Ambulans Hekimi Nedir? Ne İş Yapar?

Ambulans hekimleri, hastanın bulunduğu yere giderek sorunu tespit eder ve sağlık durumunu değerlendirir ve olay yerinde hastaya acil müdahaleyi yaparak öncelikle stabil durumda tutmaya çalışır. Hastanın mevcut durumu da göz önünde bulundurarak gerek görmesi halinde donanımlı bir hastaneye naklini gerçekleştirmek gibi bazı görevleri vardır. Bu yazımızda ambulans hekimlerinin görev ve sorumluluklarının neler olduğuna yer vermiş olduk.

Ambulans Hekimi Nedir?

Tıp eğitimi boyunca elde etmiş olduğu bilgi, beceri ve tutumları kapsamında tıbbi ilke ve yöntemleri uygulayarak birey ve toplumun sağlık sorunları, yaralanmalardan ve hastalıklardan koruyucu tedbirler alan tanı tedavi ve rehabilite edici çalışmalar yapan ve olası bir komplikasyonun varlığında hemen müdahale eden sağlık meslek mensubuna hekim olarak tarif edilebilir. İlgili hekimlerin çalışmalarına ve faaliyetlerine 112 istasyonları bünyesinde ve ambulanslarda gerçekleştiren hekimlere ise ambulans hekimi olarak gösterilmektedir.

Ambulans 112 acil müdahalelerin doğru yöntem ve doğru zamanda yapılması milyonlarca hayatı kurtardığını söyleyebilir. Özellikle ambulanslarda Acil Ambulans Teknikeri, Acil Tıp Teknisyenleri dışında özellikle çoklu kaza durumlarında veya kritik hastalarda bir profesyonelin varlığına ihtiyaç duyulmuştur. Örneğin iç kanama geçiren bir yaralıya yapılacak doğru yöntem ambulans hekimi tarafından sağlanabilir.

Kurumsal kimliğini oluşturan bazı özel hastanelerde veya ambulans hizmeti sağlayıcı şirketler tarafından ambulans hekimlerini görevlendirmektedirler. Ambulans hekimleri ağırlıklı olarak pratisyenlerden oluşmaktadır. Fakat uzmanlığı almış hekimlerinde bu alanda çalıştıklarını görmek mümkündür.

Ambulans Hekimi Ne İş Yapar?

Ambulans hekimin birçok görevi bulunmaktadır. Bu görevler hastaneden hastaneye göre değişiklik göstermekle beraber daha önce çıkarılan 24046 sayılı Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği ve sonrasında çıkarılan 25412 sayılı Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğe dayandırılarak hazırlanmıştır. Buna göre nöbetçi hekimin görevleri;

• Nöbette görevde yer alan ekibin amiridir.

• Nöbet teslimini alırken bir önceki nöbet faaliyetinden itibaren başlayarak o anki nöbetine kadar nöbet defterinde yer alan notları okur, herhangi bir görevlendirmenin olup olmadığını öğrenmeye çalışır.

• Nöbeti devir alırken bir önceki nöbetçi hekimden ambulansta herhangi bir malzeme eksikliği veya sorunun olup olmadığını öğrenir, şayet olması durumunda yetkili kişiler ile görüşerek sorunu ortadan kaldırmaya çalışır.

• Nöbette yer alan diğer sağlık çalışanlarının kılık kıyafetlerinin nöbete uygunluğu açısından değerlendirir. Gerek görmüş olduğu konularda uyarılarda bulunur.

• Nöbette yer alan ekip çalışanlarıyla beraber ambulansın ilgili kontrollerini yapar veya yaptırır. Bununla beraber Ambulans Günlük Bakım Formunun ( Ek-3) doldurulmasını gerçekleştirir. Bir eksikliğin olması durumunda giderilmesini sağlar, mümkün olmaması halinde istasyon sorumlu hekimine haber verir.

• Her an meydana gelebilecek bir görevlendirmede ekibin hazır olmasını sağlar.

• Gerçekleşen bir vaka dönüşünde başta ekip olmak üzere ve ambulansın yeni bir göreve hazır olmasını denetler, eksik görülen hususların giderilmesi adına nöbet ekibine gerekli talimatları verir.

• Merkezle telsiz irtibatın kurulmasında birinci derecede sorumlu olan kişidir.

• Gerçekleşen nöbet devir tesliminde ve görev yapılan anında uyulması gereken kurallar bölümünde nöbetçi hekim için ilgili esasların yerine getirilmesinden sorumludur.

• Ambulansla meydana gelebilecek bir kaza durumunda veya arızanın oluşmasında İl Ambulans Servis Komuta Kontrol Merkezinin bilgi ve onayı kapsamında ilgili birimlerle iletişim kurulur ve gerek görülen işlemleri başlatmakla görevlidir. Ambulans kaza formunun ( Ek-6) daki kaza algoritmasına göre ve ( EK-5) formları doldurularak işlemlerin yürütülmesini ve formun istasyon sorumlu hekimine ayrıca başhekimliğe iletilmesini sağlar.

• Sağlık personelinin olmadığı hallerde; sarf malzemelerin ve demirbaşların kontrolünü yapar. Eksikliklerin olması halinde bunların giderilmesini sağlar, alet malzemelerinin şarjını kontrol eder ve eksik olanları tamamlamaya çalışır.

• Kullanılmış olan veya eksik malzemelerin teminini sağlar, şayet sorunun çözülememesi durumunda ise istasyon sorumlu hekimini bilgilendirir.

• İl Ambulans Servis Komuta Kontrol Merkezi tarafından istasyona verilen görevlerin eksiksiz ve zamanında yerine getirilmesinde sorumludur.

• Gerçekleşen olağandışı durumlarda yapılan görevleri, 2 nüsha olarak rapor halinde ( Ek-4) hazırlayıp, olabildiğince kısa bir süre aralığında bir nüshasını İl Ambulans Servis Başhekimliğine iletir, bir diğer nüshasını ise istasyondaki ilgili dosyaya koyar.

• Herhangi bir sebepten dolayı nöbetine gelemeyen personelin olması halinde bu eksikliğin giderilip nöbetin devamının sağlanması kapsamında gerekli girişimleri gerçekleştirir. Sorunun çözülememesi durumunda ise İl Ambulans Servisi Başhekimliğine bildirmekle yükümlüdür.

• Bir diğer görevi ise nöbet saatine geldiğinde istasyonda personel eksikliği olması halinde ( rapor, izin, ve diğer sebepler ile) derhal İl Ambulans Servisi Başhekimliğine bildirir.

Ambulans Hekimi Maaşları

Hekimlerin maaşları oldukça değişkendir. Bu değişkenlik görev yapılan hastanenin döner sermayesine bağlı bir değişken olabildiği gibi aynı zamanda görev yapılan coğrafi bölgeye göre de değişiklik göstermektedir. Bunun dışında kamu veya özel hastanelerde görev yapılması maaş farkını da beraberinde getirecektir. Pratisyen veya uzaman olunması, ilgili uzmanlık dalında az hekimin görev almasında maaş değişkenlerini oluşturan bir diğer husustur. Ambulans hekimleri kurumsal olarak çalışan hastaneler ve ambulans çalışmalarını yerine getiren şirketlerde görev aldıklarını belirtebiliriz.

Ambulans hekimlerin 2021 yılı ortalama maaşları 8300 TL civarındadır. Burada en düşük ambulans hekimin maaşı 7200 TL iken en yüksek maaş alımları ise 12000 TL’ye yakındır. Ambulans hekiminin evli ya da bekar olması, çocuklu veya çocuksuz olması, eşinin çalışıyor olması durumlarına bağlı olarak da maaş konusunda az da olsa bir değişkenin olabileceğini belirtebiliriz. Burada dikkate alınması gereken bir başka husus ise göreve çağrılması ve görevlendirilmesi olarak da göstermiş oldukları performansta maaşlara yansıyan bir diğer husustur.

Ambulans Hekimi Nasıl Olunur?

Ambulans hekimi olabilmek için Yüksek Öğretim Kurumu tarafından kabul edilen bir üniversitenin tıp fakültesinden mezun olmak gerekir. Bunun için YÖK’ün her yıl düzenlemiş olduğu Temel Yeterlilik Testi (TYT) ve sonrasında ise Alan Yeterlilik Testinde (AYT) adayların başarılı olmaları beklenir. Tıp okuyabilmek için sayısal derslerin oldukça iyi olması gerekir. Dolayısıyla YÖK’ün ilgili sınavlarında başarılı olmanın dışında istenilen üniversitenin ilgili kontenjanına girmek gerekecektir.

Kontenjanlara girmek için matematik, geometri, biyoloji, fizik ve kimya testlerinde iyi netlerin olması beklenmektedir. YÖK’ün düzenlemiş olduğu sınavlardan başarılı olduktan sonra yüzdelik dilime girerek ilgili üniversitelerin tıp fakülteleri tercih yapılarak 6 yıllık bir eğitimi başarıyla tamamladıktan sonra alacakları mezuniyet belgeleriyle ambulans hekimliği görevini yerine getirebilirler. Ambulans hekimi olabilmek için lise eğitimlerinin sayısal bölümlerinden mezun olmak, sayısal derslerin iyi olması ve lise eğitimine ait Genel Ağırlıklı Not Ortalamasının iyi olması ayrıca avantaj sağlayacaktır. 

Yukarıda yer alan hususların yerine getirilmesi kapsamında ambulans hekimi olunabilir. Bunun dışında şayet yurtdışından herhangi bir üniversitenin tıp fakültesinden mezun olunduysa YÖK’un denklik kapsamında uyguladığı bir sınav var ise (YÖK’ün uygulamaları ülkeden ülkeye göre değişiklik gösterebilmektedir) azami başarı kriterlerini sağladıktan sonra alınabilecek denklik belgesi ile de tıp hizmetleri kapsamında Ambulans Hekimliği Görevi yerine getirilebilir.