Ortez-Protez Bölümü Nedir?
Ortez, vücudumuza dışarıdan taktığımız yardımcı bir cihazdır. Geçen yıl annemin diz ağrıları nedeniyle bir ortez kullanması gerektiğinde, ortezlerin hayat kalitesini nasıl yükselttiğine ilk elden şahit oldum. Deformiteleri düzeltir, yaralanmaları korur ve destekler. Ağrıyı azaltarak, bireyin bağımsızlığını artırır ve rehabilitasyona yardımcı olur. Ayak, ayak bileği, üst ekstremite, kırık ve spinal ortezler gibi çeşitli türleri bulunmaktadır. Özellikle kas ve iskelet problemlerinde özel olarak tasarlanan ortezler kullanılır.
Konu | Açıklama | Bilgi |
---|---|---|
Ortez | Vücuda harici olarak takılan bir cihazdır. Deformeyi düzeltir, yaralanmayı korur ve destekler. Ayrıca kas ve iskelet problemlerinde de kullanılır. | Ayak, ayak bileği, çeşitli üst ekstremite, kırık ve spinal ortezler olarak çeşitleri bulunmaktadır. |
Protez | Eksik bir vücut parçasını değiştirmek amacı ile takılan yapay bir cihazdır. | Enerji Depolayan Ayak, Mikroişlemci Kontrollü Diz ve Myoelektrik (Biyonik) El olarak çeşitli teknolojik gelişmelerle uygulanabilir. |
Ortez-Protez Bölümü | Ortopedik ya da nörolojik hastalığı bulunan veya ortopedik engelli kişilerin ihtiyaçlarına yönelik yardımcı ve tamamlayıcı cihazları yapan kişileri yetiştiren 4 yıllık lisans programıdır. | Bölüm mezunlarına , Ortotist/Prostetist denir. |
Mesleki Gelişim | Ortez-Protez bölümünde 4 yıllık lisans programını başarı ile tamamlayanlar, isterlerse, aynı bölümde yüksek lisans ya da doktora yapabilirler. | Kazançlı bir meslek eğitimleri boyunca belli bir kazanç elde etmeleri mümkün olmayabilir. |
Ar-Ge | Medikal malzeme üretip pazarlayan firmaların Ar-Ge departmanlarından mezunlar istihdam edilebilir. | Yeni üretim teknikleri ve teknolojilerini kullanarak sektöre yenilikler getirirler. |
İlgili Alanlar | Özellikle toz ve kimyasal maddelere karşı alerjisi bulunmayan kişiler, el ve parmak becerisi olanlar, planlı çalışanlar ve üretken olanlar tercih etmelidir. | Bu alanda çalışacak kişilerin hastalar arasında ayrım yapmaması ve mesleki ilişkilerini iyi tutarak saygılı olması gerekir. |
İş İmkanları | Ortez-Protez bölüm mezunları kamu kurumlarının yanı sıra özel sektöre bağlı şirketlerde de çalışabilirler. | Kendi iş yerlerini de açabildikleri gibi, bölüm mezunları isterlerse yüksek lisans yaparak , akademik , kariyer yapabilirler. |
Görevler | Ortez-Protez bölüm mezunları protez ve ortezi tasarlar, üretir, uygular ve bakımını yapar. | Doktorun yönlendirmesi ile dışarıda stabilizasyon için ön hazırlık yaparak, yumuşak ve alçı sargı hazırlar. |
Çalışma Ortamları | Ortez ve protez mezunları, hastanelerde rehabilitasyon birimlerine bağlı olan atölyelerde görev alırlar. | Genellikle ayakta çalıştıkları ortam, alçı ve alçı tozları ile kirlenmiş olabilmektedir. |
Gelecekteki Yeri | Doğumsal ya da kazalar sonucu oluşan sakat kalmalar nedeniyle, Ortez ve Protez çok önemli sağlık hizmetlerinden biridir. | Uzmanlık alanı ile ilgili yapılan yatırımlar sonucunda, gelecekte daha da önem taşıyacaktır. |
Protez ise, vücutta eksik bir parçayı değiştirmek amacıyla takılan yapay bir cihazdır. Gelişen teknoloji sayesinde protezler de modernize oldu. Amcamın bir trafik kazası sonrası bacak protezi kullanması gerektiğinde, bu teknolojik gelişmelerin ne kadar önemli olduğunu anladım. Artık protezler daha güçlü, daha hafif ve daha doğal bir şekilde uygulanmaktadır. Enerji Depolayan Ayak, Mikroişlemci Kontrollü Diz ve Myoelektrik (Biyonik) El gibi teknolojik protezler, kullanıcılara büyük avantajlar sunmaktadır.
Ortez ve Protez Uygulamaları
Ortezlerin takılması, tam yetkili bir ortotist veya protez uzmanı tarafından gerçekleştirilmelidir. Uzmanlar, klinik muayene ve değerlendirme ile tüm vücudun veya uzuv segmentinin konsültasyon ve tedavi seçeneklerini dikkate alırlar. Böylece, hastanın ihtiyacına en uygun çözüm sunulur.
Geçenlerde bir arkadaşım, bir spor sakatlığı nedeniyle kol ortezi kullanmak zorunda kaldı. Uzmanın titiz çalışması sayesinde, günlük yaşamına hızla dönebildi. Bu deneyim, ortez ve protez uzmanlarının ne kadar önemli bir role sahip olduğunu bir kez daha gösterdi.
Ortez-Protez Bölümü Nedir?
Ortez-Protez Bölümü, ortopedik veya nörolojik hastalığı bulunan ya da ortopedik engelli kişilerin ihtiyaçlarına yönelik yardımcı ve tamamlayıcı cihazları yapan kişileri yetiştirir. Ayrıca, bu cihazları tasarlama bilgisi ve becerisini geliştirerek, medikal malzeme üreten ve pazarlayan firmaların departmanlarında yer alacak sağlık profesyonellerinin eğitim programıdır. 4 yıllık bir lisans bölümüdür ve mezunlarına Ortotist/Prostetist denir.
Bölüm mezunları, doktorların yönlendirmesi ile yaptıkları muayenelerde ortez ve protez ürünleri hazırlar ve tedaviye katkı sağlar. Organ kaybı durumunda, bu kaybı destekleyen unsurlar tasarlarlar. Üniversitede okurken, bu bölümü seçen bir arkadaşımın insanlara yardım etmekten duyduğu mutluluk beni de derinden etkiledi.
Ekip çalışmasını sevmek,
Dikkatli ve aynı zamanda sabırlı olmak,
Kendisini sürekli geliştirmek,
Genel kültüre sahip olmak,
Titiz ve temiz olmak,
Özellikle toz ve kimyasal maddelere karşı alerjisi bulunmamak,
El ve parmak becerisi bulunmak,
Şekil ve uzay ilişkileri konusunda bilgisi olmak,
Planlı çalışmak,
Üretken olmak,
Özgün olmak,
Çözüm odaklı düşünce yapısına sahip olmak,
Hastalar arasında ayrım yapmamak,
Mesleğinde ya da diğer meslekler arasındaki ilişkilerini iyi tutarak saygılı olmak ve bilgi alışverişini sağlamak.
Ortez ve protez atölyesi olan üniversiteler,
Ortez ve protez atölyesi olan devlet ve özel hastaneler,
Biyoteknolojik üretim yapan firmalarda araştırma, geliştirme, pazarlama ve satış departmanlarında çalışma imkanları bulunmaktadır.
Ortez-Protez bölümünde 4 yıllık lisans programını başarı ile tamamlayanlar, isterlerse aynı bölümde yüksek lisans veya doktora yapabilirler. Ayrıca, belli başlı alanlarda da lisansüstü programlara katılabilirler.
Ortez-Protez Bölümünü Kimler Tercih Etmelidir?
Bu bölümü tercih etmek isteyen kişilerde olması gereken özellikler şunlardır:
1- Ekip çalışmasını sevmek: Çünkü bu alanda farklı sağlık profesyonelleri ile iş birliği yapılır.
Ortez ya da protez ihtiyacı olan kişinin fiziksel sıkıntısı ile ilgili durumunu değerlendirir,
Kişiye göre uygulanacak protez ve ortezi tasarlar,
Protezleri ölçüsüne uygun olarak üretir,
Protez ve ortezin bağlantı parçalarını ayarlayarak bağlantılarını uygular,
Üretilen protezin kişiye uygulamasını yapar,
Olası karşılaşılan protestik ve ortetik sorunları, kendi uzmanlık bilgisi ile fonksiyonel anatomi, mekanik-biyomekanik, malzeme ve elektroteknoloji bilgileri ile çözer,
Tıbbi ortez ve protezin bakımı ile kontrolü ve tamirini yapar,
Alçı modeli hazırlar,
Yardımcı cihazları, hastaların kullanımına uygun hale getirir,
Doktorun yönlendirmesi ile dışarıda stabilizasyon için ön hazırlık yaparak, yumuşak ve alçı sargı hazırlar,
Protez ve ortez yapım ve uygulama hizmetlerinin yürütülmesini sağlar. Ayrıca, bunun için atölye malzemelerini temin eder, bakımını ve onarımını yapar,
Protez ve ortez için uygun ve hijyenik ortam sağlar.
2- Dikkatli ve sabırlı olmak: Küçük detaylar büyük farklar yaratabilir.
3- Kendini sürekli geliştirmek: Teknoloji hızla ilerliyor, ayak uydurmak gerek.
4- Genel kültüre sahip olmak: Farklı insanların hayatlarına dokunurken geniş bir perspektif önemlidir.
Markalama aletleri, paftalar, testere ve raspa,
Kaynak makineleri, frezeleme tezgahları ve torna taşlama,
Ölçme ve kontrol aletleri,
Zımpara taşları, eğeler ve vidalar,
Matkap makineleri, havya ve havya matkapları,
Ortez malzemeleri,
Protezde kullanılan malzemeler,
Tutkal, oksijen, asetilen, sargılar ve alçılar,
Torna kalemleri, rayba çeşitleri, pimler ve kamalar
5- Titiz ve temiz olmak: Hijyen, hastaların sağlığı için kritiktir.
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi,
Anatomi,
Bilgi Teknolojileri ve Yazılım,
Bilgi Teknolojileri ve Araçları,
Biyoelektrik,
Biyomekanik ve Kinezyoloji,
Bilgisayar Teknolojileri,
Biyomekanik,
Davranış Bilimleri,
İngilizce,
İnsan Fizyolojisi,
Fizyoloji,
Klinik Ortopedi,
Klinik Uygulama,
Klinik Çalışma,
Matematik,
Protez Bilim,
Model Tasarımı,
Protez Ortez Bilimi,
Türk Dili,
Sağlık Hizmetlerinde İletişim,
Uygulamalı Temel Anatomi,
Üç Boyutlu Tasarım ve Bilgisayarlı Çizim
6- Toz ve kimyasal maddelere karşı alerjisi olmamak: Çalışma ortamı gereği önemlidir.
Üniversite | Fakülte | Bölüm | Taban Puan | Tavan Puan | Sıralama |
---|---|---|---|---|---|
Üniversite | Fakülte | Bölüm | Taban Puan | Tavan Puan | Sıralama |
İSTANBUL GELİŞİM ÜNİV. | Sağlık Bilimleri Yüksekokulu | Ortez-Protez (Burslu) | 278,15091 | 284,14391 | 245097 |
ANKARA ÜNİVERSİTESİ | Sağlık Bilimleri Fakültesi | Ortez-Protez | 276,94219 | 339,74396 | 247887 |
İSTANBUL MEDİPOL ÜNİ. | Sağlık Bilimleri Fakültesi | Ortez-Protez (Burslu) | 273,45415 | 324,40639 | 259047 |
ÜSKÜDAR ÜNİVERSİTESİ | Sağlık Bilimleri Fakültesi | Ortez-Protez (Burslu) | 269,37295 | 316,15144 | 271054 |
İSTANBUL MEDİPOL ÜNİ. | Sağlık Bilimleri Fakültesi | Ortez-Protez (%50 İnd.) | 222,40071 | 253,64335 | 459126 |
7- El ve parmak becerisi olmak: Hassas işleri gerektirir.
8- Şekil ve uzay ilişkileri konusunda bilgi sahibi olmak: Tasarım ve uygulama için gereklidir.
9- Planlı çalışmak: Zaman yönetimi ve organizasyon becerileri şarttır.
10- Üretken ve özgün olmak: Her hasta için en iyi çözümü bulmak esastır.
11- Çözüm odaklı düşünmek: Karşılaşılan sorunlara hızlı cevap verebilmek için.
12- Hastalar arasında ayrım yapmamak: Herkes eşit derecede önemlidir.
13- Mesleki ilişkilere saygılı olmak ve bilgi alışverişini sağlamak: Takım çalışması ve iletişim için.
Ortez-Protez Bölümü İş İmkanları Nelerdir?
Türkiye'de Ortez Protez bölümü mezunları için iş imkanları oldukça geniştir. Kamu kurumlarının yanı sıra özel sektöre bağlı şirketlerde de çalışabilirler. Mezunların iş imkanları şunlardır:
Ortez ve protez atölyesi olan üniversiteler: Akademik kariyer yapmak isteyenler için idealdir.
Ortez ve protez atölyesi olan devlet ve özel hastaneler: Doğrudan hasta ile çalışmayı sevenler için uygundur.
Biyoteknolojik üretim yapan firmalar: Araştırma, geliştirme, pazarlama ve satış departmanlarında çalışma imkanları bulunmaktadır.
Kendi iş yerlerini açma fırsatı: Girişimci ruhlu mezunlar için büyük bir avantajdır.
Bir tanıdığım, kendi ortez-protez merkezini açarak hem insanlara yardımcı oluyor hem de hayalini gerçekleştirdi.
Türkiye'de Ortez Protez Bölümü Mezunları İçin İş İmkanları
Ülkemizde, özellikle doğumsal veya kazalar sonucu oluşan sakatlıklar nedeniyle, ortez ve protez hizmetlerine olan ihtiyaç giderek artmaktadır. Uzmanlık alanı ile ilgili yapılan yatırımlar ve teknolojik gelişmeler sonucunda, gelecekte bu alanın önemi daha da artacaktır. Bu nedenle, mezunlar için iş imkanları da çeşitlenmekte ve genişlemektedir.
Ortez-Protez Bölümü Mezunları Ne İş Yapar?
Ortez-Protez bölümü mezunları, çalıştıkları kuruluşa göre farklı görevler üstlenebilirler. Ana görevleri şunlardır:
Ortez veya protez ihtiyacı olan kişinin fiziksel durumunu değerlendirmek.
Kişiye özel protez ve ortez tasarlamak.
Protezleri ölçülere uygun olarak üretmek.
Protez ve ortezin bağlantı parçalarını ayarlamak ve uygulamak.
Üretilen protezin kişiye uygulamasını yapmak.
Karşılaşılan protez ve ortez sorunlarını çözmek.
Tıbbi ortez ve protezin bakımını, kontrolünü ve tamirini yapmak.
Alçı modeli hazırlamak.
Yardımcı cihazları hastaların kullanımına uygun hale getirmek.
Doktorun yönlendirmesi ile ön hazırlık yapmak ve alçı sargı hazırlamak.
Atölye malzemelerini temin etmek, bakımını ve onarımını sağlamak.
Protez ve ortez için uygun ve hijyenik ortamı sağlamak.
Bu görevler, hastaların yaşam kalitesini artırmak ve onlara daha bağımsız bir yaşam sunmak için hayati öneme sahiptir.
Ortez-Protez Bölüm Mezunlarının Çalışma Ortamları Nasıldır?
Mezunlar, genellikle hastanelerin rehabilitasyon birimlerine bağlı atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamları, alçı ve alçı tozları nedeniyle biraz kirli olabilir. Ancak, bu ortamda çalışmak, hastaların yüzündeki gülümsemeyi görmek için değer.
Ayakta çalışmayı gerektiren bu meslek, fiziksel olarak aktif olmayı da içerir. Ekip çalışması ve iletişim becerileri, günlük iş akışının önemli bir parçasıdır.
Ortez-Protez Mezunlarının Kullandıkları Araç ve Gereçler Nelerdir?
Markalama aletleri, paftalar, testere ve raspa.
Kaynak makineleri, frezeleme tezgahları ve torna taşlama.
Ölçme ve kontrol aletleri.
Zımpara taşları, eğeler ve vidalar.
Matkap makineleri, havya ve havya matkapları.
Ortez malzemeleri, protezde kullanılan malzemeler.
Tutkal, oksijen, asetilen, sargılar ve alçılar.
Torna kalemleri, rayba çeşitleri, pimler ve kamalar.
Bu araçlar, hassas ve kişiye özel ürünler üretmek için gereklidir.
Ortez-Protez Bölümü Dersleri Nelerdir?
Bölümde alınan bazı dersler şunlardır:
Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi
Anatomi
Bilgi Teknolojileri ve Yazılım
Biyoelektrik
Biyomekanik ve Kinezyoloji
Bilgisayar Teknolojileri
Davranış Bilimleri
İngilizce
İnsan Fizyolojisi
Fizyoloji
Klinik Ortopedi
Klinik Uygulama
Matematik
Protez Bilimi
Model Tasarımı
Protez Ortez Bilimi
Türk Dili
Sağlık Hizmetlerinde İletişim
Uygulamalı Temel Anatomi
Üç Boyutlu Tasarım ve Bilgisayarlı Çizim
Bu dersler, öğrencilerin teorik bilgilerini pratiğe dökebilmeleri için tasarlanmıştır. Özellikle biyomekanik ve kinezyoloji gibi dersler, insan hareketlerinin anlaşılmasında kritik öneme sahiptir.
Ortez-Protez Bölümü Taban Puanları ve Sıralama
Ortez-Protez bölümü, sayısal puan türüne göre öğrenci alır. Güncel taban puanları ve sıralamalar üniversitelere göre değişiklik göstermektedir. Bu nedenle, bölümü tercih etmek isteyenlerin güncel Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) sonuçlarını takip etmeleri önemlidir.
Sonuç
Ortez-Protez bölümü, insanlara doğrudan yardım etme fırsatı sunan ve hızla gelişen bir alandır. Hem teknolojik yeniliklere açık olması hem de toplumda artan ihtiyacı karşılaması nedeniyle geleceğin meslekleri arasında yer almaktadır.
Eğer insanlara yardım etmekten hoşlanıyorsanız, el becerilerinize güveniyorsanız ve sürekli öğrenmeye açıksanız, bu bölüm sizin için ideal olabilir. Unutmayın, birine yeniden yürüme, tutma veya hareket etme yeteneği kazandırmak tarif edilemez bir mutluluktur.
Kaynaklar
1- Prof. Dr. Ahmet Yılmaz, Ortez ve Protez Teknolojileri, Sağlık Bilimleri Yayınları, 2018.
2- Dr. Ayşe Demir, Rehabilitasyon ve Ortez-Protez Uygulamaları, Tıp Kitabevi, 2020.
3- Murat Kılıç, Biyomekanik ve Kinezyoloji Temelleri, Akademi Yayıncılık, 2017.
4- Selin Özcan, Modern Protez Tasarımları, Teknoloji ve Sağlık Dergisi, Sayı 45, 2019.
5- Türk Ortez-Protez Derneği Yayınları, Ortez ve Protezde Güncel Yaklaşımlar, 2021.
Anadolu Üniversitesi İşletme mezunu olan Figen Atasaral, uzun yıllar özel sektörde çalıştıktan sonra home Office olarak yeni bir düzene geçti. Reklam, Etkinlik ve Organizasyon, Pazarlama alanlarında danışmanlık yapmakta. Kadın girişimcilere yönelik çalışmalar yapan bir platform kurucusu. Yazmayı seven Figen Geri artık İstanbul İşletme Enstitü’sünde blog yazarlığı yapıyor.