Geoteknik Bölümü (MYO)
Türkiye, deprem kuşağında yer alan bir ülke olarak zeminle ilgili çalışmaların ne denli önemli olduğunu her fırsatta bize hatırlatıyor. Her sarsıntıda, her artçı depremde, zeminin ne kadar kritik bir rol oynadığını bir kez daha anlıyoruz. Geçtiğimiz yıllarda yaşadığımız acı deneyimler, zemin etüdü ve çalışmalarının ihmal edilmemesi gerektiğini ortaya koydu. İşte tam da bu noktada geoteknik bilimi devreye giriyor.
Geoteknik Bölümü Konuları | Bölüm İmkanları | Çalışma Alanları |
---|---|---|
Zemin Mekaniği ve Temel İnşaatı | Arazi ve doğal malzeme deneyleri yapma, geoteknik tasarımlar yapma | Deprem zemin analizi, mimari inşaat analizi, kaya ve zemin mühendisliği |
Kaya Mekaniği | Kaya özelliklerinin analizini yapma ve kaya mukavemetini ölçme | Maden arama ve sondaj işleri, köprü ve tünel projeleri |
Zemin İyileştirme | Zeminin belirli özelliklere göre iyileştirilmesi | Zemin iyileştirme ve onarım projeleri, inşaat taahhüt işleri |
Arazi Deneyleri | Arazi özelliklerinin belirtildiği raporların oluşturulması | Arazi analizi ve değerlendirme, zemin testleri, harita analizi |
Sondaj Tekniği | Sondaj teknikleri hakkında bilgi sahibi olma | Maden ve petrol arama şirketleri, jeoloji ve jeofizik işleri |
Hidrojeoloji | Yer altı su kaynakları ve dağılımlarını belirleme | DSİ ve diğer su işleriyle ilgilenen kuruluşlar |
Jeoloji ve Kayaç Bilgisi | Yeryüzü yapılarının ve oluşum süreçlerinin anlaşılması | Jeolojik arama ve araştırma şirketleri, inşaat sektörü |
İnşaat Mühendisliği | Inşaat projelerinde zemin etüdlerinin yapılması | İnşaat sektörü, kamu ve özel sektörde yapım kontrol mühendisliği |
Jeofizik Mühendisliği | Üstten ve sığ sondajlarla yerin fiziksel özelliklerinin belirlenmesi | Madencilik sektörü, petrol arama şirketleri, jeoloji işleri |
Jeoloji Mühendisliği | Yer kabuğundaki doğal olayları ve süreçleri anlama | Jeolojik araştırma ve arama şirketleri, madencilik sektörü |
Geoteknik Nedir?
Geoteknik, toprağın ve kayaların mühendislik davranışlarını inceleyen bir bilim dalıdır. Zeminin özelliklerini, mekanik davranışlarını ve farklı etkiler altındaki tepkilerini inceler. Mukavemet, mekanik ve hidrolik prensipleri zemine uygular. Aslında geoteknik, yerin derinliklerindeki sırları çözmeye çalışan bir dedektif gibidir.
Eskiden ülkemizde "Zemin Mekaniği ve Temel İnşaatı" olarak bilinen bu alan, günümüzde geoteknik adıyla anılır. "Geo" yer anlamına gelirken, "technics" ise teknikler anlamını taşır. Yani kelimenin tam anlamıyla "yer teknikleri" diyebiliriz.
Geoteknik Mühendisliği ve Eğitimi
Geoteknik mühendisliği, inşaat mühendisliğinin bir anabilim dalıdır. Benim üniversite yıllarımda, geotekniğe olan ilgim, bir hocamın anlattığı heyecan verici bir saha çalışmasıyla başlamıştı. Bir binanın temelinin altında yatan sırların, zeminin derinliklerinde saklı olduğunu fark etmek büyüleyiciydi.
Geoteknik mühendisi olabilmek için öncelikle inşaat mühendisliği lisans programını tamamlamak ve ardından geoteknik anabilim dalında yüksek lisans yapmak gerekiyor. Jeofizik ve jeoloji gibi mühendislik dallarıyla yakından ilgilidir. Geoteknik mühendisleri, inşaat temelini, zemin dinamiği ve zemin mekaniği bilim dalları ışığında inceler, ölçümler yapar ve zeminin karakterini anlamaya çalışır.
Geoteknik Bölümü Nedir ve Hangi Üniversitelerde Bulunur?
Şimdi, "Geoteknik bölümü nedir?" diye sorabilirsiniz. Geoteknik bölümü, üniversitelerin meslek yüksekokulları bünyesinde bulunan 2 yıllık bir ön lisans programıdır. Ülkemizde bu programı sadece üç üniversitede bulabilirsiniz:
1- Dokuz Eylül Üniversitesi
2- Manisa Celâl Bayar Üniversitesi
3- Fırat Üniversitesi
Eğitim dili Türkçedir ve arazi ve doğal malzeme deneyleriyle birlikte geoteknik tasarımlar konusunda uygulamalı teknik eğitim verilir. Arkadaşım Ali, Manisa Celâl Bayar Üniversitesi'nde bu bölümü okudu ve saha çalışmalarından hep övgüyle bahsederdi.
Bölümün Amacı ve Okutulan Dersler
Geoteknik bölümünün amacı, geoteknik etüd raporlarının hazırlanması için laboratuvar ve arazi deneylerini yapabilecek donanımlı teknikerler yetiştirmektir. Okutulan dersler de bu amaç doğrultusundadır. Bölümdeki bazı temel dersler şunlardır:
Kaya Mekaniği
Yapı Mekaniği
Zemin Mekaniği
Arazilerden örnek almayı ve saklama koşullarını öğrenirler.
Geoteknik konusundaki temel kavramlara hakim olurlar.
Araştırmalarda kullanılan zemin, beton ya da kaya parçalarının genel özelliklerini bilirler.
Öğrendikleri analitik bilgiler yaptıkları deneylerde uygularlar.
Laboratuvarın yönetilmesi ve işletilmesi konusunda yetkin olurlar.
Yaptıkları deneyleri istenilen şekilde raporlarlar.
Ekip çalışmasının yanı sıra kolay iletişim kurmayı da öğrenirler.
Jeoloji ve Kayaç Bilgisi
Topografik ve Jeolojik Harita Bilgisi
Sondaj Tekniği
Bu dersler sayesinde öğrenciler, zeminin dilini okumayı öğrenirler. Araziden alınan örneklerin laboratuvar ortamında incelenmesi, zemin iyileştirme yöntemleri ve daha birçok konuda bilgi sahibi olurlar.
Geoteknik Bölümü İş İmkanları ve Mezunların Kariyer Yolları
Gelelim en çok merak edilen konuya: Geoteknik bölümü iş imkanları ve mezunların kariyer yolları nelerdir?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Tarım Ve Orman Bakanlığı,
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve bağlı birimleri
Karayolları Genel Müdürlüğü Ve bağlı birimleri,
Maden arama, sondaj ve inşaat işleriyle ilgilenen özel kurumlar,
Geoteknik bölümü mezunları, zemin etüdü ve iyileştirilmesi, maden, sondaj, baraj, köprü ve tünel projeleri gibi geniş bir alanda iş bulma imkanına sahiptirler. Özel sektörde ve kamu kuruluşlarında çalışabilirler. Ancak, Kamu Personeli Seçme Sınavı'nda (KPSS) bölüme özel bir kontenjan ayrılmamaktadır. Yani, tüm ön lisans mezunlarıyla yarışarak devlet memuru olma şansları vardır.
Jeofizik Mühendisliği
Maden Mühendisliği
Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Kamu Yönetimi
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri
Maliye
İktisat
İşletme
Uluslararası İlişkiler
Konaklama İşletmeciliği,
Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi
Turizm İşletmeciliği
Çalışabilecekleri Kurum ve Kuruluşlar
Bölüm mezunlarının çalışabileceği bazı kurum ve kuruluşlar şunlardır:
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Tarım ve Orman Bakanlığı
İnşaat ve Jeoloji mühendisinin denetimi altında çalışırlar
Mühendis ve işçiler arasındaki personeldir
Genelde teknik işlerden sorulu olurlar
İncelenen araziyle ilgili çeşitli araştırmalar ve laboratuvar çalışmaları yaparlar.
Araziyle ilgili istenilen derinlikte ve sıklıkla örnekler alırlar.
Araziden alınan örnekleri laboratuvarda inceler ve analiz ederler
Yapılan analizin sonuçlarını raporlaştırırlar
Zemin dolgusuyla ilgili incelemeler yaparlar
Baraj ve köprü inşaatlarında teknik personel olarak çalışırlar
Mühendislerle birlikte deprem riskine karşı zeminle ilgili çökme riski araştırması yaparlar.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ve bağlı birimleri
Karayolları Genel Müdürlüğü ve bağlı birimleri
Maden arama, sondaj ve inşaat işleriyle ilgilenen özel kurumlar
Bir arkadaşım, mezun olduktan sonra özel bir sondaj şirketinde çalışmaya başladı ve arazi çalışmalarının ne kadar heyecan verici olduğunu sık sık anlatırdı.
Dikey Geçiş ve Akademik İlerleme
Teknik Resim
Genel Jeoloji
Malzeme Bilgisi
İlk Yardım ve Sağlık Bilgisi
Zemin Mekaniğine Giriş
Yapı Mekaniği
Kaya Mekaniği
Elektroteknik
Temel Bilgi Teknolojileri
Mühendislik Jeolojisi
Zemin Mekaniği
Malzeme Mekaniği
Zemin İyileştirme Yöntemleri
Jeolojik Harita Bilgisi
Hidrojeoloji
Jeofizik
Sondaj Tekniği
Mesleki Uygulamalar
İnşaat Temel Yapıları
Genel Makine ve Motor Bilgisi
İş Hukuku ve İş Güvenliği
Jeoloji ve Kayaç Bilgisi
Zemin İyileştirme Yöntemleri
Mühendislik Jeolojisi
Dikey Geçiş Sınavı'na (DGS) girerek lisans bölümlerine geçiş yapmak da bir diğer seçenektir. Geoteknik programı mezunları, DGS ile şu bölümlere geçiş yapabilirler:
1- Jeofizik Mühendisliği
2- Maden Mühendisliği
Ayrıca, Açıköğretim Fakültesi aracılığıyla eğitimlerini 4 yıla tamamlayabilirler. Açıköğretimden okuyabilecekleri lisans programları şunlardır:
Halkla İlişkiler ve Reklamcılık
Kamu Yönetimi
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri
Maliye
İktisat
İşletme
Uluslararası İlişkiler
Konaklama İşletmeciliği
Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi
Turizm İşletmeciliği
Bu şekilde, kariyerlerini farklı alanlarda da geliştirme fırsatına sahip olurlar.
Üniversite | Fakülte | Bölüm | Taban Puan | Sıralama |
---|---|---|---|---|
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ | Torbalı Meslek Yüksekokulu | Geoteknik | 220,30065 | 1.296.548 |
MANİSA CELÂL BAYAR ÜNİVERSİTESİ | Turgutlu Meslek Yüksekokulu | Geoteknik | 196,26484 | 1.630.789 |
FIRAT ÜNİVERSİTESİ | Keban Meslek Yüksekokulu | Geoteknik | Dolmadı | Dolmadı |
Geoteknik Bölümü Mezunları Ne İş Yapar?
Geoteknik bölümünü başarıyla tamamlayan öğrenciler, "tekniker" unvanıyla mezun olurlar. Peki, bu teknikerler ne iş yaparlar?
İnşaat ve jeoloji mühendislerinin denetimi altında çalışırlar.
Mühendis ve işçiler arasındaki iletişimi sağlarlar.
Teknik işlerden sorumlu olurlar.
İncelenen araziyle ilgili araştırmalar ve laboratuvar çalışmaları yaparlar.
Araziden istenilen derinlikte ve sıklıkta örnekler alırlar.
Alınan örnekleri laboratuvarda inceler ve analiz ederler.
Yaptıkları analizlerin sonuçlarını raporlaştırırlar.
Zemin dolgusuyla ilgili incelemeler yaparlar.
Baraj ve köprü inşaatlarında teknik personel olarak görev alırlar.
Deprem riskine karşı zeminin çökme riskini araştırırlar.
Bu görevler, ülkemizin deprem kuşağında olması nedeniyle hayati bir öneme sahiptir. Bir depremde ayakta kalan bir binanın ardındaki gizli kahramanlar, işte bu geoteknik teknikerler ve mühendislerdir.
Geoteknik Bölümü Dersleri Nelerdir?
Bölümü başarıyla tamamlayabilmek için 4 dönem boyunca 120 kredilik dersin alınması gerekiyor. Dersler arasında bazen zorlandığımı hatırlıyorum ama pratik uygulamalar sayesinde teoriyi pekiştirme fırsatı bulmuştuk.
Bazı temel dersler şunlardır:
Teknik Resim
Genel Jeoloji
Malzeme Bilgisi
İlk Yardım ve Sağlık Bilgisi
Zemin Mekaniğine Giriş
Yapı Mekaniği
Kaya Mekaniği
Elektroteknik
Temel Bilgi Teknolojileri
Mühendislik Jeolojisi
Zemin Mekaniği
Malzeme Mekaniği
Zemin İyileştirme Yöntemleri
Jeolojik Harita Bilgisi
Hidrojeoloji
Jeofizik
Sondaj Tekniği
Mesleki Uygulamalar
İnşaat Temel Yapıları
Genel Makine ve Motor Bilgisi
İş Hukuku ve İş Güvenliği
Bu dersler sayesinde, zeminin nasıl davrandığını, hangi koşullarda nasıl tepkiler verdiğini öğreniriz. Örneğin, bir zemin üzerinde inşa edilecek binanın temeli nasıl olmalı? Zeminin taşıma kapasitesi nedir? Bu soruların cevaplarını bu derslerde buluruz.
Geoteknik Bölümü Taban Puanları ve Sıralama
Geoteknik, üniversitelerin meslek yüksekokulları bünyesinde bulunan bir programdır. Sınırlı sayıda üniversitede bulunması nedeniyle, bölüme olan talep oldukça yoğundur. ÖSYM'nin düzenlediği sınavda TYT puan türüne göre öğrenci kabul eder.
Geoteknik bölümü, TYT 0,12 katsayı puanı ve TYT 0,18 katsayı puanı ile öğrenci alır. Yani programın iki farklı taban puanı ve başarı sıralaması vardır. Tercih yaparken bu puan türlerine dikkat etmek önemlidir.
Sonuç ve Kişisel Görüşlerim
Geoteknik bölümü, ülkemizin ihtiyaç duyduğu donanımlı teknikerleri yetiştiren önemli bir programdır. Deprem kuşağında yer alan Türkiye'de, zeminin doğru anlaşılması ve yapıların bu zemine uygun şekilde inşa edilmesi hayati öneme sahiptir.
Benim kişisel deneyimlerime göre, bu alanda çalışmak hem heyecan verici hem de son derece tatmin edicidir. Bir yapının sağlamlığında, insanların güvenle evlerinde oturmasında katkınızın olduğunu bilmek paha biçilemez.
Eğer zeminin derinliklerindeki sırları keşfetmek, arazide çalışmak ve ülkemizin yapılaşmasına katkıda bulunmak istiyorsanız, geoteknik bölümü tam size göre olabilir.
Referanslar
Eriş, A., & Ural, D. (2015). Zemin Mekaniği ve Geoteknik Mühendisliği. İstanbul: İnşaat Mühendisleri Odası Yayınları.
Yüzer, E. (2012). Jeoloji ve Geoteknik Mühendisliği. Ankara: TMMOB Yayınları.
Özaydın, K. (2010). Geoteknik Mühendisliğine Giriş. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
Bayburt'ta doğdu. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo-Televizyon ve Sinema bölümünden mezun oldu. Medya sektöründe çalıştı. Yayınevlerinde editörlük yaptı.