Biyoteknoloji Uzmanı Nedir? Ne İş Yapar?
| Biyoteknoloji Uzmanının Tanımı | Biyoteknoloji Uzmanının Görevleri | Biyoteknoloji Uzmanı Olma Yolu |
|---|---|---|
| Doğa ve mühendislik bilimlerini kullanarak DNA teknolojileri ile canlıları geliştirme ve belirli maddelerin üretimi üzerine çalışan kişi. | Gen, genom, protein analizleri yapma, biyoteknolojik çözümler üretme, genetiği değiştirilmiş organizmaların analizini yapma | Liseden itibaren sayısal eğitim alınmalı, üniversite seçiminden sonra Biyoteknoloji bölümü tercih edilmeli ve yüksek lisans eğitimi alınmalıdır. |
| Biyoteknoloji biliminde temel biyolojik bilimlerden ortaya çıkan gelişmeleri uygulamaya yönelik çalışmalarda bulunan kişi. | Bilimsel verilerin paylaşımı, kişilerin soy ağaçlarının belirlenmesi, gen skansına dayalı tanımlamaların gerçekleştirilmesi | ALES ve YDS sınavlarına girilerek iyi birer puan elde edilmesi gerekmektedir. |
| Moleküler biyoloji, mikrobiyoloji, biyokimya, immünoloji, biyoproses, hücre biyolojisi, protein mühendisliği ve enzimoloji gibi farklı alanları içeren biyoteknoloji çalışmalarını yürüten kişi. | Deneysel ve bilimsel düzenekleri işletme, biyolojik materyallerden izolasyonlar yapma, gen transfer seçeneklerini optimize etme | Üniversitelerin biyoteknoloji yüksek lisans programlarını başarıyla tamamlamak gerekmektedir. |
| Hastalıklar veya doğrudan ya da dolaylı ilişkili gen, genom, protein ve proteom analizleri yapan ve bilgi üretme kapasitesine sahip olan kişi. | İnsan sağlığı ve hastalıkları çerçevesinde yeni bilgilerin üretilmesi, farmaogenomik, genomik, proteomik, biyoinformatik ve moleküler genetik alanlarının birleşiminde deneysel çalışmalar hazırlama | Biyoteknoloji lisans ve yüksek lisans eğitimlerinin tamamlanması gerekmektedir. |
| Her tür canlının genetik olarak tanımlanması ve DNA dizilimine dayalı çalışmalar gerçekleştiren kişi. | DNA barkod analizlerini yaparak canlıların tür seviyesinde tanımlamasını yapma, gen skansına dayalı veya multiplex PCR yaklaşımları ile tanımlama yapma | ALES ve YDS sınavlarında belirli bir puanın üzerinde alma ve ardından alınan puan ile yüksek lisansa başvuru yapma gerekmektedir. |
| Genetiği değiştirilmiş organizmaların analizlerini yapabilen, gen transfer seçeneklerini optimize edip, yeni yaklaşımlar bulabilen kişi. | Her çeşit biyolojik üründe gen yerlerini ve DNA bölgelerini belirlemek, deneysel ve bilimsel düzenekleri işletmek | Sayısal bölümleri tercih etmek, biyoteknoloji bölümüne yerleşmek ve lisans eğitimini tamamladıktan sonra yüksek lisans eğitimi almak |
| Doğadaki canlıları ve mikroorganizmaları DNA teknolojileri aracılığıyla analiz eden, geliştiren ve düzenleyen kişi. | Gıda, çevre, tıp ve tarım gibi alanlarda biyoteknolojik çözümler bulmak, bilimsel bilgileri paylaşmak ve hizmet sunmak, bilgi üretimini yaparak araştırmacılarla ortak çalışmalar yürütmek | Öncelikle lise eğitimini sayısal bölümde tamamlamak, biyoteknoloji bölümüne giriş için gerekli olan sınavlara girmek ve yüksek lisans eğitimi almak gerekmektedir. |
| Yeni nesil genom sekanslama teknolojilerinde bilgi transferini gerçekleştiren ve bu konuda sistemleri kullanarak araştırmalar yapan kişi. | Biyolojik materyallerden plasmid, DNA, RNA izolasyonları yapmak, gen transfer seçeneklerini optimize yapmak ve biyoinformatik alanında çalışmalar yürütmek | Biyoteknoloji lisans eğitimini tamamladıktan sonra ALES ve YDS sınavlarına girerek bu sınavlardan başarılı bir şekilde geçmek ve biyoteknoloji yüksek lisans programına kaydolmak gerekmektedir. |
| Bilim ve teknolojiyi birleştirerek doğada bulunan canlılardan yararlanıp, insanların yaşam kalitesini artırmak için çeşitli ürünler geliştiren kişi. | DNA teknolojilerini kullanarak mikroorganizmaları, hayvanları ve bitkileri geliştiren çözümler üretmek, ihtiyaç duyulan az miktarda bulunan maddelerin üretimini sağlamak | Sayısal bölümlerden mezun olmak, TYT ve AYT sınavlarına girerek iyi bir derece yapmak, üniversitelerin biyoteknoloji bölümünü kazanmak ve lisans eğitiminin ardından yüksek lisans yapmak gerekmektedir. |
| Gen, genom, protein, metabolom ve proteinlerin analizlerini yaparak, biyolojik veriler ışığında destek hizmetleri sunan kişi. | Araştırma ve uygulama çalışmaları yaparak, genetik ve biyolojik bilgilerin üretimi ve kullanımı konusunda çözümler üretmek, biyoteknoloji merkezli ve birbirinden faydacı çözümler geliştirmek. | Biyojenetik, biyoteknoloji gibi bilim dallarında lisans eğitimi almak ve ardından bu alanda yüksek lisans eğitimi yaparak biyoteknoloji uzmanı olunabilir. |
Doku ve hücre biyolojisi kültürü, genetik, biyokimya, mikrobiyoloji, moleküller biyoloji ve son olarak fizyoloji gibi doğa bilimlerinin yanısıra makine mühendisliği, bilgisayar mühendisliği, elektrik-elektronik mühendiliği gibi mühendislik dallarından yararlanarak DNA teknolojiler ile mikroorganizmaları hayvanları ve bitkileri geliştirmek, doğal olarak elde edilme imkanı olmayan ve ihtiyacımız olanı kadar üretilemeyen, çok az miktarda bulunan maddeleri elde etmek için ilgili teknolojileri kullanan kişilere biyoteknoloji uzmanı denmektedir.
Biyoteknoloji Uzmanı Nedir?
Diğer bilimlerle yakın ilişki içinde olan biyoteknoloji bilimi, temel biyolojik bilimlerinden ortaya çıkan yeni gelişmeleri, ortaya çıkan ihtiyaçlar kapsamında pekçok ülkede örgün eğitim veren kurumların yapmış oldukları planlar kapsamında ders içerikleri oluşturularak uygulamaya yönelik çalışmaları gerçekleştirilmiştir.
Kendi talebini oluşturmak için biyoteknoloji temel bilim buluşlarını kısa zaman zarfında kullanarak ticari çalışmalara veya ürünlere dönüştürebilir. Bu açıdan diğer teknoloji bilimlerinden ayıran en önemli neden olarak gösterilebilir. Örneğin sıcak su kaynaklarında yaşamını sürdüren bakterilerinden sağlanan yüksek sıcaklığa dayanıklı bir enzimin, temel bilim ve uygulama çalışmalarının ayrılmaz durumunda olan PCR’nin mühim girdisi gösterilebilir. Biyoteknoloji çalışmaları; moleküller biyoloji, miktobiyoloji, biyokimya, immünoloji, biyoproses, hücre biyolojisi, protein mühendisliği ve emzimoloji gibi farklı alanları içinde bulundurur. Bu nedenle birçok bilimle yakın ilişki içinde olduğunu belirtebiliriz.
Biyoteknoloji Uzmanı Ne İş Yapar?
Biyoteknoloji uzmanlarının pekçok görevleri vardır. Ağırlıklı olarak uygulama ve araştırma alanlarında çalışanların görevleri aşağıdaki gibidir;
Biyolojik canlılar, hücreler ve sıvılarda bulunan veya ilişkili olan gen, genom, protein, metabolom ve proteom analizlerini yapar. Gıda, çevre tıp, tarım, ziraat, ticaret üretim alanlarında biyoteknoloji merkezci ve birbirinden faydalanan çözümler üretmek gibi görevleri vardır.
Her çeşit biyolojik üründe, yapısında şeker olan çikolata ve bunun gibi ürünlerde ve birçok tohum analizlerinde ilgili gen yerlerini ve DNA bölgelerini belirlemek, bilimsel ve pratik alanda kullanılması planlanan bilgilerin üretimini yapmak, deneysel ve bilimsel düzenekleri işletmek.
Genetiği değiştirilmiş organizmaların analizlerini yapmak.
Görevli olduğu kurumun politikalarına dikkat ederek bilimsel bilgileri paylaşmak ve diğer paydaşlara bu bilgiler ışında hizmet sunmak.
Temel tıp ve klinik bilimlerindeki alanlar başta olmak üzere defekt ve normal diyebileceğimiz fenotipleri oluşturan, farklı tür hastalıklar veya doğrudan ya da dolaylı ilişkili, gen, genom, protein ve proteom analizlerini gerçekleştirmek, bilgi üretimini yaparak ilgili alanlarda olan araştırmacı veya ihtiyaç sahipleriyle birlikte ortak çalışmalar yapmak.
Ekspresyon ve sekansı, gen klonlanması analizlerini yaparak, bu alanlarda bilimsel veriler ışında destek hizmeti sunmak.
Yeni nesil olarak görülen genom sekanslama teknolojilerindeki konularında bilgi transferini gerçekleştirmek, konu ile ilgili sistemleri kullanarak işletilmesini ve araştırmalarını yapmak.
İnsan sağlığı ve hastalıkları çerçevesinde protein ve gen merkezli yeni bilgilerin üretilmesini sağlamak. Bunun için farmaogenomik, genomik , proteomik, biyoinformatik ve moleküller genetik alanlarının sağlamış olduğu imkanlardan yararlanılarak görev yapılan bölgede olmayan deneysel çalışmaları hazırlmak
Her tür çalı varlıktan veya biyolojik materyalden plasmid, DNA, RNA izolasyonlarını yapmak, gen transfer seçeneklerini optimize yaparak standart seviyeye indirgemek ve yeni yaklaşımlarda bulunmak.
Kişilerin akrabalık ve soy ağaçlarının ortaya çıkarılmasında DNA dizilimine dayalı faaliyetlerde bulunmak ve buna yönelik çalışmalar gerçekleştirmek.
DNA barkod analizlerini yaparak her çeşit canlının tür seviyesinde tanımlamasını yapmak, birtakım kıymetli mantarlar dahil olmak şartıyla her çeşit ürünün ya da canlının, gen skansına dayalı veya multiplex PCR yaklaşımları kapsamında tanımlamasını gerçekleştirmek gibi görevleri bulunmaktadır.
Biyoteknoloji Uzmanı Nasıl Olunur?
Biyoteknoloji uzmanı olabilmek için iyi bir eğitim geçmişine sahip olması beklenmektedir. Bu eğitim temelde liseden itibaren başlamaktadır. Liselerin sayısal bölümlerinden mezun olduktan sonra Yükseköğretim (YÖK) tarafından her yıl yapılan Temel Yeterlilik Testi (TYT) sınavına ve sonrasında ise aynı yıl yapılan Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavlarına girerek üniversitelerin biyoteknoloji bölümü tercih edilmelidir. Bu eğitim toplamda 4 yıl boyunca devam etmektedir. Lisans eğitim sonrasında ise yüksek lisans eğitimi alınmalıdır. Bunun için ALES sınavına ve YDS sınavlarına girerek iyi birer puan elde edilmelidir. Kabul için en düşük puan alımları ALES için 70, YDS sınavı için ise 50 ve üzeri bir puan elde edilmelidir.
Üniversitelerin açmış oldukları yüksek lisans kontenjanlarına başvuruda bulunarak bilimsel yeterliliğe ve sonrasında ise mülakata girerek yüksek lisansa başlanılabilir. Yüksek lisans eğitimi toplamda 2 yıl devam etmekte olup bu eğitimin sonrasında ise biyoteknoloji uzmanı mesleği elde edilmiş olunur. Kamu araştırma merkezlerinde çalışabilmek için KPSS/lisans düzeyinde ilgili puan türünden sınava girilmelidir. Özel araştırma merkezlerinde ve sağlık tesislerinde görev alabilmek için ise herhangi bir sınav bulunmamaktadır.
Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.
