Sağlıklı Karar Vermenin Altın Kuralları
| Altın Kural | Açıklama | Fayda |
|---|---|---|
| İş teklifini hemen kabul etmeyin | Teklifin sizin için uygun olup olmadığını tekrar düşünün. | Daha doğru ve sağlıklı bir karar verebilirsiniz. |
| Yorgunken karar vermeyin | Yorgunluk karar verme yeteneğinizi olumsuz etkiler. | Daha verimli ve doğru kararlar alabilirsiniz. |
| Glikozlu beslenme | Düşük kan şekerinin kararları olumsuz etkilediği bilimsel olarak kanıtlanmıştır. | Sağlıklı beslenme karar verme yeteneğinizi düzgün ve verimli tutar. |
| Seçeneklerinizi önceden belirleyin | Karar verme süresini kısaltmak ve kararsızlık durumunu azaltmak için seçeneklerinizi önceden belirleyin ve eleyin. | Daha hızlı ve etkili bir karar verme süreci sağlar. |
| Alışkanlıklarınızın farkında olun | Kendi alışkanlıklarınızın farkına varın ve ona göre kararlar alın. | Kendinizi ve karar vermeyi daha iyi anlamanızı sağlar. |
| Spor yapın ve hareket edin | Fiziksel aktivite ve egzersiz karar verme sürecini iyileştirir. | Daha net düşünme ve daha iyi kararlar verebilme. |
| Huzuru bulun | Zihni dinlendirmek ve huzur bulmak karar verme sürecinde önemlidir. | Daha sağlıklı ve yaratıcı kararlar alabilirsiniz. |
| Beyninizi dinlendirecek molalar verin | Mental yorgunluğunu atabilmek adına mola vermek önemlidir. | Daha sağlıklı kararlar verebilirsiniz. |
| Plan yapın ve plana sadık kalın | İhtimalleri ve böylece kararları önceden belirler. | Kolaylaştırılmış karar verme süreci ve daha net hedefler. |
| Dış faktörleri göz önünde bulundurun | Dış etkenlerin kararlarınıza olan etkisini anlamak için analiz yapın. | Daha sağlam ve bilinçli kararlar almanızı sağlar. |
Karar vermenin hayatımızda önemli bir yere sahip olduğunun bilincinde olmamıza rağmen, neden günlerce düşünsek bile işin içinden bir türlü çıkamıyoruz?
Karar vermek bu kadar zor bir şey mi? Maalesef bazen olmak mı yoksa olmamak mı arasında kalmak kadar zordur.
Kararlarımız o andaki psikolojik, fiziksel, sosyal ve maddi-manevi durumumuzla, yetiştiriliş şeklimizle ve kişiliğimizle doğrudan bağlantılıdır. Bu yüzden insanları “falanca kişi çok kararsız, onunla yola çıkılmaz” diye yargılamadan önce onların içinde bulunduğu durumu bilip öyle düşünmek daha doğru olur.
Kararları Nasıl Kolaylaştırırız?
Bunun için özel yöntemler var mıdır? Psikoloji ve nöroloji uzmanlarının üzerinde binlerce araştırma yaptıkları bu konunun üzerine biraz düşünmek gerek.
İş teklifi aldığınızda hemen karar vermeyin. Bu teklifin sizin için uygunluğunu tekrar düşünün ve doğru karar verin.
Yorgunken sağlıklı kararlar almakta zorlanırız. Sağlıklı beslenmemek ve zihninizi bir türlü dinlendirememek de sizi çok yorar.
Ulusal Bilimler Akademisi’nin araştırmalarına göre kötü kararların çoğu yorgun zaman alınmış kararlardır. Söz konusu araştırma kapsamında psikologlar hâkimlerin şartlı tahliye suçunu kabul edip etmeyişlerini etkileyen faktörleri incelemişlerdi. 10 aylık süre içinde 1112 adet şartlı tahliye ile ilgili hâkimlerinin verdikleri kararlar incelendi. İncelenen vakalarda bazı suçlular salıverilmek istemiyor ve şartlı tahliye koşullarında değişiklik yapılmasını talep ediyorlardı.
Araştırma süresinde ilginç bir durum tespit edildi. Yargıçlar işlenen suçun içeriğine ve yemek/dinlenme molalarının verilip verilmeyeceğine odaklandılar. Potansiyel şartlı tahliyelerin yaklaşık % 65'i, sabahın erken saatlerinde suçtan bağımsız olarak gerçekleşti.
Glikozla Beslenmek Önemli
Bilim adamları kan şekerinin kararlarımız üzerindeki etkisini araştırdılar. Katılımcılara “belli bir tutarda parayı yarın mı elde etmek istersin yoksa ileri bir tarihte büyük miktarda para mı elde etmek istersin” diye sorular soruldu. Araştırma esnasında da katılımcılara kan şekeri düzeyini kısa sürede yükselten normal içecek ve şekeri düşürülmüş yapay tatlandırıcılı diyet içecek verildi.
Sonuçlara göre şekerli içecek alan katılımcılar daha geç tarihte daha çok parayı almayı tercih ederken kan şekeri düşük olan katılımcılar, “az olsun, benim olsun” misali daha düşük miktarı yarın almayı seçtiler.
Elbette önemli karar aşamasındayken yanınızda şekerinizi tavan yaptıracak kadar şekerli içecek alınması doğru değil. Kısa aralıklarla sağlıklı besinler alarak şeker düzeyinizi yeterli miktarda tutmak mutlaka ruh halinizi ve verdiğiniz kararları etkileyecektir.
Seçeneklerinizi Eleyip Rutin Bir Durum Yaratın
Karar verme süresinde önünüzdeki seçenekleri önceden belirleyip eleyiniz. Yarın sabah giyeceklerinizi bir gün öncesinden hazırlayabilirsiniz. Kilo vermeye karar verdiyseniz haftalık diyet ve spor programınızı önceden belirler, alışverişinizi ona göre yapar ve planınıza sadık kalabilirsiniz.
Kebapçının önünden geçtiğinizde mis gibi mangal kokusuna karşı koyamayacağınızı biliyorsanız yürüyüşünüzü farklı bir yoldan devam ettirin. Eski alışkanlıklarınıza yenik düşebileceğiniz ihtimalini göz önünde bulundurarak ona göre farklı hareket edin.
Her gün düzenli yürüyüş yapmayan birisiyseniz sıcacık koltuğun büyüleyici cazibesi sizi sıklıkla teslim alarak yürüyüş azminizden alıkoyabilir. Bu nedenle tarzınızı değiştirmek gerekir. Yürüyüş saatinde canınız çok çekse bile sakın o koltuğa yaklaşmayın.
Spor ayakkabılarınızı giyerek sokağa çıkınız. 10-15 dakika gezer gibi yürüdükten sonra zaten vücudunuz o zindelik özlemini hatırlayarak kendisi hızlanmaya başlayacaktır.
Huzurunuza Zaman Ayırın
Sürekli karar vermek zorunda olan birisiyseniz yukarıdaki örnekler gibi beyninizi dinlendirmek için mola verin. Dışarı çıkın veya bahçedeki bankta oturup etrafınızdaki güvercinlerin karınlarını nasıl doyurduğunu izleyin.
Hiçbir şey düşünmeden mental yorgunluğunuzu atabilmek size zihni berraklığı sağlar ve sağlayacağını ve daha sağlıklı kararlar verebilmenize yardımcı olur. Mutlu ve sağlıklı kararlar çevrenizdekileri de mutlu eder. Bu konuda karar verme teknikleri yazısı size yardımcı olabilir.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.
