Ödüllendirme ve Teşvik
Teşvik Türü | Örnekler | Amaçlar |
---|---|---|
Maaş Teşvikleri | Zam, prim, ikramiye, kar paylaşımı, hisse senedi | Üretkenliği arttırmak, çalışanları elde tutmak |
İtibar Teşvikleri | Başarı sertifikası, şirket buluşmasında övme | Gözde çalışanları çekmek ve işe almak, yüksek başarılara ulaşanları ödüllendirmek |
Ödül Teşvikleri | Hediyeler, para ödülleri, hizmet ödülleri ve hediye sertifikaları, çalışan referans ödülleri | Gözde çalışanları çekmek ve işe almak, hedefe ulaşıldığı için teşekkür etmek |
Takdir Teşvikleri | Şirket partileri ve kutlamaları, aile etkinlikleri, yemekler ve spor aktiviteleri | Takım çalışmasına teşvik etmek, çalışanların birbirlerini daha iyi tanımasını sağlamak |
Şeffaflık | Ödül ve teşvik süreçlerinin açıklığı | Çalışanların motivasyonunu arttırmak, güven oluşturmak |
Belirgin Kriterler | Teşvik kazanımı için net ve anlaşılır kriterler | Adil bir süreç oluşturmak, çalışanların hedeflere ulaşabilmeleri için gerekli bilgileri sağlamak |
Herkes için adil teşvikler | Hedeflere ulaşan herkesin ödüllendirilmesi | Çalışanların performansını ve motivasyonunu arttırmak, rekabetçi bir ortam yaratmak |
Net açıklamalar | Teşvik ve ödül kazanmak için ne yapmaları gerektiğini açıklamak | Hedefe ulaşmada güçlük çekmemelerini sağlamak, netlik ve açıklık kazandırmak |
Yöneticilerin katılımı | Günlük teşvikler, ilgi ve alakanın gösterilmesi | Çalışanları motive etmek, iş memnuniyetini arttırmak |
Özellikli teşvikler | Belirli başarılar için ödüller, sık ve rasgele ödül sunumu | Çalışanları hedeflere ulaşmaya teşvik etmek, ödül kazanmanın keyfiyetini arttırmak |
Teşvik, işveren tarafından bir çalışanın performansını arttırmaya yönelik olarak parasal ya da parasal olmayan nesne, arzu edilen eylem veya etkinliğin işveren tarafından seçilerek çalışana verilmesidir. İşverenlerin kullanabileceği dört teşvik bulunmaktadır.
Teşvik örnekleri ve ödüllendirme sistemleri
Maaş teşvikleri
Zam, prim, ikramiye, kar paylaşımı ve hisse senedi gibi seçenekleri içerebilir.
İtibar teşvikleri
Çalışanlara teşekkür etme, çalışanları övme, çalışanlara başarı sertifikası verme veya bir şirket buluşmasında onların bir başarısını duyurma gibi eylemler içerir.
Ödül teşvikleri
Hediyeler, para ödülleri, hizmet ödülleri ve hediye sertifikaları gibi öğeler içerebilir. Diğer bir örnek de bazı şirketlerin çalışanları yeni adayları önermeleri için kullandıkları çalışan referans ödülleridir.
Takdir teşvikleri
Şirket partileri ve kutlamaları, ödemesi şirket tarafından yapılan aile etkinlikleri, açık hava etkinlikleri, doğum günü kutlamaları, spor etkinlikleri, ödemesi şirket tarafından yapılan grupça yenilen öğle yemekleri ve spor aktiviteleri gibi etkinlikleri içerir.
İşverenler Teşvikleri Nasıl Kullanır?
İşverenler teşvikleri kurumun başarısı için gerekli olduğuna inandıkları belirli bir davranış veya performansı teşvik etmek amacıyla teşvikleri kullanır. Örneğin, bir yazılım şirketi departmanlar arasında takım çalışmasını teşvik etmek amacıyla öğle yemekleri düzenler. Aynı zamanda, öğle yemeklerini çalışanlara gerekli bilgileri sağlamak veya çalışanların iş arkadaşlarına hobileri ve ilgi alanları hakkında paylaşım yapması amacıyla kullanırlar ki her iki şekilde de çalışanların birbirlerini daha iyi tanımasına katkı sağlanmış olur.
Teşvik uygulamasının amaçları
Üretkenliği arttırmak
Çalışanları elde tutmak
Gözde çalışanları çekmek ve işe almak
Yüksek başarılara ulaşanları ödüllendirmek
Hedefe ulaştıkları veya hedefi aştıkları için çalışanlara teşekkür etmek
Takım çalışmasına teşvik etmek
Teşviklerle İlgili Problemler
Teşvikler her zaman işe yaramayabilir. İşverenler verdikleri ya da vadettikleri teşviklerle takım çalışmasına ve işbirliğine teşvik edebilir ya da ona zarar da verebilir. Örneğin satış çalışanlarına bireysel satış teşviki verirseniz, satış takımının birlikte satış yapmak için çalışmayacağını garantilemiş olursunuz. Buna alternatif olarak, bir takım teşviki sağlayın ve çalışanlar birbirlerinin liderliğini yapsın, en iyi yöntemlerini paylaşsın ve satış yapmak için sürekli birlikte çalışsın. Üretim şirketleri genellikle üretkenliği veya rakamsal hedeflere ulaşmaya teşvik ederler. Farkına vardılar ki, denkleme belirli bir nitelik eklemedikleri sürece hiçbir anlamı olmadı. Bir teşvik programı tasarladığınızda, teşvik etmeyi dilediğiniz davranışları ödüllendirmeniz gerekir.
Ödüllendirme ve Teşvik Nasıl Yapılır?
Öncelikle ödüllendirmenin şeffaf ve herkese açık olması çalışanlara güven verir. Eğer kriterleri veya süreci gizliyorsanız ve sadece gözde olan çalışanlar için kullanıyorsanız çalışanlarınızı yaptıkları işten soğutma ve morallerini bozma riskini alıyorsunuz demektir. Sonuç olarak, teşviklerin başarılı şekilde kullanımı için, işverenler aşağıdakileri yapmalıdırlar:
Çalışanların tamamı işverenin sunduğu teşvikin amacını anlamış olması gerekir.
Teşvikleri elde etmek için gerekli olan kriterlerin açık bir şekilde belirtilmesi gerekir.
Çalışanların tamamına kriterleri açıklayın. Örnekler verin ki çalışanlar ne istediğinizi bilsin.
Zaman çizelgesi oluşturun ve çalışanlara görmek istediğiniz eylemlere ulaşmaları için belirli bir zaman verin.
Hedeflere ulaşan her çalışanı ödüllendirin.
Teşvik ve ödül kazanabilmek için tam olarak ne yapmaları gerektiğini net bir şekilde anlatın.
Bir şirket toplantısında kazananları duyurabilir ve her birine bireysel olarak teşekkür edebilirsiniz.
Şirket programlarına ve teşvik süreçlerine ek olarak, yöneticiler çalışanları her gün teşvik edebilir. Bunun için birçok fırsatları var. Basit bir teşekkür ya da çalışana haftasonunu nasıl geçirdiğini bile sormak ilgi ve alakayı gösterir. Ayrıca bunun şirkete bir maliyeti yok ve çalışanların moral ve motivasyonlarının artmasına uzun süre katkıda bulunur.
Ek bir not olarak: Bir ürün çıkarmak veya büyük bir satış yapmak gibi belirli başarılar için sağlanan hediyeler rasgele ve sık olmalı. Aynı zamanda her zaman aynı şeyi de yapmaktan kaçının çünkü teşvikler sonunda birer kazanılmuş hakka dönüşürler. Bir kere hak haline geldiklerinde, çalışanlar hedefe ulaşmada güçlük çekerler.
Teşvikler işverenlerin kurumun başarısına yardım edecek katkı ve eylem türlerini çalışanlarla birlikte kuvvetlendirmesine yardımcı olurlar. Etkin bir şekilde kullanıldığında, teşvikler çalışanın motivasyonunu ve katılımını yaratmaya yardımcı olurlar. İşverenlerin çalışanların sunduğu katkılar için müteşekkir olunduklarından emin olmak ve onların moralini yükseltmeye yardımcı olmak için teşvikleri kullanmaları gerekir.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.