındaki özel ya da teknik konularda üçüncü kişi konumunda olan bilirkişinin, görevini yerine getirirken taraflı davranmamalı ve objektif olduğunu göstermelidir.

Sorumluluk Bilinci ve İş Ahlakına Sahip Olmalı

Bilirkişi, görevini sağlıklı biçimde yerine getirebilmek için sorumluluk bilinci ve iş ahlakı açısından güçlü bir yapıya sahip olmalıdır. Bu kapsamda, görev süresince duyarlı ve özenli davranmalı, meslek disiplinine aykırı tutum ve davranışlardan kaçınmalıdır.

Sonuç olarak, bilirkişilik görevini yerine getirirken dikkat edilmesi gereken hususlar; uzmanlık alanındaki bilgi ve deneyime sahip olmak, güvenilir ve dürüst bir yaklaşıma sahip olmak, taraflı davranmamak ve görev bilinci içerisinde hareket etmektir. Bu kriterlere uygun olarak, bilirkişiler tarafından sunulan bilgilerin daha objektif ve sağlıklı olması sağlanarak, hukuki süreçlerin daha adil ve doğru biçimde tamamlanması hedeflenmektedir.

Bilirkişilik Ücretlerinin Belirlenmesi

Bilirkişilik ücretleri, bilirkişinin görev aldığı dava ve uzmanlık alanı çeşitliliğine göre belirlenebilir. Ücretler, genellikle davalık konu ve uygulanan hukuki süreçle doğru orantılı olarak artış gösterir. Önceden belirlenmiş olan ücret tarifeleri ve kıdem faktörleri büyük bir öneme sahiptir. Aynı zamanda, bilirkişilik ücretlerinin belirlenmesinde bilirkişinin görev yaptığı süre, mükerrerlik konuları, iş çevrim süreleri ve hukuki zorluklar da rol oynamaktadır.

Bilirkişilik Mesleğinden Elde Edilecek Gelir Potansiyeli

Bilirkişilik mesleğinden elde edilecek gelir potansiyeli, başvuru ve kabul sürecine bağlı olarak büyük değişiklikler gösterebilir. Başarılı bir başvuru süreci ve bilirkişi adayının kabulü, doğru bağlantılar ve anlaşmalar sağladığında potansiyel gelir artışı sağlayabilir. Gelir elde etme potansiyeli için en önemli faktörler şu şekildedir: bilirkişi adayının sahip olduğu uzmanlık alanının genişliği ve derinliği, başvurulan iş ve dava sayısı, kabul ve başarı oranları ve elde edilen ücretlerin düzeyi.

Sonuç olarak, bilirkişilik mesleğinden elde edilecek gelir potansiyeli, öncelikle bilirkişi adayının sahip olduğu becerilere ve uzmanlık alanlarına bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. Öte yandan, dava ve uygulanan hukuki süreçlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı, davalara gösterilen ilgi ve başarı oranları da bilirkişinin gelir elde etme potansiyelini etkileyen faktörler arasında yer almaktadır. Özgeçmişinizi güçlendirerek ve uzmanlık alanınızı genişleterek bilirkişilik mesleğinden daha fazla gelir elde etme konusunda daha güçlü bir konuma geçebilirsiniz.