Üretken Olmak İçin Değiştirmeniz Gereken Alışkanlıklar
| Alışkanlık | Açıklama | Yararları |
|---|---|---|
| Daha fazla “Hayır” demek | Hayata sunduğunuz tüm fırsatlara evet demek yerine, sadece gerçekten istediğiniz veya yapmanız gereken şeylere odaklanmanızı sağlar. | Daha fazla üretken olmanızı, daha az stres yaşamanızı ve hayatınızdaki dengeyi kurmanızı sağlar. |
| Sihirli Kelimeler Kullanmak | 'Teşekkür ederim', 'özür dilerim', 'lütfen' ve 'hayır'ın gücünü kullanmak | Kişisel ve profesyonel ilişkilerinizi güçlendirir. |
| Bitirmek Mükemmeliyetçilikten Daha İyidir | Mükemmeliyetçi olmayı bırakıp, işleri tamamlamaya öncelik vermek | Daha fazla işi daha kısa sürede tamamlamanıza ve mükemmeliyetçilik yüzünden oluşabilecek stresi azaltır. |
| Hayatınızı ve Mekanları Düzenlemek | Evinizi, ofisinizi, zihninizi düzenlemek ve gereksiz eşyaları atmak | Daha organize bir yaşama sahip olmanızı ve daha fazla zaman kazanmanızı sağlar. |
| Sihirli Kelimelerden Hayır'ı Kullanmak | 'Hayır' demenin gücünü anlamak ve kullanmak | Zamanınızı daha iyi yönetmenizi ve kendinize daha fazla zaman ayırmanızı sağlar. |
| Mükemmeliyetçilikten Vazgeçmek | Mükemmele ulaşmayı beklemek yerine işleri zamanında tamamlamaya odaklanmak | Daha çok işi bitirir, zaman kazanır ve stresi azaltır. |
| Zaman Kazanmak için Doğru Seçimler Yapmak | Evet ve hayır deme yeteneği | Kendinize ve hedeflerinize daha çok odaklanmanızı ve üretkenliğinizi artırır. |
| Organizasyon ve Düzen | Düzenli bir yaşam alanı ve çalışma ortamı oluşturmak | Daha fazla zaman kazanmanızı ve stresi minimuma indirir. |
| Sihirli Kelimelere Önem Vermek | 'Teşekkür ederim', 'özür dilerim', 'lütfen' ve 'hayır'ın gücünün farkında olmak | Daha olumlu ve etkili bir iletişim sağlar, iş ve kişisel ilişkilerde etkiler. |
| Yanıtlarınızı Düşünmek | Durup düşünüp belirli bir eylem veya görevi kabul etmeden önce doğru zamanlamayı ve neden hayır demeniz gerektiğini anlamak | Daha verimli zaman yönetimi ve stres azaltma sağlar. |
Kim daha fazla üretken olmak istemez ki? Ben üretken olmak istemiyorum diyeni duydunuz mu? Herşey bir yana hepimiz daha üretken olmak, daha çok iş tamamlamak ve daha fazla zamanımız olsun isteriz. Şunu da söylemek gerekir ki birçoğumuz zaman yönetimi araçlarından çokça kullandık.
İlgili eğitim: Zaman Yönetimi Eğitimi
Takvimler, yapılacaklar listesi ve yazılım uygulamaları kullandık. Daha fazla zamanımız olsun diye ve daha fazla üretken olmak için bu uygulamalar yaşamlarımızın ayrılmaz bir parçası haline geldi. Yine de çoğumuz amaçlarımız üzerinde çalışmak, ailelerimizle olmak, yeterli egzersiz yapmak, yeterli uyumak veya yeni bir yetenek öğrenmek için için yeterli zamana sahip olamıyoruz.
Buna ek olarak bir de "her şeyi kontrolü altında tutar" ve "her şeyi yapabiliyor" gibi gözüken insanlara bakıp nasıl yapıyorlar diyoruz? Yaptıkları şeyleri yapmak için nasıl zaman yarattılar veya buldular? İmkansız gibi gözüküyor değil mi?
İşte onların kullandığı ve bizim zaman kazanmamız için uygulayabileceğimiz üç alışkanlık:
Üretken olmak için uygulamanız gerekenler.
Üretken olmanın anahtarı kelimeleri!
14 yaşıma kadar ailem bana sürekli bazı şeyleri tekrarlardı. Ailem bana iletişimde sıkça kullanmamız gereken üç sihirli kelime olduğunu öğretti. Bunlar başarının ve pozitif ilişkilerin kapısını aralayan kelimeler. Bunlar "teşekkür ederim", "özür dilerim" ve "lütfen". Ve büyük bir kapsamda düşündüğümüzde oldukça sihirli kelimeler olduğunu farkettim. Tabi bunları üretken olmak için kullanmıyordum. Tamamen sosyal ilişkiler için... Zaman geçtikçe dördüncü sihirli kelimeyi de keşfettim: "hayır."
"Bugüne Hayır diyebilecekken bunu yarına erteleme" demiş çok üretken biri!
Hiç birine veya bir şeye hayır demek istediğiniz ama yine de olumlu olarak cevap verdiğiniz ve sonrasında pişman olduğunuz bir durum oldu mu? Hepimizin mutlaka olmuştur. "Hayır" uzun süre boyunca sosyal sözlükte yasak bir kelimeydi; insanlar ilişkilerini etkileyeceklerinden veya onları kaba ve bencil göstereceğinden korktu. Yine de her evet dediğimizde kendimizden ve zamanımızdan biraz fedakarlık yaptığımızı hatırlamamız lazım.
"Hayır demek isterken evet diyerek hayatınızdaki en önemli ilişkiyi zedeliyorsunuz: kendinizle olan ilişki."
Nea Joy, Hayat Koçu
Bunu hatırlayın: eğer siz bir iş arkadaşınız sizden yapılacaklar listenizi bir kenara koymanızı ve başka bir aktivite yapmanızı istiyorsa yapılacak listesi bu saatten sizin yardımcınız olamaz. O yüzden daha fazla üretken olmak için "hayır" kelimesini daha çok kullanın. Neden ve nasıl hayır demek adına çok şey söylendi. Kolaylaştırmak için işte Hayır kasınızı geliştirmeye yarayan üç ipucu:
Öncelikle "hayır" derken suçlu hissetmeyin, bu sizin hayatınız ve sizin zamanınız. Bu yüzden kısa bir neden verin, uzun bir açıklama değil. Bunu yapmak için "sandviç prensibini" kullanın:
Kulağa iyi gelen bir şey söyleyin
Sonra Hayır deyin
Sonra kulağa iyi gelen bir şey söyleyin.
Örneğin bir arkadaşınız bir etkinliğe katılmanız için size istek de bulundu ama gitmenizin imkanı yok. Ben olsam "davet ettiğin için çok teşekkür ederim. Çok ilginç bir etkinlik gibi duruyor. Maalesef başka sözüm olduğundan gelemeyeceğim. Umarım harika zaman geçirirsin, iyi eğlenceler!"
Sonuç: daha sık hayır deyin. Diğer her şey gibi, ne kadar çok pratik yaparsanız o kadar çok gelişirsiniz. Üretken olmak için red etmeyi öğrenin. Daha fazla üretken olmak için daha fazla "hayır" demeniz gerekmiyor. Doğru zamanda olmayan şeyler için hayır demeniz gerekiyor.
Bitirmek Mükemmelden daha İyidir
"Mükemmelliğe gülün. Bu, sıkıcı ve sizi işi bitirmekten alıkoyuyor." “Done Manifesto” Kural 8.
Fark ettim ki iş dünyasının mükemmeliyetçileri, üstteki alıntıdan sonra da, beni bütün o güçleri ile yargılıyorlar, kafalarını sallıyorlar ve "ciddi misin" diyorlar. Ne demek istediğimi açıklayayım. Ben demiyorum ki hepimiz saçma sapan işler ortaya koyalım.
Done Manifesto’nun ve benim vermek istediğim mesaj; bir fikri kabullenmek için sonsuza kadar beklemektense, raporu geliştirmek için o küçük hata üzerine bir ileri bir geri saatler harcamaktansa çalışmanıza inanın ve onu öyle bırakın. İnsanlar ve kurumlar "ideal durum için beklemeyerek" ve "iyi" ve "işlevsel" ile yetinerek o kadar çok zaman kazanabilirler ki! Baştada söylediğim gibi, sonuç olarak hepimiz üretken olmak istiyoruz.
Evinizi, ofisinizi, zihninizi ve hayatınızı toparlayın
Marie Kondo’nun The Life Changing Magic of Tidying Up "Düzenlemenin Hayat Değiştiren Sihri" adlı kitap ismini okuduğumda kendi kendime gülümsedim. Sadece düzenleyerek bütün hayatımı değiştirmek mümkün müydü? Meğerse öyleymiş.
Neden? Çünkü masaları, ofis alanlarını, evleri ve hayatları düzenlemek günlük rutinimizi çok daha organize hale getirebilir ve bize çok büyük vakit kazandırabilir. Kararlarımızı dakikalar içerisinde alırız; nesne aramak; yapmak istemediğimiz şeyleri yapmak. Bütün bu kazanılan zaman karşılığında kazandığınız şey kendiniz için artan vakittir ama aynı zamanda artan odak ve üretkenliktir.
Eğer başlamak istiyorsanız, göz korkutucu düzenleme projesine nasıl girişeceğinize dair birçok yaklaşım var. Bazıları bir alanı temizlemeyi ve değiştirmeyi tavsiye eder. Kitapta bahsedildiği gibi, yazar her seferinde bir kategoriyi ele almayı öneriyor. Size en çok uyanı uygulayın. Ne olursa olsun, düzenlemeyi ve organize etmeyi hayatınızın şekli haline getirin ve %100 bir pozitif değişim göreceksiniz.
Daha da önemlisi bütün bu alışkanlıkları günlük hayatınızın bir parçası haline getirin. John C. Maxwell’in dediği gibi:
"Hayatınızı günlük olarak yaptığınız bir şeyi değiştirene kadar asla değiştirmiş sayılmazsınız. Başarının sırrı günlük rutininizde saklıdır."
Zihinsel Üretim
Bir şey üretebilme veya çözüm bulabilme kabiliyetine üretken olmak denir. Peki, siz içinizdeki gizli hazineleri ortaya çıkaracak kadar cesur musunuz? Ne tip üretkensiniz? İşte bu soruların cevabını bulmak tamamen sizin elinizde.
Üretkenlik aslında canlıların ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yaptığı bir yaratım etkinliği. Bu yaratımın en önemli sürecini zihinsel üretim kısmı oluşturmakta. Zihinsel üretimin dönüşümü tarımda şu an gelişmekte olan tüm hizmet ve teknolojik alanları kapsamaktadır. Üretici miyiz? Öyleyse peki biz bu üretimin neresindeyiz? Acaba gerçekten üretken olmak için değiştirmeniz gereken alışkanlıklar var mı?
Üretken Tüketici Misiniz?
Kim demiş ki insanlar sadece bu hayata tüketici olmak için gelmiş diye. Tüketici olurken aynı zamanda üretken olmak mümkün. Hayatta olduğumuz süre boyunca her birimiz pek çok üretimin içinde yer alırız. Farkında olarak ya da olmayarak. İçinde bulunduğumuz bu süreç, en basit bir konuşmadan esinlenilip yaratıcılık sürecine girerken kullanacağımız bir kitap bir film sözü ya da yolda gördüğümüz bir billboard içeriği olabilir.
Üretken olmak için öncelikle tüketim yapılmalı. Üretimi oluşturan en önemli faktör her alanda işinize yarayacak olan tüketim nesnesi. Bu tüketim nesnesi sizin zihninizi geliştirecek olan genel ve özel ilgi alanlarınızdan oluşabilir.
Çözüm Odaklı İşlev
Genel olan bazı ihtiyaçlar hayatta kalma dürtüleri gibi beyninizin çözüm odaklı işlevini harekete geçiren bir sistem oluşturur. Bu çözüm odaklı işlev insanların doğumundan itibaren süre gelir ve daha sonra özel ilgi alanları veya dikkat unsurları ile pekiştirilerek beyinde saklanır. Aynı bir depo gibi. Peki bu depo nasıl oluyor da sadece tüketici olmaktan çıkıyor?
Günlük hayatımızda veya yapmak istediğimiz pek çok şeyde insanların dikkatini çekmek isteriz. “Hey! Bak ben bunu yapıyorum.” İşte bu düşünce bizi artık sadece tüketip biriktiren bir depo olmaktan üretken olmak için harekete geçmiş bir bireye dönüştürür.
Şu anda hayatımızın içinde var olan ve bizlerin de içinde bir yaşam sürdüğümüz teknolojik sistemler özellikle sosyal medya üretken olmamız için bizi hedefe yönlendiren bir düzen oluşturur. Artık sadece internetten veya sosyal medyadan bilgi almakla yetinmeyip yaptığımız paylaşım veya yorumlarla üretken olmak adına pek çok unsuru kendimizde var ederiz.
Üretken Olmak İçin Hilebaz Gibi Düşün
Üretken olmak mı nasıl yani bunun hilebazlıkla ne ilişkisi var diyebilirsiniz. Öncelikle hilebaz kendine güvenir. Hile yapacağı her alanı araştırır ve derin bilgi birikimi ile hilesine hakimdir. Siz de bu mantıkla düşünmelisiniz. Üretken olmak istediğiniz alanı iyi öğrenin. Öğrendiğiniz bilgilere güvenin. Güven her şeydir. Ama öncelikle kendinize inanın. Gözüne bir hedef kestirin ve “Ben bunu yaparım.” deyin. Sonra zaten araştırma kısmı gelecektir.
Üretken Olmak Adına Kendinizi Şımartın
Evet! Doğru duydunuz. Kendiniz şımartın. Bir işte cidden yaratıcı olmak istiyorsanız eğer öncelikle kendinizi bir kedi yavrusu kadar mutlu hissetmelisiniz. Kendinize vakit ayırın. Zihniniz sevdiğiniz bir şeyle meşgul olduğunda çok daha mutlu olur. Mutlu olmak seratonin üretimini arttırır. Seratonin de beyninizin nitrosu gibidir. Fikir üretiminizi başlatır ve yaratıcılığı bir sonraki hedefe yönelmesi için hızlandırır.
Kendinizin Alice’i Olun
Artık geri dönüş yok! Bir kere yaratıcılığa giriş yaptınız. Pes etmeyin ve istikrarlı bir şekilde düşünün. Alice Harikalar Diyarında bir söz vardır: “Her sabah uyandığımda yapılması imkansız olan beş şey düşünürüm.” der Alice. Pes etmek yok. Uyanın, hedefinizi belirleyin ve kendi imkansızınızı gerçekleştirin. Üretken olmak için size tek gereken sizsiniz.
İstanbul İşletme Enstitü blog bölümünde içerik üretmektedir. İş hayatı, liderlik, mülakat bilgileri, cv oluşturma gibi birçok konuda yazılar yazmaktadır.
