Etkili Liderlik Özellikleri

Lider kavramı son yıllarda adını oldukça sık duyduğumuz bir kavramdır. Lider kavramı kullanıldığında zihinlerimizde kriz zamanlarında ortaya çıkan ve insanlık tarihinin gidişatını değiştirebilecek güce sahip olan kişi olarak canlanıyor. Son yıllarda özellikle yönetim alanında oldukça sık kullanılan bir kavramdır. Yönetim alanında kullanılmasının yanında günlük ve pek çok alanda kullanılmaktadır. Peki, lider nedir?

Lider, çalışanlarının benimsediği fikir ve düşünceler etrafında bütünleştiği ve belirli bir hedefe doğru onları peşinden gelmesini sağlayan kişidir. Başka kişilerin belirli amaçlar doğrultusunda belirli davranışa sevk eden kişidir. Bir grup insanın grup amaçlarını gerçekleştirmek için takip ettikleri kişidir. Lider, çalışanları örgüt amaçları doğrultusunda bir araya getiren ve yönlendiren kişidir. Peki, bunları yerine getirebilmek için ne yapılmalıdır? Cevabı, etkili liderlik ile tanımlanabilir.

Etkili Liderlik Özellikleri Nelerdir?

Etkili liderlik özellikleri ile bireylere sadece önderlik etmek değil aynı zamanda sizi takip etmek istediklerinden emin olmayı sağlar. Etkin liderlik zahmetsiz gözükse de çok fazla çalışma, disiplin ve alışkanlıkların yetiştirilmesi gerekir. Etkin liderlik özellikleri, etkin liderlik vasıfları olarak da tanımlanabilir. Bu özelliklere sahip olan lider, etkin liderlik olarak tanımlanabilir ve çalışanlarını peşinden sürükleyebilir. Peki, etkin liderlik özellikleri nelerdir?

Adaletli Olmak: Etkin liderlik özellikleri arasında ilk sırada adaletli olmak yer alır. Etkin liderlik yapmak isteyen kişilerin çalışanlarına karşı adaletli olması gerekir. Çalışanlarına karşı adaletli davranan bir lider; saygı duyulan ve değerli bir kişi olarak gözükmesini sağlamaktadır. Örgüt grubundaki kişilere adaletli davranmak ve eşit koşullar sunmak adaletli olmanın ilk basamaklarını oluşturmaktadır.

Kararlı Davranışlar Göstermesi: Kararlılık etkin liderlik özellikleri arasında oldukça büyük bir öneme sahiptir. Bir liderin doğru kararlar alması ve uygun karar verme yetisi göstermesi onu diğer bireylerden ayıran önemli bir özelliktir. Hangi koşul ya da şart altında olursa olsun bundan etkilenmeden doğru ve objektif kararlar vermesi etkili liderlik için oldukça önemli bir özelliktir.

Sorumluluk Almak: Etkili liderlik özellikleri arasında sorumluluk sahibi olmak oldukça önemlidir. Çalıştığı örgüt çalışanlarının sorumluluğunu üzerine almak onu etkili liderlik için tam donanımlı hale getirecektir. Kendi yetki ve görev sorumluluğunu da aksatmadan her koşulda yerine getirmesi oldukça mühimdir. Örgüt çalışanlarının sorumluluğunu alarak; başarılı durumlarda olduğu gibi başarısız durumlarda da ekip arkadaşlarına sahip çıkması gerekmektedir.

İlham Sahibi Olmak: Etkili liderlik, örgüt çalışanlarını yönetmek ve onları peşinden sürüklemek olduğu kadar çalışanlarına ilham kaynağı olmak da demektir. Örgüt çalışanlarının kendi içerisinde yatan lideri uyandırmak gerekir. Bunun için de etkili lider olan kişide ilham bulunması gerekmektedir.

Zaman Yönetimi Yapabilmek: Zaman yönetimi yapabilmek etkili liderlik özellikleri arasında görülmektedir. Firmalar sahip oldukları rekabet ortamı ve yoğun geçen tempoları ile zaman yönetimi becerilerini geliştirmeye çalışmaktadır. Doğru ve etkili zaman yönetimi becerisini kullanan liderler, iş yüklerinin altında ezilmez, işlerini bitirmek için fazladan zamana gereksinim duymaz ve çalışanları başta olmak üzere iş yoğunluğundan tükenmezler.

• Spor Yönetiminde Liderlik Niteliği

• Liderlik Biliminde Başarıya Giden Yol: Leading Teams Stratejisi

• Her Yöneticinin Bilmesi Gereken Teknolojiler

• Liderlikte Sistem Odaklı Düşünme Yaklaşımının Rolü ve Önemi

Takım Oluşturmak: Etkin bir lider olabilmek için oldukça önemlidir. Çünkü başarılı bir organizasyon kurmak istene bir liderin uyum içinde olması gerekir. Takım oluşturarak, takım üyeleri arasında etkili bir takım çalışmasını oluşturabilecek çıkarları bulmayı sağlamaktadır. Böyle bir takım oluşturulduğunda verimlilik artış göstermektedir. Hedeflere ulaşmadaki zorluklar aşılmış olur. Bunların yanında daha iyi fikirler üretilerek takım içindeki yeteneğin korunması sağlanır.

Kendine Güvenmek: Kendine güvenmek her daim dışarıya güçlü mesajların verilmesini sağlamaktadır. Kendine güvenen liderler, çalıştıkları müşteriler tarafından güçlü görülür. Liderin güçlü durması çalışma arkadaşlarına güvende görünmesini sağlamaktadır.

Odaklanma Becerisine Sahip Olmak: Yapılan işe ve etkileşim halinde olduğu kişilere konsantrasyon olan bir kişinin iyi bir lider olacağı bilinmektedir. Bu yüzden etkili liderlik özellikleri arasında odaklanma becerisi yer alır. Liderler için yapılan işte küçük ya da büyük detaylar yoktur. Yapılan işin her aşaması her detayı oldukça önemlidir. Bu önemi sürdürebilmek için de liderin yoğun odaklanma becerisi olması gerekmektedir.

Farkındalık Sahibi Olmak: Etkili liderlik özellikleri arasında farkındalık sahibi olmak yer alır. Liderlerin hemen hemen hepsi farkındalığı yüksek olan insanlardır. Kendilerinin zayıf ve güçlü yanlarını bilirler. Kendilerine karşı dürüst davranırlar. Yapmak ve yapmak istemedikleri konusunda oldukça net tavır sergilerler. Yaşamlarını yönlendiren şeyin ne olduğunu bildikleri için önceliklerini yönetme konusunda usta olurlar. Kendisini tanıyan, zayıf ve güçlü yönlerini bilen ve kendisini yönetebilen kişi çalışanlarını da yönetebilir. Farkındalık seviyesi yüksek olanlar her gün sonunda kendilerine bazı sorular yöneltir. Hayatlarında değiştirmek istedikleri düşünce veya davranış varsa bunları hayata geçirebilmek için çalışırlar. Son olarak farkındalığı yüksek olan her lider, başkalarının da kendi değerlerini keşfetmesini sağlar.

Etkili liderlik özellikleri hakkında bilgi edindikten sonra şimdi de etkili liderlik kavramının ne olduğunu öğrenmeye çalışalım.

Etkili Liderlik Nedir? Nasıl Olunur?

Etkili liderlik, belirli bir çalışma grubunu belirlenen ilkeler ışığında hızlı ve etkili bir şekilde yönlendiren liderlik faaliyetine denir. Hedefler doğrultusunda çalışanlarını yönlendirirken onların moral ve motivasyonuna önem vermektir. Çalışanlarının kendi ayaklarının üzerine durabilecekleri ortamı sağlamak, kendi gidecekleri yolu bulabilecekleri kadar onlara özgürlük sağlamaktır. Mantıklı bir cesaretle hareketlerin atılması demektedir. Her çalışanının içinde yatan gizli liderlik duygusunu ortaya çıkararak onların potansiyellerini sergilemelerini sağlamaktır.

Etkili liderlik, söylemlerini hatırda kalacak ve etkileyici bir biçimde dile getirmektir. Çalıştığı takımı motive eden ve onları motive eden üstün yetenekli kişilerdir. Çalışanları tarafından güven dolu, samimi ve olumlu yaklaşımlar gösteren kişiler olarak tanımlanır. Çalışanlarına ya da ekip arkadaşlarına sert davranmayan kişidir. Çünkü sertlik zayıflığın bir göstergesi olarak kabul edilir. Etkili lider ise sert davranışlar göstermekten ziyade etrafına yaydığı pozitif hava ile çevresini etkileyen kişidir.

Şirketler rekabet ortamında birçok engelle karşılaşabilir. Şirketi daha güçlü hale getirmek ve bu zorlu süreci yönetmek için etkin bir lidere ihtiyaç vardır. Bulunduğu rekabet ortamını tanıyan, karşılaştığı engelleri aşabilecek bilgi ve deneyime sahip olan kişiler etkili liderdir. Etkili liderlik yapabilmek için liderin adaletli olması, farkındalığının yüksek olması, sorumluluk sahibi olması, zaman yönetimi yapabilmesi, konsantrasyonun gelişmiş olması, empati yapabilmesi, cesaretli ve kararlı olması, ilham sahibi olması gerekir. Eleştirilmekten korkmamalı ve sonuçları denetleyebilen birisi olması gerekir. Çalışanlarının moralini yüksek tutmalı ve onları takım ruhuna itecek davranışlarda bulunması gerekir. Bunların yanında iletişim becerilerinin gelişmiş olması da gerekir.

Etkili Liderlerin Güç Kaynakları Nelerdir?

Etkili liderlerin çalışanlarını etkileyebilmesi ve onları harekete geçirebilmesi için çalışanları üzerinde bazı güçlere sahip olması gerekir. Bu güçler etkili liderlerin güç kaynakları olarak adlandırılır. Etkili liderlerin başarısı sahip oldukları güce bağlı olarak değişmektedir. Liderliği bir konu üzerinden başkalarını etkilemek olarak tanımlarken, etkileme kaynağı olarak güç kavramı devreye girer. Etkili liderlerin güç kaynakları, çalışanlarının davranışlarını etkilerken kendi yeteneğini ifade etmektedir. Çalışanlarını etkilemede etkili liderlerin güç kaynakları şunlardır;

• Yasal Güç: Etkili liderlerin güç kaynakları arasında ilk sırada yer alır. Formel yetki olarak da adlandırılabilir. Astların üstlerine uyma konusunda kendilerini mecbur hissetmelerini sağlamaktadır.

• Karizmatik Güç: Etkili liderlerin güç kaynakları arasında bulunan bir diğer madde karizmatik güce sahip olunmasıdır. Bir lideri çalışanlarının gözünün önünde çekici yapan kişisel özellikleri yansıtır. Sevgi ve saygı yaratmayı ifade eden bir güçtür. Liderlerin kişiliği ile ilgili gücü temsil eder. Liderlerin sahip olduğu kişiliği ile astlarına ilham olması en güzel örnektir.

• Uzmanlık Gücü: Etkili liderin alanında uzman olmasından aldığı güçtür. Etkili liderlerin güç kaynakları arasında oldukça önemli görülür. Liderin bilgi, beceri ve deneyiminden aldığı güç olarak tanımlanabilir.

• Zorlayıcı Güç: Etkili liderlerin güç kaynakları arasında yer alır. Ancak liderler otorite kuramadıkları zaman bu gücü kullanmaya başlarlar. Zorlayıcı güç, çalışanların istenilen yönde davranmaları için kullanılan maddi ve manevi zorlamaları kapsamaktadır.

• Ödüllendirme Gücü: Etkili liderlerin güç kaynakları arasında son maddedir. Çalışanlara her türlü ödülün verilmesini kapsamaktadır. Çalışanlarını motive etmek için kullanılmaktadır.

Etkili liderlerin güç kaynakları hakkında bilgi sahibi olduktan sonra son başlığımıza geçelim.

Etkili Liderlik İçin Söylenmiş Sözler

• “İşi doğru yapana yönetici doğru işi yapana lider denir.” Warner Bennis

• “Liderin kalitesini anlamanın en kısa yolu etrafındaki kişilere bakmaktır.” Niccolò Machiavelli

• “İnsanların kafasına vurarak iş yaptırmak liderlik değil, saldırganlıktır.” Dwight D. Eisenhower

• “Sakin bir denizde herkes kaptan kesilir.” John Ray

• “Liderler motivasyonu kendileri yaratmazlar yalnızca kilidini açarlar.” Gardner

• “Bir liderin başlıca fonksiyonu ümitleri canlı tutmaktır.” John W. Gardner

• “En iyi liderler iş bittiğinde insanların bu işi biz başardık diyebilmelerini sağlayan kişidir.” Lao Tzu

• “Liderlik harekettir, konum değil.” Donald H. McGannon

• “Lider dediğin önde yürüyen değil, yol gösteren olmalıdır.” Mustafa Kemal Atatürk

Son yıllarda sıkça üzerinde durulan liderlik kavramı, bireylerin fikir ve düşünceleri etrafında birleşerek belirli bir hedefe yönlendirilmesi ve grup amaçlarını gerçekleştirme sürecinde önemli rol oynar. Etkili liderlik için; adil olmak, sorumluluk almak, kararlılık, ilham vermek, zamanı yönetebilmek, takım oluşturabilmek, kendine güvenmek, odaklanma yeteneği ve farkındalık özelliklerine sahip olmak gerekmektedir. Bu özelliklerin liderlik yeteneği ile birleşmesi, bireyi hem önder, hem de diğerlerinin takip etmek istediği bir figür haline getirir. Tüm bu nitelikleri geliştirmeyi hedefleyen ve liderliği bir yaşam tarzı haline getiren bireyler için "liderlik sertifikası" almak, etkili liderlik yolunda atılacak önemli bir adım olabilir.