Başarılı Liderlerin Özellikleri
| Kavram | Tanım | Örnnek |
|---|---|---|
| Lider | Önder ve şef anlamlarına geliyor | Bir spor takımının kaptanı |
| Yönetici | Bir kurumu veya bir birimi yöneten kişi anlamına geliyor | Bir şirketin CEO'su |
| Liderlik | Kişinin başkalarını etkileme ve yönlendirme yeteneği | Bir proje ekibinin başı |
| Yeni nesil liderlik | Takım ruhu ve liderlik becerileri taşıyan önderler | Bir startup'ın kurucusu |
| Eski nesil liderlik | Otoriter yöneticiler | Geleneksel bir şirketin yönetim kurulu başkanı |
| Liderlik özellikleri | Günümüzün dünyasındaki lider özellikleri | Etkileme ve ikna etme yeteneği, vizyon sahibi olma, kararlılık |
| Liderlik Eğitimi Sertifikası | Liderlik becerilerini geliştirmek için alınan sertifika programı | Bir özel eğitim kurumu tarafından verilen sertifika |
| Takım Ruhu | Ortak bir hedef doğrultusunda birlikte çalışabilme yeteneği | Bir futbol takımı |
| Geleneksel Yöneticilik | Eski dönemlerde başta tüm kararları veren yönetici | Bir aile şirketinin genel müdürü |
| Modern Yöneticilik | Yeni dönemlerde ekip ile birlikte kararlar alan yönetici | Bir teknoloji şirketinin proje yöneticisi |
Liderlik kavramını durup bir düşündüğümüzde aklımıza neler gelir, hiç düşündünüz mü? Günümüzde liderlik ve yöneticilik kavramlarının, birbirine en çok karıştırılan kavramlardan ikisi olduğunu söyleyebiliriz. Neredeyse ikisini aynı anlamda kullanan kişiler bile var.
İlgili eğitim: Liderlik Eğitimi Sertifikası
Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre lider, önder ve şef anlamlarına geliyor. Sadece bu anlamlar bile, lider kavramının yönetici kavramından çok farklı olduğunu doğrular nitelikte bir tanımdır. Çünkü yönetici, bir kurumu veya bir birimi yöneten kişi anlamına gelen bir kavramdır. Bu tanım da lider ve yönetici arasındaki farkı bize gösteriyor.
Lider ve liderlik kavramlarının anlamları ve kapsamları da değişen dünyadaki her şey gibi değişiyor. Yeni nesil lider ve yeni nesil liderlik anlayışı, artık eskisi gibi değil. Eski dönemlerde lider dendiğinde otoriter yöneticiler akla gelirken, şimdi ise takım ruhu ve liderlik becerileri taşıyan önderler akla geliyor.
Dünyanın değişme hızına bakarsak, ileriki dönemler de bu kavramların hepsinin anlamları da kapsamları da değişecek gibi görünüyor. Ancak biz bu yazıda, eski dönemlerdeki veya gelecek dönemlerdeki liderlik özelliklerini değil, günümüzün dünyasındaki lider özelliklerini inceledik.
Yazımızın içeriğinde, Lider Nedir, Liderlik Nedir?, Başarılı Liderlerin Başlıca Özellikleri Nelerdir?, Lider ve Yönetici Arasındaki Temel Farklar ve Liderlik Türleri Nelerdir? konu başlıkları bulunuyor.
Lider Nedir?
Başarılı liderlerin özelliklerini incelemeden önce, “lider nedir?” ve “liderlik nedir?” sorularının cevabını detaylı olarak incelememiz gerekir.
Lider, üyesi olduğu ekibin aynı zamanda başı olan kişidir. TDK sözlüğündeki önder ve şef anlamlarına bakacak olursak, bu tanım oldukça yerinde bir tespittir. Çünkü lider de, önder de, şef de; bir ekibin hem üyesidir hem de o ekibin yönetiminden sorumludur. İyi bir lider, çalışma amacını gerçekleştirmek için diğer insanları etkileyebilen özelliklere sahip birisidir.
Liderlik Nedir?
Liderlik ise, lider olan kişinin görevidir. Liderlik, ekip üyeleri arasında karşılıklı iletişime bağlı olarak gelişen ve dinamik olan bir sorumluluktur. Liderliğin, insanları etkileme ve yönlendirme süreci olduğunu da söylemek mümkündür. İyi bir liderin yaptığı liderlik, hedef grubu belirli amaçlara yönlendirebilen bir yetenek olarak algılanır.
Lider ve Liderliğin Özellikleri Nelerdir?
Lider, iletişimle ve işbirliğiyle verimli çalışmalar yapabilir. Bu nedenle de liderliğin karşılıklı olduğunu ve dinamik bir süreç özelliği taşıdığını söyleyebiliriz. Ayrıca liderlik, gerekli zamanlarda gücü kullanmayı da içeren bir görevdir.
Lider ve liderlik; vizyon sahibi, güvenilir, kararlı, motive eden, ilham verici, yenilikçi olmayı ve etkili iletişim kurmayı içerir.
Liderlik ve lider kavramlarının çok fazla tanımı vardır ve bu alanda bazı teoriler bile geliştirilmiştir. Özetle, lider ve liderlik; çalışma amacına ulaşmak için hedef kitleleri etkileme sanatı ve bu sanatı yapan kişidir diyebiliriz.
Başarılı Liderlerin Başlıca Özellikleri Nelerdir?
Başarılı liderlerin bütün özelliklerini saymaya kalkarsak, çok uzun bir liste yapmak durumunda kalabiliriz. O nedenle, bu özelliklerden en önemlilerine değinmeye çalışacağız.
Başarılı liderlerin başlıca özelliklerinden bazıları şunlardır:
Adaletli olmak: Liderin adaletli hareket etmesi, ekibi oluşturan üyelerin ve kurumun da verimli çalışma yapmasını sağlar. Bir liderin davranışı, ekibinin tüm davranışını etkiler.
İletişim kurmak: Liderliğin en temel özelliklerinden biri de etkili iletişim kurma yeteneğidir. Ekip üyelerini dinleyen, takdir eden ve motive eden liderler; çalışanların verimini arttırır.
Farkındalığı temel almak: Gerek ekibiyle gerekse de kurum içindeki iletişimlerinde farkındalığı baz alan liderler, başarılı olurlar. Farkındalık, liderlerin çalışmalara ve çalışanlara objektif olarak yaklaşmasını sağlayan bir özelliktir.
Yenilikçi olmak: Liderlik, yeniliklere ve değişime açık olmayı gerektirir. Ekip üyelerinden gelen yeni fikirleri değerlendirmek hem onları motive eder, hem de liderin zihninde başka ufuklar açabilir.
Ekip ruhu taşımak: Liderliğin en temel özelliklerinden birisi de, kendisini ekibin başkanı değil de ekibin bir üyesi olduğunu hissetmektir. Ekip ruhunu taşıyan bir lider, kendisiyle birlikte ekibi de başarıya taşıyabilir.
Empati kurmak: Başarılı bir liderin en önemli özelliklerinden birisi empati yeteneğidir. İyi lider, çalışanlarının yaşadığı zorluklar için sorun çözücü özelliğini kullanarak çalışmaların başarıya ulaşması için çalışanlarını motive eder.
Sorumluluk bilinci taşımak: Liderlerin hem kendi hem de ekip çalışmalarının sorumluluğunu taşıması gerekir. Bu sorumluluk bilinci de başarıya açılan bir kapıdır.
Zor kararlar alabilmek: İyi bir lider, gerektiği zaman zor kararlar almayı bilmelidir. Liderler, net ve zor karar alma durumunda hızlı ve tereddütsüz davranmalıdır.
Güven kazanmak: Bir yöneticinin lider olmasının temelinde yatan unsurlardan birisi de güvendir. Kendisine güvenilen bir lider, çalışanını kazanmış demektir. Dolayısıyla da başarı kaçınılmazdır.
Lider ve Yönetici Arasındaki Temel Farklar Nelerdir?
Lider ve yönetici kavramları aynı anlamda gibi kullanılmalarına rağmen, anlamları oldukça farklıdır. Bu bölümde, lider ve yönetici farklarına dikkat çekeceğiz.
Lider, çevresindeki kişileri etkileme gücüne ve yeteneğine sahip kişidir. Liderler, “biz” kavramına, yani ekip ruhuna önem veren, yenilikçi kişilerdir. İletişim yetenekleri çok güçlü olan liderler, çalışanlarıyla ve ekip dışındaki herkesle etkileşimli bir diyalog kurabilirler. Vizyon sahibi olmaları sayesinde, bütün ortamlarda dikkat çekici bir özelliğe sahiptirler. Liderlerin en önemli özelliklerinden birisi de sorun çözücü ve pozitif olmalarıdır. Adalet duyguları son derece gelişmiş olan liderler, çalışanları tarafından da sevilen kişilerdir.
Yöneticiler, bir kurumu veya bir birimi yöneten kişilerdir. Yöneticiler, kurumun veya birimin çalışanlarına karşı, takdir ve ödüllendirme gibi performans değerlendirme sistemini kullanırlar. Yöneticiler, çalışanlarına karşı mesafeli ve resmî bir şekilde yaklaşır. Yani, yönetici ve ekibi arasında her zaman bir hiyerarşi vardır. Eğer bir yönetici aynı zamanda bir liderin özelliklerini taşıyorsa, o zaman yönetici ve ekip arasındaki mesafe azalır.
Lider ve yönetici arasındaki temel farkları şöyle özetleyebiliriz:
Lider, ekibi ve insanları yönetir. Yöneticiler ise kurum veya birimi yöneten kişilerdir.
Lider, orijinal ve yeni fikirlere açıktır. Yöneticiler ise rutini sever, değişime açık değildir.
Liderler geliştirici özelliğe, yöneticiler ise devam ettirici özelliğe sahiptir.
Liderler insan odaklı, yöneticiler ise kurum odaklıdır.
Liderlik Türleri Nelerdir?
Liderliğin tanımlarının ve liderlik teorilerinin çeşitli olması, birçok liderlik türünün ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Buna rağmen, ortaya çıkan liderlik türlerinin de ortak özellikleri bulunuyor. Bu bölümde, öne çıkan liderlik türlerini aktarmaya çalıştık.
Başlıca liderlik türleri şunlardır:
Etik Liderlik: Bir kuruluşun amaçlarını ve vizyonunu, etik anlayışa göre oluşturan liderlik türüdür. Etik lider, kuruluşta var olan insanları için kurallar ve değerleri saptayan kişidir.
Öğretim Liderliği: Okullardaki eğitim amaçları için saptanan davranışları, hem okul idarecisinin hem de diğer eğitimcilerin benimsemesini sağlamaktır. Öğretim lideri, okulun belirlenen amaçlara ulaşması için etkili ve yönlendirici bir önderdir.
Karizmatik Liderlik: Toplum içinde saygı duyulan, toplum için yol gösterici özelliğe sahip olan ve çevresindeki insanları etkileyen bir liderdir. Karizmatik lider, insanları yönlendirici etkisi olan bir önderdir.
Vizyoner Liderlik: İnsanları etkileyen ve yönlendiren bir vizyonu oluşturabilen liderlik türüdür. Vizyoner liderler, bu vizyonu çevrelerine iletebilmeyi sağlayan kişilerdir.
Kültürel Liderlik: Kurum çalışanları için daha iyi bir kültürel ortam sağlamayı hedefleyen liderliktir. İşin yanı sıra, kültürel gelişime de önem veren ve çalışanı motive eden kişilerdir.
Etkileşimsel liderlik: Liderler ve ekip üyeleri arasındaki karşılıklı iletişime dayalı olan liderlik türüdür. Bu liderler, çalışanların hedeflerine ulaşmaları için onları motive ederek yol gösteren kişilerdir.
1998-1999 yılları arasında, Yalova'da bulunan bir reklam ajansının Koleksiyon adlı dergisinde; reklam koordinatörü ve köşe yazarı olarak çalıştı. 2003’te Mimar Sinan Üniversitesi, Sanat Tarihi Bölümü'nden mezun oldu. Halen İstanbul Üniversitesi, Çocuk Gelişimi Bölümü öğrencisi.
