AnasayfaBlogOtokontrol İçin 5 Strateji
Kişisel Gelişim

Otokontrol İçin 5 Strateji

25 Kasım 2019
Beyaz kürklü bir kedi cam bir kasenin önünde oturmuş, dikkatle içindeki balığa bakıyor. Parlak yeşil gözleri, berrak suyun içindeki küçük bir kayanın etrafında yüzen Japon balığına odaklanmış durumda. Balık, arka plandaki pencereden gelen ışıkla aydınlanıyor ve parlak sarımsı bir parıltı veriyor. Kedinin tüyleri yumuşak beyazdır ve kulakları dikkatle dikilmiştir. O anda huzurlu ve rahattır ve bakışları ilgi ve merak doludur.

Hayatınızın kontrolü biraz daha fazla sizde olsaydı her şey nasıl olurdu, hiç düşündünüz mü? Sabahları kalktığınızda yapmak istediğiniz işleri ertelemek yerine hemen harekete geçebilseydiniz, hayatınızda neler değişebilirdi? Bireysel otokontrol sayesinde birçok şeyin daha farklı olabileceğini söyleyebilirim. Kendi kendini kontrol edebilmeyi öğrenmek, bir insanın sahip olabileceği en değerli becerilerden biridir.

StratejiAçıklamaÖnemi
Eylemlerinizin Sonrasını DüşünmeÖnceden abur cubur yemenin sonuçlarının bilincinde olmak gibi, eylemlerinizin sonuçlarını düşünerek hareket etme yöntemi.Belli bir eylemi gerçekleştirmek istediğinizde, bunun sonuçlarını düşünerek otokontrol sağlar.
Beyninizi Aktif Hale GetirmeYaratıcı etkinliklere katılım ve hobiler, beyni aktif tutar.Beyninizin aktif olması otokontrolünüzü güçlendirir, böylece daha iyi sonuçlar elde edebilirsiniz.
Dış Etkilere Suç AtmamaDış faktörleri suçlamak yerine kendi sorumluluklarınızın farkında olup, kendi eylemlerinizi kontrol etme yeteneği.Kendi eylemlerinizin sorumluluğunu almak otokontrolünüzü artırır ve başarıya giden yolu açar.
Hayattaki Zorlukları Kabul EtmeHayatta mükemmel ve sorunsuz bir durum olmadığını bilip, sorunlara tepkilerinizi kontrol etme yeteneği.Hayattaki sorunları kabul ederek, onları çözme konusunda daha etkili olabilir ve stresi azaltabilirsiniz.
Hedef BelirlemeHayatta ulaşmak istediğiniz belirli hedeflere sahip olma ve bunları gerçekleştirme konusunda kendinizi kontrol etme yeteneği.Hedeflerinizi belirleyerek, otokontrolünüze odaklanarak bu hedefleri gerçekleştirebilirsiniz.
Sağlıklı BeslenmeSağlıklı beslenme alışkanlığı edinme ve bu konuda kendinizi kontrol etme yeteneği.Sağlıklı beslenme alışkanlığına sahip olmak hem fiziksel, hem de ruh sağlığı açısından önemlidir.
YaratıcılıkYaratıcılık gerektiren etkinliklere katılma ve bu alanda kendinizi kontrol etme yeteneği.Yaratıcılık, problemlere farklı açılardan bakmayı ve daha iyi çözümler bulmayı sağlar.
Farkındalık PratiğiKendinize karşı farkındalık geliştirme ve bu farkındalığı koruma yeteneği.Farkındalık, bireyin duygusal tepkilerini kontrol etmesini ve daha dengeli bir yaşam sürdürmesini sağlar.
Finansal KontrolFinansal hedeflere ulaşmak için gerekli olan eylemleri ve düşünceleri kontrol etme yeteneği.Finansal kontrol, bireyin ekonomik bağımsızlığını ve finansal huzurunu sağlar.
İlişkilerde KontrolKişilerarası ilişkilerde, duygusal tepkileri ve eylemleri kontrol etme yeteneği.İlişkilerde kontrol, daha sağlıklı ve tatmin edici ilişkiler kurma kapasitesini artırır.

Otokontrol sayesinde zor durumlarla başa çıkmak için uzun bir yol kat etmek gerekebilir. Ancak endişelenmeyin, her şeyde olduğu gibi bu da zamanla geliştirebileceğiniz bir beceri. Biraz zaman alabilir ama sonuçları kesinlikle buna değecektir. Bugün sizlerle, zor durumlarla başa çıkmanıza yardımcı olabilecek 5 etkili stratejiyi paylaşmak istiyorum.

Otokontrol Ne Demek?

Öncelikle, otokontrol nedir, onu bir tanımlayalım. Otokontrol, yani kendi kendini kontrol edebilme, hayatınızda en önemli becerilerden biri olacaktır. Başarınızı, mutluluğunuzu ve özgüveninizi geliştirmenize yardımcı olacak en önemli unsurlardan biridir. Bu yüzden, otokontrol konusunu en iyi şekilde öğrenmek, anlamak ve hayatımıza geçirmek gerekir.

  • Daha sağlıklı bir hayat,

  • Daha güçlü ilişkiler,

  • Daha iyi iletişim,

  • Gelişmiş finansal başarı elde etmeniz kolaylaşır. 

Kendi kendini kontrol edebilme, kontrolden çıkan olumsuz gelişmeleri önleme yeteneğidir. Eğer otokontrole sahipseniz:
- Daha sağlıklı bir hayat,
- Daha güçlü ilişkiler,
- Daha yüksek bir özgüven,
- Gelişmiş finansal başarı elde etmeniz kolaylaşır.

Bu gibi pozitif etki yaratan gelişmeler, kendinizi kontrol etme ile başlar. Otokontrol sağlayamadığınız durumlarda ise; öfke, suçluluk duygusu, kızgınlık, hayal kırıklığı ve karamsarlık gibi negatif duygu durumları yaşarsınız. Bu duygular, kişisel gelişiminizi ve ilerlemenizi zorlaştırır.



Mesela, beslenme konusunda kendinizi kontrol etmez ve sürekli abur cubur tüketirseniz, kontrolsüz şekilde kilo alabilir ve sonucunda da kendinize karşı öfkeli hissedebilirsiniz. Sağlıksız beslenme kolay olandır. Ancak bundan kaçınmak ve daha sağlıklı bir yaşam için kendinizi kontrol edebilmeniz gerekir.

Otokontrol Kısaca Nedir?

Öz denetim, irade gücü olarak da bilinir. Bir hedefe ulaşmak için eylemlerinizi ve düşüncelerinizi kontrol edebilme becerisidir. Otokontrol, anlık dürtülerimize yenik düşmek yerine, uzun vadeli hedeflerimize odaklanmamızı sağlar.

Otokontrol Nasıl Kazanılır?

"Peki, otokontrol nasıl kazanılır?" diye soruyor olabilirsiniz. Otokontrol, hayatta başarılı olabilmek için gerekli olan temel bir beceridir. Kendini kontrol etmenin birçok farklı yolu vardır. Bazı insanlar doğal olarak diğerlerinden daha fazla özdenetime sahip olabilir. Ancak iyi haber şu ki, herkes kendini kontrol etmeyi pratik yaparak ve çaba göstererek öğrenebilir.

1. Net Hedefler ve Sınırlar Belirleyin

Otokontrol sağlamanın en etkili yöntemlerinden biri, kişinin kendisi için net hedefler ve sınırlar belirlemesidir. Belirli eylem planlarına sahip olduğunuzda, iradeye karşı direnmek ve hedeflere bağlı kalmak daha kolay hale gelir.

Ben kendi hayatımdan bir örnek vereyim. Geçen yıl, sağlıklı yaşam adına her gün en az 30 dakika yürüyüş yapmaya karar verdim. Başlarda zorlandım, ama bu hedefi net bir şekilde belirlediğim için zamanla buna alıştım ve şimdi yürüyüş yapmadığım gün kendimi eksik hissediyorum.



2. Farkındalık Pratiği Yapın

Bir başka yararlı yöntem de farkındalık pratiği yapmaktır. Bilinçli farkındalık, odaklanmayı ve konsantrasyonu geliştirmeye yardımcı olarak dürtüleri kontrol etmeyi ve hedeften uzaklaşmamayı sağlar. Meditasyon, yoga veya derin nefes alma egzersizleriyle başlayabilirsiniz.

Geçenlerde bir arkadaşım, stresli anlarında derin nefes alma tekniğini kullanmaya başladı. İlk başta "Bu işe yarar mı ki?" diye düşünüyordu. Ancak zamanla hem stres seviyesinin azaldığını hem de duygusal tepkilerini daha iyi kontrol edebildiğini fark etti.

3. Pozitif Düşünce ve Kendi Kendine Konuşma

Kendi kendimize söylediğimiz sözlerin, duygularımız ve davranışlarımız üzerinde büyük etkisi vardır. Pozitif bir iç ses, otokontrolü geliştirmenin anahtarlarından biridir. "Bunu yapamam" yerine "Bu zor olabilir ama deneyeceğim" demek bile büyük fark yaratır.

Ben zor bir işle karşılaştığımda, genelde kendime "Bu senin için bir fırsat" derim. Bu basit cümle, bakış açımı olumluya çevirir ve beni motive eder.

Otokontrol İçin Ne Yapmak Gerekir?

Kendini kontrol etme becerisi elbette bir gecede elde edilebilecek bir şey değildir. Gerekli iç disiplini geliştirmek için pratik ve kararlılık gerekir. Ancak otokontrol yolunda ilerlemeye başlamak için yardımcı olabilecek birkaç temel strateji vardır.

1. Eylemlerinizin Sonrasını Düşünün

Az önce verdiğim örneği hatırlayın. Abur cubur yemek çok zevkli ve kolay gelen bir şey. Ancak sonradan ne kadar suçlu ve kötü hissedeceğinizi biliyorsunuz. Yalnızca fiziksel olarak değil, ruhen de rahatsızlık duyabilirsiniz. Bu şekilde beslenme anında cazip gelse de bir adım sonrasını düşünerek hareket edin.

Mesela, canınız tatlı çektiğinde "Eğer şimdi bu pastayı yersem, sonrasında pişman olacağım ve hedeflediğim forma ulaşmam zorlaşacak" diye düşünün. Bu yaklaşım, anlık dürtülerinize yenik düşmenizi engelleyebilir.

2. Beyninizi Daha Aktif Hale Getirin

Beyni aktif tutmak son derece önemlidir. Yaratıcı etkinliklere katılmak, hobiler edinmek kişisel disiplin ve bağlılık gerektirir. Bu şekilde otokontrolü güçlendirebilirsiniz.

Tıpkı kaslarınızın güçlenmesi için egzersize ihtiyaç duyması gibi, beyniniz de disipline ihtiyaç duyar. Resim yapmak, enstrüman çalmak veya yazı yazmak gibi yaratıcılık gerektiren alanlar sadece beynin bu bölümünü güçlendirmekle kalmaz, aynı zamanda zihninizi daha aktif tutar.

Saatlerce televizyon izlemek ya da sosyal medyada gezinmek, otokontrol sisteminizi zayıflatır. Bunun yerine, bir kitap okumayı veya öğrenmek istediğiniz bir konuda araştırma yapmayı tercih edebilirsiniz.

3. Etrafı Suçlamayın

Dış etkenleri suçlamak size bir şey kazandırmaz. Kendi eylemlerinizin sorumluluğunu almanız gerekir. Sürekli dış dünyayı suçlayarak öz disiplinin ve otokontrolün gelişmesini engellersiniz.

Eylemlerinizin Sonrasını Düşünme, Önceden abur cubur yemenin sonuçlarının bilincinde olmak gibi, eylemlerinizin sonuçlarını düşünerek hareket etme yöntemi, Belli bir eylemi gerçekleştirmek istediğinizde, bunun sonuçlarını düşünerek otokontrol sağlar, Beyninizi Aktif Hale Getirme, Yaratıcı etkinliklere katılım ve hobiler, beyni aktif tutar, Beyninizin aktif olması otokontrolünüzü güçlendirir, böylece daha iyi sonuçlar elde edebilirsiniz, Dış Etkilere Suç Atmama, Dış faktörleri suçlamak yerine kendi sorumluluklarınızın farkında olup, kendi eylemlerinizi kontrol etme yeteneği, Kendi eylemlerinizin sorumluluğunu almak otokontrolünüzü artırır ve başarıya giden yolu açar, Hayattaki Zorlukları Kabul Etme, Hayatta mükemmel ve sorunsuz bir durum olmadığını bilip, sorunlara tepkilerinizi kontrol etme yeteneği, Hayattaki sorunları kabul ederek, onları çözme konusunda daha etkili olabilir ve stresi azaltabilirsiniz, Hedef Belirleme, Hayatta ulaşmak istediğiniz belirli hedeflere sahip olma ve bunları gerçekleştirme konusunda kendinizi kontrol etme yeteneği, Hedeflerinizi belirleyerek, otokontrolünüze odaklanarak bu hedefleri gerçekleştirebilirsiniz, Sağlıklı Beslenme, Sağlıklı beslenme alışkanlığı edinme ve bu konuda kendinizi kontrol etme yeteneği, Sağlıklı beslenme alışkanlığına sahip olmak hem fiziksel, hem de ruh sağlığı açısından önemlidir, Yaratıcılık, Yaratıcılık gerektiren etkinliklere katılma ve bu alanda kendinizi kontrol etme yeteneği, Yaratıcılık, problemlere farklı açılardan bakmayı ve daha iyi çözümler bulmayı sağlar, Farkındalık Pratiği, Kendinize karşı farkındalık geliştirme ve bu farkındalığı koruma yeteneği, Farkındalık, bireyin duygusal tepkilerini kontrol etmesini ve daha dengeli bir yaşam sürdürmesini sağlar, Finansal Kontrol, Finansal hedeflere ulaşmak için gerekli olan eylemleri ve düşünceleri kontrol etme yeteneği, Finansal kontrol, bireyin ekonomik bağımsızlığını ve finansal huzurunu sağlar, İlişkilerde Kontrol, Kişilerarası ilişkilerde, duygusal tepkileri ve eylemleri kontrol etme yeteneği, İlişkilerde kontrol, daha sağlıklı ve tatmin edici ilişkiler kurma kapasitesini artırır

Tıpkı herhangi bir spor dalında pratik yapmak gibi, olaylara verdiğiniz tepkileri daha iyi hale getirmek için pratik yapmanız gerekir. Nelerin kontrolünüz altında olup olmadığını anlamak önemlidir.

Mesela, trafiğe takılıp kalmak kontrolünüz dışında gerçekleşmiş olabilir. Çünkü 200 metre ileride bir kaza meydana gelmiştir. Ancak bu olaya vereceğiniz karşılık, sizin kontrolünüzde gerçekleşir. Öfkelenip stres yapmak yerine, bu zamanı kendinizi dinlemek veya sevdiğiniz bir müziği dinlemek için kullanabilirsiniz.

Duygularınızı ve tepkilerinizi ne kadar pratik yaparsanız, zor durumlarla başa çıkmanız o kadar kolaylaşır.

4. Hayattaki Zorlukları Kabul Edin

Burası belki de en kritik noktalardan biri. Hayatta hiçbir şey mükemmel ve sorunsuz değildir. Önemli olan sorunlara nasıl tepki verdiğinizdir. Sorunlar yokmuş gibi davranmak kısa vadede iyi hissettirse de orta ve uzun vadede çözüm olmayacaktır.

Öyleyse problemlerle yüzleşin ve hayatın akışı içerisinde sorunlar olabileceğini kabullenin. Bu yaklaşım, sizi hem duygusal olarak güçlendirecek hem de otokontrolünüzü artıracaktır.

Bir arkadaşım, iş yerinde sürekli sorunlar yaşıyordu ve sürekli şikâyet ediyordu. Sonunda, bu sorunların bir parçası da kendi tepkileri olduğunu fark etti. Zorlukları kabul etmeye ve onlarla başa çıkmak için stratejiler geliştirmeye başladığında, hem iş hayatı düzeldi hem de genel olarak daha mutlu bir insan haline geldi.

5. Hedeflerinizi Belirleyin

Hedefleriniz ne kadar belirgin olursa, sonuçları da o kadar iyi olacaktır. Hedefleriniz, sizi odaklanmış ve disiplinli tutar. Gereken otokontrol sağlama konusunda size destek olur ve güç sağlar.

Örneğin, sağlıklı beslenme konusunda kendinizi kontrol etmek istiyorsanız, "Günde en az 1 defa bol yeşillikli salata tüketmeyi hedefliyorum" diyebilirsiniz. Bir günde tüm beslenme alışkanlığınızı değiştirmek gibi ütopik bir hayalden ziyade, böylesine daha somut adımlar daha gerçekçi olacaktır.

Ben de su içmeyi unutan biriydim. Kendime günlük su tüketim hedefi koydum ve telefonuma hatırlatmalar ekledim. Bu basit yöntemle hem su tüketimimi artırdım hem de genel sağlık durumumu iyileştirdim.

Otokontrol Becerisi Nasıl Kazanılır?

Kendinizi Geliştirin

Otokontrol, bir anda başarılabilecek bir şey değildir. Otokontrol bir süreçtir. Bu sürecin sağlıklı ve kontrollü bir biçimde sürdürülmesi gerekir. Olaylara verdiğiniz tepkiler kadar, stres yönetimi konusunda da kendinizi eğiterek bu süreci en iyi şekilde değerlendirebilirsiniz.

Zor durumlarla başa çıkabilmenize izin veren, tepkilerinizdir. Bu tepkilerin sizin kontrolünüz altında olduğunu bilin ve kendinizi kişisel anlamda en iyi şekilde geliştirin.

Eğitim ve Öğrenmenin Gücü

Kişisel gelişim eğitimleri alarak, otokontrol için etkili stratejiler öğrenebilirsiniz. Eğitimler, sizi hem bilgilendirir hem de motive eder. Örneğin, "Bilinçli Farkındalık ve Stres Yönetimi" gibi eğitimlere katılmak, hem farkındalık seviyenizi artırır hem de stresle başa çıkma becerilerinizi geliştirir.

Ben de geçtiğimiz yıl bir zaman yönetimi eğitimine katıldım. Bu eğitim sayesinde önceliklerimi daha iyi belirlemeyi ve zamanımı daha verimli kullanmayı öğrendim. Sonuç olarak, hem iş hayatımda hem de özel hayatımda daha kontrollü ve mutlu hissediyorum.

Pratik Yapın ve Sabırlı Olun

Her beceri gibi, otokontrol de pratik yaparak geliştirilir. Sabırlı olun ve küçük adımlarla başlayın. Kendinize karşı nazik olun ve hatalarınızı öğrenme fırsatı olarak görün.

Unutmayın ki, hiçbirimiz mükemmel değiliz. Önemli olan, gelişim yolculuğumuzda attığımız adımlardır.

Destek Alın

Bazı durumlarda, profesyonel destek almak faydalı olabilir. Bir yaşam koçu veya terapist, otokontrol becerilerinizi geliştirmek için size özel stratejiler sunabilir.

Arkadaş çevrenizden veya ailenizden de destek alabilirsiniz. Size güven veren ve olumlu etkisi olan insanlarla vakit geçirmek, motivasyonunuzu artırabilir.

Sonuç ve Değerlendirme

Otokontrol, hayatımızın her alanında ihtiyaç duyduğumuz bir beceridir. Zorluklarla başa çıkmak, hedeflerimize ulaşmak ve daha tatmin edici bir yaşam sürmek için kendimizi kontrol etmeyi öğrenmeliyiz.

Unutmayın ki, bu bir yolculuk ve her adım önemlidir. Eylemlerinizin sonrasını düşünmek, beyninizi aktif tutmak, sorumluluk almak, zorlukları kabul etmek ve net hedefler belirlemek bu yolculukta size rehberlik edecek stratejilerdir.

Kendinize inanın ve küçük adımlarla başlayın. Zamanla, otokontrolünüzün güçlendiğini ve hayatınızda olumlu değişimler olduğunu fark edeceksiniz.


Kaynaklar

Covey, S. R. (2004). Etkili İnsanların 7 Alışkanlığı. Varlık Yayınları.

Goleman, D. (1995). Duygusal Zeka. Varlık Yayınları.

Canfield, J. (2005). Başarının Prensipleri. Kuraldışı Yayınları.

Dweck, C. S. (2006). Mindset: The New Psychology of Success. Random House.

otokontrol strateji kişisel gelişim öz denetim kendini kontrol etme otokontrol kısaca otokontrol nedir otokontrol ne demek otokontrol nasıl sağlanır otokontrol için ne yapmak gerekir otokontrol nasıl kazanılır otokontrol kazanmak otokontrol için online eğitimler otokontrol kazanmak ve stres yönetimi
Koyu kıvırcık saçlı, olgun bir kadın aydınlık bir odada duruyor. Karmaşık beyaz işlemeleri olan kırmızı bir başörtüsü takıyor. Başörtüsü başının etrafına sarılmış ve çenesinin altına sıkıştırılarak yüzünü çerçeveliyor. Hafif bir gülümsemeyle önüne bakıyor, ifadesi nazik ve düşünceli. Elleri önünde kenetlenmiş, krem rengi bir üst ve uzun, desenli bir etek giyiyor. Otuzlu yaşlarının sonunda ya da kırklı yaşlarının başında gibi görünüyor.
Merve Nur Cengiz
İçerik Editörü

Kişisel gelişimle ilgili blog içerikleri ve tanıtım yazıları yazıyor.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.