Sınav Kaygısı ile Baş Etme Yöntemleri
Sınav Kaygısı ve Başa Çıkma Yolları
Konu | Açıklama | Çözüm Önerisi |
---|---|---|
Sınav Kaygısı Nedir | Henüz gerçekleşmeyen durumlar için duyulan üzüntü, keder veya endişe hali | Duyguları kontrol altına almayı öğrenmek |
Sınav Kaygısının Fiziki Belirtileri | Ellerde terleme, karın ağrısı, yorgunluk, ağız kuruluğu ve nefes alıp vermede düzensizlik | Nefes egzersizlerine başlamak |
Sınav Kaygısının Psikolojik Belirtileri | Kendine olan güvende azalma, yetememe duygusu, dikkat kaybı ve gerginlik | Olumlu düşünce tekniklerini benimsemek |
Sınav Kaygısının Nedenleri | Aile baskısı, konuların eksik olması, zamanı yeterli kullanamama | Konu eksiklerini planlı ve verimli bir şekilde tamamlamak |
Sınav Kaygısı Kontrolü | Kaygı duygusu başarıyı engelliyor ve kişiye zarar veriyorsa | Yapıcı ve olumlu düşünce tekniklerini benimsemek |
Sınav Kaygısını Tetikleyenler | Mükemmeliyetçi yaklaşım, fiziksel rahatsızlıklar, beklentinin üst seviyede olması | Gerçekçi hedefler belirlemek ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek |
Erteleme Problemi | Zamanı verimli kullanamama, görevleri erteleme | Zaman yönetimi ve planlama tekniklerini öğrenmek |
Başkalarıyla Karşılaştırma | Arkadaş çevresiyle yapılan karşılaştırmalar motivasyonu düşürüyor | Kendi başarılarınıza odaklanın ve kişisel gelişiminize önem verin |
Aile Rolü | Ailelerin çocuklarına karşı beklentileri ve baskıları | Ailelerin çocuklarına gerçekçi beklentiler koyması ve onlara güvenmesi |
Kaygı Duygusunun Farkında Olmak | Kaygı duygusunun varlığını kabul etmek ve onunla nasıl başa çıkacağını öğrenmek | Olumsuz düşünceleri pozitiflere çevirmek ve nefes almayı öğrenmek |
Sınav kaygısı, öğrencilerin yaşadığı en yaygın problemlerden biridir. Bu kaygı, öğrencinin performansını olumsuz yönde etkileyebilir ve başarısını engelleyebilir. Sınav kaygısı, öğrencinin kendine olan güvenini azaltır, dikkatini dağıtır ve konsantrasyonunu bozar. Bu nedenle, sınav kaygısının üstesinden gelmek için bazı stratejiler geliştirmek önemlidir.
Sınav Kaygısı Nedir?
Sınav kaygısı, sınav öncesinde veya sınav sırasında yaşanan yoğun endişe, korku ve gerginlik duygularıdır. Bu duygular, öğrencinin performansını olumsuz yönde etkiler ve başarısını engeller. Sınav kaygısı yaşayan öğrenciler, genellikle sınava hazırlanma sürecinde de zorluk yaşarlar. Ders çalışmaya odaklanmakta güçlük çeker, motivasyonlarını kaybeder ve kendilerine olan güvenlerini yitirirler.
Sınav kaygısının belirtileri şunlardır:
Kalp çarpıntısı
Terleme
Titreme
Mide bulantısı
Baş ağrısı
Konsantrasyon bozukluğu
Olumsuz düşünceler
Uyku problemleri
Yapılan araştırmalar, sınav kaygısının öğrencilerin akademik performansını olumsuz yönde etkilediğini göstermektedir. Örneğin, Yıldız ve Kızıldağ (2007) tarafından yapılan bir çalışmada, sınav kaygısı yaşayan öğrencilerin, kaygı yaşamayan öğrencilere göre daha düşük akademik başarı gösterdikleri bulunmuştur [1].
Kendine olan güvende azalma
Kendini değersiz görme
Yetememe duygusu
Dikkat kaybı Gerginlik
Unutkanlık
Ellerde terleme
Karın ağrısı
Yorgunluk
Ağız kuruluğu
Baş ağrısı
•Nefes alıp vermede düzensizlik veya artış
Uyku bozukluğu ve buna bağlı olarak vücut direncinin düşmesi
Sınav Kaygısının Nedenleri
Aile baskısı,
Konuların eksik olması,
Zamanı yeterli kullanamama,
Mükemmeliyetçi yaklaşım,
Bazı fiziksel rahatsızlıkların başarıyı engelleyeceği düşüncesi,
Erteleme alışkanlığı,
Beklentinin üst seviyede olması,
Sınav kaygısının birçok nedeni olabilir. Bunlar arasında en yaygın olanları şunlardır:
1- Mükemmeliyetçilik: Öğrencinin kendisinden veya başkalarından yüksek beklentiler içinde olması, hata yapmaktan korkması ve sürekli olarak en iyisini yapmaya çalışması.
2- Yetersiz hazırlık: Sınava yeterince hazırlanmamış olmak, eksik konuların olması veya sınav formatına aşina olmamak.
3- Olumsuz deneyimler: Geçmiş sınavlarda yaşanan başarısızlıklar veya olumsuz deneyimler, gelecekteki sınavlarda da kaygı yaşanmasına neden olabilir.
4- Aile veya çevre baskısı: Ailenin veya çevrenin yüksek beklentileri, öğrencinin üzerinde baskı oluşturabilir ve kaygı yaşamasına neden olabilir.
5- Düşük özgüven: Öğrencinin kendi yeteneklerine ve başarısına olan inancının düşük olması, sınav kaygısına yol açabilir.
Demirel (2004), sınav kaygısının nedenlerini inceleyen çalışmasında, öğrencilerin mükemmeliyetçi düşünce yapısının, yetersiz sınav hazırlığının ve düşük özgüvenin sınav kaygısına neden olduğunu belirtmiştir [2].
Sınav Kaygısıyla Başa Çıkma Yolları
Sınav kaygısıyla başa çıkmak için birçok yöntem vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
1. Planlı ve Düzenli Ders Çalışma
Sınava iyi hazırlanmak, kaygıyı azaltmanın en etkili yollarından biridir. Bunun için planlı ve düzenli bir şekilde ders çalışmak önemlidir. Çalışma planı yaparken, her gün belirli bir süre ders çalışmaya ve tekrar yapmaya zaman ayırmak gerekir. Ayrıca, çalışma ortamının sessiz ve rahat olmasına dikkat etmek de önemlidir.
2. Olumlu Düşünme
Olumsuz düşünceler, kaygıyı artırır ve başarıyı engeller. Bu nedenle, sınava girerken olumlu düşünmek önemlidir. Kendinize, sınava iyi hazırlandığınızı ve başarabileceğinizi hatırlatın. Olumsuz düşüncelerin farkına varın ve onları olumlu düşüncelerle değiştirin.
3. Gevşeme Teknikleri
Sınav kaygısı yaşayan öğrenciler, gevşeme tekniklerini kullanarak rahatlamayı öğrenebilirler. Derin nefes alma, meditasyon, yoga gibi teknikler, kaygıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Bu teknikleri düzenli olarak uygulamak, sınav öncesinde ve sırasında daha sakin ve odaklanmış hissetmenizi sağlar.
4. Gerçekçi Hedefler Belirleme
Kendinize gerçekçi hedefler belirlemek, kaygıyı azaltmanın bir başka yoludur. Hedeflerinizin ulaşılabilir olmasına dikkat edin. Kendinizi başkalarıyla kıyaslamayın ve kendi yeteneklerinize odaklanın. Hedeflerinize ulaşmak için çaba gösterin, ancak mükemmel olmak zorunda olmadığınızı unutmayın.
5. Destek Alma
Sınav kaygısıyla baş etmekte zorlanıyorsanız, çevrenizdeki insanlardan destek almaktan çekinmeyin. Aileniz, arkadaşlarınız veya öğretmenlerinizle konuşmak, duygularınızı paylaşmak ve tavsiye almak size iyi gelebilir. Gerekirse, bir uzmana danışmak da faydalı olabilir.
Baltaş ve Baltaş (1998), sınav kaygısıyla başa çıkmada gevşeme tekniklerinin, olumlu düşüncenin ve sosyal desteğin önemini vurgulamışlardır. Ayrıca, sınava hazırlık sürecinde zamanı etkili kullanmanın ve planlı çalışmanın önemine değinmişlerdir [3].
Sonuç
Sınav kaygısı, birçok öğrencinin yaşadığı yaygın bir sorundur. Ancak, uygun stratejilerle bu kaygının üstesinden gelmek mümkündür. Planlı ve düzenli ders çalışmak, olumlu düşünmek, gevşeme tekniklerini uygulamak, gerçekçi hedefler belirlemek ve destek almak, sınav kaygısıyla başa çıkmada etkili yöntemlerdir.
Sınav kaygısını tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmasa da, onu yönetilebilir bir düzeye indirmek önemlidir. Unutmayın, kaygı normaldir ve bir miktar kaygı, sizi motive edip daha iyi performans göstermenizi sağlayabilir. Önemli olan, kaygının sizi kontrol etmesine izin vermemek ve onu yönetebilmeyi öğrenmektir.
Kendinize güvenin, olumlu düşünün ve elinizden gelenin en iyisini yapmaya odaklanın. Sınav, hayatınızın sadece bir parçasıdır ve sizi tanımlayan tek şey değildir. Sınav sonuçları ne olursa olsun, kendinizi sevin ve kendinizle gurur duyun.
Kaynakça:
[1] Yıldız, M., & Kızıldağ, S. (2007). Sınav kaygısının öğrencilerin akademik başarıları üzerindeki etkisi. Eğitim ve Bilim, 32(145), 3-11.
[2] Demirel, Ö. (2004). Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
[3] Baltaş, A., & Baltaş, Z. (1998). Stres ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.