Pazarlama 4.0: Nesnelerin İnterneti
Pazarlama Evresi | Odak Nokta | Hedef ve Uygulamalar |
---|---|---|
Pazarlama 1.0 | Ürün | Üretimin arttırılması ve ürün satışına odaklanma. Gücün üreticide olduğu bu evrede “Ne üretirsem onu satarım” düşüncesi hâkim. |
Pazarlama 2.0 | Müşteri | Müşteri değerlidir ve müşteriyi memnun etmek amaçlanır. Bu dönemde “ne üretirsem onu satarım, yeter ki satmasını bileyim” düşüncesi hâkim olmuştur. |
Pazarlama 3.0 | İnsan | Kârlılığı sosyal sorumlulukla eşleştirme; pazarlamada değer odaklılık ve insana yönelim. Tüketiciler markanın sosyal yönü hakkında bilinçlendirilir. |
Pazarlama 4.0 | Sanal ve Dijital Odaklı | Teknolojiye ve deneyime dayalı pazarlama stratejileri. Müşterilerin dijitalleşmesi ve müşterileri birer marka savunucusu haline getirme hedefi. Geleneksel ve dijital pazarlamanın birleştiği evre. |
Müşteri Sadakati | Pazarlama 4.0 | Var olan müşterileri elde tutmak, yeni müşteri kazanmak ve müşteri sadakatini oluşturabilmek. |
Nesnelerin İnterneti | Teknolojik iletişim | Nesnelerin internet üzerinden koordine olabildiği ve veri paylaşımının yapılabildiği genel bir ağ oluşumu. Nesneden nesneye iletişim kurulması. |
Barkod ve Matris Kod Sistemleri | Ürünlerle İletişim | Barkod ve matris kod gibi teknolojik sistemlerle ürünlerle iletişim kurabilme imkanı. |
E-Sağlık, Akıllı Çevre, Ev Otomasyonu | Nesnelerin İnterneti | Nesnelerin interneti kullanılarak, e-sağlık, akıllı çevre, ev otomasyonu gibi alanlarda uygulamalar yapabilme imkanı. |
Teknolojik Aygıtların İnternet İle İletişimi | Nesnelerin İnterneti | Buzdolabı, araba, televizyon gibi birçok aletin internet ile iletişim kurabilme imkanı. |
Gelecekteki Uygulamalar | Nesnelerin İnterneti | Yakın gelecekte uygulanmak üzere hazırlanan internet teknolojisi tabanlı uygulamalar. |
Nesnelerin interneti; nesnelerin kendi aralarında veri üretimi, veri iletişimi ve veri paylaşımı yaptığı genel bir ağ olarak tanımlanmaktadır. Daha önceden gerçekleştirilen insandan insana, insandan nesneye uygulamalarının yanı sıra bu teknoloji sayesinde nesneden nesneye de iletişim kurulabilmektedir. Böylelikle pazarlama, internet ve müşteri etkileşimleri de güçlenmektedir.
Pazarlama Evrimi
Pazarlama; “kişisel ve örgütsel amaçlara ulaşmayı sağlayacak değişimi meydana getirebilmek için mal, hizmet ve fikirlerin geliştirilmesi, fiyatlandırılması, dağıtılması ve tutundurulmasına yönelik bir planlama ve uygulama süreci” olarak tanımlanmaktadır.
Günümüzdeki teknolojik değişiklikler hemen hemen her alanda olmakta ve meydana gelen bu değişimler, değişiklikler, ilgili olduğu alan dâhil hemen hemen her alanı da önemli ölçüde etkilemektedir. Değişen teknoloji ile birlikte pazarlama kavramı günümüz teknolojisine uyumlu hale gelmiştir ve gelişmeler oldukça uyumlu hale gelmektedir. Bu kapsamda pazarlama dört evreden oluşmakta ve bu evreler şu şekilde açıklanmaktadır.
Pazarlama 1.0 Ürün Odaklı Pazarlama: “Ne üretirsem onu satarım” düşüncesinin hâkim olduğu evredir. Burada üretimin arttırılması esas alınmış ve ürün satmak amaçlanmıştır. Dolayısıyla güç üreticidedir.
Pazarlama 2.0 Müşteri Odaklı Pazarlama: “Ne üretirsem onu satarım” düşüncesi önemini yitirmeye başlamıştır. Bu düşüncenin yerine “ne üretirsem onu satarım, yeter ki satmasını bileyim” düşüncesi hâkim olmuştur. Bu evrede müşteri değerlidir ve müşteriyi memnun etmek amaçlanmıştır.
Pazarlama 3.0 İnsan Odaklı Pazarlama: İnsan merkezli pazarlama dönemidir. Değer odaklı olarak da bilinmektedir. Kârlılık yerini sosyal sorumluluğa bırakmıştır. Böylece tüketiciler markanın sosyal yönü hakkında bilinçlidirler. Bu dönem 2000 ve sonrası aktif olmuştur. Dünyayı sosyal sorumluluk projeleriyle daha iyi bir yer bir haline getirmek amaçlanmıştır.
Pazarlama 4.0 Sanal Odaklı Pazarlama: Diğer bir ifadeyle teknoloji ve deneyim odaklıdır. Bir nevi gelenekselden dijitale geçiş gerçekleşmiştir. Bu nedenle tüketici kavramı da “dijital tüketici” olarak değişmiştir. Gelecekte olabilecek gelişmelere yönelik pazarlama faaliyetlerini içermektedir. Gelişen ve değişen internet sayesinde bu evre yeni bir boyut kazanmıştır. Kotler, pazarlama 4.0 ile müşterileri birer marka savunucusu haline getirmeyi amaçlamıştır.
dünya üzerinde endüstri alanında meydana gelen gelişmeler pazarlama sektörünü de etkilemiştir. pazarlama faaliyetlerinin teknolojideki değişimlerine paralel olarak tüketicileri tatmin etmek için yeni yeni uygulamalar meydana gelmiştir. bu sayede pazarlama 4.0’a dönüşmüştür. pazarlama 4.0 ile amaçlanan; var olan müşteriyi elde tutmak, yeni müşteri kazanmak ve müşteri sadakatini oluşturabilmektir. bu kapsamda pazarlama 1.0’dan 4.0’a kadar geçen evrelerde üzerinde en çok durulan evre, pazarlama 4.0 evresi olmuştur. pazarlama 4.0, geleneksel pazarlama ile dijital pazarlama kavramlarının birleşimi olarak karşımıza çıkmaktadır.
Nesnelerin İnterneti
Nesnelerin interneti; insan etkileşimi olmadan ihtiyacımızı karşılamak üzere bir araya gelen nesnelerin, internet üzerinden koordine olabildiği ve veri paylaşımının yapılabildiği genel bir ağ olarak tanımlanmaktadır. Teknoloji sayesinde bu ağ yardımıyla da nesneden nesneye iletişim kurulabilmektedir.
İnternet veya endüstriyel internet olarak tanımlanan geleceğin teknolojisi olarak ifade edilen nesnelerin interneti kavramı, pazarlamayla ilişkilendirilmiştir. Pazarlama 4.0 ve nesnelerin interneti kavramının etkileşim halinde olabilmesi ve ürünlerle iletişim kurulabilmesi için barkod sistemi, matris kodu gibi teknolojilerle iletişime geçilmektedir.
Nesnelerin internet sayesinde iletişim kurmasıyla günlük hayatımızda birçok alanda kullanılmaktadır. Bu alanlar; e-sağlık, akıllı çevre, ev otomasyonu, akıllı tarım, akıllı ölçüm, alışveriş vb. olmaktadır. Ayrıca buzdolabından arabaya, televizyondan su ısıtıcısına, fırından ütüye, kameradan modeme, klimaya varıncaya kadar birçok cihaz, kablosuz ağ ile iletişim kurabilmektedir. Bu akıllı cihazlar ve bu cihazların bilgilendirmesi sayesinde günlük işlerimiz kolaylaşmaktadır. Örneğin; buzdolabının, içerisindeki azalan ya da biten ürünleri haber vermesi şeklinde ayarlanması ile çalışan kadınlara önemli ölçüde kolaylık sağlamaktadır. İşe gitmek için hazırlanan kişiye, kahvesinin otomatik olarak hazırlanıp her gün belirli saatlerde bilgi vermesi de mümkün olmaktadır. “Boş park yerlerinin sürücüyü bilgilendirmesi, evinde düşen yaşlının duvarlardaki algılayıcılar sayesinde algılanıp bakım merkezlerini uyarması” gibi pek çok kullanım alanı da vardır.
Kullanım alanı geniş olan bu ağ sayesinde uygulamaların birçoğu gerçekleştirilmiş, birçoğu ise yakın gelecekte uygulanmak üzere hazırlanmaktadır. Endüstriyel alanda kullanımı ile işletmelerin üretkenliği ve verimliliği büyük ölçüde artmaktadır. Ayrıca yakın gelecekte uygulanmak üzere hazırlanan uygulamaların da verimliliği arttırması planlanmaktadır.
2018 yılında yüksek lisans eğitimini tamamlayan yazarımız, İstanbul İşletme Enstitüsü'nde öne çıkan başlıklar hakkında yazmaktadır.