CAT Araçları Nedir? Genel Özellikleri Nelerdir?
CAT Araçları Konsepti | Özellikler | Popüler Araçlar |
---|---|---|
Computer-Assisted Translation | Çeviri hafızası | SDL Trados |
Çeviri sektöründe yaygın kullanılan yazılımlar | Metin editörü | MemoQ |
Verimliliği artırır ve zamandan tasarruf sağlar | Yazım hatası kontrolü | SmartCat |
Çeviri ajansları ve serbest çevirmenlerin iş takibi ve verimliliği artırır | Terminoloji sözlüğü yaratma | Linguee |
İki ana türü vardır: Masaüstü ve web tabanlı yazılımlar | Araçlar çeviri yapmaz, çevirmene yardımcı olur | Değişir, ihtimale göre seçilir |
Çeviri hafızası, her çeviriyi saklar | Metin editörü, hataları belirler ve düzeltir | SDL Trados, yaygın kullanılan bir masaüstü yazılım |
CAT Araçları, her türlü yazım yanlışını tespit edip düzeltir | Terminoloji sözlüğü oluşturma, kişisel kullanıma veya şirketlere yönelik olabilir | MemoQ ve SmartCat, web tabanlı popüler araçlardır |
Çeviri yapmaz, çevirmene yardımcı olur | Hem masaüstü hem de web tabanlı yazılımlarının çeşitli özellikleri vardır | Linguee, serbest çevirmenler tarafından sıkça kullanılır |
Piyasada tercih edilebilecek pek çok araç vardır | Kullanıcının ihtiyacına bağlı olarak özellikler değişebilir | SDL Trados, MemoQ, SmartCat ve Linguee en çok kullanılan araçlardır |
Çeviri araçları, çeviri iş yükünü neredeyse %50 oranında azaltır | Çeviri hafızası, metin editörü, yazım hatası kontrolü, terminoloji sözlüğü oluşturma | Kullanıcıların ihtiyaçlarına ve projelerine uygun en iyi aracı seçmeleri önerilir |
CAT, “Computer-Assisted Translation” yani Türkçesiyle bilgisayar destekli çeviri ifadesinin kısaltmasıdır. CAT Araçları günümüzde çeviri sektöründe en yaygın kullanılan, hemen her çevirmenin eli kolu haline gelmiş yazılımlardır. İnsan çevirisinin takibini kolaylaştırmak, verimliliği artırmak ve zamandan tasarruf edilmesi için geliştirilmişlerdir.
Özellikle çeviri ajansları ve pek çok farklı ajansla çalışan çevirmenlerin yaşamında önemli rolleri vardır. Hem zaman kazandırır, hem de maksimum fayda ve verimlilik sağlanmasına yardımcı olurlar.
CAT Araçlarının Genel Özellikleri Nelerdir?
Bilgisayar destekli çeviri araçları dediğimiz yazılımların temelde iki türü vardır: Masaüstü ve web tabanlı yazılımlar. Birbirinden hem kapsam hem de mantık olarak çok farklı özelliklerinin yanında temelde hemen hepsinin müşterilerine sundukları özellikleri şöyle sıralayabiliriz:
Çeviri Hafızası: Bu özellik, çevirmenin sisteme girdiği her çeviriyi (kaynak ve hedef metni) saklar. Araçlar, bu verileri daha sonra çevirmene kolaylık sağlamak üzere kullanır.
Metin Editörü: Bu özellik, metinde var olan hataları belirler, düzeltir ya da uyarır. Hem çevirmenin hem de editörün iş yükünü azaltır.
Yazım Hatası Kontrolü: CAT Araçları, metin içerisinde her türlü yazım yanlışını tespit edip düzelterek metnin minimum hata payıyla müşteriye iletilmesini sağlar.
Terminoloji Sözlüğü Yaratma: Kişisel kullanımdan öte şirketler tarafından tercih edilen pek çok araçta bu özellik mevcuttur. Çevirmenin, hangi sektöre yönelik çeviri yaptıysa o alana ait özel kelimelerden bir terminoloji oluşturmasını ve bu sözlüğe kolayca ulaşabilmesini sağlar.
Piyasada Tercih Edilebilecek Önde Gelen CAT Araçları Nelerdir?
Özellikle profesyonel çeviri ajanslarının ve serbest çevirmenlerin hem iş takibi hem de verimliliği artırmak için kullandığı pek çok çeviri aracı vardır. Kullanıcının ihtiyacına göre kapsamları değişmekle birlikte sektörde en çok kullanılan başlıca araçlar; SDL Trados, MemoQ, SmartCat ve özellikle bireysel projeler için Linguee olarak sıralanabilir.
SDL Trados bir masaüstü yazılımdır. Makine öğrenmesi ve çeviri hafızası özellikleriyle sektörde en yaygın kullanılan marka olarak karşımıza çıkmakta. MemoQ ve SmartCat gibi yazılımlar ise web tabanlı araçlardır. Her iki araç da internet üzerinden çokça kullanıcıya sahip olduğu ve kullanıcıları kendi sistemleri üzerinden buluşturup bilgi alışverişi sağladığı için çokça tercih edilir.
Linguee ise hem arama motorlarına ve çevrimiçi sözlüklere doğrudan erişim sağlama özellikleri olduğundan genelde serbest çevirmenlerin en sık kullandığı araç olarak karşımıza çıkar.
Bilgisayar Destekli Çeviri Araçları Makine Çevirisi Mi Yapar?
Her ne kadar makine çevirisi özelliği bulunan CAT Araçları da olsa da, bunları makine çevirisi yapan sistemlerle karıştırmamak gerekir. Makine çevirisi yapan uygulamalar (Google Translate gibi) kaynak metni alır ve doğrudan yazılımın içinde çevirisini yaparak sunar.
Herhangi bir insan müdahalesi söz konusu olmadığından, çıktısının güvenilirliği çok düşüktür. Bunun yanında bahsettiğimiz çeviri araçlarında yazılım, çevirmenin yerine geçmez ve çeviri yapmaz. Yalnızca bahsettiğimiz özellikleriyle çevirmenin metnini olabilecek en kısa sürede, en az hata payıyla ve en kaliteli şekilde üretmesinde ona destek olur. Bu araçlarla yapılan çeviri yine insan çevirisidir ve çıktısı daha güvenilirdir.
Özellikle rekabetin hızla arttığı dünyamızda çeviri sektörü de bu gelişmelerden nasibini almakta. Müşteriler yalnızca kaliteli içeriğin değil, aynı zamanda en kısa sürede, en makul fiyatla, en kaliteli çeviriyi sunan firma ve çevirmenleri tercih ediyor. İşte bu noktada çeviri araçları, firmaların ve çevirmelerin iş yükünü neredeyse %50 oranında azaltıyor.
Yapılan son araştırmalar, son yıllarda sektörde faaliyet gösteren çeviri ajansları ve çevirmenlerin CAT araçlarını kullanma oranının %70lerin üzerine çıktığını gösteriyor. Bu noktada da akıllara şu bilgece deyim geliyor: ‘Work Smarter, Not Harder!’, ‘Çok Çalışmayın, akıllıca çalışın!’
Yazar: Duygu Müftüoğlu
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.