IIENSTITU
AnasayfaBlogEleştirel Dinleme Nedir?
Nedir?

Eleştirel Dinleme Nedir?

24 Ocak 2021
Bu görüntüde koyu renkli bir takım elbise giyen ve kravat takan bir adam görülüyor. Düz bir arka planın önünde duran adamın ışığı düşük ve hafif bulanık. Yüzü görünmüyor ama elleri yakın çekimde görüntünün ön planında yer alıyor. Elleri avuç içleri kameraya bakacak şekilde açık ve parmakları hafifçe birbirinden ayrılmış. Sol kolunda gümüş renkli bir saat takılıdır. Gömleği beyaz renkte ve üzerinde küçük bir desen var.
KonuTanımÖnemi/ Uygulaması
EleştiriElemek kökünden türeyen eleştiri, bir fikrin, yargının, davranışın doğruluğunu ya da yanlışlığını sorgulamak anlamına gelir.Karar verme sürecinin önemli bir parçasıdır.
Eleştirel DinlemeDinleyicinin, konuşmacının mesajlarını çok yönlü bakış açısıyla ve objektif bir şekilde değerlendirip karşılaştırdığı bir dinleme biçimidir.Amaç kendi doğrularını bulmaktır. Eleştirel düşünmeyi geliştirir.
Eleştirel Dinlemenin GerekliliğiModern dünyada büyük miktarda bilgiye ulaşma yollarının çeşitlilik göstermesi ve bilgi karmaşıklığının artması sebebiyle ortaya çıkan ihtiyaç.Küreselleşen dünyada bilgiye eleştirel yaklaşım oldukça önem kazanmıştır.
Fikirleri TanımaGerçek veya yargıya dayalı ifadeleri birbirinden ayırt etmeyi gerektirir.Dinlediğimiz konuda bilgi birikimine sahip olmak bu süreci kolaylaştırır.
Fikir, Yargı ve Tercihleri DüzenlemeKonuşmacının belirttiği kanıtları kendi zihin süzgecimizden geçirerek elde ettiğimiz yargı ve fikirleri belirleriz.Bilinçli kararlar almayı sağlar.
Propagandayı Fark Etme ve BelirlemeReklamlar, ticari faaliyetler, haberler, sosyal medya içeriklerindeki gerçeği çarpıtan yaklaşımları ayırt etme yeteneği.Algıları doğru yönlendirebilme ve gerçek bilgiye ulaşabilme açısından önemlidir.
Durumu ya da Ürünü Abartılı Hale GetirmeKararlarımızı etkilemek için aşırı abartılı ve genel geçer bir ifade kullanma.Eleştirel dinleme bu tip taktikleri fark etme ve daha bilinçli kararlar alma kapasitesini artırır.
Tanınmış Kişilerden YararlanmakToplum tarafından sevilen kişileri kullanarak bir durumu veya ürünü olumlu kılmaya çalışma.Eleştirel dinleme bu tip taktiklerin farkına varma ve etkilenmemeyi mümkün kılar.
Uzman ve Güvenilir Kişi YorumlarıGerçek anlamda ürünleri deneyip objektif yorumlar yapan blokların takip edilmesi.Eleştirel dinleme sürecinde bilgi edinme ve fikir oluşturma konusunda yardımcı olur.
Eleştirel Dinlemenin Genel FaydasıDinledikleriniz sonucu yaşamınızda yanlış kararlar almanızı engeller, daha doğru kararlar almanıza yardımcı olur.Aynı zamanda tüketim dünyasında mağdur olmanızı büyük oranda önler.

Bilginin çok hızlı ve kolay çoğalıp yayıldığı bir dönemde yaşıyoruz. Edindiğimiz bilgileri değerlendirmemiz, doğru ve güncel bilgiye sahip olmamız için bilgilere eleştirel yaklaşmamız oldukça önem kazanıyor. Peki, biz bunu yapıyor muyuz? Nasıl yapmamız gerektiğini biliyor muyuz? Eleştirel dinlemeyi biliyor muyuz?

Eleştiri nedir?

Toplumumuzda eleştirinin yalnızca olumsuz yönde yapılacağı gibi bir algı var. Ancak eleştiri hem olumlu hem de olumsuz yönde yapılabilen bir eylemdir. 

Eleştiri sözcüğü elemek kökünden geliyor. Seçmek, ayıklamak elenen şeyin işe yarar kısımlarının yaramayan kısımlardan ayrılması anlamına geliyor. Elemek sözcüğüne gelen -tir ve -i yapım ekleriyle türeyerek ‘’eleştirmek’’ sözcüğü olarak karşımıza çıkıyor. Bir fikrin, yargının, davranışın doğruluğunu ya da yanlışlığını sorgulayıp karara varmak anlamını taşıyor.

Eleştirel Dinleme Nedir? 

Atalarımız; "Söyleyenden dinleyen arif gerek" demiş.

Eleştirel dinleme, sorgulama içerir. Dinleyicinin, konuşmacının mesajlarını çok yönlü bakış açısıyla objektif bir şekilde değerlendirdiği ve karşılaştırdığı dinleme biçimidir. Eleştirel dinlemede amaç kendi doğrularını bulmaktır. Bu sebeple dinleyici zihinsel süreçlerin bütün aşamalarını kullanır. Dinlediklerini ön bilgi süzgecinden geçirir ve karşılaştırma yapar. Eleştirel dinleme eleştirel düşünmeyi de beraberinde getirir. En sonunda da kendince doğrular oluşturur.

Eleştirel Dinleme Neden Gereklidir? 

Küreselleşen dünyanın her gün daha karmaşık bir yapıya dönüşmesi ve bilgiye ulaşma yollarının boyut değiştirmesi medya ve sosyal medya olmak üzere birçok elektronik kaynaktan ileti yağmuruna tutulması modern insanın eleştirel bir tutum içine girmesini zorunluluk haline getiriyor.

Eleştirel Dinleme Nasıl Yapılır?

Kulaklarımızı dört açıp dinlersek eleştirel dinlemiş olur muyuz? Üzgünüm ama hayır bu eleştirel dinleme için yeterli değil. Peki, ne yapmalıyız?

Fikirleri tanıma: Gerçek veya yargıya dayalı ifadeleri birbirinden ayırt etmemiz gerekiyor. Yani bize öznel bir şeyden mi bahsediyor nesnel bir şeyden mi bahsediyor. Öncelikle bunu fark edebilmemiz gerekiyor Bu işi yapabilmek için dinlediğimiz konuda bilgi birikimine sahip olmak gerekir. 

Fikirleri, yargıları ve tercihleri düzenleme: Konuşmacının fikirlerini ve yargılarını belirledikten sonra konuşmada gösterdiği kanıtların belirlenmesi ve bunları kendi zihin süzgecimizden geçirerek konuşmadan edindiğimiz yargıları ve fikirleri ortaya koyduğumuz süreçtir. 

Propagandayı fark etme ve belirleme: Reklamlar, ticari faaliyetler, haberler, sosyal medya içerikleri bazı yöntemlerle gerçeği çarpıtarak yansıtabiliyor.

Bu yöntemleri şöyle sıralayabiliriz:

  • Durumu ya da ürünü abartılı hale getirme: Kararlarımızı etkilemek için aşırı abartılı ve genelgeçer bir ifade kullanılıyor. Örneğin, bir ürünün diğer bütün ürünlerden her yönünde üstün olduğunu söylemek herkesin o ürünü tercih ettiğini söyleyip o ürünü tercih etmeyen kimsenin olmadığı algısını yaratmak...

  • Tanınmış kişilerden yararlanmak: Toplum tarafından sevilen kişileri kullanarak bir durumu veya ürünü olumlu kılmaya çalışmak.

Kemal Sunal'ın 100 Numaralı Adam filmini birçok kişi izlemiştir. Burada insanlar yalnızca Kemal Sunal oynadığı için ürünleri sorgulamadan, yargılamadan alma eğiliminde bulunuyorlardı ve aldıkları ürünler sorunlu çıkıyordu. Bu film bizim için iyi bir örnek olabilir. Filmde propagandayı belirleme gereksiniminden bahsediliyordu tabii eleştirel dinleyip izleyip anlayana...

"Her konuda her üründe nasıl bilgi sahibi olabiliriz ki?" dediğinizi duyar gibiyim. Tabii ki bu pek mümkün değil. Bunun için de işin uzmanı ve güvenilir kişileri tarafından yapılan açıklamaları takip edebilirsiniz. Gerçek anlamda ürünleri deneyip objektif yorumlar yapan blokları takip edebilirsiniz.

Son olarak eleştirel dinleme aşamalarını uygulayarak dinledikleriniz ile ilgili sonuca varabilirsiniz. Eleştirel dinleme, dinledikleriniz sonucunda yaşamınızda yanlış kararlar almanızı engeller daha doğru kararlar almanıza yardımcı olur. Aynı zamanda tüketim dünyasında mağdur olmanızı büyük oranda önler.

Eleştiri, Elemek kökünden türeyen eleştiri, bir fikrin, yargının, davranışın doğruluğunu ya da yanlışlığını sorgulamak anlamına gelir, Karar verme sürecinin önemli bir parçasıdır, Eleştirel Dinleme, Dinleyicinin, konuşmacının mesajlarını çok yönlü bakış açısıyla ve objektif bir şekilde değerlendirip karşılaştırdığı bir dinleme biçimidir, Amaç kendi doğrularını bulmaktır Eleştirel düşünmeyi geliştirir, Eleştirel Dinlemenin Gerekliliği, Modern dünyada büyük miktarda bilgiye ulaşma yollarının çeşitlilik göstermesi ve bilgi karmaşıklığının artması sebebiyle ortaya çıkan ihtiyaç, Küreselleşen dünyada bilgiye eleştirel yaklaşım oldukça önem kazanmıştır, Fikirleri Tanıma, Gerçek veya yargıya dayalı ifadeleri birbirinden ayırt etmeyi gerektirir, Dinlediğimiz konuda bilgi birikimine sahip olmak bu süreci kolaylaştırır , Fikir, Yargı ve Tercihleri Düzenleme, Konuşmacının belirttiği kanıtları kendi zihin süzgecimizden geçirerek elde ettiğimiz yargı ve fikirleri belirleriz, Bilinçli kararlar almayı sağlar, Propagandayı Fark Etme ve Belirleme, Reklamlar, ticari faaliyetler, haberler, sosyal medya içeriklerindeki gerçeği çarpıtan yaklaşımları ayırt etme yeteneği, Algıları doğru yönlendirebilme ve gerçek bilgiye ulaşabilme açısından önemlidir, Durumu ya da Ürünü Abartılı Hale Getirme, Kararlarımızı etkilemek için aşırı abartılı ve genel geçer bir ifade kullanma, Eleştirel dinleme bu tip taktikleri fark etme ve daha bilinçli kararlar alma kapasitesini artırır, Tanınmış Kişilerden Yararlanmak, Toplum tarafından sevilen kişileri kullanarak bir durumu veya ürünü olumlu kılmaya çalışma, Eleştirel dinleme bu tip taktiklerin farkına varma ve etkilenmemeyi mümkün kılar, Uzman ve Güvenilir Kişi Yorumları, Gerçek anlamda ürünleri deneyip objektif yorumlar yapan blokların takip edilmesi, Eleştirel dinleme sürecinde bilgi edinme ve fikir oluşturma konusunda yardımcı olur, Eleştirel Dinlemenin Genel Faydası, Dinledikleriniz sonucu yaşamınızda yanlış kararlar almanızı engeller, daha doğru kararlar almanıza yardımcı olur, Aynı zamanda tüketim dünyasında mağdur olmanızı büyük oranda önler
Eleştirel dinleme eleştirel dinleme nedir eleştirel dinlemenin önemi eleştiri eleştirel dinleme neden önemlidir
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Bu görüntü, cam bir topu sıkıca kavrayan bir kişinin elinin yakın plan görüntüsünü gösteriyor. Top pürüzsüz ve şeffaf görünüyor, ışığı çeşitli yönlerde yansıtıyor. El, sadece parmaklar ve parmak eklemleri görünecek şekilde konumlandırılmış, her bir parmak camın etrafında kıvrılmış. Elin derisi hafifçe bronzlaşmış ve tırnaklar kısa ve düzgün kesilmiş. Resmin alt kısmında kişinin bileğinin küçük bir kısmı görünüyor ve arka plan odak dışı. Görüntünün genel kompozisyonu basit ama zarif, renkler ise dengeli ve canlı.
Ne Demek?

Objektif Ne Demek? Objektif İnsan Kime Denir?

22 Kasım 2020
Bir kafanın bu yakın çekim görüntüsü, metal bir çerçeve içindeki bir anahtar deliğinin etrafına dizilmiş, bazılarının ortasında bir delik bulunan bir grup siyah dişliyi göstermektedir. Anahtar deliği görüntünün sağ üst köşesinde yer almakta ve kenarlarında küçük çıkıntılar ve dokular bulunan metalden yapılmış bir yüzle çevrelenmektedir. Dişliler çeşitli boyutlarda ve eşit aralıklarla yerleştirilmiş. Kafanın ortasında büyük bir dişli vardır ve daha küçük dişliler dış tarafa yerleştirilmiştir. Arka plan koyu gri ve ışık kaynağı sol üst köşeden geliyor gibi görünüyor.
Nedir?

Eleştirel Düşünme Nedir?

20 Şubat 2020
Önünde bir dizüstü bilgisayar ve bir kalemle masada oturan bir kişi. Kişi beyaz bir tişört giyiyor ve sağ elini dizüstü bilgisayarın üzerine koymuş. Dizüstü bilgisayar kirli beyaz renktedir ve kalem siyahtır. Masa koyu renkli ahşaptan yapılmıştır ve dizüstü bilgisayarın solunda beyaz bir kağıt vardır. Dizüstü bilgisayarın arkasında ahşap bir masanın bulanık bir görüntüsü vardır. Dizüstü bilgisayarın sağında siyah bir kalem tutan bir elin yakın çekimi var. Kişinin üzerinde bir çift güneş gözlüğünün yakın çekimi yer alıyor. Arka plan bulanık ve ışık parlaktır.
Online Eğitim

Dijital Çağda Öğrenim Becerileri

30 Ekim 2019
Bir grup çocuk bir çember oluşturmuş, alkışlıyor ve gülüyor. İlgi odağı, ellerini yüzüne kapatmış, ağzı şaşkınlıkla açık genç bir kız. Sağında kulağına bir şeyler fısıldayan bir oğlan çocuğu, solunda ise elleriyle ağzını kapatarak eğlenen bir kadın. Arka planda bir kişinin kolunun yakın çekimi görülüyor. Daha sağda ise bir kumaşın yakın çekimi görülüyor. Görüntü parlak bir şekilde aydınlatılmıştır ve çocuk grubu neşe doludur.
Eğitim

Yaratıcı Drama Aşamaları

06 Haziran 2021
Görüntüde sarı saçlı ve kollarını kavuşturmuş bir kadın görülüyor. Kadın kameraya gülümsüyor gibi görünüyor. Kadının üzerinde sarı saçlarını öne çıkaran siyah bir gömlek var. Kadının saçına yakın çekim yapılmış ve arka planda siyah beyaz bir tabela ve beyaz bir metin var. Kadının duruşu ve ifadesi kendinden emin ve kontrollü olduğunu gösteriyor. Bu görselin bir online kursu tanıtmak için kullanılabileceğine inanıyorum çünkü öğrenme yolculuğunuzun kontrolünü elinize alma fikrini aktarıyor. Kadın her türlü zorluğun üstesinden gelmeye ve yeni bir şeyler öğrenmeye hazır görünüyor.
4.9
(19)

İş Hayatında Koçluk Becerileri Geliştirme Eğitimi

9 Konu5 Saat
Uzun sarı saçlı genç bir kadın siyah bir tişört giymiş, beyaz bir duvarın önünde duruyor. Yüzünde kendinden emin bir ifade var ve kollarını kavuşturmuş. Sarı saçları at kuyruğu şeklinde geriye doğru toplanmış ve yüzünü çerçeveliyor. Makyajı minimal düzeyde, doğal güzelliğinin parlamasına izin veriyor. Gözleri yumuşak mavi ve biraz da yeşil. Dudakları koyu pembe. Siyah tişörtü sade ama şık ve açık tenini tamamlıyor. Kendinden emin tavrını ve doğal güzelliğini göstererek uzun ve gururlu duruyor.Sultan Cüneyit
₺1139₺0
Bu görüntü, muhtemelen çevrimiçi bir kurs için kullanılan bir bilgisayarın yakın çekim görüntüsüdür. Medya okuryazarlığı eğitimi muhtemelen bu kursun ana konusudur. Bilgisayar ekranında muhtemelen bir dersin veya etkinliğin parçası olan siyah metinli beyaz bir arka plan bulunuyor. Bilgisayarın arkasındaki duvar gridir ve kursun modern ve dijital havasına katkıda bulunmaktadır. Ayrıca bir kişinin elinin bulanık görüntüsü de kursun interaktif ve ilgi çekici olduğunu gösteriyor. Medya okuryazarlığına odaklanan kurs, öğrencilere medya mesajlarını değerlendirmeyi ve daha bilgili olmayı öğretiyor. Öğrenciler eleştirel düşünmeye ve karşılaştıkları medya mesajları hakkında kendi fikirlerini oluşturmaya teşvik edilmektedir. Bu ders sayesinde öğrenciler, tükettikleri medyanın ve bunun kendilerini nasıl etkilediğinin daha fazla farkına varabilmektedir. Bu ders, medya okuryazarlığını anlamak ve daha bilgili olmak için beceriler geliştirmek için değerli bir araçtır.
4.3
(4)

Medya Okuryazarlığı Eğitimi

27 Konu5 Saat
Kısa, siyah saçlı bir adam resmi siyah bir takım elbise giymiş ve mavi kravat takmış. İyi aydınlatılmış bir odada ayakta duruyor ve ciddi bir ifadeyle önüne bakıyor. Ellerini önünde kavuşturmuş ve belinde kahverengi deri bir kemer var. Duruşu kendinden emin ve bakışları odaklanmış. Otuzlu yaşlarının ortalarında görünüyor ve kıyafetleri düzgün ve şık. Kare bir çene çizgisi ve temiz traşlı bir yüzü var. Gözleri kahverengi ve kaşları belirgin. Güçlü ve kararlı bir görünümü var.Dr. Özgür Yılmazkol
₺464₺0
Bu resimde siyah gömlekli, gözlüklü ve gülümseyen bir kadın görülüyor. Risk Tabanlı Düşünme Tekniği Eğitimi, risklerin nasıl tanımlanacağını ve etkin bir şekilde nasıl yönetileceğini öğreten bir kurstur. Potansiyel sorunları önlemek için potansiyel fırsatların ve tehditlerin belirlenmesine yardımcı olur. Potansiyel risklerin nasıl fark edileceğini öğrenerek, bu risklerden korunmak için stratejiler geliştirmeye yardımcı olabilir. Eğitim ayrıca önleyici tedbirlerin nasıl planlanacağını ve uygulanacağını da öğretmektedir. Risk yönetimi ve bunun hayatın farklı alanlarına nasıl uygulanacağı hakkında değerli bilgiler sağlar. Eğitim, risk temelli düşünme yöntemlerini başarılı bir şekilde uygulamak için gereken bilgi ve becerilerin geliştirilmesine yardımcı olur. Kişinin becerilerini geliştirmek ve herhangi bir faaliyetle ilişkili risklerin daha fazla farkına varmak için harika bir yoldur.
5
(15)

Risk Tabanlı Düşünme Tekniği

8 Konu5 Saat
Resimdeki kadın siyah bir gömlek ve gözlük takıyor. Uzun, koyu renk saçları ve soluk bir teni var. Gözleri gözlükle çerçevelenmiş ve dudakları hafifçe ayrılmış. Yüzünde ciddi ve odaklanmış bir ifade var. Kollarını kavuşturmuş ve ellerini hafifçe ön kollarının üzerine koymuş. Beyaz duvarlı ve ahşap zeminli bir odada duruyor. Odadaki ışık yumuşak ve dağınık.F. Dilek Aksoy
₺464₺0
Bir kadın kollarını kavuşturmuş ayakta durmakta ve arkasında bir grup insan onu alkışlamaktadır. Üzerinde uzun kollu ve yüksek yakalı siyah bir elbise var ve saçları yana doğru ayrılmış. Yüzü gülümsüyor ve açık renk bir teni var. Arkasındaki insan grubu çeşitli kıyafetler giyiyor ve her birinin kendine özgü bir ifadesi var. Bir kişi kollarını kavuşturmuş ayakta dururken, diğeri kutlama yapmak için ellerini havaya kaldırıyor. Arka plan sessiz bir sarı renkte ve her tarafa dağılmış çizgiler ve şekiller var. Resim, bir neşe ve kutlama anını benzersiz ve büyüleyici bir şekilde yakalıyor.
5
(10)

Koçvari Liderlik Eğitimi

28 Konu12 Saat
Bu, koyu siyah saçlarını topuz yapmış bir kadının görüntüsüdür. Kollarını göğsünün üzerinde kavuşturmuş ve kameradan uzağa bakıyor. Uzun kollu siyah bir üst ve beyaz bir alt giymiştir. Yüz ifadesi ciddidir ve gözleri görünmemektedir. Görüntüde başka hiçbir şey olmayan beyaz bir duvarın önünde duruyor. Derin düşüncelere dalmış gibi görünüyor ve beden dili düşünceli olduğunu gösteriyor.Burcu Topçu Ekelik
₺808₺0