Ani Gelen Krizi Yönetmek
| Konu | Açıklama | Sonuç |
|---|---|---|
| Kriz Yönetimi | Kriz risk ve kariyer gibi hizmet içi yönetim ya da buna benzer bir yönetim bilimi alt başlığı değildir. | Kriz, plansız ve beklenmeyen bir durumdur. |
| Krizin Ani Doğası | Kriz herhangi bir zamanı yoktur ve ne zaman olacağı kestirilemez. | Kriz yönetimi, krizin aniden ortaya çıkmasını önlemek değil, krize etkili bir şekilde tepki vermek ve onu yönetmekle ilgilidir. |
| Kriz ve Risk Arasındaki Fark | Riskler belirlenebilir ve yönetilebilirken, krizler ani ve genellikle tahmin edilemez. | Riskler, bir durumun olası sonuçları ve bunların nasıl yönetileceği konusunda önceden bilinçlenmeyi sağlar. Krizler ise genellikle aniden ortaya çıkar ve hızlı yanıt gerektirir. |
| Krizin Kaçınılmazlığı | Kriz çoğu zaman önceden öngörülemeyen faktörlerin bir sonucudur. | Kriz yönetim planları, potansiyel kriz durumlarını belirlemek ve bunlara en iyi şekilde yanıt vermek için önemlidir. |
| Kriz Yönetiminin Önemi | Bir kriz durumunda, çabuk ve etkili bir şekilde tepki vermek çok önemlidir. | Etkili bir kriz yönetimi planı, bir organizasyonun bir kriz durumunda hızlı ve etkili bir şekilde yanıt vermesini sağlar. |
| Kriz ve Fırsat | Bir kriz durumu aynı zamanda bir fırsat olabilir. | İyi bir kriz yönetimi, bir krizin olumsuz etkilerini azaltabilir ve bu durumu bir fırsata dönüştürebilir. |
| Kriz ve Öngörmeler | Bir krizin ne zaman ve nerede meydana geleceğini tahmin etmek genellikle zordur. | Bu nedenle, her türlü olası kriz için uygun planlar ve prosedürler oluşturmak önemlidir. |
| Yangın ve Kriz Yönetimi | Yangın çıkma ihtimali ne kadar zorsa krizi önlemek de o kadar zor bir ihtimaldir. | Önceden alınabilecek tedbirler, bu tür durumların yönetilmesine yardımcı olabilir. |
| Krizin Kontrolü | Kriz kontrol edilebilir bir durum olmayıp, daha çok yönetilmesi gereken bir durumdur. | Etkili kriz yönetimi, krizin etkilerini sınırlayabilir ve olası hasarı azaltabilir. |
| Kriz ve Kariyer | Kriz yönetimi, bireylerin ve organizasyonların kariyerlerinde önemli bir rol oynar. | Kriz yönetim becerileri, bireylerin ve organizasyonların kariyerlerinde başarılı olmasına yardımcı olabilir. |
Kriz, risk ve kariyer gibi hizmet içi yönetim ya da buna benzer bir yönetim bilimi alt başlığı gibi değildir. Yani işler çoğunlukla planlandığı gibi gitmez çünkü kriz başlı başına plansız bir şeydir.
Kriz Önlenebilir Mi?
Kriz anidir herhangi bir zamanı yoktur. Ne zaman olacağı kestirilemez kestirilebildiği taktirde bu risk olur. Riski önlemenin yolu daha olasıdır çünkü bir bilinmezliğin ötesinde bir öngörüyü barındırır.
Yani durduk yere üniversitede bir derslikte küçük bir yangın çıksa ve o gün dersin konusu kriz yönetimi olsa yangın söndürücülerle müdahale edilemediği taktirde öğrenciler için bu belki de kaçınılmaz bir fırsata dönüşür. Kriz ani olduğu için yangın söndürücülerin koridorun veyahut dersliğin yakınında olmayışı ortaya kötü bir durum çıkarır ve bu krizin kaçınılmazlığını ortaya koyar.
Tam da o anda içerisinde yalnızca kriz yönetimi dersi işlenecek bir derslikte yangın çıkma ihtimali ne kadar zorsa krizi önlemek de o kadar zor bir ihtimaldir. Fakat yangın gibi diğer olasılıklar önceden tedbir alınabilir ve düşünülmesi asgari düzeyde ihtimallerdir.
Her işin kendine özgü asgari riskleri mutlaka vardır ve yönetilebilirliği işe göre değişir. Bir işte uzman olmak o işin asgari yani ben geliyorum, gelebilirim diyen riskleri bilmek ve onunla ilgili yönetim stratejileri geliştirmekten geçer.
Her Zaman Olumsuz Sonuçlar Doğurmaz
Elbette her zaman kriz olumsuz sonuçlar doğurmaz. Aksine olumu sonuçlar da doğurabilir. Kriz anının atlatılmış olması bir sonraki kriz anında yapılacak olan şeylerin denenmiş ve onaylanmış olması bir dahaki için daha tecrübeli bir şekilde yönetilmesi anlamına gelebilir. Bu işleyişin ilerlemesi ve kusursuza yakın bir hal almasını ortaya çıkarır.
Bir çalışanın bulunduğu örgütteki pozisyonunu kendince haklı sebeplerinden dolayı terk etmesi açılan kadro açığındaki bu pozisyonu uzun zamandır isteyen daha istekli ve dinamik bir kişi tarafından doldurulabilir. Bu durum bir işleyiş kusursuzluğunu ortaya çıkarabilir.
Yani çıkarılabilecek sonuç olumlu sonuçlar doğuran krizlerin olabildiğinin yanında oluşan krizin tıpkı öğrencilerde olduğu gibi kadrodaki boşluğu bir çeşit terfi ile dolduran kimse için fırsata çevrilebilir olabileceğidir.
Anlayacağımız şey belki de kriz olumlu ya da olumsuz sonuç versin fırsata çevrilebilecek bir yanının da olduğu gerçeğidir. Gün içerisinde olabilecek her olayın kriz olarak karşımıza çıkmayacağı gibi çok talihsiz geçen bir günün içerisinde olabilecek olayların tamamen kriz olabilecek şekilde de karşımıza çıkabileceğidir. Bu nedenle karşımıza çıkabilecek olası krizleri önlemek için günlük hayatta bazı kriz yönetimi mekanizması geliştiririz.
Analitik Düşünce
Zor şartlar altında karar alma sürecindeki en önemli husus tek başına olmamak. Örgütsel çalışma ortamlarında kriz yönetimi mutlaka problemi ve sorumluluğu paylaşmayı gerektirir. Danışmak da krizin tüm ayrıntılarını tek bir düşünce ve kararla değil çok yönlü hesaplama avantajı kazandırır. Kriz insan hayatının sadece mesleki alanlarında var olan bir olasılık değil, bilakis insanın özel hayatı için de her zaman söz konusudur.
Burada ki çözüm de birkaç akılla beraber düşünmeyi gerektirse bile şahsi hayatımızın kriz yönetiminde çoğu zaman direksiyonda bizim olmamız gerekir. İnsan kendi aldığı risklerin sonucunu çok daha kolay kabullenir. Her zaman her kriz için uzun uzadıya program yapma, düşünme ve danışma fırsatı olmayabilir. Bu sebeple kriz yönetimi şartları ve olguyu değil kişinin kriz yönetimine karşı kendini eğitmekten geçer.
Kriz Yönetimi
Kriz yönetimi her zaman kriz ihtimalini göz önünde bulundurup ne yapabilirim odaklı düşünmeyi gerektirir.
Kriz anında ne yapmak gerekir?
Kriz anında öncelikle kendimizde gözlemlediğimiz bizi kilitleyen sorun çözümümüze engel olan, olumsuz sonuç verip başarısız kılan ya da sürekli hata yapmamıza neden olan kişisel tepkimelerimizi tespit edip bununla ilgili savunma ya da harekete geçirici önlemler almak gerekir. Ayrıca soğuk kanlı olmak yatıştırıcı olmak ve her şeyin kontrol altında olduğunu ya da olacağı izlenimi vermek gerek. Bu formül hem örgütsel hem de kişisel kararlarda geçerlidir.
Kriz yönetimi için bir eğitim var mı?
İstanbul İşletme Enstitüsü kriz yönetime uygun ücretsiz online eğitimler veriyor. Alacağınız Stratejik Yönetim Eğitimi sayesinde stratejik kaynak tahsisi ve planlama, kriz yönetimi ya da krize hazırlık gibi konularda geniş bir bilgi sahibi olacaksınız.
Önceden Bilinebilir Riskler
Yedek anahtarımızı komşuya emanet etmemiz karşımıza iki durumu çıkarır. Birincisi anahtarı kaybetmemizdir ki bunun için önlem olarak komşumuza bir yedeğini vermişizdir. Fakat asla olmasını istemeyeceğimiz şey anahtarımızı komşumuza vererek evimize izinsiz girebileceği riskidir. Yani günlük hayatta bile bazı davranışlarımız oluşabilecek krizlere karşı önlemler aldığımıza işarettir. Ancak böyle bir yönetim sürecinde dahi hatalar yapabilir, yanılabilir ve deneyimler kazanabiliriz. Bu durum hakkında kaçınılmaz olarak söylenmesi gereken şey de Heinrich Yasasıdır.
Heinrich Yasası Nedir?
Yasaya göre her büyük kaza için yirmi dokuz küçük hata ve üç yüzden fazla başarısızlık yaşarız. Yaşamımızda ister istemez geliştirdiğimiz onca krizi atlatma yönetimi planları aslında Heinrich yasasını bilerek ya da bilmeyerek uygun hareket ettiğimizi gösterir.
Günlük hayatta ve örgüt hayatında da her ne kadar yasaya uygun da hareket etsek yirmi dokuz küçük hata ve üç yüze yakın başarısızlık azımsanacak bir ölçüde olmadığı gibi oluşturduğumuz planlar tam yararlı gelmeyebilir ve farklı sonuçlar doğurabilir. Ancak herhangi bir günlük ya da sosyal hayatta ve örgüt alanlarına verebileceği zararı en azından hafifletebileceğimiz anlamına gelir.
Yani oluşacak hasarı yok etmek bir yana dursun en basit şekilde ele alırsak bir krizi kaçınılmaz yapan sebepleri, başarısızlıkları yahut hataları bütünüyle ortadan kaldıramasak da ona karşı savaşmış olmak gerek örgüt yapılanmalarında gerek kendi hayatımızda fayda sağlayacaktır. Krizin oluşumuna karşı yaptığımız bu kriz yönetim süreci planlamalarına ve kattıklarına deneyim gibi bakmak bu nedenle yanlış olmaz.
Anlaşılacağı üzere krize karşı bir savaş vermek krizi önlenebilme açısından ve oluşabilecek birçok duruma müdahale edilebilirliği açısından gerekli olabilir. Kriz yönetimi başarısız bir sonuç verecek de olsa bir açıdan önemli olan ise da krize bakıştır diyebiliriz. Olası krizleri fırsata çevirmek onları yönetmekten kulağa daha hoş gelebilir. Tüm krizleriniz önlenebilir yahut fırsata çevrilebilir olsun.
Yazar: Fatma Ersoy
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.
