İş Analizi ve Görev Tanımları
Konular | Tanımlar | Önemli Noktalar |
---|---|---|
İş Analizi | Bir iş yerinde yapılan işleri ve bu işleri yapacak olan kişiler de bulunması gereken niteliği, niceliği, gerekleri ve sorumlulukları bilimsel yöntemlerle incelemek ve veri toplamak | Tek ve çok amaçlıdır, 5N1K yöntemi ile yapılabilir, 4 önemli yöntem vardır(mülakat, anket, kayıt tutma, gözlem) |
Görev Tanımı | Kişinin bağlı olduğu işletmede, kurumda ya da birimde yapması istenilen sorumluluklar bütünü, kendisinden beklenen eylemler dökümüdür. | İş analizinin bir parçasıdır |
İş Analizi Kullanım Alanları | İş analizi aşağıdaki alanlarda sıklıkla kullanılmaktadır: İş tanımlarında, Her işe yerleştirilecek kişide bulunması gereken niteliklerin belirlenmesinde, Eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesinde, Performans değerlendirmede, Norm kadronun belirlenmesinde | Etkili bir şekilde kullanıldığında verimliliğin artırılmasına, inovasyonun teşvik edilmesine ve işlerin büyümesine yardımcı olabilir |
İş Analizinin Yararları | Eşitlik ve adaletin sağlanmasına, Personel seçme ve yerleştirmeye, Performans değerlendirmeye, İş değerlemeye, Eğitime, Kariyer geliştirmeye, Güvenli çalışma ortamı oluşturmaya, İş tatmini ölçümlemeye, İş etüdü yapılırken yarar sağlar | Düzenli iş analizi yapan kuruluşların daha iyi performans ve memnuniyet sağlayan bilinçli kararlar alma olasılığı daha yüksektir |
İş Analizinin Sakıncaları | Zaman alıcı ve pahalı bir süreç, Sürece katılan kişilerin önyargıları süreci etkileyebilir, Yapılan analizler işin gerçekliğini tam olarak yansıtmayabilir | İş analizi için kurum içerisinden belirlenen kişilerin gönülsüz olmaları ve önyargılı olmaları olasılığı yüksektir |
İş analizi ve görev tanımları sözcüklerini hayatımızda çok kez duyarız özellikle de insan kaynakları alanında faaliyetini sürdürenler sıkça karşılaşırlar. Peki bu iş analizi ve görev tanımları nedir? Ne işe yarar? Faydaları ve zararları nelerdir?
İş Analizi Nedir? Bir iş yerinde yapılan işleri ve bu işleri yapacak olan kişiler de bulunması gereken niteliği, niceliği, gerekleri ve sorumlulukları bilimsel yöntemlerle inceleyen ve bunlarla ilgili veri toplayan bir tekniktir.
İş analizi işin amacına bağlı olarak tek ve çok amaçlıdır.
Tek amaçlı iş analizi, adından da anlaşıldığı üzere tek bir amaç için veri toplar.
Çok amaçlı iş analizi, iş tanımlamasının yapılması haricinde buna ek olarak personel başarı değerlendirmesi, iş değerlendirmesi gibi farklı konularda da veri toplar.
İlgili: 5N1K Nedir? Nasıl Kullanılır?
İş Analizi Nasıl Yapılır?
İş analizi 5N1K yöntemiyle yapılabilir. Peki bu 5N1K nedir?
İşin Ne Olduğu
İşin Nasıl Yapıldığı
İşin Ne Zaman Yapıldığı
İşin Nerede Yapıldığı
İşin Neden Yapıldığı
İşin Kim Tarafından Yapıldığı
İş analizde 4 önemli yöntem vardır. Mülakat, Anket, Kayıt Tutma, Gözlem. Bu yöntemlerden en çok zaman alan ve en yaygın kullanılanı mülakat yöntemidir. Yapılan araştırmalar sonucunda bir kişinin günlük 3 ya da 4 görüşme yapabileceği gözlenmiştir. Görüşmeci sayısını aşağıdaki formül ile hesaplamamız mümkündür.
A: Analizci Sayısı
İ: Görüşmeci Sayısı
G: Analizcinin Günde Yapacağı Görüşme Sayısı
S: Tüm Görüşmelere Ayrılan Süre
Formül: A=İ/G.S 'dir.
GÖREV: Her bir işi oluşturulan temel unsurlardır.
GÖREV TANIMI: Kişinin bağlı olduğu işletmede, kurumda ya da birimde yapması istenilen sorumluluklar bütünü, kendisinden beklenen eylemler dökümüdür.
İş Analizinin Kullanım Alanları Neler?
İş analizi, iş ihtiyaçlarını belirleme ve iş sorunlarına yönelik çözümleri belirleme sürecidir. Çözümler arasında süreçlerin iyileştirilmesi, politikaların değiştirilmesi veya yeni ürün ya da hizmetlerin geliştirilmesi yer alabilir. İş analistleri genellikle proje yönetimi, yönetim danışmanlığı, süreç iyileştirme ve bilgi teknolojisi alanlarında çalışırlar.
Genellikle Altı Sigma ve Yalın gibi iyileştirme girişimlerinde yer alırlar. Buna ek olarak, iş analistleri gerekliliklerin toplanmasından, paydaş analizinden ve kullanıcı kabul testlerinin kolaylaştırılmasından da sorumlu olabilirler. İş analizi, kuruluşlara birçok fayda sağlayabilen çok yönlü bir alandır. Etkili bir şekilde kullanıldığında verimliliğin artırılmasına, inovasyonun teşvik edilmesine ve işlerin büyümesine yardımcı olabilir.
İş analizi aşağıdaki alanlarda sıklıkla kullanılmaktadır.
İş tanımlarında ,
Her işe yerleştirilecek kişide bulunması gereken niteliklerin belirlenmesinde,
Eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesinde,
Performans değerlendirmede,
Norm kadronun belirlenmesinde kullanılmaktadır.
İş analizinde seçilen her bir yöntemin kendine özgü yararı ve sakıncası vardır.
İş analizinin yararları
İş analizi, belirli bir işin görevleri, sorumlulukları, gerekli becerileri, sonuçları ve çalışma ortamı hakkında bilgi toplamak için kullanılan bir süreçtir. İş analizi yoluyla toplanan veriler, eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi, performans standartlarının geliştirilmesi ve işe alma kararlarının verilmesi gibi birçok insan kaynakları kararının temelini oluşturur.
Buna ek olarak, iş analizi potansiyel güvenlik tehlikelerini belirlemek ve ergonomik açıdan sağlıklı iş yerleri oluşturmak için de kullanılabilir. Doğru yapıldığında iş analizi, kuruluşların daha etkin çalışmasına yardımcı olabilecek değerli bilgiler sağlar. Sonuç olarak, düzenli olarak iş analizi yapan kuruluşların daha iyi performans ve memnuniyet sağlayan bilinçli kararlar alma olasılığı daha yüksektir.
İş analizini gerçekleştirecek olan kişilerin kurum mensubu olmaları analize tabi olacak işi dışardan gelen kişilere nazaran kavraması daha kolaydır.
İş analizini gerçekleştirecek olan kişilerin aynı kurum mensubu olmaları, aynı kültürü paylaşmaları açısından iletişimlerini kolaylaştırmaktadır.
İş analizinin sakıncaları
Bu süreç beklentilerin belirlenmesi ve eğitim ihtiyaçlarının tespit edilmesinde yardımcı olabilir ancak bazı potansiyel sakıncaları da vardır. İlk olarak, özellikle bir kuruluştaki birden fazla pozisyon için yapılıyorsa, iş analizi zaman alıcı ve pahalı olabilir. İkinci olarak, analizi yapanların görüşlerine dayandığı için süreç öznel olabilir. Üçüncü olarak, iş analizinin sonuçları belirli bir işin gerektirdiği gerçekliği tam olarak yansıtmayabilir. Bu nedenlerle, bu sürecin bir kuruluşta uygulanıp uygulanmayacağına karar vermeden önce iş analizinin faydalarını ve dezavantajlarını tartmak gerekir.
İş analizini gerçekleştirmek üzere kurum içerisinden seçilen kişilerin ön yargılı olmaları olasılığı yüksektir.
Kurum içi eleman seçimi, yöneticileri tarafından bu işe eleman ataması gönülsüz davranması olasılığı yüksektir.
Daha önceden bu tür bir işte görev almamış ve yöneticisi tarafından bu işe atanan kişilerden ne derece başarılı sonuç alınacağı belli olmadığından eğitimleri uzun zamanlar alabilir.
İş analizinde görev alacak kişilerde bulunması gereken özellikler
i̇ş analizi yapılırken, söz konusu işe aşina olan kişilerin sürece dahil edilmesi önem taşımaktadır. bu kişiler arasında mevcut çalışanlar, amirler ve hatta işe yeni başlayanlar yer alabilir. bu kişiler işin niteliği ve başarılı bir şekilde yerine getirilmesi için gereken beceri ve yetenekler hakkında değerli bilgiler sağlayabilir. buna ek olarak, şirketin iş hedefleri ve amaçlarının net bir şekilde anlaşılması da önemlidir. bu, iş analizinin işin en önemli yönlerine odaklanmasını ve başarı için en kritik olan beceri ve niteliklerin belirlenmesini sağlayacaktır.
Kişisel Özellikler
İş analizi eğitimi almış olmalı,
İçtenlik ve Dürüstlük,
İstek,
İnsan İlişkilerinde Kuvvetli Olmak,
Düşünsel Özellikler
Analiz Yapma ve Yorumlama,
Kelimeleri Anlama ve Kullanma,
Öz ve Net İfadeler Kullanma,
Kütahya Dumlupınar Üniversitesi Muhasebe ve Vergi Uygulamaları bölümünden mezun olmuştur. Şuan İnsan Kaynakları alanında çalışmaktadır ve mesleği ile ilgili alanlarda sorumluluklar almaktadır. İstanbul İşletme Enstitüsü Blog bölümünde içerik üretmektedir. İnsan Kaynakları, Teknoloji alanında yazılar yazmaktadır.