2015’te İş Güvencesi Diye Bir şey Var mıydı?
Konu | Ayrıntılar | Sonuç |
---|---|---|
Çalışma Hayatındaki Değişiklikler | Kişilerin iş yerinde geçirdiği ortalama süre yıllar içinde azalmıştır. 3-4 yıl arası bir süre artık normal kabul ediliyor. | Çalışanların ve işverenlerin birbirlerine olan bağlılıkları azalmıştır. |
İş Güvencesi | İyi bir maaş, çoğu insanın iş güvencesi için önemli bir faktördür. | Günümüzde iş güvencesi diye bir şey olup olmadığı tartışmalı bir konudur. |
Performansın Rolü | Çalışan ve işveren arasındaki ilişki üzerinde büyük etkisi vardır. | Çalışan performansı ve işveren performansı iki tarafın da bağlılığını etkiler. |
İşsizlik | 2008 ekonomik krizi sonrasında, işsizlik sık kullanılan bir terim haline gelmiştir. | İş güvencesi eksikliği işsizlikle direk bağlantılıdır. |
İş Güvencesinin Farklı Faktörleri | Ekonomik krizler, operasyonların yer değiştirmesi, teknoloji gibi faktörler hep iş güvencesini etkiler. | Bütün bu faktörler farklı sektörlerde ve endüstrilerde değişkenlik gösterebilir. |
Devlet İş Güvencesi | Devlet sektörü, genellikle iş güvencesi denildiği zaman ilk akla gelen sektördür. | Buna rağmen kamu sektörü de ekonomik krizler ve diğer faktörlerden etkilenir. |
Yeni İş İmkanları | Sosyal medya sayesinde, yeni iş fırsatları daha kolay bir şekilde bulunabilmekte. | Çalışanların yeni iş fırsatlarına açık olması, iş güvencesiyle de alakalıdır. |
İş Sözleşmeleri | Bugünlerde çalışanlar daha sık olarak sözleşme fesih seçeneğine başvuruyorlar. | Bu durum iş güvencesi hakkındaki bakış açısını değiştirmiştir. |
Maaş ve İş Güvencesi | Çalışanlar iyi bir maaşı, iyi bir iş güvencesine değil, işten çıkarılma riskine karşı bir güvence olarak görüyor. | Dolayısıyla, iyi maaş iş güvencesi sağlamıyor. |
Sadakat Eksikliği | Bir işverenin eksik sadakati, çalışanın bağlılık eksikliği olarak görülüyor. | Bu durum çalışan ve işveren arasındaki ilişkiyi ve iş güvencesini etkiliyor. |
Bu yazı İş Kanununda belirtilen iş güvencesi kapsamında değil, bir şirkette uzun yıllar çalışabilme potansiyelinden bahsedeceğim. Zaten kanunun verdiği hak sizi 1 yıl o işyerinde tutmaya yetmez. Muhasebe – Finans üzerine öncü bir şirkette üst düzey pozisyonda çalışan bir arkadaşım birkaç ay önce bana bir iş önerdi. İyi maaşı olan ve iş güvencesi olan bir pozisyondu. İyi bir iş dediğimizde ya da iş güvencesi dediğimizde hepimizin aklına iyi bir maaş geliyor. Hiç kimsenin iyi bir işin kriterinin iyi bir ücret olduğu konusunda tartışacağını sanmıyorum ama merak ettiğim şey şu; günümüzde iş güvencesi diye bir şey var mı?
Günümüzde iş güvencesi ne durumda?
Son zamanlarda yapılan bir anket ortaya koydu ki bir işte ortalama kalma süresi 3 ve 4 yıl arasında değişiyor. Bu birçok kişinin çalışma hayatı boyunca ondan fazla işe sahip girip çıktığını gösteriyor. Babam çalışma hayatında sadece iki iş yerinde çalıştı. Son işyerinden de emekli olmaya zorlandığı için ayrılmak zorunda kaldı. Buna karşılık değişen teknoloji ve kriterler iş hayatını bu hale getirdi diyebilirsiniz. Ancak gerçek hiç de öyle değil. Günümüzde işverenin ve çalışanın bağlılığı maalesef yok. Yalnızca çalışan bağlılığı üzerinden düşünürsek hata yaparız. Aynı zamanda işverende çalışana bağlı değil. Bu yüzden benim tavsiyem kariyer yolunuzu seçmeniz ve sizi hayatınız boyunca istihdam edecek birini bulmanız. Aslında benim işe alımda çalışmaya başlamış olmam birazcık ironi. Ne de olsa eleman değişikliğine güvenen bir iş hayatı! Babam üniversiteyi bitirdikten sonra ilk iş yerinde ona yöneticisi demiş ki, en iyi iş güvencesi performanstır. Bu adam ne çok iyi bir vizyona sahipti demiştim kendi kendime... Çok zeki bir adammış ama bu ifadesinin 90’ların başında geçerliliği vardı. O zamanlar küçüktüm ama insanların işlerini bırakmasında gördüğüm tek neden ya kariyer yollarının tıkandığı ya da o işte çok iyi olmadıklarıydı. O zamanlar insanlar “işsiz” kelimesinin anlamını bilmiyordu ve bilenlerin geneli bunu performansa bağlıyordu. Eğer birisi iyi bir adamsa ama işinde iyi değilse o zaman harap olmanın utancını yaşamaktansa işsiz kalması tercih edilirdi. Bununla birlikte özgeçmişlerinde işsizlik olan herhangi biri bir şirkete işbaşvurusu yaptığında işverenler o kişilere performansı konusunda endişeli gözlerle bakardı. 2008 yılında babam ekonomik kriz nedeniyle işten çıkarılmıştı. 2008 yılında ben işe alım sektöründe toydum ve maalesef işsizlik gittikçe sık kullanılan bir terim ve işgücünü veya çalışanı değiştirmek için çok kolay bir yöntem haline gelmişti. Bu sebeple iş güvencesi birçok faktörden kaynaklanabilir:
Ekonomik krizler
Operasyonların yer değiştirmesi
Dış kaynak kullanımı
Müşteri kaybı
Projelerin iptali veya sonlanması
Teknoloji
Yukarıdaki faktörler her endüstri veya sektöre göre değişiklik gösterebilir. Ama şunu söylemeliyim ki kamu sektörü bile yukarıdaki faktörlerden etkilenebiliyor. Günümüzde iş güvencesi dediğimizde ilk alımıza gelen kamu sektörüdür. Yani devlete sırtını dayamak. Çalışanlar ayrıca belirsiz süreli sözleşmelerden ziyade sözleşmeyi fesih seçeneğine sahipler. İş sözleşmesinde iki taraf için de böyle bir hak tanınmış. Altını çizerek söylemeliyim ki günümüzde birçok kişinin iyi maaş almasının sebebi iyi bir iş güvencesine sahip olmamalarıdır. O zaman iş güvencesi eksikliği çalışanları en iyi işi aramaya ve işten çıkarılma riski için tetikte olmaya mı itiyor? Bir işverenin eksik sadakati çalışanın bağlılık eksikliği olarak görülebilir. Hatta görülebilir yerine öyle görülüyor diyebiliriz. Günlük yaşamlarımızda sosyal medyanın önde olmasıyla birlikte insanlar dışarıya çıkıp yeni fırsatlar aramaya ihtiyaç duymuyor.... Bu sebebple fırsatlar onları buluyor. İşe alım sektöründe herkesin doğru fırsat için iş değiştirmeye istekli pasif bir aday olduğunu düşünürüz. O zaman insanların yeni fırsatları değerlendirmesini ne sağlar? Bazı çalışanların işverenin performansından mutlu olmaması olabilir mi? Sonuç olarak performans ve iş güvencesi kelimeleri birbirine çok yakın. Performansında iş güvencesi üzerinde etkisi çok fazla. Ancak şunu atlamayalım; sadece çalışanın performansı değil aynı zamanda işverenin performansı da!
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.