IIENSTITU
AnasayfaBlogKaynak Gösterme Yöntemleri
Nedir?

Kaynak Gösterme Yöntemleri

24 Mart 2021
Resimde bir masanın üzerindeki kitap yığınının yakın çekimi gösterilmektedir. Yığın, çeşitli renk ve dokulara sahip çeşitli kitaplardan oluşmaktadır. Sağ alt köşede kalem tutan bir kişinin kolu görülüyor. Kitaplar düzgün, düzenli bir yığın halinde dizilmiş ve öndeki kitap diğerlerinden biraz uzağa doğru eğilmiş. Arka planda takım elbiseli ve kravatlı bir adam görülüyor. Kitapların ve adamın takım elbisesinin renkleri nötr arka planla kontrast oluşturuyor. Görüntü, kitapların ve adamın takım elbisesinin ayrıntılarını vurgulayan bir yakın çekimdir.
Konu BaşlığıTanımÖnem
Kaynak GöstermeBilgileri veya fikirleri başkalarından alındığında, bu kişilere veya kaynaklara referans verme süreciDürüstlük ilkesi gereğidir ve bilginin orijinal kaynağını belirlemek için gereklidir
Alıntı Bir başka kaynaktan aynen aktarılan metin, söz veya ifadeBilgiyi daha doğrudan kullanarak metnin içine dahil ederek zengin ve çok katmanlı bir metin oluşturur
Alıntı Çeşitleri: Doğrudan AlıntıMetinden tamamen aynı biçimde alınarak kullanılma yöntemiMetni daha zengin ve çeşitli kılar
Alıntı Çeşitleri: Dolaylı AlıntıMetindeki ana fikri, yazarın kendi düşünceleri ile harmanlayarak aktarma yöntemiYazarın kendi bakış açısını ve düşüncelerini metne dahil etmeyi sağlar
AtıfBir metinde geçen belirli bilginin başka bir metinden veya kaynaktan alındığının belirtildiği süreçYazılan metnin güvenirliğini ve bütünlüğünü korumayı sağlar, dayandığı bilimsel gerçekleri gösterir
Bilimsel EtikBilimsel çalışmalarda adil, dürüst ve saygılı bir şekilde davranma ilkeleri bütünüBilgiye ve fikirlere saygı gösterir, yaratıcı ve orijinal düşünmeyi teşvik eder
IntihalBaşkasının çalışmasını kendi çalışmasıymış gibi sunma eylemiEtik bir davranış olmadığı için önlenmesi gereklidir, ayrıca hukuki sonuçları vardır
Bilimsel BilgiKanıta dayalı ve genel kabul görmüş bilgiBir topluluğun veya bireyin bilgi birikiminin artmasını sağlar
Kaynak Gösterme MetoduAtıfları ve alıntıları belirleme ve düzenleme yöntemi ve kuralları bütünüBilgilerin orijinal kaynağını belirlemeyi ve okuyucuya orijinal kaynaklara erişimi sağlamayı amaçlar
Bilimsel BildiriBir bilimsel konuda elde edilen sonuçları ve bilgileri paylaşma süreciBilgi paylaşımını ve bilimsel gelişim için çok önemlidir

Bilgi, insanoğlu var olduğundan bu yana hayatın akışını kolaylaştırıp düzenleyen, insanlara model sunan önemli bir unsur olarak konumlanmıştır. Bilgiye erişmenin zor olduğu zamanlardan artık kolaylıkla ulaşılabilen bilgiye evrilen zamanlara geçiş durumu söz konusudur. Bilgiye kolay erişim, kişilerden toplumlara uzanan çizgide bir farkındalık yaratarak, kitlesel anlamda bilincin daha üst seviyelere ulaşmasını sağlayarak; önemli bir misyonu yerine getiren aktif bir öğe olarak öne çıkmıştır.

Özellikle bilimsel bilginin daha belirgin olduğu süreçte hiç kuşkusuz, bilginin kaynağını/merkezini vurgulamak hem bilimsel etik bağlamında önemlidir hem de o bilgiyi ortaya koyan kişinin haklarına saygının bir gereğidir. Ahlaki ama aynı zamanda hukuki bir gereklilik/zorunluluk olarak yararlanılan kaynakların belirtilmesi özellikle bilimsel bilginin içinde kendi bakış açısı ile çıkarsamalar yapan akademisyenler açısından son derece önemli bir konudur.

Kaynak gösterme metodu ile hem bilginin kaynağına erişim sağlanmakta hem de ilgili kişilere ilk elden kaynaklara ulaşım için hazır bir liste sunulmaktadır. Bilimselliğin tanımı gereği izlenmesi gereken yol bu olmalıdır. Temel dayanakları belirgin ve sağlam olan veriler, bir araya getirilerek bilimsel bilgiye ulaşılır. Farklı düşünce, bakış açısı ve deneyimlerden beslenen metinler; hem zengin bir anlatıma sahip olurlar hem de çok katmanlı anlatı yapısı ile okuyucularına/ilgililere anlamlı alternatifler sunabilirler.

Kuralına uygun bir şekilde aktarılan bilgiler, insanlığı daha yaşanabilir, daha mutlu ve daha rasyonel bir dünyaya ulaştırır. Böylelikle, özellikle bilimsel bilginin şekillendirdiği zihin yapısına sahip bireyler, toplumsal yapıda da önemli bir gelişmeye ve dönüşüme de sebep olur. Bilimin geleceği açısından da böylesi bir yol izlenmesi önemli bir adım olarak okunmalıdır.

Alıntı Nedir?

Özellikle yazılı anlatımda bir başka kaynaktan aynen aktarılarak kullanılan ve metin içerisinde tırnak içinde ya da parantez kullanılarak yer verilen söz, cümle, bölüm olarak tanımlanan alıntı, atıf yapmaya nazaran bilgiyi daha doğrudan kullanarak aktarmayı amaçlar.

Alıntı çeşitleri

Doğrudan alıntı: Metni daha zengin kılmak için başka kaynaktan belirli/ilgili kısımların olduğu gibi alınarak kullanılmasıdır.

Dolaylı alıntı: Kaynak metin içindeki ana vurgu ve temayı değiştirmeden, yazarın kendi düşüncesini kaynaktaki ilgili yerlere dayanarak yazmasıdır. Dolaylı alıntıda, doğrudan alıntıda olduğu gibi kaynak metinden alınan kısım tırnak içinde verilmez.

Alıntı Yaparken Dikkat Edilecek Noktalar

  1. Araştırmacı/yazar, çalışma alanı ve konusu ile ilgili yaptığı yerli/yabancı literatür taraması neticesinde, yazacağı metne uygun olacağını düşündüğü kısımları mutlaka kaynağın künyesi ile birlikte not almalıdır.

  2. Araştırmacı/yazar kendi konusu ile ilgili yazacaklarını bir sistem içinde kurgularken oluşturacağı izlek uyarınca, kendi bakış açısını destekleyen kaynak metinleri alarak metnin içine ustalıkla yedirmeli ve kaynak metinden alınan kısımlar mutlaka belirtilmelidir.

  3. Araştırmacı/yazar kendi fikir ve yorumlarını kaynak metinden alacağı ilgili kısımlarla harmanlayarak yazmalı ancak, kaynak metinden sıklıkla ve yoğunlukla yararlanmamalıdır. Sadece ilgili kısımları alarak oluşturulan metinler daha akıcı ve bilimsel kimlik içinde değerlendirilebilir.

  4. Kaynak metine dair künye bilgileri, yeni metin içinde kullanılan her yerde belirtilmeli aksi halde intihal (aşırma) yapıldığı ortaya çıkar.

  5. Eğer kaynak metinden alınan kısım, hiçbir noktasına dokunulmadan olduğu gibi yeni metin içine dahil ediliyorsa, alınan kısım “çift tırnak içinde” verilir. Ve alıntılanan metnin sonuna parantez içinde kaynak metin ile ilgili bilgiler ya da dipnot numarası verilerek altta kaynak belirtilir.

  6. Kaynak metinden doğrudan alıntılanan metin içinde var olan alıntılar ise ‘tek tırnak içinde’ verilir.

  7. Kaynak metinden doğrudan alıntılanan kısım üç satırdan uzun ya da kırk kelimeden fazla ise ayrı bir paragraf olarak düşünülerek yazılır.

  8. Kaynak metinden doğrudan alıntılanan metinde, anlamı değiştirmemek kaydıyla bazı kelime, cümle ya da daha uzun paragraflar çıkarılabilir. Çıkarılan yerler metin içinde üç nokta (…) ile belirtilir.

Atıf Nedir?

Yine özellikle yazılı metinlerde aynı hüküm ve bakış açısına vurgu yapmak için kullanılan yöntemdir. Bilimsel temelli metinler için yapılan literatür taraması sonrası, araştırmacının kendi yazısı için çizdiği yol ve izlek uyarınca başka yazarların metinlerdeki destekleyici ifadeler, bakış açısı ve öngörüler atıf eylemi ile yeni metne aktarılır. Böylelikle yapılan çalışma ya da yazılan metin önceki metinler, bulgular ve sonuçlar tarafından desteklenecek böylelikle yeni metin/araştırmanın güvenilirliği oluşacak, metnin dayandığı bilimsel gerçek dinamiklerle anlaşılırlığı ve kabulü de kolaylaşacaktır.

Bilimin dinamik yapısı gereği tarihsel geçmişe bakıldığında eskilerden bugüne bilgilerin birbirlerine eklemlenerek oluşturduğu kolektif yapı bütüncül bir birikime işaret etmektedir. Bu sebepten dolayı da araştırmacı/yazar, yaptığı etkili literatür taraması neticesinde, bir takım kilit kavram/kelime ya da düşünceleri köprü vazifesi görecek şekilde konumlayarak ana metine eklemlemeli, bu dahil etme eylemi sonrası, ana metne dair bilgilerin, sonraki araştırmalarda da yararlanılabilmesi için yazılması gerekmektedir.

APA Formatı Nedir?

Bilginin zaman ve mekandan bağımsız bir anlayışta paylaşılabilir olması, yaşam için bilgi konusunun ne kadar önemli olduğunun da bir göstergesidir. Paylaşıldıkça ve eklektik bir mantıkla birbiri üzerine inşa edilen yapısallığı ile bilgi; bireylerin ve toplumların sosyal yaşamının gelişimine etki eden en önemli hareket alanlarından birisidir.

Bilginin akademik alandaki yolculuğunda alıntı yapmak için kullanılan birçok format bulunmaktadır. Bu formatlardan en çok kullanılanı APA Formatıdır. APA American Psychological Association tarafından benimsenen ve özellikle sosyal bilimler alanında alıntı yapmak için kullanılan en yaygın kullanımlardan birisidir. 

İntihal Nedir?

Cambridge Üniversitesi'ne göre, bir başka yazara ait eserin bir parçasının, orijinal esere atıfta bulunmadan kendi çalışması gibi göstermek suretiyle çalışmasında yer verilmesi intihal olarak kabul edilmektedir.

İntihal Olmaması İçin Yapılması Gerekenler

  1. Kopyala-yapıştır yöntemini kullanmamak: Akademik alanda yazılan metinlerde sıklıkla karşılaşılan bir sorundur. Bu yaygın sorunun önüne geçmek için yapılması gereken, kaynakta yer alan metni kaynağını da belirterek başka kelimelerle ifade etmektir.

  2. Telif hakkı sahibinden izin almak: Çalışma konusu, telif hakkı ile korunan bir eser ise, eser üzerindeki hak sahibinden yazılı bir izin belgesi almakta fayda vardır.

  3. Alıntıyı olduğu gibi (tırnaksız) kullanmamak: Doğrudan alıntı yapılan yerler, mutlaka çift tırnak içinde verilmelidir. 

  4. Metin içinde kullanılan kaynakların tüm bilgilerini eksiksiz not almak: Metin bittiğinde problem yaşamamak için, kaynak metinlerle ilgili künye bilgileri mutlaka eksiksiz bir şekilde not alınmalıdır.

  5. Daha önceden yazılan kişinin kendi eserlerinden intihalden (öz intihal/self-plagiarism) uzak durmak: En sık karşılaşılan intihal türlerinden birisidir. Kişinin kendine ait daha önceden yazdıkları içinden yapılan alıntıların, sanki yeni yazılar ya da düşüncelermiş gibi sunulmasıdır. Kişinin kendi dahi olsa kaynak bilgileri mutlaka yazılmalıdır.

  6. Metnin yazım aşaması bittikten sonra mutlaka intihal denetimi (benzerlik raporu) almak: Böylelikle metnin içinde yüzdelik olarak yapılan alıntılar ortaya çıkar. Metnin özgünlüğünün ortaya konması için gereklidir.

Kaynak Gösterme, Bilgileri veya fikirleri başkalarından alındığında, bu kişilere veya kaynaklara referans verme süreci, Dürüstlük ilkesi gereğidir ve bilginin orijinal kaynağını belirlemek için gereklidir, Alıntı , Bir başka kaynaktan aynen aktarılan metin, söz veya ifade, Bilgiyi daha doğrudan kullanarak metnin içine dahil ederek zengin ve çok katmanlı bir metin oluşturur, Alıntı Çeşitleri: Doğrudan Alıntı, Metinden tamamen aynı biçimde alınarak kullanılma yöntemi, Metni daha zengin ve çeşitli kılar, Alıntı Çeşitleri: Dolaylı Alıntı, Metindeki ana fikri, yazarın kendi düşünceleri ile harmanlayarak aktarma yöntemi, Yazarın kendi bakış açısını ve düşüncelerini metne dahil etmeyi sağlar, Atıf, Bir metinde geçen belirli bilginin başka bir metinden veya kaynaktan alındığının belirtildiği süreç, Yazılan metnin güvenirliğini ve bütünlüğünü korumayı sağlar, dayandığı bilimsel gerçekleri gösterir , Bilimsel Etik, Bilimsel çalışmalarda adil, dürüst ve saygılı bir şekilde davranma ilkeleri bütünü, Bilgiye ve fikirlere saygı gösterir, yaratıcı ve orijinal düşünmeyi teşvik eder, Intihal, Başkasının çalışmasını kendi çalışmasıymış gibi sunma eylemi, Etik bir davranış olmadığı için önlenmesi gereklidir, ayrıca hukuki sonuçları vardır, Bilimsel Bilgi, Kanıta dayalı ve genel kabul görmüş bilgi, Bir topluluğun veya bireyin bilgi birikiminin artmasını sağlar, Kaynak Gösterme Metodu, Atıfları ve alıntıları belirleme ve düzenleme yöntemi ve kuralları bütünü, Bilgilerin orijinal kaynağını belirlemeyi ve okuyucuya orijinal kaynaklara erişimi sağlamayı amaçlar, Bilimsel Bildiri, Bir bilimsel konuda elde edilen sonuçları ve bilgileri paylaşma süreci, Bilgi paylaşımını ve bilimsel gelişim için çok önemlidir
Kaynak Gösterme Yöntemleri Alıntı Nedir Alıntı Çeşitleri İntihal Nedir Alıntı Yaparken Dikkat Edilecek Noktalar Atıf Nedir APA Formatı İntihal Olmaması İçin Yapılması Gerekenler
Kısa, siyah saçlı bir adam resmi siyah bir takım elbise giymiş ve mavi kravat takmış. İyi aydınlatılmış bir odada ayakta duruyor ve ciddi bir ifadeyle önüne bakıyor. Ellerini önünde kavuşturmuş ve belinde kahverengi deri bir kemer var. Duruşu kendinden emin ve bakışları odaklanmış. Otuzlu yaşlarının ortalarında görünüyor ve kıyafetleri düzgün ve şık. Kare bir çene çizgisi ve temiz traşlı bir yüzü var. Gözleri kahverengi ve kaşları belirgin. Güçlü ve kararlı bir görünümü var.
Dr. Özgür Yılmazkol
Blog Yazarı

Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo-tv ve Sinema bölümü mezunu. Aynı üniversitede doktora eğitimini tamamladı. Editörlüğünü yaptığı medya/sinema kitapları ve senaryosunu yazdığı belgesel, kısa film ve dizi senaryoları bulunmaktadır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Kot ceket giyen ve gözlük takan bir kadın gri bir arka planın önünde duruyor. Saçlarını arkaya toplamış ve beyaz bir kolye takmış. Gözleri dümdüz karşıya bakıyor ve gözlükleri ışığı yansıtıyor. Ceketinin sol tarafının fermuarı açık ve siyah zemin üzerinde beyaz bir z harfi görülüyor. Sağ göğsünde gri zemin üzerine beyaz bir harf var. Kot ceketi yıpranmış, solmuş bir görünüme sahiptir. Küçük, belli belirsiz bir gülümsemeyle kameraya bakıyor gibi görünüyor.
Ne Demek?

İntihal Ne Demek? İntihal Türleri Nelerdir?

24 Şubat 2021
Bir bilgisayar ekranı, yüzeyinde bir grafikle görüntülenir. Grafik, veri noktalarını temsil eden bir dizi renkli çizgi ve şekil ile çevrelenmiş koyu bir arka plan üzerinde beyaz bir metinden oluşmaktadır. Ekran ince bir parlaklığa sahip siyah bir çerçeve ile çevrilidir ve grafik ekranın büyük bir kısmını kaplamaktadır. Grafiğin üst kısmında kalın, beyaz metinle Aylık Gelir yazan bir başlık bulunmaktadır. Grafik, her ayın gelirini temsil eden bir dizi çubuktan oluşuyor ve her çubuk soldan sağa doğru kademeli olarak artıyor.
Bilim

Bilimsel Araştırma Sürecinin Aşamaları Nelerdir?

17 Mart 2021
Bu resim, üzerinde siyah çerçeveli bir gözlük bulunan bir kitabı göstermektedir. Kitap açık ve üzerinde yazılar bulunan kırmızı bir kapağa sahip. Gözlük ince siyah bir çerçeveye ve gri renkli gibi görünen camlara sahiptir. Kitap ahşap bir yüzeyin üzerine yerleştirilmiştir ve gözlük kitabın ortasından biraz dışarıda durmaktadır. Gözlüğün bir kolu sağa, diğer kolu sola bakacak şekilde hafifçe eğri durmaktadır. Gözlüğün ayrıca hafif bir eğimi vardır ve bu da sanki kitaptan kayacakmış gibi görünmesine neden olur.
İçerik Yazarlığı

Alıntı Nedir? Atıf Yapmak Ne Demek?

23 Aralık 2019
Siyah saçlı ve beyaz gömlekli bir kadın ayakta duruyor ve kameraya doğru gülümsüyor. Doğrudan objektife bakıyor ve dudakları hoş bir ifadeyle hafifçe kıvrılmış. Elleri iki yanında duruyor ve gözleri dostça, davetkâr bir bakışla bakıyor. Kıyafetleri sade ama şık, duruşu kendinden emin ve davetkâr. Arka plan bulanıklaştırılmış ve görüntü yakından çekilmiş. Gömleğinin yakasından göğsü görünüyor ve beyaz zemin üzerinde siyah bir 'Y' harfi ön planda. Genel izlenim, izleyiciyi karşılamaya ve onunla etkileşime geçmeye hazır, neşeli ve arkadaş canlısı bir özne.
Nasıl Yapılır?

Kaynakça Nasıl Yazılır?

08 Ocak 2020
Bu çevrimiçi kurs görüntüsünde kameraya neşeyle gülümseyen bir adam görülüyor. Eğleniyor gibi görünüyor ve muhtemelen PyGame ile 2D Oyun Programlama Kursuna katılıyor. İfadesi, kursun ilgi çekici ve eğlenceli olduğunu düşündüren coşku ve heyecanı yansıtıyor. Bu görüntü, izleyicileri kursa katılmaya ve aynı düzeyde keyif ve memnuniyet yaşamaya teşvik etmektedir.
5
(3)

Pygame ile 2D Oyun Programlama

8 Konu5 Saat
Kameranın önünde siyah tişörtlü ve koyu renk saçlı bir adam durmaktadır. Yüz ifadesi ciddi ve duruşu kendinden emin. Gözleri kameraya odaklanmıştır ve kolları iki yanındadır. Güçlü, kaslı bir yapısı var ve siyah tişörtü soluk teniyle tezat oluşturuyor. Koyu renk saçları kısa, düzgün bir kesimle şekillendirilmiş ve yüzünü güzel bir şekilde çerçeveliyor. Kararlı görünüyor ve kararlı ifadesi onu öne çıkarıyor. Karşısına ne çıkarsa çıksın üstesinden gelmeye hazır görünüyor.Hanifi Çetinkaya
₺808₺0
Fotoğrafta, koyu renkli bir arka plana karşı açık renkli bir gömlek giyen bir erkek akademisyen bulunuyor. Kişi kameraya doğru bakıyor ve eliyle hafif bir hareket yapıyor gibi görünüyor. Bu bir eğitim sahnesinden alınmış. Ayrıca fotoğrafta "STRATEJİK İNSAN KAYNAKLARI" yazısı yer alıyor. Bu stratejik insan kaynakları yönetimi eğitimi kapak görselidir.
5
(17)

Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi

20 Konu8 Saat
Bu, koyu mavi takım elbise giyen bir adamın fotoğrafı. Arkasında beyaz bir duvar olan parlak ışıklı bir odada durmaktadır. Adamın kısa siyah saçları var ve yüzünde ciddi bir ifadeyle önüne bakıyor. Beyaz bir elbise gömleği, mavi çizgili bir kravat ve koyu mavi bir takım elbise ceketi giymektedir. Ayrıca siyah elbise pantolonu ve siyah elbise ayakkabıları giymektedir. Elleri yanındadır ve sol bileğinde bir saat takılıdır. Adam kendinden emin ve sakin görünüyor.Dr. Bilal Şentürk
₺1826₺0
Bu görüntüde takım elbiseli bir kadın kameraya gülümsüyor. İnsan Kaynakları Yönetiminde eğitim ve gelişim, her kuruluşun önemli bir parçasıdır. Bu görüntü, İK ekiplerinin çalışanlar için nasıl profesyonel eğitim ve gelişim fırsatları sağlayabileceğine dair harika bir örnektir. İşverenler bu tür bir eğitim ve gelişim sağlayarak çalışanlarının görevlerinde başarılı olmaları için gerekli bilgi ve becerilerle donatılmasını sağlayabilir. İK ekipleri ayrıca çalışanlarının motivasyonlarını ve işlerine bağlılıklarını koruyarak daha üretken ve başarılı olmalarını sağlayabilir. Uygun eğitim ve gelişim sayesinde kuruluşlar, hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olabilecek daha verimli, eğitimli ve motive olmuş bir personelden de faydalanabilirler.
5
(14)

İnsan Kaynakları Yönetiminde Eğitim ve Geliştirme

6 Konu5 Saat
Bu, profesyonel iş kıyafeti giyen genç bir kadının fotoğrafı. Mavi duvarlı ve kahverengi halılı iyi aydınlatılmış bir odada duruyor. Kadının elleri cebinde ve duruşu kendinden emin ve dengeli. Koyu renk saçları düzgün bir şekilde toplanmış ve yüzü hafifçe makyajlanmış. Lacivert bir takım elbise ceketi, altında beyaz bir bluz ve lacivert bir pantolon giyiyor. Siyah ayakkabıları cilalı ve ona sofistike bir görünüm veriyor. Gururlu ve kendinden emin görünüyor ve ifadesi sakin ve odaklanmış.Selin Tezel
₺1461₺0