En Yüksek Gayri Safi Milli Hasıla Hangi Ülkede?
Ülke | Kişi Başına Düşen GSYİH(Dolar) | Notlar |
---|---|---|
Lüksemburg | 125.923 | Dünyanın en zengin ülkesi |
İrlanda | 90.478 | Kişi başına düşen GSYİH da 2. en yüksek ülke |
Amerika Birleşik Devletleri | 66.144 | Kişi başına düşen GSYİH da kıtasının en zengin ülkesi |
Türkiye | 7700 | - |
Madagaskar | 554 | Kişi başına düşen GSYİH da düşük olan ülkelerden |
Kongo Cumhuriyeti | 478 | Kişi başına düşen GSYİH da düşük olan ülkelerden |
Mozambik | 431 | Kişi başına düşen GSYİH da düşük olan ülkelerden |
Malavi | 397 | Kişi başına düşen GSYİH da düşük olan ülkelerden |
Güney Sudan | 323 | Kişi başına düşen GSYİH da düşük olan ülkelerden |
Burundi | 267 | Dünyanın en fakir ülkesi |
Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) ile ilgili verileri Dünya Bankası, Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Para Fonu (IMF) açıklıyor. Bu açıklamalar yılın belli dönemlerinde yapılıyor. İMF’nin son açıkladığı rakamlara göre en yüksek ve en düşük Gayri Safi Milli Hasılaya sahip ülkeleri öğrenelim ve ülkeler arasındaki uçurumu bir kere daha hatırlayalım istiyorum.
Kişi başına düşen en yüksek GSYİH Lüksemburg’da: 125.923 dolar. Kişi başına düşen en düşük GSYİH ise Burundi’de: 267 dolar. En zengin ülke Lüksemburg’da kişi başına düşen GSYİH, en fakir ülke Burundi’nin tam 471 katı. Peki, Türkiye? Ülkemizde kişi başına düşen GSYİH 7700 dolar.
Kişi başına düşen en yüksek GSYİH ve kişi başına düşen en düşük GSYİH sahibi ülkelerle ilgili detaylı bilgilerden önce Gayri Safi Milli Hasıla ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla kavramlarının ne olduğunu, ne anlama geldiğini ve nasıl belirlendiğini öğrenelim.
Gayri Safi Milli Hasıla Nedir?
GSMH, ülke üretimiyle ilgilidir. Ülkenin vatandaşlarının üretiminin ve hizmetlerinin toplamıdır. GSMH gelirleri içinde pek çok sektör değerlendirilir: Vergiler, sanayi, inşaat, tarım, ticaret, haberleşme, ulaştırma, mali kuruluşlar bu değerlendirme içindeki sektörlerdir.
Sıklıkla karıştırılmış olsa da GSMH ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) terimleri birbirinden farklıdır. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) hesaplanırken yurt içindeki ürün ve hizmetler dikkate alınır. GSYİH içinde ülkede yaşayan yabancı vatandaşların gelirleri de bulunur. GSMH, sadece o ülke vatandaşlarının gelirlerinin toplamıdır. Vatandaşların yurt içinde ya da yurt dışındaki hizmetlerinin, üretimlerinin ve mallarının toplamı göz önünde bulundurulur ve ülkedeki yabancıların gelirleri de düşülür. GSMH için “ülkenin milli gelirleridir” ifadesi kullanılabilir.
GSMH, ülke ekonomisinin büyüklüğü ve yurttaşların yaşamlarıyla ilgili bilgiler veren etkenlerden biridir. Dünyanın en zengin ülkesi ve ülkeler ya da dünyanın en fakir ülkeleri belirlemek için tek başına GSMH yeterli değildir. Eğitim, sosyal refah, yaşam kalitesi, işsizlik oranı, güvenlik ve iç çatışmaları da göz önünde bulundurmak gerekir. Ancak; ekonominin ülkedeki siyasi ve toplumsal istikrarla, yaşam kalitesinin ve eğitimin de kişi başına düşen GSYİH ile doğru orantılı olduğu düşünüldüğünde; GSMH ile diğer etkenlerin birbirini etkilediği bir gerçek.
GSMH’sı yüksek olan en zengin ülkelerde yaşam kalitesi ve istihdam oranları yüksek, işsizlik oranları az, eğitim oranları yüksek gibi. Tam aksi yönde örnek vermek gerekirse GSMH’sı düşük ülkelerde çoğunlukla siyasi istikrar yok, iç çatışmaların pençesindeler; bağlantılı olarak da işsizlik yüksek, yaşam kalitesi ve eğitim oranları da oldukça düşük. Bu sebeple de GSMH ülke zenginliklerinin en önemli ölçütlerinden biri.
Gayri Safi Milli Hasılası En Yüksek Ülkeler
Kişi başına düşen en yüksek Gayri Safi Milli Hasıla sahibi ülkeleri paylaşmadan önce İMF’nin son paylaştığı verileri kısaca yorumlamak gerekir. Kişi başına düşen GSYİH oranlarının toplamı arttı, bağlantılı olarak da pek çok ülkenin yaşam kalitesi yükseldi. 1900’lü yılların başından günümüzü dünyada kişi başına düşen GSYİH yaklaşık 15 kat artış gösterdi. Bağlantılı olarak ülkelerin okuryazarlık oranları, sağlık hizmetlerine erişimi, eğitim ve yaşam kalitesi yükseldi; yoksulluk ve çocuk ölümleri de azaldı. Örnek vermek gerekirse; 1990'da 1,9 milyar aşırı yoksuldu. Yoksul insanların sayısı azaldı ve 2030 yılında 479 milyona düşeceği bekleniyor. Birleşmiş Milletler’e göre yoksul insanlar dünya nüfusunun yüzde 6’ı olacak.
Verilerde dikkat çeken bir başka husus ise dünyadaki gelir adaletsizliği. Bir tarafta 100 bin dolarları bulan kişi başına düşen GSYİH, diğer tarafta ise 500 doların bile altında olan kişi başına düşen GSYİH.
Kişi Başına En Yüksek GSYİH Sahibi Ülkeler
2021'de kişi başına en yüksek GSYİH'ya sahip 10 ülkenin neredeyse tamamı Avrupa kıtasında. Asya kıtasından Singapur ve Amerika kıtasından Amerika Birleşik Devletleri ilk 10’da yer alan ülkeler. 2021'de kişi başına en yüksek GSYİH'ya sahip 10 ülke şöyle:
Lüksemburg 125.923 dolar
İrlanda 90.478 dolar
İsviçre 90.358 dolar
Norveç 76.408 dolar
Amerika Birleşik Devletleri 66.144 dolar
Danimarka 63,645 dolar
Singapur 62.113 dolar
İzlanda 58,371 dolar
Hollanda 58,029 dolar
İsveç 57,660 dolar
Gayri Safi Milli Hasılası En Düşük Ülkeler
Kişi başına düşen en düşük GSYİH'ya sahip ülkelerin neredeyse tamamı Afrika kıtasında. Kıtada 10 bin dolar üstünde milli hasılası olan ülke yok. Botsvana 7000 dolar ve Güney Afrika 5200 dolar ile kişi başına düşen en yüksek GSYİH'ya sahip ülkesi.
2021'de kişi başına en düşük GSYİH'ya sahip 10 ülke şöyle:
Madagaskar 554 dolar
Orta Afrika Cumhuriyeti 522 dolar
Zimbabwe 516 dolar
Afganistan 506 dolar
Kongo Cumhuriyeti 478 dolar
Sierra Leone 471 dolar
Mozambik 431 dolar
Malavi 397 dolar
Güney Sudan 323 dolar
Burundi 267 dolar
En fakir ülkelerdeki yaşam en zengin ülkelere kıyasla büyük bir tezat oluşturuyor. Bu ülkeler dünyanın en yoksul ülkeleri ve Birleşmiş Milletler tarafından “En Az Gelişmiş Ülkeler” olarak kabul ediliyor.
Nüfusun yüzde 75'inden fazlası yoksulluk sınırının altında yaşıyor.
Nüfusun yüzde 80'i tarımda çalışıyor.
Her 3 Burundiliden 1'i acil insani yardıma ihtiyaç duyuyor.
Ortalama haneler gelirlerinin üçte ikisini gıdaya harcıyor.
Ülkelerin çoğunda iç çatışma var ve siyasi istikrar yok.
Bütün bunların yanı sıra dünyanın en fakir ülkelerinin çoğunun muazzam düzeyde ekonomik potansiyele sahip yükselen pazarlar olarak sınıflandırıldığını söylemek de mümkün.
Türkiye ve Gayri Safi Milli Hasılası
Ülkemizde kişi başına düşen GSYİH 7700 dolar. Dünya ülkeleri arasında 70’li sıralarda yer alıyor. Dünya devi Amerika ilk 10’da. Peki diğer dünya devleri Rusya ve Çin? Çin’de kişi başına düşen GSYİH 11700 dolar, Rusya’da ise 10800 dolar.
kişi başına düşen en yüksek GSYİH ve kişi başına düşen en düşük GSYİH sahibi ülkeler dışında farklı kıtlardan bilgileri de paylaşmak istiyorum.
Kıta ülkesi Avustralya 57200 dolar
Asya Kıtası:
Yeni Zelanda 41800 dolar
Japonya 40700 dolar
Güney Kore 32300 dolar
Suudi Arabistan 20700 dolar
Çin 11700 dolar
Rusya 10800 dolar
Kazakistan 9500 dolar
İran 7700 dolar
Avrupa Kıtası:
Almanya 52000 dolar
Belçika 50000 dolar
Fransa 44800 dolar
İspanya 31.200 dolar
İtalya 35100 dolar
Portekiz 25100 dolar
Amerika Kıtası:
Kanada 45900 dolar
Uruguay 16300 dolar
Arjantin 9100 dolar
Meksika 8400 dolar
Brezilya 6700 dolar
Afrika Kıtası:
Botsvana 7000 dolar
Güney Afrika 5200 dolar
Libya 4700 dolar
Mısır 3600 dolar
Cezayir 3400 dolar
Bayburt'ta doğdu. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo-Televizyon ve Sinema bölümünden mezun oldu. Medya sektöründe çalıştı. Yayınevlerinde editörlük yaptı.