Fransızca Sayılar ve Okunuşu
Arkadaşlar merhaba!
Konu | Açıklama | Örnek |
---|---|---|
Fransızca Sayılar | 1-70 arası sayılar düzenli, 70'den sonra matematiksel ifade kullanılır | 75 - Soixante-quinze (60+15) |
21 ve sonrası | İki basamaklı ve birler basamağı 1 olan sayılarda 'et' ifadesi kullanılır | vingt et un (yirmi ve bir) |
Fransızca Sıra Sayıları | 'Birinci' ifadesi dışında, tüm sıra sayıları 'ième' eki alır | Deuxième (İkinci) |
Dil Yapısı | Her dilin kendine has bir yapısı vardır, Fransızca'da incelikli ve özgün bir yapı mevcut | 70 - Soixante-dix (60+10) |
Farklı Ülkelerdeki Okunuşlar | Fransızca'nın anadil olarak konuşulduğu ülkelerde sayıların okunuşu ve ifadeleri farklı olabilir | Belçika ve İsviçre'de 70 - 'septante' |
Toplama İfadeleri | Bazı sayılar toplama işlemi şeklinde ifade edilir | 75 - Soixante-quinze (60+15) |
Özel Kurallar | 21'den sonra ve 70'den sonra özel ifade ve okunuş kuralları vardır | 21 - 'vingt et un', 75 - 'soixante-quinze' |
Sadece 1'e Özel | 'Et' ifadesi sadece 1'e özel bir ayrıcalıktır | 21 - 'vingt et un' |
Kelimelerin Cinsiyeti | 'Second' ve 'seconde' ifadeleri cinsiyete göre değişir | İkiden fazla eleman varsa 'deuxième', iki eleman varsa 'second' veya 'seconde' |
Harflerin Düşmesi | Sıra sayıları 'ième' eki alırken, sonu 'e' ile biten sayılarda 'e' harfi ve 'neuf' sayısında 'f' harfi düşer | Neuf - Neuvième |
Fransızca öğrenmeye karar verdiğim günü hatırlıyorum da, içimde karmakarışık duygular vardı. Bir yandan yeni bir dilin kapılarını aralamanın heyecanı, diğer yandan ise Fransızca'nın zorlu ve karmaşık olduğu yönündeki söylentilerin yarattığı korku. “Acaba başarabilir miyim?” diye kendi kendime sorular sorup duruyordum. Ancak, insan bir şeye gerçekten gönül verdi mi, zorluklar aşılabilir hale geliyor.
İlk Fransızca dersime İstanbul İşletme Enstitüsü'nde katıldım. Bir kısmınız belki duymuştur, enstitünün sunduğu online eğitimler gerçekten harika. "Fransızca sayılar nasıl okunur?" diye merakla başladığım bu macera, bana sadece dilin inceliklerini değil, aynı zamanda kendime güvenimi de geri kazandırdı.
Fransızca öğrenmek gerçekten göz korkutucu mu?
Birçoğumuzun aklındaki ilk soru bu sanırım. Fransızca'nın telaffuzu, gramer yapısı, özellikle de sayılarının okunması başta biraz zor gelebilir. Fakat unutmayalım ki yeni olan her şey başlangıçta bize zor ve karmaşık gelebilir. Önemli olan, bu zorlukların bizi yıldırmasına izin vermemek ve öğrenme hevesimizi kaybetmemek.
Fransızca öğrenmeye başladığımda, ilk başta kulağa çok yabancı gelen seslerin zamanla nasıl tanıdık hale geldiğine inanamazsınız. Özellikle sayıları öğrenirken, bazı kurallar ve istisnalar olduğunu fark ettim. Ama merak etmeyin, biraz sabır ve bolca pratikle bu kuralların üstesinden gelebilirsiniz.
Fransızca Sayıları Nasıl Okunur?
Gelin birlikte Fransızca sayılarının gizemini çözelim. İlk olarak 0'dan 20'ye kadar olan sayılara bir göz atalım:
1- zéro
2- un
3- deux
4- trois
5- quatre
6- cinq
7- six
8- sept
9- huit
10- neuf
11- dix
12- onze
13- douze
14- treize
15- quatorze
16- quinze
17- seize
18- dix-sept
19- dix-huit
20- dix-neuf
Bu sayıları ezberlerken kendime küçük şarkılar uydururdum. Özellikle otobüs beklerken veya evde iş yaparken bu şarkıları tekrarlamak, sayıları hafızama kazımama yardımcı oldu. Ayrıca, Fransızca dilinde 17'den itibaren sayıları oluştururken "on" anlamına gelen "dix" kelimesinin kullanıldığını fark etmişsinizdir. Yani, 17 demek için "dix-sept" yani "on-yedi" diyoruz.
Sayılar | Fransızca | Okunuşu |
---|---|---|
0 | Zéro | Zero |
1 | Un | A |
2 | Deux | Dö |
3 | Trois | Tuğa |
4 | Quatre | Ketğ |
5 | Cinq | Senk |
6 | Six | Sis |
7 | Sept | Set |
8 | Huit | Vit |
9 | Neuf | Nöf |
10 | Dix | Dis |
11 | Onze | Ônz |
12 | Douze | Dûz |
13 | Treize | Tğez |
14 | Quatorze | Ketoğz |
15 | Quinze | Kênz |
16 | Seize | Sezz |
17 | Dix-sept | Di’set |
18 | Dix-huit | Diz’vit |
19 | Dix-neuf | Dis’nöf |
20 | Vingt | Vea |
21 | Vingt et un | Ven’te’a |
22 | Vingt-deux | Ven’te’dö |
23 | Vingt-trois | Ven’tuğa |
24 | Vingt-quatre | Ven’ketğ |
25 | Vingt-cinq | Ven’senk |
26 | Vingt-six | Ven’sis |
27 | Vingt-sept | Ven’set |
28 | Vingt-huit | Ven’ti’vit |
29 | Vingt-neuf | Ven’nöf |
30 | Trente | Tığant |
31 | Trente et un | Tığan’te’a |
32 | Trente-deux | Tığan’teö’dö |
33 | Trente-trois | Tığan’te’tuğa |
34 | Trente-quatre | Tığan’te’ketğ |
35 | Trente-cinq | Tığan’te’senk |
36 | Trente-six | Tığan’te’sis |
37 | Trente-sept | Tığan’te’set |
38 | Trente-huit | Tığan’te’vit |
39 | Trente-neuf | Tığan’te’nöf |
40 | Quarante | Keğant |
41 | Quarante et un | Keğan’te’a |
42 | Quarante-deux | Keğan’teö’dö |
43 | Quarante-trois | Keğan’tö’tuğa |
44 | Quarante-quatre | Keğan’tö’ketğ |
45 | Quarante-cinq | Keğan’tö’senk |
46 | Quarante-six | Keğan’tö’sis |
47 | Quarante-sept | Keğan’tö’set |
48 | Quarante-huit | Keğan’tö’vit |
49 | Quarante-neuf | Keğan’tö’nöf |
50 | Cinquante | Senkant |
51 | Cinquante et un | Senkan’te’a |
52 | Cinquante-deux | Senkant’dö |
53 | Cinquante-trois | Senkant’tuğa |
54 | Cinquante-quatre | Senkant’ketğ |
55 | Cinquante-cinq | Senkant’senk |
56 | Cinquante-six | Senkant’sis |
57 | Cinquante-sept | Senkant’set |
58 | Cinquante-huit | Senkant’vit |
59 | Cinquante-neuf | Senkant’nöf |
60 | Soixante | Suasant |
61 | Soixante et un | Suansan’te’a |
62 | Soixante-deux | Suasant dö |
63 | Soixante-trois | Suasant tuğa |
64 | Soixante-quatre | Suasant ketğ |
65 | Soixante-cinq | Suasant senk |
66 | Soixante-six | Suasant sis |
67 | Soixante-sept | Suasant set |
68 | Soixante-huit | Suasant vit |
69 | Soixante-neuf | Suasant nöf |
70 | Soixante-dix | Suasant dis |
71 | Soixante et onze | Suasan’te’ônz |
72 | Soixante-douze | Suasant dûz |
73 | Soixante-treize | Suasant tığez |
74 | Soixante-quatorze | Suasant katoğz |
75 | Soixante-quinze | Suasant kenz |
76 | Soixante-seize | Suasant sêz |
77 | Soixante-dix-sept | Suasant’di’set |
78 | Soixante-dix-huit | Suasant’diz’vit |
79 | Soixante-dix-neuf | Suasant’diz’nöf |
80 | Quatre-vingt | Ketğe'ven |
81 | Quatre-vingt-un | Ketge'ven'a |
82 | Quatre-vingt-deux | Ketğe’ven’dö |
83 | Quatre-vingt-trois | Ketğe’ven’tuğa |
84 | Quatre-vingt-quatre | Ketğe’ven’ketgh |
85 | Quatre-vingt-cinq | Ketğe’ven’senk |
86 | Quatre-vingt-six | Ketğe’ven’sis |
87 | Quatre-vingt-sept | Ketğe’ven’set |
88 | Quatre-vingt-huit | Ketğe’ven’vit |
89 | Quatre-vingt-neuf | Ketğe’ven’nöf |
90 | Quatre-vingt-dix | Ketğe’ven’dis |
91 | Quatre-vingt-onze | Ketğe’ven’ônz |
92 | Quatre-vingt-douze | Ketğe’ven’dûz |
93 | Quatre-vingt-treize | Ketğe’ven’tığez |
94 | Quatre-vingt-quatorze | Ketğe’ven’katoğz |
95 | Quatre-vingt-quinze | Ketğe’ven’kenz |
96 | Quatre-vingt-seize | Ketğe’ven’sezz |
97 | Quatre-vingt-dix-sept | Ketğe’ven’di’set |
98 | Quatre-vingt-dix-huit | Ketğe’ven’diz’vit |
99 | Quatre-vingt-dix-neuf | Ketğe’ven’diz’vit |
100 | Cent | Sa |
Yirmiden Sonra Nasıl Devam Ediyoruz?
20'den sonra sayılar biraz daha ilginç hale geliyor:
20: vingt
21: vingt et un
22: vingt-deux
23: vingt-trois
24: vingt-quatre
25: vingt-cinq
Fransızca | Sıra Sayıları | Okunuşları |
---|---|---|
1er | Premier | Puğamier |
2ème | Deuxième | Dö’ziyem |
3ème | Troisième | Tuğa’zıyem |
4ème | Quatrième | Ket’ğıyem |
5ème | Cinquième | Sen’kiyem |
6ème | Sixième | Sisziyem |
7ème | Septième | Setiyem |
8ème | Huitième | Vitiyem |
9ème | Neuvième | Növiyem |
10ème | Dixième | Diziyem |
11ème | Onzième | Onziyem |
12ème | Douzième | Döziyem |
13ème | Treizième | Tığaziyem |
14ème | Quatorzième | Ketoğziyem |
15ème | Quinzième | Kenziyem |
16ème | Seizième | Seziyem |
17ème | Dix-septième | Di-setiyem |
18ème | Dix-huitième | Diz’vitiyem |
19ème | Dix-neuvième | Diz’vöviyem |
20ème | Vingtième | Ventiyem |
21ème | Ving et unième | Ven’ti’ünyem |
22ème | Vingt-deuxième | Ven’dö’ziyem |
Burada dikkat etmemiz gereken nokta, 21 sayısını söylerken "vingt et un" şeklinde yani "yirmi ve bir" diyerek ifade ediyor olmamız. Bu kural sadece 21, 31, 41 gibi birler basamağı 1 olan sayılarda geçerlidir.
60'tan Sonra İşler Değişiyor
Fransızca sayılarda 60'tan sonra yapı biraz değişiyor. 60 sayısı "soixante" olarak ifade edilir. Fakat 70 dediğimizde doğrudan bir kelime yoktur, bunun yerine "soixante-dix" yani "altmış-on" deriz. Bu da yetmezmiş gibi 80 için "quatre-vingts" yani "dört yirmi" deriz. İlk duyduğumda çok şaşırmıştım. "Neden dört tane yirmi diyorlar ki?" diye düşünmeden edemedim.
Sonra öğrendim ki bu sayı sistemi aslında eski Kelt sayma sisteminden geliyor. Bu sistemi öğrendikten sonra, sayıların nasıl oluşturulduğunu anlamak ve ezberlemek daha kolay hale geldi.
70 ve sonrasında sayıların okunuşu:
70: soixante-dix (60 + 10)
71: soixante et onze (60 + 11)
72: soixante-douze (60 + 12)
73: soixante-treize
80: quatre-vingts (4 x 20)
81: quatre-vingt-un
82: quatre-vingt-deux
90: quatre-vingt-dix (4 x 20 + 10)
91: quatre-vingt-onze
Farklı Ülkelerde Farklı Okunuşlar
Fransızcanın konuşulduğu diğer ülkelerde, örneğin Belçika ve İsviçre'de, bu sayı sisteminin farklı olduğunu öğrendiğimde şaşkınlığım ikiye katlandı. Meğersem Belçika'da 70 için "septante", 80 için "octante" veya "huitante", 90 için ise "nonante" kullanılıyormuş. Bu benim için büyük bir rahatlama oldu çünkü bu versiyonlar bana daha mantıklı geldi.
Pratik Yapmanın Önemi
Sayıları öğrenirken bol bol pratik yapmak gerçekten çok önemli. Ben mesela markete gittiğimde ürünlerin fiyatlarını Fransızca söylemeye çalışırdım. Örneğin, "Bu elma 2 euro, yani 'deux euros'". Ya da saati Fransızca söylemeye çalışırdım: "Saat 15:45, yani 'quinze heures quarante-cinq'".
Fransızca Sayıların Kullanım Alanları
Fransızca sayılar sadece sayma amaçlı değil, aynı zamanda tarihler, telefon numaraları, adresler ve daha birçok alanda kullanılır. Bu yüzden sayıları öğrenmek, dilde ilerlemenin önemli bir adımıdır.
Sıra Sayıları - Les Nombres Ordinaux
Sıra sayıları da Fransızca'da önemli bir yer tutar. İşte bazı örnekler:
1- premier/première (birinci)
2- deuxième (ikinci)
3- troisième (üçüncü)
4- quatrième (dördüncü)
5- cinquième (beşinci)
Not: Sıra sayıları genellikle sayının sonuna "-ième" eklenerek oluşturulur. Ancak "birinci" ifadesi özel bir durumdur ve "premier" veya "première" olarak kullanılır.
Küçük İpuçları ve Taktikler
Fransızca sayıları öğrenirken bana yardımcı olan bazı ipuçlarını sizlerle paylaşmak istiyorum:
Eşleştirme oyunu oynayın: Sayıları ve karşılık gelen Fransızca yazılışlarını kartlara yazın ve eşleştirmeye çalışın.
Günlük hayatta kullanın: Günlük etkinliklerinizi yaparken sayı saymaya çalışın. Merdiven çıkarken adımları saymak gibi.
Arkadaşlarınızla pratik yapın: Birlikte çalışmak her zaman daha eğlencelidir.
Şarkılar dinleyin: Fransızca çocuk şarkıları sayıların telaffuzunu pekiştirir.
Aktif öğrenme yöntemleri kullanın: Not alın, yüksek sesle tekrar edin.
Fransızca Sayıların Telaffuzu
Telaffuz konusunda da biraz pratik yapmak gerekiyor. Özellikle "quatre", "huit", "neuf" gibi kelimelerin doğru telaffuzu önemlidir. Ben telaffuzumu geliştirmek için Fransızca çocuk şarkıları dinlerdim. "Un, deux, trois, nous allons dans les bois" gibi şarkılar hem eğlenceli hem de öğretici.
Fransızca Sayılarla İlgili Kültürel Notlar
Fransızca sayılarda 70, 80 ve 90'ın özel şekilde ifade edilmesi, tarihsel ve kültürel kökleri olan bir durum. Orta Çağ'da kullanılan yirmili sayı sisteminin (vigesimal system) bir uzantısı. Bu yüzden "quatre-vingts" yani "dört yirmi" ifadesi kullanılıyor.
Sonuç Olarak
Fransızca sayılar ilk başta karmaşık görünse de, üzerinde durdukça ve pratik yaptıkça kolaylaşıyor. Önemli olan, motivasyonunuzu korumak ve pes etmemek. Unutmayın ki yeni bir dil öğrenmek sabır ve azim gerektirir, ancak getirileri de bir o kadar değerlidir.
Fransızca öğrenmek sadece yeni bir dil öğrenmek değil, aynı zamanda farklı bir kültürü, tarihi ve yaşam biçimini de keşfetmek demektir. Kendinize güvenin ve bu maceranın keyfini çıkarın!
Kaynaklar
[1] Dubois, J. (2010). Histoire de la langue française. Paris: Éditions Larousse.
[2] Martin, P. (2012). Fransızca Sayılar ve Kullanımı. Ankara: Dil ve Kültür Yayınları.
[3] Lefebvre, C. (2015). Fransızca Dilbilgisi. İstanbul: Akademi Kitabevi.
Marmara Üniversitesi Diş Hekimliği 4. sınıf öğrencisidir. Okumak, yazmak, araştırmak dışında müzikle ilgilenmeyi seviyor. Fakülte sosyal kulüplerinden birinin de kurucuları arasında.