IIENSTITU
AnasayfaBlogSağlıklı Karar Verme Yöntemleri
Karar Verme

Sağlıklı Karar Verme Yöntemleri

28 Haziran 2019
Şık takım elbiseli bir adam başı öne eğik, havaya kaldırdığı elinde bir sprey kutusu ile durmaktadır. Mavi kravatının altına beyaz bir gömlek, özel dikim siyah bir blazer ceket ve siyah bir pantolon giymiştir. Saçları düzgünce taranmıştır ve kafasına sprey sıkarken gözleri konsantrasyon içinde kapalıdır. Arka plan basit bir desene sahip nötr bir duvar. Ciddi ifadesine rağmen duruşu kendinden emin ve hareketlerini kontrol ediyor gibi görünüyor.

Hayatın İçinden: Karar Verme Süreci

Karar Verme YöntemleriÖnemi ve AmacıEk Bilgi
Derinlere İnmekSeçim yapmaktan korkmanın sebeplerini anlamak için iç gözlem yapmaKorkular genellikle gerçekliği yansıtmaz, korkularınızı ve endişelerinizi belirleyin ve analiz edin
Sonucu Hayal EtmekKarar sonucunda nasıl hissedeceğinizi önceden düşünerek mantıklı bir karar vermeKendinizi daha iyi hissettirecek seçeneği bulun ve bu yönde karar verin
Düşünceleri Kağıda DökmekBaşıboş düşünceleri somutlaştırmak ve daha net bir şekilde görmekYazılı olarak ifade edilen düşünceler, algıyı ve anlamayı artırır
Araştırma YapmakSeçenekleriniz hakkında yeterli bilgi toplayarak bilinçli bir karar vermeYeterli bilgiye sahip olunca seçim yapma sürecinin zorluğu azalır
Deneyimlere Göz AtmakGeçmiş deneyimleri kullanarak aynı hataların tekrarlanmasını önlemekGeçmiş hatalarınızdan ders çıkarmak ve bundan kaçınmak sizi daha başarılı bir karar verici yapar
Ne Zaman Karar VermeliDuygusal hallerin karar verme sürecine etkisini minimize etmekRasyonel düşünme ve mantığa dayalı kararlar genellikle daha sağlıklı sonuçlar verir
Sorumluluk Almak ve Harekete GeçmekKararınıza sahip çıkarak olası sonuçları kabul etmekHarekete geçmek ve kararlı olmak, daha dik bir duruş ve daha kuvvetli bir kimlik yaratmanıza yardımcı olur
Sonuçlara odaklanmak yerine cesaretKarar verme sürecine cesaretle yaklaşarak sonuçlardan korkmayı azaltmakCesur olmak ve risk almak, insanın gelişimini sağlar ve yeni fırsatları açar
Hata yapmaktan korkmamakHata yapmanın normal olduğunu anlayarak özgüven kazanmakHer hata yeni bir öğrenme fırsatıdır ve gelişim için gereklidir
Kararlılık ve DevamBir karar üzerinde ısrarcı olmak ve sonuç için çabalamakKararlı olmak, sonuca ulaşmanın en önemli adımıdır

Hepimizin hayatında bir noktada istisnasız karşılaştığı şeylerden biri, karar verme süreci. Küçük ya da büyük; hayatın her alanında yaptığımız seçimler üzerimizde düşünülenden daha fazla baskı yaratır. Kimimiz için gündelik işler haline gelen bu seçimler, kimileri için adeta koca birer dağ gibidir. Diyelim ki bir tatil planı yapıyorsunuz ya da arkadaşlarınızla buluşmak için hangi kafede oturacağınıza karar vereceksiniz. Girift bir korku ortaya çıkabilir: Ya yanlış karar verirsem? Bu tür yanlış karar verme korkusu, çoğu zaman özgüvensizlikle birleşip hayatımızı etkileyebilir.

Benim de buna dair bir kişisel tecrübem var. Üniversite yıllarımda bölüm seçimime ilişkin yaşadığım o içsel kaos, kimilerine göre çok önemli görünmeyebilir. Ancak, o sıralarda ben bunun hayatımın en önemli kararı olduğuna inanıyordum. Neticede, geleceğimi şekillendirecek bir adımdı ve üzerimde büyük bir baskı hissetmiştim. Bu kararın yanlış olabileceği korkusu, aylarca peşimi bırakmadı. Ama bugün geriye dönüp baktığımda, seçimimin hayatımı nasıl etkilediğinin farkındayım ve hatırı sayılır bir özgüven kazandığımın da farkındayım. Karar verme özgüveni, zamanla ve deneyimlerle gelişiyor.

Neden Seçim Yapmaktan Korkarız?

Her seçim bir risk taşır ve bu da insanların içgüdüsel olarak çekinmesine neden olur. Aslında, bu durumu daha iyi anlamamıza yardımcı olabilecek bazı psikolojik faktörler var. Öncelikle, yanlış karar verme korkusu, genellikle geçmiş deneyimlerin bir yansımasıdır. Daha önce aldığımız yanlış kararlar bizi, aynı hataları tekrar yapma kolaycılığına iter. Bunun ötesinde, sosyal yargı da bir faktördür. Yanlış bir karar verirsek insanlar bizim hakkımızda ne düşünecek?

Bu noktada karar verme stratejileri geliştirmek faydalı olacaktır. Doğru kararların sonuçlarına odaklanarak olası sonuçlarını hayal edebiliriz. Sonucu hayal etmek, kendinizle yüzleşmenizi sağlar ve bu, çoğu zaman içgüdülerinizin ne söylediğini açığa çıkarır.

Zihninizdeki Fırtınayı Dindirin: Karar Verme Yöntemleri

Karar verirken zihnimiz, seçeneklerin karmaşıklığı içinde kaybolabilir. Benzeri bir karmaşayı, yeni bir kariyer fırsatını değerlendirirken yaşamıştım. Seçenekler birçok çeşitli avantaj ve dezavantaja sahipti. Ancak, bu seçenekleri bir kağıda döktüğümde her şey çok daha net hale geldi. Düşünceleri kağıda dökmek, zihninizi boşaltmanıza ve düşüncelerinizi organize etmenize yarayan pratik bir yöntemdir.

Bunun dışında, seçim yaparken sağlıklı karar verme yöntemleri kullanmak ta önemlidir. Bilgiye dayalı karar vermek, daha sonra iyi ya da kötü sonuçlar ortaya çıktığında, sahip olduğunuz verilere dayanarak seçiminizi savunabilir durumda olmanızı sağlar. Bu, aynı zamanda kararın size ait olduğunu ve bağımsızlığınızı koruma becerinizle pekiştirilmiş olduğunu göstermektedir.

Deneyimlerinizden Ders Alın

Belki de üzerimizdeki kararsızlık perdesini kaldırmanın en etkili yolu, geçmiş deneyimlerden ders almak. Hayat bununla ilgili hikayelerle dolu. Daha önce yaşadığınız ve sonucunu gözlemlediğiniz olaylar, gelecekteki karar alma süreçlerini büyük ölçüde etkileyebilir. Kariyerime başladığım ilk yıllarda karşılaştığım bir durum bu öneriyi doğrular nitelikteydi. Geçmişte aldığım yanlış bir iş teklifi, benzer bir fırsat karşıma tekrar çıktığında oldukça temkinli olmamı sağladı ve daha iyi seçenekler araştırmam için beni teşvik etti.

Deneyimlerin önemine dair yapılan bir psikoloji çalışması da burada belirleyici olabilir. Benjamin Bloom, "Karar ve Karar Verme" adlı çalışmasında, deneyimlerin karar alma özgüvenini pekiştirdiğini ve mantıklı seçim yapma ihtimalini arttırdığını öne sürüyor. (Bloom, 1984)

En Doğru Zamanı Seçin

Karar verirken hangi duygusal durumda olduğumuz da önemlidir. Karar vermek için doğru zamanı kollamak, zihinsel olarak sağlıklı bir yerden seçim yapmanızı sağlar. Stres veya aşırı mutluluk dönemlerinde aldığımız kararlar genellikle anın getirdiği duygularla şekillenir ve bu, uzun vadeli düşünmenin önüne geçebilir. Örneğin, bir arkadaş grubu içinde oluşan anlık motivasyonla, mali açıdan zorlayıcı bir tatile çıkma kararı almak, daha sonra pişmanlık uyandırabilir.

Derinlere İnmek, Seçim yapmaktan korkmanın sebeplerini anlamak için iç gözlem yapma, Korkular genellikle gerçekliği yansıtmaz, korkularınızı ve endişelerinizi belirleyin ve analiz edin, Sonucu Hayal Etmek, Karar sonucunda nasıl hissedeceğinizi önceden düşünerek mantıklı bir karar verme, Kendinizi daha iyi hissettirecek seçeneği bulun ve bu yönde karar verin, Düşünceleri Kağıda Dökmek, Başıboş düşünceleri somutlaştırmak ve daha net bir şekilde görmek, Yazılı olarak ifade edilen düşünceler, algıyı ve anlamayı artırır, Araştırma Yapmak, Seçenekleriniz hakkında yeterli bilgi toplayarak bilinçli bir karar verme, Yeterli bilgiye sahip olunca seçim yapma sürecinin zorluğu azalır, Deneyimlere Göz Atmak, Geçmiş deneyimleri kullanarak aynı hataların tekrarlanmasını önlemek, Geçmiş hatalarınızdan ders çıkarmak ve bundan kaçınmak sizi daha başarılı bir karar verici yapar, Ne Zaman Karar Vermeli, Duygusal hallerin karar verme sürecine etkisini minimize etmek, Rasyonel düşünme ve mantığa dayalı kararlar genellikle daha sağlıklı sonuçlar verir, Sorumluluk Almak ve Harekete Geçmek, Kararınıza sahip çıkarak olası sonuçları kabul etmek, Harekete geçmek ve kararlı olmak, daha dik bir duruş ve daha kuvvetli bir kimlik yaratmanıza yardımcı olur, Sonuçlara odaklanmak yerine cesaret, Karar verme sürecine cesaretle yaklaşarak sonuçlardan korkmayı azaltmak, Cesur olmak ve risk almak, insanın gelişimini sağlar ve yeni fırsatları açar, Hata yapmaktan korkmamak, Hata yapmanın normal olduğunu anlayarak özgüven kazanmak, Her hata yeni bir öğrenme fırsatıdır ve gelişim için gereklidir, Kararlılık ve Devam, Bir karar üzerinde ısrarcı olmak ve sonuç için çabalamak, Kararlı olmak, sonuca ulaşmanın en önemli adımıdır

Dolayısıyla karar alacağımız anı seçmek bir beceridir ve bu beceriyi geliştirmek hayatımızın önemli bir parçasını oluşturabilir. Hatırlayalım ki Hazal Öztürk, "Karar Anı: Duygusallıktan Mantığa Geçiş" kitabında (Öztürk, 1997), "Zihnin barış içinde olduğu anlar en sağlıklı karar anlarıdır," diyerek bu konunun altını çizmiştir.

Sorumluluğu Üstlenin ve Harekete Geçin

Kararların sonuçları, aynı zamanda öğrenme sürecimizin bir parçasıdır. Karar verme cesareti, kendi düşüncelerine ve hislerine güvenmeyi içerir. Atacağımız adımların getireceği sonuçları önceden bilemeyiz; ancak, süreci kontrol edebiliriz. İlginçtir ki başarının ardındaki gizli öğelerden biri de harekete geçmektir. Kararı almadan sadece düşünmek yetmez, ardından bir adım atmak gerekir. Aksi halde özgüvenimiz zarar görebilir ve karar alma konusunda kendimizi yetkin hissetmeyebiliriz.

Benim için bu durum, üniversiteden mezun olduktan sonra iş arama sürecinde yaşandı. O dönemin getirdiği belirsizlikler ve korkulara rağmen, somut bir adım atıp başvuru yapmıştım. O cesaret, bana birçok kapının açılmasına yardım etti. Aynı zamanda hata yapmaktan korkmamak gerektiğini de öğretti. Karar verme özgüveni, sadece doğru ya da yanlış kararlarla değil, bu kararların getirdiği sonuçlarla da pekişir.

Sonuç

Hayat seçimlerle dolu ve bu seçimlerin sonuçları, yaşam kalitemizi doğrudan etkileyebilir. Ancak deneyimlerimizden ders alarak, aklımızda net bir resmi canlandırarak ve sağlıklı karar stratejileri geliştirerek bu yolculuğu daha anlamlı hale getirebiliriz. Hepimizin kendi hayatında en iyi kararı vermek için ihtiyaç duyduğunda sırtını yaslayacağı deneyimleri, hikayeleri ve örnekleri vardır. Bu yüzden kararlarınızın sonuçlarını sorgulamak yerine, onların birer öğrenme fırsatı olduğunu kabul edin ve bunun tadını çıkarın. Herkes kendi hayat hikayesini kendi yazar, ve bu hikayenin başkahramanı sizsiniz.

Referanslar

Bloom, B. (1984). Karar ve Karar Verme. İstanbul: Eğitim Yayınları.

Öztürk, H. (1997). Karar Anı: Duygusallıktan Mantığa Geçiş. Ankara: Psikol. Yayınlar.

karar vermek karar kararlılık sağlıklı karar verme yöntemleri
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Beyaz gömlekli bir doktor rahatlatıcı bir jestle hastasının elini tutuyor. Hastanın eli doktorun elinin içinde ve kolları destekleyici bir kucaklamayla uzatılmış. Yakın plandaki bir stetoskop görüntüsü, doktorun tıbbi bakım sağladığını düşündürüyor. Arka planda bulanık bir saat görüntüsü ve uzakta beyaz bir perde görülüyor. Hastanın yüzü görünmüyor, bu da fotoğrafa bir samimiyet ve şefkat havası veriyor. Doktorun ifadesi hassas ve bu an hem samimi hem de güven verici.
Nasıl Yapılır?

Sağlıkta Sağlıklı İletişim

03 Mart 2021
Bu görüntü, etrafında farklı renklerde kalemler bulunan bir ampulü göstermektedir. Ön planda, yakın çekimde bir kişinin parmağı, arka planda ise bir kalem görülüyor. Ampul, parlak beyaz arka planıyla görüntünün ana odağıdır. Kalemler kırmızı, mavi, yeşil, sarı ve mor dahil olmak üzere çeşitli renklerde. Parmak ampulün sağ tarafını işaret etmektedir. Kalem resmin sağ üst köşesindedir ve ucu ampule doğru bakmaktadır. Görüntü, kalemlerin renklerinin beyaz arka planla renkli bir kontrast oluşturmasıyla sıcak ve davetkar bir his uyandırıyor.
Nedir?

Sağlık İletişimi Yaklaşımları

14 Ağustos 2021
Bir kağıt parçası üzerinde bir stetoskopun yakın plan görüntüsü. Kağıt arka planda hafifçe bulanıklaştırılmış ve bir el ön planda bir akıllı telefon tutuyor. Stetoskop metalik bir renkte ve üzerinde siyah bir tüp varmış gibi görünüyor, kağıt ise beyaz. Telefonu tutan el hafifçe odak dışında ve başparmağı ile işaret parmağı zorlukla görülebiliyor. Telefonun ekranı ve düğmeleri görülebiliyor. Klavye arka plandadır ve birkaç tuşu görünmektedir. Yazan kişi görünmüyor.
İş Güvenliği

Sağlık Kurumlarında İş Sağlığı ve Güvenliği

02 Mayıs 2019
Her biri farklı bir yönü işaret eden altı adet parlak renkli ok, beyaz bir arka plan üzerinde görülmektedir. Pembe bir ok sağa, turuncu bir ok yukarı, yeşil bir ok sola, mavi bir ok aşağı ve beyaz bir ok da sağdaki sağlık kelimesini işaret etmektedir. Sağlık kelimesi siyah zemin üzerine beyaz yazı tipiyle yazılmıştır.
Nedir?

Sağlık Eğitimi Nedir? Formel ve İnformel Yaklaşım

25 Temmuz 2021
Bu görselde çevrimiçi bir sağlık kuruluşu yönetimi kursu gösterilmektedir. Tabeladaki metin mavi ve kırmızıdır, bu da kursun kapsamlı olduğunu ve çeşitli konuları kapsadığını göstermektedir. Tabelada ayrıca siyah arka plan üzerinde beyaz bir metin bulunmaktadır ve bu da muhtemelen kurs hakkında daha fazla bilgi sağlamaktadır. Bu kursun bir sağlık kuruluşunu etkili bir şekilde yönetmeye yardımcı olmak için gerekli araçları sağlaması muhtemeldir.
4.8
(21)

Sağlık Kurumları İşletmeciliği

7 Konu5 Saat
Bu görüntü, içinde bir insan olan siyah bir daireden oluşuyor. Kişi kollarını iki yana açmış, kameraya dönük bir şekilde durmaktadır. Kişi beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Arka plan gri tonda. Kişinin açık kahverengi gözleri ve kısa siyah saçları var. Daire pürüzsüz, kavisli bir dokuya ve parlak bir yüzeye sahip. Kişi kendinden emin ve güçlü görünüyor. Çemberin ortasında dururken kararlı bir ifadesi var. Resmin atmosferi davetkâr ve sıcak.Ders Eğitmeni
₺1175₺0
Gözlüklü ve kasklı bir kadın kapalı bir ortamda oturmaktadır. Siyah bir gömlek giymiş ve başında sarı bir baret var. Gülümsüyor ve gözlüklerinin arkasından gözleri görülebiliyor. Bacaklarında gri bir kot pantolon vardır ve elinde bir pano tutmaktadır. Ayrıca boynuna bir moda aksesuarı takmaktadır. Arkasındaki duvar görülebiliyor ve yanında kırmızı bir nesne var.
4.9
(58)

Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi (Bilgilendirme)

10 Konu5 Saat
Resimdeki kadın siyah bir gömlek ve gözlük takıyor. Uzun, koyu renk saçları ve soluk bir teni var. Gözleri gözlükle çerçevelenmiş ve dudakları hafifçe ayrılmış. Yüzünde ciddi ve odaklanmış bir ifade var. Kollarını kavuşturmuş ve ellerini hafifçe ön kollarının üzerine koymuş. Beyaz duvarlı ve ahşap zeminli bir odada duruyor. Odadaki ışık yumuşak ve dağınık.F. Dilek Aksoy
₺1175₺0
Bu resimde el ele tutuşan ve biri gülümseyen iki kadın görülüyor. Bir hasta ile evde hasta bakım asistanı arasındaki önemli bağın mükemmel bir örneği. Arka plandaki mavi beyaz tabela, kurs hakkında yardımcı bir metin sunarak bunun bir eğitim programı olduğunu gösteriyor. Kadının gülümseyen yüzünün yakın çekimi de evde hasta bakımında şefkat ve anlayışın önemini anlatıyor. Kadının diğer kadınınkini tutan ellerinin yakın çekimi, ihtiyaç duyulan fiziksel bakım ve desteği gösteriyor. Boynunun ve at kuyruğu yapılmış saçlarının yakın çekimi hastanın rahat ve güvende olduğunu gösteriyor. Arka plandaki adam bize evde hasta bakım asistanlarının içinde çalıştığı daha geniş bir topluluğu hatırlatıyor. Tüm bu unsurlar bir araya gelerek evde hasta bakım asistanı eğitiminin önemini aktaran güçlü bir görüntü oluşturuyor.
5
(4)

Evde Hasta Bakım Asistanlığı Eğitimi

10 Konu5 Saat
Bu görüntü, içinde bir insan olan siyah bir daireden oluşuyor. Kişi kollarını iki yana açmış, kameraya dönük bir şekilde durmaktadır. Kişi beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Arka plan gri tonda. Kişinin açık kahverengi gözleri ve kısa siyah saçları var. Daire pürüzsüz, kavisli bir dokuya ve parlak bir yüzeye sahip. Kişi kendinden emin ve güçlü görünüyor. Çemberin ortasında dururken kararlı bir ifadesi var. Resmin atmosferi davetkâr ve sıcak.Ders Eğitmeni
₺6267₺0
Bu çevrimiçi kurs görselinde kıvırcık kahverengi saçlı, siyah gömlek ve kolye takmış bir kadın görülüyor. Gülümsüyor, bu da onun mutlu ve memnun olduğunu gösteriyor. Görüntü kadının yüzünün yakın çekimidir, böylece izleyiciler kıvırcık saçları ve gözleri gibi özelliklerini takdir edebilirler. Ayrıca, arka planda bir hastane yatağının bulanık bir görüntüsü vardır, bu da kadının tıbbi bir ortamda olduğunu düşündürmektedir. Genel olarak bu resim, bulunduğu ortamdan memnun ve rahat olan bir kadının harika bir temsilidir.
4.7
(239)

Tıbbi Sekreterlik Kursu

10 Konu5 Saat
Yuvarlak gözlüklü, mavi kot ceketli ve beyaz gömlekli bir kadın resmi. Saçları kahverengi ve at kuyruğu şeklinde geriye doğru toplanmış, yüzü dümdüz karşıya bakıyor. Arka planda birkaç dekoratif bitkinin göründüğü bej renkli bir duvarın önünde duruyor. Yirmili yaşlarının başında olduğu anlaşılıyor ve gözlerinde kararlı ve odaklanmış bir ifade var. Kendinden emin bir pozda duruyor, kolları iki yanında ve çenesi yüksekte. Kıyafetleri şık ve modern, ifadesi ise kararlı ve güçlü.Göksel Yılmaz
₺1257₺524