IIENSTITU
AnasayfaBlogEvde Bakım Hizmetlerinin Tarihsel Gelişimi, Kapsamı ve Amacı
Nedir?

Evde Bakım Hizmetlerinin Tarihsel Gelişimi, Kapsamı ve Amacı

10 Şubat 2021
Mavi önlük giymiş bir hemşire hastane yatağındaki bir kadının elini tutarken gülümsüyor. Hasta beyaz bir yastığın üzerinde yatıyor, gözleri kapalı ve eli hemşirenin elinin içinde. Arka planda, yakın çekimde gümüş bir çalar saat görülüyor. Hemşirenin boynunda da bir stetoskop var. Hasta huzurlu bir durumda, vücudu rahatlamış ve nefes alıp vermesi düzenli görünüyor. Hemşirenin dokunuşu rahatlatıcı ve şefkatli, sağladığı bakımı hatırlatıyor.
TarihYerEvde Bakım Hizmetleri
1945'ten önceHastaneler ve evEvde bakım hizmetleri gelenek olarak yer edinmiş ancak hastane faaliyetleri nedeniyle ikinci planda kalmış.
2. Dünya Savaşı sonrasıDünya geneliEvde bakım hizmetleri tekrar önem kazanmıştır.
1965Anglosakson ülkelerEvde bakımın daha etkili ve maliyet düşürücü olduğu düşüncesi ortaya atılmış.
GünümüzABD ve Avrupa ülkeleriHastanelerdeki yığılmaların önüne geçmek ve sağlık giderlerini düşürmek için devlettten teşvikler alarak evde bakım hizmetleri sunuyorlar.
GünümüzTürkiyeEv ziyaretleri ve evde bakım hizmetleri karıştırılmaktadır.
İlk olarakDünya geneliEvde bakım hizmetleri ilk olarak ev ziyaretleri şeklinde başlamış.
SonrasındaFransa, Belçika, Hollanda, İngiltereEvde bakım hizmetleri olgunlaşarak sosyal bakım hizmetlerini de kapsamış ve bazı ek hizmetler vermeye başlamışlar.
1852TürkiyeEvde bakım hizmetleri ilk olarak 1852 Sayılı 21 Nolu Umumi Hıfzısıhha Kanunu Tatbikatında yer bulmuş.
GünümüzTürkiyeKavram ve bakış açısı ev ziyaretlerinden evde bakıma doğru yönlenmiş.
GelecekDünya geneliBireylerin sağlıklı ve konforlu bir yaşam için daha fazla evde bakım hizmetlerine ihtiyaç duyacakları öngörülmekte.

Yaşam ömrünün artması yaşlı nüfusunun toplam nüfus içindeki oranının yükselmesine neden olmuş, kronik hastalıkların artışı bakım maliyetlerine olumsuz yansımış alternatif bakım hizmetleri arayışları başlamıştır. 1945 yıllından önce evde bakım hizmetleri geleneksel olarak yer edinirken hastane faaliyetlerinde gelişen çalışmalar bakım hizmetlerini ikinci planda bırakmıştır. İkinci dünya savaşının akabinde evde bakım hizmetleri tekrar önemli hale gelmiş yaşanan dünya savaşları sonrası nüfus artışında yükselmeler ve bunun sonucunda yaşlı bir nüfus ortaya çıkmıştır.

Evde bakım çalışmaları, hastane ortamında bir tedavi sürecinin parçası olarak görülmüş ve birçok ülkede bugün bu hizmetlere yer vermiştir. Hastane tedavi alternatiflerinden biri olarak görmemekle beraber hastane ortamında tedavi süreçlerinin istenilen seviyeye gelmesi ve sonrasındaki aşamada bakıma evde devam edilmesinin sağlanması hem maliyetleri azaltılmasında hem de kalış sürelerinde azaltmalar sağlamıştır.

Günümüzde evde bakım hizmetleri terminal dönem bakımdan uzun dönem bakıma varana kadar neredeyse tüm nüfus grupları arasında sağlanabilen bir hizmet haline gelmiştir. Kalkınmanın önemli bir göstergesi haline gelene evde bakım hizmetleri, Türkiye’deki önemi tam olarak fark edememişken diğer dünya ülkelerinde ise gelişimleri halen devam etmektedir.

Evde Bakım Hizmetlerinin Tarihsel Gelişimi

Anglosakson ülkeleri arasında yer alan başta İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Yeni Zelanda ve Avusturalya gibi ülkelerde artan sağlık maliyetleri koruyucu sağlık hizmetlerine olan ihtiyacı artırmıştır. Bireyler almış oldukları sağlık hizmetlerini 20. yüzyılda sorgulamaya başlamışlardır. Hekim, hemşire sağlık çalışanlarının sayısının giderek artması günümüzde hizmetin niteliğini artırmıştır.

En iyi tedavi ortamının ev olduğu düşüncesinin 1965 yıllarında ortaya atılması devletlerin sağlık harcamalarına ayırmış oldukları fonları daha etkin olarak kullanmalarını sağlamıştır. Günümüzde Anglosakson ülkelerinin başında yer alan Amerika ve Avrupa ülkeleri hastanelerde oluşan yığılmaların önüne geçebilmek ve sağlık giderlerini düşürmek için evde bakım hizmetlerinin ikinci ve birinci basamak sağlık hizmetleriyle beraber sağlanması devlet tarafından teşvik edilmiştir.

Bahsi geçen ülkelerde sağlık hizmetleri rekabet piyasasında yer alan sağlık sigortaları aracılığıyla satın alınmaktadır. Evde sağlanacak bakım hizmetleri sadece hastane ile ilgili faktörlerle değil sayısız çevresel faktörlerin etkisiyle şekillenmektedir. Bu faktörler yaşlılık ve demografik yapıdaki değişkenler, kronik hastaların varlığı, sağlık hizmetlerinde artan maliyetler gibi değişkenler gösterilebilir. Tam olarak hastanelerde gerçekleştirilen tedaviler evde hasta bakım hizmetleriyle sağlanamamaktadır.

Günümüzde çağdaş hastane tedavi süreçlerinin bir parçası haline gelen evde bakım hizmetleri yürütülmektedir. Bu duruma verilebilecek en iyi örnek ABD’deki sağlık sigortaları kısmı felç geçiren bir hastanın orta süreli altı günlük bir uygun tedavinin ardından geriye bakan bakımın evde devam edebileceğine ilişkin anlaşmalar yapmaktadırlar. Hastane ortamında sunulan tedavi sürecinin bir parçası haline gelen evde bakım hizmetlerin değeri, Ülkemizde yetirince anlaşılamamıştır. Bu kapsamda ev ziyaretleri ve evde bakım hizmetleri karıştırılmaktadır.

Dünyada evde bakım hizmetleri ilk olarak ev ziyaretleri şeklinde başlamıştır. Ev ziyaretlerine önem veren Florance Nightingale, planlar yaparak özel hemşireler görevlendirmiştir. Bu planların uygulanabilirliğini göz önünde bulunduran Danimarka, ABD gibi ülkeler ev ziyaretleri kapsamında programlar hazırlayarak uygulamaya geçmişleridir. Yapılan programlar kapsamında hastalanma oranında düşüşler görülmüş ve bebek ölüm oranlarında azalmalar ortaya çıkmıştır.

Evde bakım hizmetleri, ev ziyaretleri şeklinde başlayarak daha da olgunlaşan ve kısa ziyaretler şeklinden çıkıp, uzun süreli ve sosyal bakım hizmetlerini de bünyesinde bulunduran bir noktaya gelmiştir. Böylece evde bakım hizmetleri hem tedavi kısımlarını hem de günlük bakım olarak adlandırılan; banyo, temizlik, yeme, içme, giyinme gibi unsurları da bulunduran kapsamlı bir çerçeveye yayılmıştır. Hatta bu kapsam o kadar çok gelişmiştir ki Fransa, Belçika, Hollanda ve İngiltere’deki hastanelerden tabucu olan hastalara, belediyeler tarafından evinin temizlenmesi, buzdolabının yiyeceklerle doldurulması gibi bazı hizmetler verilmeye başlanmıştır.

Türkiye’deki uygulamalarına bakıldığında kullanılan kavramın ve bakış açısının ev ziyaretleri kapsamından evde bakıma doğru yöneldiği gözükecektir. Evde bakım hizmetleri ilk olarak 1852 Sayılı 21 Nolu Umumi Hıfzısıhha Kanunu Tatbikatında yer verilmiş olup daha sonra bu ifade zenginleştirilerek evde tedavi, evde muayene, en sonunda ise evde bakım olarak dikkate alınmıştır.

Evde Bakım Hizmetlerinin Kapsamı ve Nedenleri

Yapılması beklenen evde bakım hizmetlerinin kapsamı bireylerin sağlığını korumaya yönelik, bozulan sağlığını eski haline getirmek veya sağlığını yükseltmek amacıyla hem sosyal hizmetlerin hem de sağlık hizmetlerinin uzman kişiler tarafından ya da bakıma ihtiyaç duyan kişinin ailesi tarafından ev ortamında veya yaşamını ikame ettiği ortamda sunulması olarak gösterilebilir. Evde bakım hizmetleri sağlığı bozulmuş olan kişilerin sağlık kurumlarında (Hastane, Terminal Bakım Merkezi vb.) kalmalarını geciktiren veya azaltan hizmetler olarak düşünülmelidir.

Bu hizmetlerin sağlandığı ülkelerde sağlık kurumlarına sağlık sigortaları yüklü miktarlarda ödeme yaparken Ülkemizde Sağlık Uygulama Tebliğine göre fiyatları evde bakım masraflarına göre daha az maliyetlidir. G7 (Group of Seven) ülkeleri olarak bilinen dünyanın en büyük ekonomilerine sahip Birleşik Krallık, Almanya, ABD, İtalya, Kanada ve Japonya ülkelerinde hasta yataklarının toplam maliyeti sağlık sigortaları tarafından tespit edilir. Piyasada birbiriyle rekabet halinde olan sigorta şirketleri nicelikli ve nitelikli sağlık hizmetlerini koşut koydukları için hasta yatakları maliyeti neredeyse hasta başına 70 ile 76 $ Amerikan doları seviyesindedir. Evde bakım hizmetlerinde belirtilen bu fiyatın çok altında olan 25-30 $ dolar civarındadır.

Dünyada evde bakım uygulamalarını göz önünde bulundurulması halinde kişinin daha ucuz ve uygun bir tedaviyi hastaneden daha etkin ve makul bir şekilde alabileceği mümkündür. Evde sağlanacak bakım hizmetlerinin genel kapsamı profesyonel kişiler tarafından verilebileceği hizmetler şu şekildedir; Ağrı bakımı sağlanabileceği gibi yara bakımı da verilebilir. Günübirlik yapılması beklenen işler, hasta ve hasta yakınlarının eğitim, ilaç kullanımı ve takibi, doktor takibinde bulunulmasını isteyebileceği solunum, ateş, nabız ile içme yeme alışkanlıklarının takibi şeklinde olabilmektedir.

Evde Bakım Hizmetlerinin Amacı 

Evde bakım hizmetlerinin en temel amacı bakıma ihtiyaç duyan kişilere ulaşılmasıdır. Bunun dışında diğer amaçları şu şekildedir;

  • Eğitimi hasta alabilecek durumdaysa öncelikle hasta ve daha sonra yakınlarına ilgili hastalık çerçevesinde ya da bakımda yapılabilecek durumlarla ilgili bir takım bilgiler verilmesini sağlayarak, bilinçsizlikten ve bilgisizlikten doğabilecek hataların önüne geçmeyi amaçlar

  • Kişisel ve öz bakımlarını yapamayacak durumda olan hastalara bu bakımların yapılması, yaşamış oldukları ortamda makul seviyelerde sağlıklı ortama kavuşmalarını sağlamak

  • Hastanede kalış sürelerinin olabildiğince azaltılması ve meydana gelebilecek bir enfeksiyon durumunun engellenmesi amaçlanır.

  • Evde bakımları sağlanması düşünülen hastaların bakım planlanmalarının yapılması ve bakımları kapsamında eğitimler verilmesi.

  • Hastaların hastanelerde yatış sürelerinin azalmasına istinaden yatış maliyetlerinin önüne geçmek bazı amaçlar sıralanabilir.

1945'ten önce, Hastaneler ve ev, Evde bakım hizmetleri gelenek olarak yer edinmiş ancak hastane faaliyetleri nedeniyle ikinci planda kalmış, 2 Dünya Savaşı sonrası, Dünya geneli, Evde bakım hizmetleri tekrar önem kazanmıştır, 1965, Anglosakson ülkeler, Evde bakımın daha etkili ve maliyet düşürücü olduğu düşüncesi ortaya atılmış, Günümüz, ABD ve Avrupa ülkeleri, Hastanelerdeki yığılmaların önüne geçmek ve sağlık giderlerini düşürmek için devlettten teşvikler alarak evde bakım hizmetleri sunuyorlar, Günümüz, Türkiye, Ev ziyaretleri ve evde bakım hizmetleri karıştırılmaktadır, İlk olarak, Dünya geneli, Evde bakım hizmetleri ilk olarak ev ziyaretleri şeklinde başlamış, Sonrasında, Fransa, Belçika, Hollanda, İngiltere, Evde bakım hizmetleri olgunlaşarak sosyal bakım hizmetlerini de kapsamış ve bazı ek hizmetler vermeye başlamışlar, 1852, Türkiye, Evde bakım hizmetleri ilk olarak 1852 Sayılı 21 Nolu Umumi Hıfzısıhha Kanunu Tatbikatında yer bulmuş, Günümüz, Türkiye, Kavram ve bakış açısı ev ziyaretlerinden evde bakıma doğru yönlenmiş, Gelecek, Dünya geneli, Bireylerin sağlıklı ve konforlu bir yaşam için daha fazla evde bakım hizmetlerine ihtiyaç duyacakları öngörülmekte
Evde Bakım hizmetleri evde bakım hizmetlerinin amacı evde bakım hizmetlerinin tarihsel gelişimi evde bakım hizmetlerinin kapsamı evde bakım hizmetlerinin amacı
Özel dikim siyah takım elbiseli yakışıklı bir adam gri bir arka planın önünde kendinden emin bir şekilde duruyor. Kısa, koyu renk saçları ve hafif bir sakalı var ve gözleri uzaklara bakıyor. Duruşu rahat, elleri rahatça ceplerinde ve dudaklarında hafif bir gülümseme var. Zarif ve sofistike görünüyor ve hayatın sunacağı her şeyi üstlenmeye hazır. Beyaz gömleği ve siyah kravatıyla kıyafetini tamamlıyor ve görünümüne sofistike bir hava katıyor.
Nevzat Yüksel
Blog Yazarı

Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
İki adam bir kanepede oturmuş, birbirlerine bakıyor ve gülümsüyorlar. Soldaki adam beyaz bir gömlek giyiyor ve sakallı. Sağdaki adam ise mavi bir önlük giymiş ve yere diz çökmüş. Arkalarında içinde bir kadın olan bir tekerlekli sandalye var. Arka planda, beyaz olabilecek gibi görünen bulanık bir nesne var. Her iki adam da mutlu ve memnun görünüyor, birbirlerinin arkadaşlığından keyif alıyorlar.
Eğitim

Evde Bakım Hizmetleri

18 Ocak 2021
Mavi önlük giymiş bir hemşire hastane yatağındaki bir kadının elini tutarken gülümsüyor. Hasta beyaz bir yastığın üzerinde yatıyor, gözleri kapalı ve eli hemşirenin elinin içinde. Arka planda, yakın çekimde gümüş bir çalar saat görülüyor. Hemşirenin boynunda da bir stetoskop var. Hasta huzurlu bir durumda, vücudu rahatlamış ve nefes alıp vermesi düzenli görünüyor. Hemşirenin dokunuşu rahatlatıcı ve şefkatli, sağladığı bakımı hatırlatıyor.
Nedir?

Evde Bakım Hizmetlerinin Tarihsel Gelişimi, Kapsamı ve Amacı

10 Şubat 2021
Bu resimde yaşlı bir adama mutlulukla gülümseyen bir kadın görülüyor. Kadın önlük giyiyor, bu da muhtemelen bir tıp profesyoneli olduğunu gösteriyor. Görüntünün arka planı bulanık, ancak içinde ikisinin oturduğu bir sandalye gibi görünüyor. Ön planda bir bardak turuncu sıvı, sarı bir içecek ve bir fincan var. Ayrıca arka planda mavi ve mor bir uçurtma var. Resimdeki adam kadına bakıyor gibi görünüyor ve arka planda mavi bir nesne tutan bir kişi de var. Bu görsel yaşlı bir adamla etkileşim halinde olan bir kadının neşesini yansıtıyor ve arka plandaki çeşitli öğeler sıcak ve davetkar bir atmosfer yaratıyor.
Meslekler

Evde Bakım Hemşiresi Nedir? Ne İş Yapar?

08 Haziran 2021
Bir adam sağ elinde bir bastonla kahverengi bir kanepede oturuyor. Beyaz yakalı bir gömlek ve koyu renk bir pantolon giymiştir. Sol kolu kanepenin koluna dayanmış. Arkasında sepetli bir tekerlekli sandalye ve üzerine yerleştirilmiş ahşap ayaklı bir tabure vardır. Adamın sağındaki raflarda, birinin içinde beyaz bir tabak görünen iki sepet var. Ön planda, içinde siyah bir nesne olan kahverengi bir kâğıt torba görülüyor.
Bölümler

Evde Hasta Bakımı Bölümü (MYO)

17 Aralık 2020
Bu resimde el ele tutuşan ve biri gülümseyen iki kadın görülüyor. Bir hasta ile evde hasta bakım asistanı arasındaki önemli bağın mükemmel bir örneği. Arka plandaki mavi beyaz tabela, kurs hakkında yardımcı bir metin sunarak bunun bir eğitim programı olduğunu gösteriyor. Kadının gülümseyen yüzünün yakın çekimi de evde hasta bakımında şefkat ve anlayışın önemini anlatıyor. Kadının diğer kadınınkini tutan ellerinin yakın çekimi, ihtiyaç duyulan fiziksel bakım ve desteği gösteriyor. Boynunun ve at kuyruğu yapılmış saçlarının yakın çekimi hastanın rahat ve güvende olduğunu gösteriyor. Arka plandaki adam bize evde hasta bakım asistanlarının içinde çalıştığı daha geniş bir topluluğu hatırlatıyor. Tüm bu unsurlar bir araya gelerek evde hasta bakım asistanı eğitiminin önemini aktaran güçlü bir görüntü oluşturuyor.
5
(4)

Evde Hasta Bakım Asistanlığı Eğitimi

10 Konu5 Saat
Bu görüntü, içinde bir insan olan siyah bir daireden oluşuyor. Kişi kollarını iki yana açmış, kameraya dönük bir şekilde durmaktadır. Kişi beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Arka plan gri tonda. Kişinin açık kahverengi gözleri ve kısa siyah saçları var. Daire pürüzsüz, kavisli bir dokuya ve parlak bir yüzeye sahip. Kişi kendinden emin ve güçlü görünüyor. Çemberin ortasında dururken kararlı bir ifadesi var. Resmin atmosferi davetkâr ve sıcak.Ders Eğitmeni
₺6267₺0
Bu, bir eczanede maske takan bir kadının görüntüsüdür. Bu, bu ortamda güvenlik protokolüne uymanın önemine dair önemli bir hatırlatmadır. Eczane Yardımcı Personeli Kursu, bireylere hem müşterilerin hem de çalışanların güvenliğini sağlamak için gerekli prosedür ve protokolleri öğretmeye odaklanmaktadır. Buna uygun maske takma ve hijyen kurallarına uyma da dahildir. Kurs ayrıca ilaçların uygun şekilde saklanması ve taşınması, müşteri hizmetleri, kayıt tutma ve daha fazlası gibi konuları da kapsamaktadır. Bir eczane ortamında güvenlik protokollerini anlamak ve takip etmek çok önemlidir ve bu görsel, bu tür protokollerin önemini hatırlatmaktadır.
5
(23)

Eczane Yardımcı Personeli Eğitimi

6 Konu5 Saat
Bu görüntü, içinde bir insan olan siyah bir daireden oluşuyor. Kişi kollarını iki yana açmış, kameraya dönük bir şekilde durmaktadır. Kişi beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Arka plan gri tonda. Kişinin açık kahverengi gözleri ve kısa siyah saçları var. Daire pürüzsüz, kavisli bir dokuya ve parlak bir yüzeye sahip. Kişi kendinden emin ve güçlü görünüyor. Çemberin ortasında dururken kararlı bir ifadesi var. Resmin atmosferi davetkâr ve sıcak.Ders Eğitmeni
₺1175₺0
Bu görselde mavi eldiven giymiş ve elinde bir kap tutan bir kişi görülmektedir. Bu kişi muhtemelen sterilizasyon ve dezenfeksiyon eğitimi vermekte ve kabın bakteri ve diğer kirleticilerden arındırılmasını sağlamaktadır. Kişinin eldivenlerinin yakın çekimi, bu süreçte koruyucu donanımın önemini göstermektedir. Bu kurs, ortamları hijyenik ve güvenli tutmak için gereklidir.
5
(5)

Sterilizasyon ve Dezenfeksiyon Eğitimi

5 Konu5 Saat
Bu görüntü, içinde bir insan olan siyah bir daireden oluşuyor. Kişi kollarını iki yana açmış, kameraya dönük bir şekilde durmaktadır. Kişi beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Arka plan gri tonda. Kişinin açık kahverengi gözleri ve kısa siyah saçları var. Daire pürüzsüz, kavisli bir dokuya ve parlak bir yüzeye sahip. Kişi kendinden emin ve güçlü görünüyor. Çemberin ortasında dururken kararlı bir ifadesi var. Resmin atmosferi davetkâr ve sıcak.Ders Eğitmeni
₺1175₺0
Bu çevrimiçi kurs görselinde kıvırcık kahverengi saçlı, siyah gömlek ve kolye takmış bir kadın görülüyor. Gülümsüyor, bu da onun mutlu ve memnun olduğunu gösteriyor. Görüntü kadının yüzünün yakın çekimidir, böylece izleyiciler kıvırcık saçları ve gözleri gibi özelliklerini takdir edebilirler. Ayrıca, arka planda bir hastane yatağının bulanık bir görüntüsü vardır, bu da kadının tıbbi bir ortamda olduğunu düşündürmektedir. Genel olarak bu resim, bulunduğu ortamdan memnun ve rahat olan bir kadının harika bir temsilidir.
4.7
(239)

Tıbbi Sekreterlik Kursu

10 Konu5 Saat
Yuvarlak gözlüklü, mavi kot ceketli ve beyaz gömlekli bir kadın resmi. Saçları kahverengi ve at kuyruğu şeklinde geriye doğru toplanmış, yüzü dümdüz karşıya bakıyor. Arka planda birkaç dekoratif bitkinin göründüğü bej renkli bir duvarın önünde duruyor. Yirmili yaşlarının başında olduğu anlaşılıyor ve gözlerinde kararlı ve odaklanmış bir ifade var. Kendinden emin bir pozda duruyor, kolları iki yanında ve çenesi yüksekte. Kıyafetleri şık ve modern, ifadesi ise kararlı ve güçlü.Göksel Yılmaz
₺1257₺524