Hedef Belirleme Başarıyı Arttırıyor
Konu | Açıklama | Örnek |
---|---|---|
Hedef belirlemenin önemi | Hedefler, amaca ulaşma yolunda bizim rehberimizdir. İsteklerden farklı olarak, harekete geçtiğimiz an başlar. | Kilo vermek isteyen bir kişi, sağlıklı olmak için bu ay düzenli beslenip dört kilo vereceğim şeklinde bir hedef belirleyebilir. |
Kişiliğin ve karakterin etkisi | Harekete geçme motivasyonu kişiden kişiye farklılık gösterir. Kimi kişiler duygusal, kimi kişiler ise çevresel etmenlerden etkilenir. | Bir kişi, ailesinde bir sağlık sorunu geçirmiş olması nedeniyle tıp alanına ilgi duyabilir. |
Başarıya zorlukların etkisi | Bazı kişiler, karşılaştığı zorlukları motivasyon kaynağı olarak kullanır. | Tom Cruise gibi yoksulluk içinde büyüyen bireyler, bu zorlukları aşarak başarıya ulaşmışlardır. |
Hedef ve istek farkı | Hedef, kişinin harekete geçmek için belirlediği, gerçekçi ve ölçülebilir amaçlar iken; istek genelgeçer ve somut olmaktan uzak bir durumdur. | 'Kilo vermek istiyorum' bir istekken, 'Sağlıklı olmak için bu ay düzenli beslenip dört kilo vereceğim' bir hedeftir. |
Yol göstericiler | Hedefler, yol gösterici olarak fayda sağlar. Belirli hedefler oluşturarak, hedeflere ulaşmak için gereken adımları daha net görebiliriz. | Yüksek puan almak için hedef belirlenir ve bu hedef doğrultusunda dersler belirlenir ve çalışılır. |
Motivasyon | Hedef belirlemek, bireyi harekete geçirir ve motivasyon sağlar. Hedef belirleme, başarıya ulaşmayı kolaylaştırır. | Kendi işini kurmak isteyen bir girişimci, bu hedefi doğrultusunda adımları belirler ve harekete geçer. |
Başarılı olma dürtüsü | Bireyler genellikle başkalarının kendilerine belirlediği hedeflere ulaşma çabası gösterir. | Sporcu bir birey, koçu tarafından belirlenen hedeflere ulaşmak için antrenman yapar. |
Yönlendirici etkenler | Bireyleri harekete geçiren en önemli itici güçlardan biri ise çevresel faktörlerdir. | Çocuğunu kaybeden bir anne, çocuklar için daha iyi koşullar oluşturmak adına eğitim alanında çalışmalar yapabilir. |
Çevresel etkenler | Çevresel etkenler de bireylerin hedef belirlemelerinde ve harekete geçmelerinde önemli bir rol oynar. | Kırsal alanda yaşayan bir birey, tarım ile ilgili hedefler belirleyebilir. |
Duygusal etkenler | Duygusal etkenler, bireylerin hedeflerini belirlemeleri ve harekete geçmeleri üzerinde etkilidir. | Bir birey, sevdiği kişiyi kaybettikten sonra sağlık alanında çalışmaya karar verebilir. |
Bir varlığı harekete geçiren nedir? Duyguları mı, yeteneği mi yoksa başkalarının onu harekete geçirecek söz ve eylemlerde bulunması mı? Bu soruya verilebilecek en güzel cevaplardan birisi "İnsanların karakter ve kişiliğine bağlıdır". Yoksa kaç kişi abisinin tifüsten ölümü üzerine sağlık alanına ilgi duymaya başlayıp 16 yaşında cerrah olmaya karar verir?
Ya da yoksulluk içinde büyüyüp garsonluktan kapıcılığa kadar birçok işi yapmak zorunda kaldıktan sonra o kişi nasıl Tom Cruise olabilir?
Bu başarı öykülerinin cevabı kuşkusuz "Çevrede bizi harekete geçiren etmenler ". Bu kadar keskin öyküler olmasa da, hepimizin hayal ettiği olaylar vardır. Önemli olan hayal kurmak mı, hedef belirlemek mi?
İstemek normal fakat zor olan, elde etmek için gösterilen gayret. Amaca ulaşmak için bize yol arkadaşlığı etmesi gereken ise hedeflerimizdir. Peki aklımızdan geçen her cümle hedef olma özelliği taşıyabilir mi?
Hedef Ve İstek Farkı
Aslında aklımızdan geçen ve yapmayı amaçladığımız şeylerin çoğu birer istek. Hedef, harekete geçtiğimiz anda başlar. "Kilo vermek istiyorum" istek, "Sağlıklı olmak için bu ay düzenli beslenip dört kilo vereceğim" ise hedeftir.
"Rusça öğreneceğim" bir istekten daha çok bir karar. "İşimde daha verimli olmak için altı ay içerisinde Rusçanın tüm gramer yapısını öğreneceğim" ise hedeftir. Yani ağzımızdan çıkan her cümle hedef değildir.
Hedef Belirleme Sırasında Nelere Dikkat Etmeli?
"Bu ay" ifadesi hedeflerin zaman sınırlı olması gerektiğini gösteriyor. Genelde bir ay içerisinde olması istenen hedeflere kısa vadeli, bir yıla çıkarsa orta vadeli, iki yıl ve daha uzun süre ise uzun vadeli hedef belirleme olarak tanımlanır. Hedeflere ulaşmanın yolları farklıdır.
Acun Ilıcalı girişimcilerin katıldığı bir programda "Muhabirken bana ileride şu ankinden daha iyi bir meslek yapmak istesen o ne olurdu diye sorsalar en fazla bir şirkette müdür olurum, bir kanalımın olacağı aklımın ucundan bile geçmezdi" dedi.
Burada anlatmak istediği uzun vadeli hedef koymanın zor bir durum olduğu. Önce kısa vadeli hedeflerini gerçekleştir sonra önüne çıkan fırsat ve durumlara göre hedeflerini yenilersin durumu.
Neden Hedef Belirleme?
Hedef belirleme konusunda sık rastlanan rahatsızlıklarından birisi depresyon. Bu durumun nedenleri arasında hangi meslek grubunda çalışmak istenildiğine karar verememe, amaç oluşturamama veya ne yapılması gerektiğini bilememe sayılabilir.
İnsan başarısını belirleyen faktörler; kendine güvenmek, kişide var olan mücadele ruhu, istikrarlı çalışmak ve bir amaç belirlemek. Bu sonuçlardan en önemlisi ise, amaç belirlemek. Yani hedef belirleme, kişinin ruhsal sağlığına iyi gelmekle beraber kişisel başarısının artmasını da olumlu yönden etkiliyor.
Doğru Hedef Belirleme Nasıl Anlaşılır?
Hedef belirleme süreci çok zor bir süreç. Bazen hedefi gerçekleştirmek için yeterli bilgi, tecrübe ya da başka sebepler eksik olabilir. Bu da sonucu olumsuz etkileyebilir ve hedef başarıya ulaşmayabilir. Ama her hedef, iyi ya da kötü bir noktaya ulaşır.
İyiyse kişiyi mutlu eder ki istenilen budur. Kötüyse de hayata bir tecrübe daha eklemenin ruhsal olgunlaşmaya yardımcı olduğu bilincini hatırlatırız kendimize. Diğer taraftan sonucu kötü olan hedef içerisindeki faydayı ortaya çıkarmış demektir ve bu da bir nevi başarılı bir hedeftir.
Hedefleri gerçekleştirmenin yolu içsel motivasyon. Hedef belirleme sürecinde kendimizi sıkça motive etmek ve içsel güdülemek sonuca ulaşmada her zaman kolaylık sağlayacaktır.
Yazar: Zeynep Özen
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.