Patoloji Uzmanı Nedir? Ne İş Yapar?
Tanım | Görevler | Ek Bilgi |
---|---|---|
Patoloji Uzmanı | İnsan vücudundan alınan biyopsileri inceleme ve tanı koyma | Hastalarla doğrudan görüşmeyen, genellikle laboratuvar ortamında çalışan |
Patoloji Bölümü | Hastalardan doku/hücre örnekleri almak ve analiz etmek | Bu bölümde çalışanlar genellikle yüksek teknoloji cihazlar kullanırlar |
Sitopatolojik inceleme | Vücut sıvıları ve iğne aspirasyonlarının incelenmesi | Patoloji uzmanlarının sıklıkla gerçekleştirdiği işlemler arasında |
Histokimyasal inceleme | Hücreleri ve dokuları boyayarak mikroskobik analiz yapma | Patoloji uzmanlarının sıklıkla kullandığı bir teknik |
İmmunohistokimyasal inceleme | Hücreleri ve dokuları özel boyalar (antikorlar) ile boyayarak analiz yapma | Hastalıkların belirleyici özellikleri bu teknik ile saptanır |
Otopsi | Ölüm nedenini ve hastalığın seyrini belirlemek için vücut incelemesi | Patoloji uzmanları aynı zamanda adli tıp uzmanları tarafından da gerçekleştirilir |
Rapor Hazırlama | İncelenen örnekler ve bulgular hakkında bilimsel raporlar hazırlamak | Bu raporlar genellikle klinik kararların alınmasında kullanılır |
Danışmanlık Yapma | Diğer uzman doktorlarla görüşme ve konsültasyon yapma | Patoloji uzmanlarının tanı ve tedavi konusunda önemli bir rolü bulunmaktadır |
Eğitim ve Denetim | Sorumlu olduğu sağlık personelinin eğitimi ve denetimi | Bir patoloji uzmanı aynı zamanda bir yönetici olabilir |
Bilimsel Çalışmalar | Mesleği kapsamında bilimsel çalışmalar yapma ve etkinliklere katılma | Patoloji, tıbbın sürekli gelişen bir dalıdır ve bilim insanlarına açıktır |
21. yüzyılın ilk çeyreğini yaşamış olduğumuz şu anda, tümörlerin tanısı başta olmak üzere, birçok hastalığın kesin tanılarının ortaya çıkarılması için gerekli ve ayrıca zorunlu bir işlem olarak karşımıza çıkmaktadır. Patolojinin tıp bilimi olarak yöntemleri ve işleyişi diğer alanlardan kısmen farklıdır. Tam olarak klinik bir dal olmamasına karşın patoloji, birçok kez klinik faaliyetlerin ya içinde yer almış ya da çalışmalarından elde edilen verilerle hastaların tanı ve tedavilerine yönelik pozitif katkı sağlamıştır.
Patoloji uzamanı veya patolog, insan vücudundan alınan biyopsileri inceleyen ve tanı koymaya çalışan, genellikle laboratuvar ortamında çalışan ve hastalarla doğrudan görüşmeyen ya da temas kurmayan tıbbi sağlık çalışanı olarak tanımlayabiliriz. Bu yazımızda patoloji uzmanlarına yer verdik.
Patoloji Uzmanı Nedir?
Patoloji, yunanca kökenli bir kelimedir ve "pathos" teriminden türemiştir. Hastalıkların bilimsel yöntemlerle araştırılması anlamında kullanılmıştır. Daha farklı anlatımıyla ve geniş anlatımıyla patoloji, hastalıklara neden olan, bunların doku ve organlarını etkilemesi, hastalıklı organ ve dokuların özellikle görüntüsel, biçimsel özelliklerini inceler. Bu yönetüyle patoloji, neredeyse tıbbın temelini oluşturmaktadır. Patoloji; fizyoloji ve anatomide öğrenilen bilgilere, hastalıklı organların açık gözle ya da mikroskop altındaki normal görüşlerini dahil ederek hastalıkların daha net anlaşılmasını sağlar. Görüşlerin karar vermeye yardım ettiği alanlarda, patolojik incelemenin en başta tanıya ve sonrasında uygun tedavi yönteminin belirlenmesine çok yardımcı olduğu bir gerçektir.
21. yüzyılın ilk çeyreğini yaşamış olduğumuz şu anda, tümörlerin tanısı başta olmak üzere, birçok hastalığın kesin tanılarının ortaya çıkarılması için gerekli ve ayrıca zorunlu bir işlem olarak karşımıza çıkmaktadır. Patolojinin tıp bilimi olarak yöntemleri ve işleyişi diğer alanlardan kısmen farklıdır. Tam olarak klinik bir dal olmamasına karşın, patoloji, birçok kez klinik faaliyetlerin ya içinde yer almış ya da çalışmalarından elde edilen verilerle hastaların tanı ve tedavilerine yönelik pozitif katkı sağlamıştır.
Patolojinin çalışma alanı hastalıklı doku ve organların incelenmesiyle sınırlı olmamaktadır. Deneysel, teorik ve teknik birçok konuda patolojik çalışmalar ve araştırmalar yapılmaktadır. Patolojik çalışmalar ve incelemeler yalnız yeterli histoloji, anatomi ve fizyoloji bilgisine sahip tıbbi sağlık çalışanlarıyla yürütülebilir. Patolog, akademik ortam dışındaki uzmanlar hariç, çoğu zaman bu konudaki klinik çalışmaları en kolay ve net cevaplayabilecekleri kişiler durumundadır. Herhangi bir hastanenin işleyici kapsamında patoloji bölümünün sağlamış olduğu katkı; hastalardan tarama ya da tanı amacıyla doku/hücre örneklerinin alınması veya organlarının dışarı çıkarılmasıyla başlamaktadır. Alınan ilgili örneklerin ilk olarak dış görünümleri değerlendirilir ve yüksek teknoloji cihazlar olan mikroskoplar altında incelenmesi gerekli duyulan kısımlar seçilerek ayrılır.
Patolojik incelemenin en hassas en kritik be en çok deneyim duyulan aşamasının bul olabileceği unutulmamalıdır. Bu açıdan, patoloji uzmanlarının önemi oldukça büyüktür. Patoloji uzamanı veya patolog, insan vücudundan alınan biyopsileri inceleyen ve tanı koymaya çalışan, genellikle laboratuvar ortamında çalışan ve hastalarla doğrudan görüşmeyen ya da temas kurmayan tıbbi sağlık çalışanı olarak tanımlayabiliriz.
Patoloji Uzmanı Ne İş Yapar?
Patoloji uzmanlarının bir çok görev ve sorumlulukları bulunmaktadır. Bu görev ve sorumluluklar sağlık tesisinin genel çalışma prensipleri kapsamında araç, gereç ve ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak görevini kalite standartları kapsamında yerine getirmeye çalışır. Bununla beraber diğer görevleri şu şekildedir;
Kendisine getirilen ve sorumluluğu kapsamında olan doku, organ ve biyopsileri inceler.
Sitopatolojik olarak bilinen vücut sıvıları, iğne aspirasyonlarının incelemelerini yapar.
Histokimyasal olarak bilinen incelemeleri gerçekleştirmek,
Progestron reseptörleri, östrojen, lenfoma belirteçleri olan İmmunohistokimyasal incelemeri yapmak.
İmmufloresan mikroskobik alanlarla ilgili incelemeri yapmak,
Ölüm sebebi, hastalığın mevcut durumu ve ilerleyen boyutu, yapılan tedavinin etkinlik seviyesini ortaya koyacak faktörleri bulma adına otopsi uygulamalarını yapmak.
Sonuçları araştırarak yapısı, gelişme evresi hakkında bilimsel değerlendirmede bulunmak ve raporlar hazırlamak.
Gerek duyulduğu taktirde ilgili uzman doktorlarla beraber konsültasyonda bulunmak
Sorumluluğu altında görev yapan yardımcı diğer sağlık personellerinin eğitim ve denetiminden doğrudan sorumludur.
Mesleği kapsamında bilimsel çalışmalar yaparak yine bilimsel çalışmaların gelişim süreçlerini takip etmek, kongre, sempozyum gibi etkinliklere katılmak gibi görevleri bulunmaktadır.
Patoloji Uzmanı Maaşları
Patoloji uzman maaşları kamu ve özel sağlık tesisleri olarak iki farklı başlık şeklinde değerlendirebiliriz. Kamu hastanelerindeki maaş alımları hastanenin bulunduğu coğrafi bölge, mesleki tecrübe yılı, yapmış olduğu çalışmanın boyutuna göre değişmektedir. Kamu sağlık tesislerindeki maaş alımları ortalama 12.000 TL, en düşük 10.000 TL en yüksek ise 18.000 TL kadar yükselmektedir. Örneğin 5 yıllık bir mesleki deneyimi olan, 3. bölge bir hastanede görev yapan bir patoloji uzmanının alabileceği maaş 16.000 TL’dir. Fakat bu maaş alımları özel sağlık tesislerinde daha yüksek olabilmektedir.
Hastanenin kurumsal kimliği, mesleki tecrübe yılı bu konuda etkin olduğunu söyleyebiliriz. Özel sağlık tesislerinde ortalama maaş alımları 13.000 TL, en düşük 11.000 TL en yüksek ise 20.000 TL civarındadır. Örneğin 15 yıllık kurumsal bir geçmişi olan özel sağlık tesisinde, 5 yıllık bir hizmet geçmişi olan uzman patoloğun alabileceği maaş 17.000 TL seviyelerindedir. Maaşların daha çok kurumun kazanımlarıyla, patoloğun mesleki tecrübe yılına ve performansına bağlı olabileceğini belirtebiliriz. İlgili rakamların tamamı 2021 yılana aittir.
Patoloji Uzmanı Nasıl Olunur?
Patoloji uzmanı olabilmek için iyi bir eğitim geçmişine sahip olmak gerekir. Bu geçmiş lise eğitimiyle başlamaktadır. Lise olarak fen veya dengi durumunda olabilecek bir lise olması beklenmektedir. Liselerin sayısal bölümlerinden mezun olunduktan sonra Yükseköğretim Kurumu (YÖK) tarafından her yıl yapılan Temel Yeterlilik Testi (TYT) ve Alan Yeterlilik Testi (AYT) sınavlarına girilmelidir. Her iki sınavdan alınabilecek iyi puanların sonrasında ise lise ağırlıklı not ortalaması da eklenerek üniversitelerin tıp bölümleri tercih edilmelidir. Tıp lisans eğitimi toplamda 6 yıl devam etmektedir. Hem teori hem de pratik eğitimlerin çok fazla olduğunu belirtmemiz gerekir.
Lisans eğitimi sonrasında ise Tıp Uzmanlık Sınavına (TUS) girilmelidir. Sınav sonrasında ise ihtisas öğrenimini tamamladıktan sonra patoloji unvanı alınmaktadır. Lisans eğitimi sonrasında pratisyen hekim olarak görev yapılabilmektedir. Fakat TUS sınavının akabinde uzmanı unvanını alarak zorunlu hizmetlerinin tamamlanması beklenmektedir. Eğitim sürecinin hem uzun hem de oldukça zor olduğu unutulmamalıdır.
Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.