Türkiye'de Ücret Yönetimi
Konu | Açıklama | Önemli Notlar |
---|---|---|
Ücret Yönetimi | Çalışanların sarf ettikleri fiziksel ya da zihinsel enerjinin karşılığı olarak verilen maddi şeylerin yönetilmesi sürecidir. | Türkiye'de ücret yönetimi kanunlar tarafından belirlenen parametreler ve yöntemlerle gerçekleştirilir. |
Eşitlik İlkesi | Ücret yönetiminin temel ilkelerinden biridir. Eşit işe eşit ücret anlayışını ifade eder. | İşin taşıdığı önem, zorluk ve sorumluluk gibi özellikleri göz önüne alınarak ödenen ücretler arasında denge sağlanması amaçlanır. |
Asgari Ücret | İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücreti ifade eder. | Asgari ücret yılda bir kere belirlenir ve belirleme sürecinde Asgari Ücret Komisyonu görev yapar. |
Asgari Ücret Komisyonu | Asgari ücretin belirlenmesi işlemi için kurulan komisyondur. | Komisyon, Bakanlıkça belirlenen üyelerden ve en çok işçi-işvereni bulunduran kuruluşların temsilcilerinden oluşur. |
Ücret Adaleti | Türkiye'de işverenin çalışana vereceği paranın kanunlaştırılarak en az , yani en asgari, ne kadar olacağı yönündeki düşüncedir. | Ücret adaleti, işçi hakları ve işçi-işveren ilişkilerinin düzenlenmesi konusunda oldukça önemlidir. |
Ücret Eşitlik İlkesi | Ücretin belirlenmesinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefi inanç, din ve mezhep ile benzeri sebeplere dayalı herhangi bir ayrım yapılmamasını ifade eder. | Asgari Ücret Yönetmeliği'nde belirtilmiştir. |
Askeri Ücret Yıllık Belirleme | Asgari ücretin belirlenmesi sürecidir. Yılda bir kez gerçekleştirilir. | Tespitin yapılış şekli ve ilanı, zaman zaman yanıltıcı olabilir. |
Asgari Ücretin Gerçekçiliği | Ülkemizde asgari ücretin, çalışanların yaşam masraflarını karşılayacak düzeyde olup olmadığına yönelik inceleme ve tartışmalar | Asgari ücretin bit günlük rayici üzerinden tespit edilir. |
Gıda, Konut, Giyim, Sağlık, Ulaşım ve Kültür İhtiyaçları | Asgari ücretin belirlenmesi sürecinde dikkate alınması gereken zorunlu ihtiyaç kalemleri | Asgari ücretin gerektiği gibi belirlenmesi, çalışanların bu zorunlu ihtiyaçlarını karşılamalarını sağlar. |
Ücret Yönetimindeki Sorunlar ve Çözüm Önerileri | Ücret yönetimi ve asgari ücretin belirlenmesi sürecinde karşılaşılan sorunlar ve bu sorunların çözümüne yönelik öneriler | Asgari ücretin belirlenmesi süreci ve sonuçları, ücret yönetimi konusundaki temel sorunları ve çözüm yollarını ortaya koymaktadır. |
Ücret; Sarf ettiğimiz fiziksel ya da zihinsel enerjinin yani emeğimizin karşılığı olarak verilen maddi şeydir. Ücret ülkemizde nakden yani para ile verilir. Kanunların belirlediği çalışma saati ve koşulları çerçevesinde yine kanunların belirlediği parametreler ve yöntemlerle hesaplanarak çalışana kanunların belirlediği zaman içerisinde bu ödemeleri yapmak işverene kanunların belirlediği kural ve ödevlerden en önemlisi, olmaz ise olmazıdır.
Ücret Yönetimi Nedir? Türkiye'de Ücret Yönetimi Nasıl Yapılır?
İnsan kaynakları uygulamalarından biri olan ücret yönetimi sisteminin en önemli ilkesi olan eşitlik ilkesinin tanımı; ücretin eşit işe eşit ücret yaklaşımı ile açıklık kazandırılmıştır. Eşitlik ilkesi ile işin taşıdığı önem, zorluk ve sorumluluk gibi özellikleri göz önüne alınarak ödenen ücretler arasında denge sağlanması amaçlanır. Ülkemizde ücret adaleti; işverenin çalışana vereceği paranın kanunlaştırılarak en az yani en asgari ne kadar olacağı yönündedir. Yani burada yapılan işe göre ücret değil işverenin çalışana karşı en asgari düzeyde adaletli olmasını işaret ediyor.
Asgari Ücret Yönetmeliğindeki, Ücret Eşitlik İlkesinde ise; Asgari ücretin belirlenmesinde dil, ırk, renk, cinsiyet, engellilik, siyasal düşünce, felsefî inanç, din ve mezhep ile benzeri sebeplere dayalı herhangi bir ayrım yapılamaz. İbaresi geçmektedir. (Asgari Ücret Yönetmeliğinin Madde 5)
Asgari Ücret; İşçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücreti ifade eder. (Asgari Ücret Yönetmeliğinin Madde 4/d) Asgari ücret yılda bir kere yapılan ve tanımında belirtilen ihtiyaçların en asgari düzeyde ve bir kişi için belirlenen ücretimizdir. Asgari ücret tanımda belirtilen ihtiyaçların bir günlük rayici üzerinden tespit edilir. Belirlendiğinde de bir günlük brüt rakam tebliğ edilir. Özellikle seçim dönemlerinin asgari ücret tespitinden önceye denk geldiği zaman lanse edilen rakamlar günlük değil aylık, brüt değil net olarak söyleniyor ki net dedikleri rakamda aslında net değil net + agi olarak tebliğ ediliyor. Asgari ücreti belirlemek için “Asgari Ücret Komisyonu” kurulur. Bu komisyonda;
Bakanlığın tespit edeceği üyelerden birinin başkanlığında;
Bakanlık Çalışma Genel Müdür veya yardımcısı,
Bakanlık İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdür ve yardımcısı,
Devlet İstatistik Enstitüsü Ekonomik İstatistikler Dairesi Başkanı veya yardımcısı, ( İşgücü, Hizmetler, Fiyat İstatistikleri ve İndeksler Dairesi Başkanlığı)
Hazine Müsteşarlığı temsilcisi,
Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığından konu ile ilgili dairenin başkanı veya yetki vereceği bir görevli,
Bünyesinde en çok işçiyi bulunduran en üst işçi kuruluşunun değişik işkolları için seçeceği beş temsilci,
Bünyesinde en çok işvereni bulunduran işveren kuruluşunun değişik işkolları için seçeceği beş temsilciden, kurulur.
Komisyon, Bakanlığın çağrısı üzerine toplanır ve Bakanlıkça hazırlanan gündeme göre çalışır. Komisyon, en az on üyenin katılımı ile toplanır ve oylarının çoğunluğu ile karar verir. Karara katılmayan üye, isterse katılmama gerekçesinin belirtir. Oyların eşitliği halinde, Başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır. Komisyon her toplantıda aldığı kararlar karar defterine yazılır ve başkan ve üyelerce imzalanır. Komisyon ücretin belirlenmesine ilişkin kararı kesindir. Bu kararın, toplanan bilgi ve belgelere göre hazırlanacak bir gerekçeye dayandırılması zorunludur. (Asgari Ücret Yönetmeliğinin Madde 8)
Kısaca ülkemizde yasaların belirlediği kazanabileceğimiz en düşük rakam asgari ücret olmalıdır. Buraya kadar yasal dolayısı ile zorunlu kısımlara değindik. Bu rakam ile geçimi sorgulamak ya da bu rakamı alan çalışanları arasındaki iş dağılımına ve iş yoğunluğuna bakmak gerekiyor. Ücret yönetiminin eşit ilkesinde olduğu gibi eşit işe eşit ücret mi veriliyor bunu sorgulamanın vakti. Ancak asgari ücretin ne kadar gerçekçi bir ücret olduğunu ya da olması gerekenin asgari ücret mi olduğunu da incelemek lazım. Kök problemlerden bir tanesi de budur.
Ücret Nedir?
Ücret; Sarf ettiğimiz fiziksel ya da zihinsel enerjinin yani emeğimizin karşılığı olarak verilen maddi şeydir. Ücret ülkemizde nakden yani para ile verilir.
Ücret Yönetiminin En Önemli İlkesi Nedir?
Ücret yönetimi sisteminin en önemli ilkesi olan eşitlik ilkesinin tanımı; ücretin eşit işe eşit ücret yaklaşımı ile açıklık kazandırılmıştır. Eşitlik ilkesi ile işin taşıdığı önem, zorluk ve sorumluluk gibi özellikleri göz önüne alınarak ödenen ücretler arasında denge sağlanması amaçlanır.
Asgari Ücret Nedir?
Asgari Ücret; işçilere normal bir çalışma günü karşılığı ödenen ve işçinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım ve kültür gibi zorunlu ihtiyaçlarını günün fiyatları üzerinden asgari düzeyde karşılamaya yetecek ücreti ifade eder.
Süleyman Demirel Üniversitesi'nde İnsan Kaynakları Yönetimi/Personel Yönetimi bölümünde önlisans yapmıştır. Sonrasında Anadolu Üniversitesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri bölümünden mezun olmuştur.