Vejetaryen Ve Vegan Beslenme
Beslenme Tipi | Tanımı | Bireysel Nedenler |
---|---|---|
Vejetaryen Beslenme | Hayvansal ürünlerden bazılarını tüketmeyi reddeden beslenme biçimidir. | Sağlık, etik, çevre, dini veya inançsal nedenler |
Vegan Beslenme | Hayvansal ürünlerin tümünü tüketmeyi reddeden beslenme biçimidir. | Sağlık, etik, çevre, dini veya inançsal nedenler |
Gluten-Free Diyet | Gluten içeren gıdaların tüketilmemesi üzerine kurulu bir beslenme biçimidir. | Gluten hassasiyeti, çölyak hastalığı |
Paleo Diyet | İşlenmiş gıdaların tüketilmemesini savunan bir beslenme biçimidir. | Sağlık, kilo kontrolü |
Ketojenik Diyet | Düşük karbonhidrat ve yüksek yağ içeren bir beslenme biçimidir. | Kilo verme, sağlık |
Laktoz-Fre Diyet | Süt ve süt ürünlerinin tüketilmemesi üzerine kurulu bir beslenme biçimidir. | Laktoz intoleransı |
Mediterranean Diyet | Akdeniz bölgesinin geleneksel beslenme alışkanlıklarını temel alan bir beslenme biçimidir. | Sağlık, kilo kontrolü |
DASH Diyet | Tansiyonu düşürmeye yardımcı bir beslenme biçimidir. | Yüksek tansiyon, kalp hastalığı |
Flexitarian Diyet | Esnek ve dengeli bir şekilde et tüketimini azaltmayı amaçlayan bir beslenme biçimidir. | Sağlık, çevre |
Çiğ Beslenme Diyeti | Çiğ veya düşük ısıda işlenmiş gıdaların tüketimini savunan bir beslenme biçimidir. | Sağlık, kilo kontrolü |
Günümüzde birçok insan farklı beslenme biçimlerini tercih ediyor. Bu beslenme çeşitlerini sağlıklı yaşamak için tercih edenlerin yanında vicdanı olarak tercih edenlerin de sayısı fazla.
Beslenme Biçimleri Neler?
Beslenme biçimleri genel olarak hayvansal ürünler ve sebze ağırlıklı beslenme türleri olarak ikiye ayrılır. Bu temel ayrım dışında onlarca farklı beslenme biçimi bulunur. Hayvan eti yenmeyen beslenme biçimine genel olarak vejetaryen beslenme adı verilir. Vejetaryen beslenmede yumurta yiyenlere ovo vejetaryen sadece süt ürünü tüketenlere lakto vejetaryen ve her ikisini de tüketenlere lakto- ovo vejetaryen denir. Hayvansal hiç bir ürünün tüketilmediği beslenme biçimine ise vegan beslenme deniliyor. Vegan beslenenler yumurta ve süt ürünlerin yanında bal da yemezler. Deri ürünler kullanmazlar.
Neden Hayvansal Ürünler Olmasın?
Hayvanlar, süt ürünlerinden yumurtaya veya et ürünlerinden deri üretimine kadar her alanda şiddete işkenceye ve ölüme maruz kalıyor. Bunların yanında ilaç ve kozmetik ürün deneylerinde de hayvanlar kullanılmakta. Bu yöntemi hiç bir canlının görmesini istemeyen ve hayvanların da insanlarla eşit yaşam standartlarına sahip olmasını düşünen kişiler vejetaryen ve vegan beslenme biçimlerini tercih ediyor. Bu hayvansever kişiler hayvanların denilenin aksine bizim için değil bizimle birlikte yaşamayı hak ettiğini savunuyor.
Beslenme Biçiminden Yaşam Biçimine
Bu beslenme biçimlerini uygulayan insanlar hayvansal ürünleri sadece yemek masalarından değil hayatlarının her alanından çıkarmaya çabalarlar. Baştan aşağıya tüm hayvansal ürünlerin kullanımı ve hayvanlar üzerinde deney yapılarak üretilen tüm ürünleri kullanmayı reddederler. Bu nedenle vegan ve vejetaryen yaklaşımları sadece beslenme biçimi olarak değerlendirmek eksik olacaktır.
bunun bir yaşam biçimi haline dönüşmesiyle giyim, kozmetik, temizlik ürünleri ve hayvanların zarar gördüğü düşünülen daha pek çok alandan ürünü tüketmemeye karşı çaba sarf ederler. örneğin hayvanlar üzerinde deney yapan bir firmanın diş macununu kullanmayı, hayvanların deri ve dişlerini kullanarak üretilen ayakkabıları kullanmayı, atıklarını denize atarak su kirliliği yaratan ve oradaki canlı popülasyonunu etkileyen bir firmanın takılarını kullanmayı reddederler.
V-Label Sertifikası Önemli
Avrupa Vejetaryenler Birliği (EVU) tarafından geliştirilmiş olan Vegan-Vejetaryen Ürün Sertifikası “V-Label” birçok alandan ürünü inceliyor. Bu ürünleri üretim aşamasından paketleme aşamasına kadar her açıdan inceliyor ve hayvan bağlantısı olup olmadığına karar veriyor. Tüm üretim anında inceleme yapıldığından bu sertifikayı almak epey zor. Bütün bunlara rağmen kolay ulaşabileceğimiz ve hayatımızda olan birçok bilindik marka ve mağaza bu sertifikayı almış bulunuyor.
Bu Beslenme Biçimleri Sağlıklı Mı?
Günümüzde pek çok doktor hayvansal ürün tüketmeyen insanların tüketen insanlara göre daha sağlıklı ve uzun bir yaşam sürdüğünü beyan ediyor. Hayvansal ürün tüketmeyen insanların kolesterol, kalp veya organ yağlanması gibi hastalıklara karşı daha dirençli olduğunu ortaya koyan araştırmalar da mevcut. Tabii bu beslenme biçimini sağlıksız bulan ve eleştiren doktorlarda bulunuyor değil.
Besin Değeri Yüksek Beslenme Şart
Hayvansal protein B 12 ve demir gibi vücut için gerekli olan bir protein çeşidi. Hayvansal ürün tüketmeyen insanların bu proteini karşılayacağı direkt bir ürün yok. Bu kişiler gerekli proteini hayvansal ürünler yerine bitkisel ürünlerden karşılamaya çalışır. Bu sebeple çok özenli bir beslenme düzeni oluşturulmalı ve besin değeri yüksek ürünlerle beslenme desteklenmeli.
Hayvansal ürünleri tüketmeyen insanların azot bağlayıcı özelliği bulunan nohut ve fasulye gibi bakliyatlar, keten tohumu, soya ve lif oranı yüksek yulaf vb. ürünleri tüketmeye özen göstermesi gerekir. Sebze ve kuruyemişler de bu beslenme biçiminin olmazsa olmazıdır.
Beslenme düzeninizi değiştirerek stres düzeyinizi azaltmak da mümkün. Fazla stresin vücuda çeşitli zararları vardır. Siz de seçeceğiniz bir düzenli beslenme ile stresi azaltın.
Beslenme Biçimleri Neler?
Beslenme biçimleri genel olarak hayvansal ürünler ve sebze ağırlıklı beslenme türleri olarak ikiye ayrılır. Bu temel ayrım dışında onlarca farklı beslenme biçimi bulunur.
Vejetaryen Beslenme Nedir?
Hayvan eti yenmeyen beslenme biçimine genel olarak vejetaryen beslenme adı verilir. Vejetaryen beslenmede yumurta yiyenlere ovo vejetaryen sadece süt ürünü tüketenlere lakto vejetaryen ve her ikisini de tüketenlere lakto- ovo vejetaryen denir.
Vegan Beslenme Biçimleri Sağlıklı Mı?
Günümüzde pek çok doktor hayvansal ürün tüketmeyen insanların tüketen insanlara göre daha sağlıklı ve uzun bir yaşam sürdüğünü beyan ediyor. Tabii bu beslenme biçimini sağlıksız bulan ve eleştiren doktorlarda bulunuyor değil.
Yazar: Merve Büyüktaş
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.