AnasayfaBlogYurttaş Gazeteciliği Nedir?
Nedir?

Yurttaş Gazeteciliği Nedir?

29 Eylül 2021
Bir dizüstü bilgisayar ve kalem masanın üzerine yerleştirilmiştir. Dizüstü bilgisayar yakın bir açıdan görülüyor ve ekranı biraz bulanık olsa da görülebiliyor. Arka planda, ortasında siyah bir tuş bulunan bir klavye de görülüyor. Kalem de ön planda, ucu bir kağıt parçasının üzerinde dururken görülüyor. Dizüstü bilgisayarın tuşları da görülebiliyor ve her biri benzersiz bir şekil ve tasarıma sahip. Dizüstü bilgisayar, kalem ve kağıt, potansiyel olarak bir görüntü başlığı veri kümesi hazırlamak için kullanılabilecek bir sahne oluşturuyor.
Yurttaş Gazeteciliği KavramıEtkileri ve YararlarıSorunlar ve Dezavantajları
1990'lı yıllarda ABD'de yaygınlaştı.Haberlerin hızını ve akışını etkiledi, hızlı etkileşim sağladı.Habercilik mesleğine darbe vurdu, teknik yetenek eksikliği yüzünden hatalı haber yayılabilme riskini arttırdı.
Dijital teknolojiler sayesinde gelişti ve yaygındı.Halkın bilinç düzeyini arttırdı, daha çok kişiye ulaştı.Bazı kişilerin bu durumdan manipülatif bir şekilde faydalanması.
Haber üretiminde daha fazla katılımcı yarattı.Farklı görüş ve deneyimlere yer vererek, daha geniş bir bakış açısı kazandırdı.Haberlerin doğruluğunun kontrolü zorlaştı, yalan haberlerin yayılma riskini arttırdı.
Medya kuruluşlarının kontrolü dışında bilgi üretimi ve yayılımını mümkün kıldı.Demokratik bir medya alanı oluşturdu, özgürlükleri genişletti.Sansüre maruz kalmadan yapılan yayınlarda ahlaki ve yasal sınırların ihlal edilme riskini yükseltti.
Herkesin bir gazeteci olma potansiyeline sahip olmasını sağladı.Halkın olayları, olayların içinden bildirme imkanı sağladı.Gazetecilik mesleğini ve etiğini zayıflattı.

Teknolojinin haberciliğe etkisi nedir? İnsanlığın ilkel çağlarından başlayarak, bilgi çağına kadar olan süreçte önemini artıran bir kavram olan haber alma hakkı, günümüzde farklı boyutlara ulaştı. Geleneksel, yani gazete ve televizyon haberciliği dünyanın milenyuma girmesiyle beraber önemini yitirerek, yeni haber alma kaynakları üretilmeye ve yaygınlaşmaya başladı. Bu kavramlardan arasında yurttaş gazeteciliği (haberciliği) kuşkusuz önemli bir yere sahip.

Yurttaş Gazeteciliği Neleri Değiştirdi?

İletişim Fakültesinde mezun öğrencilerin, dost mu yoksa düşman mı belli olmayan bu yeni kavramla tanışmaları uzun sürmedi. 19 yüzyılda muhbir, görgü tanığı haberin içeriğine bir şekilde dahil oluyordu. Haberci filtreleme yaptıktan sonra bilginin doğruluğundan emin olarak, fikri takip sürecini tamamlayabilirdi. Günümüzde ise bir zamanlar sadece görgü tanıklığı alınan kişi haberin merkezi durumunda. Fotoğraf makinesi ve mikrofonuyla kendi içeriklerini oluşturabilirken, hiçbir sansür ve engellemeye bağlı kalmadan sosyal medya hesabında haber içeriklerini ve röportajlarını paylaşarak gündem yaratabiliyor.

Yurttaş Gazeteciliği Nedir?

1990'lı yıllarda ABD'de yaygınlaştı. Bilgi teknolojilerinin gelişmesiyle haber sürecinin mutfağına dahil olan ekipman ve araç gereçler, haberin akışını, haberin hızını, ve fikri takip sürecini etkilemekte. Gelişen teknolojiyle birlikte, bir muhabir ve kameramanın yol arkadaşı olan mikrofon ve kamera her bireyin, ceplerine girmiş durumda. Dışarıda başınıza gelen yahut şahit olduğunuz haber niteliği taşıyan her olayı cep telefonlarınızla kayıt altına alıp haberi ilk duyuran siz olabiliyorsunuz.

Bu sayede habercilerin birbirlerine sıkça yaptıkları haber atlatma kavramını, siz farkında olmadan gerçekleştirebilirsiniz.

Yurttaş Gazeteciliğinin 3 yolu

Terry Flew’a göre yurttaş gazeteciliğinin üç unsuru var: Açık yayın, kolektif üretim ve içeriğin yaygınlaştırılması.

J.D. Lasica’nın sınıflandırmasına göre ise bu faaliyetin dört yoldan yapılabilir:



  1. Yurttaşlar var olan haberlere yorum, bloglama, fotoğraf ve video ekleyerek katkıda bulunabilir.

  2. Bağımsız haber enformasyon siteleri açabilir.

  3. Haberlerin işbirliği halinde üretildiği siteler kurabilirler.

Yurttaş Gazeteciliğinin Avantajları

Olayı sıcaklığı ile paylaşarak hızlı etkileşim sağlanır. Hızlı bilgi, hızlı tepkiyi doğurarak haberiniz sosyal medyada viral olarak milyonlara ulaşabilir. Haberinizi geleneksel medya kuruluşlarının ihbar hatlarına göndererek yayınlanmasını sağlayabilirsiniz. Çağımızın kavramları etkileşim ve hız. Bilgi kirliliğinin bu kadar yoğun olduğu bu dönemde, saf ve ilk bilginin herhangi bir kuruma bağlı olmayan kişiler tarafından üretilip paylaşılması, habere olan güveni ve doğallığı arttırabilir. 

Yurttaş Gazeteciliğinin Dezavantajları

Teknolojinin hızla ilerlemesi ve makineleşme en büyük darbeyi şüphesiz emek kavramına vurmuştur. İnternet Haberciliği Eğitimi olmayan insanların, sahip oldukları teknolojiyle birlikte, sürece dahil olması habercilerin aleyhine olabilir.

Gazetecilik Bitiyor Mu?

Değişen dünya içerisinde gazetecilik kendisine yer bulabilir. Fakat değişimden nasibini alması gerekecek. Günümüzde TV kanallarının reytingleri düşüşe geçti gazete ve dergilerin tirajları azaldı. Lakin bu düşüşe zıt olarak aynı mecraların online halleri artışa geçti. E-gazete ve e-dergilerin okunma oranları arttı. Ben gazetemi ancak çayımın, kahvemin yanında okurum. Elim kağıdını hisseder kokusunu hissederim diyen kişi sayısı günümüzde yok denecek kadar aza indi. Gazetecilik ve buna bağlı haber alma hakkı tükenmese de şekil değiştirerek devam edeceği kesin. Mutasyon geçirmiş iletişim tekniklerine hazırlıklı olmak lazım. 

Geleneksel Medya Nedir?

Geleneksel medya milenyum teknolojilerden önce kullanılan ve son derece popüler olan gazete,dergi ve televizyondur. Bu mecralarda belirli ilke ve kurallara uygun haber üretilir. Mecranın bağlı olduğu kurum ya da holding haber içeriğinin yayın politikalarını belirler. Yurttaş haberciliğinin, habercilere olan negatif etkisinin yanı sıra özgünlük, özgürlük ve doğallık içerdiği kesindir. Etkileşim hızı sayesinde geleneksel medya kavramıyla arasında fark yarattı. Yakın zaman içerisinde çoğu gazetecinin kendi sosyal medya hesaplarının etkinliğini artırarak birer yurttaş habercisi olmaması kaçınılmaz görünüyor.

1990'lı yıllarda ABD'de yaygınlaştı, Haberlerin hızını ve akışını etkiledi, hızlı etkileşim sağladı, Habercilik mesleğine darbe vurdu, teknik yetenek eksikliği yüzünden hatalı haber yayılabilme riskini arttırdı, Dijital teknolojiler sayesinde gelişti ve yaygındı, Halkın bilinç düzeyini arttırdı, daha çok kişiye ulaştı, Bazı kişilerin bu durumdan manipülatif bir şekilde faydalanması, Haber üretiminde daha fazla katılımcı yarattı, Farklı görüş ve deneyimlere yer vererek, daha geniş bir bakış açısı kazandırdı, Haberlerin doğruluğunun kontrolü zorlaştı, yalan haberlerin yayılma riskini arttırdı, Medya kuruluşlarının kontrolü dışında bilgi üretimi ve yayılımını mümkün kıldı, Demokratik bir medya alanı oluşturdu, özgürlükleri genişletti, Sansüre maruz kalmadan yapılan yayınlarda ahlaki ve yasal sınırların ihlal edilme riskini yükseltti, Herkesin bir gazeteci olma potansiyeline sahip olmasını sağladı, Halkın olayları, olayların içinden bildirme imkanı sağladı, Gazetecilik mesleğini ve etiğini zayıflattı
yurttaş gazeteciliği nedir internet haberciliği gazetecilik
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.