Kült Filmlerin Yönetmeni Usta Oyuncu Kartal Tibet
Dönemleri | Başarıları | Unutulmaz Film ve Rol |
---|---|---|
Oyunculuk Kariyeri | 200'den fazla filmde rol | Karaoğlan ve Tarkan filmleri |
Yönetmenlik Kariyeri | 50'yi aşkın film yönetti | Tosun Paşa |
Senaristlik Kariyeri | Sayısız senaryo yazdı | - |
Basketbol Kariyeri | İyi bir basketbol oyuncusuydu | - |
Tiyatro Kariyeri | Ankara'nın ilk özel tiyatrosu olan Meydan Sahnesi'ni kurdu | Ekmek Parası |
Komedi Oyunculuğu | Mimik kullanımı ve esprili performansı | Bitirim Sosyete |
Melodram Oyunculuğu | Derin ve dramatik performanslar | Hıçkırık |
Romantik Komedi Oyunculuğu | Sevenlerin kalbini kazandı | Boş Çerçeve |
Asistanlık Dönemi | Ertem Eğilmez'in asistanı olarak tecrübe kazandı | - |
Kemal Sunal ile İşbirliği | Kemal Sunal'ın filmlerini yöneterek yönetmenlik tecrübesini artırdı | - |
Türk Sinemasının usta oyuncusu ve sayısız Türk filminin yönetmeni olan Kartal Tibet, 2 Temmuz 2021 günü 83 yaşında hayata veda etti. Ailesinin ve sevenlerinin başı sağolsun. Yeşilçam tarihinin unutulmaz jönlerinden olan Kartal Tibet, 200'den fazla filmde rol almış, 50'yi aşkın film yönetmiş ve senaryo yazmıştır. 1938 yılında Ankara'da dünyaya gelen Tibet, Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Tiyatro Bölümünden mezun olur. Oyunculuk kariyerinde, sinemaya adım atmasına neden olan "Karaoğlan" filmleriyle tanınır. Türk sinemasının her biri gönüllerde yer eden filmlerinde bir çok ünlü oyuncu ile başrolde oynar. 40'lı yaşlardan sonra sinema kariyerine yönetmen ve senarist olarak devam etmeye karar verir. Çoğu Türk filmi izleyecisi gibi benim de hayran olduğum Kartal Tibet'i; izleyicisinin onu daha az tanıdığı bir yönüyle, yani yönetmenliğiyle anlatmak istedim. Değerli sanatçımız Kartal Tibet'in hayatı, yaşamından kesitler ve filmografisi hakkında hazırladığım blog yazımın detaylarına gelin hep beraber bakalım.
Oyuncu Kartal Tibet
Hangimiz Kartal Tibet'in oynadığı filmleri sevmez ki? Hepsinin yeri gönlümüzde ayrıdır. Oyunculuk kariyerinden önce iyi bir basketbol oyuncusu olan Tibet, babasının hukukçu olması isteğine karşın, konservatuara girer ve sahne aşkı çok sevdiği basketbolu bile bıraktıracak kadar ağır basar. Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuarı Tiyatro Bölümü'nden mezun olduktan sonra, 1961 yılında Ankara'nın ilk özel tiyatrosu olan Meydan Sahnesi'ni kurar. Uzun yıllar "Devlet Tiyatrosu sanatçısı olmaktan şeref duyduğum asli görevim" dediği tiyatroda sayısız oyunda rol alır.
Rol aldığı tiyatro oyunları:
Caligula : Albert Camus - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1960
Ekmek Parası : Félicien Marceau - Ankara Devlet Tiyatrosu - 1959
Sinemanın altın çocuğu Göksel Arsoy'un askere gitmesiyle ortaya çıkan jön açıklığında kendisine rol teklif edilir. Ancak Göksel Arsoy'un aldığı ücretin aynısını talep edince, henüz hiç sinema tecrübesi olmayan Tibet'in bu talebi kabul edilmez. Suat Yalaz'ın yazıp çizdiği çizgi roman karakteri "Karaoğlan"ın sinema filmi için kendisine teklif götürülür ve efsane oyuncunun kariyeri böyle başlamış olur.
Karaoğlan'dan sonra seriler halinde canlandıracağı ve kendisiyle özdeşleşen "Tarkan" karakteri için teklif gelir. At binme, dövüş teknikleri gibi eğitimleri de beraberinde almaya başlar. Benim için de kült film kategorisinde efsane niteliğindedir "Tarkan" serisi. Bıkmadan izlediğim ve unutulmaz repliklerini ezbere bildiğim serinin, günümüzde sıkça TV kanallarında yayınlanması da serinin herkesçe ilgiyle izlendiğinin bir ispatıdır. "Ulusum ulusların en büyüğüdür. Türk oğlu Türk’üm ben. Yüce başbuğumuz Atilla’nın savaşçısıyım. İsmim Tarkan'dır", "Davran kurt", "Hain Kostok" ,"Viking diyarına gidiyoruz", "Hancı bize iki kişilik et getir" gibi meşhur replikleriyle hafızalarımıza kazınan film 5 seri halinde çekilmiştir.
Tarkan: Mars'ın Kılıcı (1969)
Tarkan: Gümüş Eyer (1970)
Tarkan: Viking Kanı (1971)
Tarkan: Altın Madalyon (1972)
Tarkan: Güçlü Kahraman (1973)
Daha sonraları melodram türünden filmlerle izleyici karşısına geçer ve unutulmaz işlere imza atar.
Melodram ve romantik komedi türündeki unutulmaz filmlerinden birkaç tanesini paylaşmak istiyorum:
"Hıçkırık", "Çalıkuşu", "Boş Çerçeve", "Dağlar Kızı Reyhan", "Ateş Parçası", "Son Hıçkırık", "Senede Bir Gün", "Zambaklar Açarken", "Bir Demet Menekşe", "Ömrümce Unutamadım", "Seven Ne Yapmaz", "Sevenler Ölmez" ve "Bir Millet Uyanıyor".
Oyunculuk döneminin son yıllarına doğru iyi bir komedi oyuncusu olduğunu da ispatlar. "Bitirim Sosyete", "Bitirim Kardeşler", "Hırsız Kız", "Küçük Hanımefendi" filmlerindeki oyunculuğu ve mimikleri onun daha sonra yöneteceği filmlerde de göreceğimizin ince espiri anlayışının sinyallerini verir. Her ne kadar oyunculuğunu farklı türden filmlerde ispat etse de kendisini tam olarak tatmin etmez.
Yıllar sonra katıldığı bir TV programında "hiçbir filmimi oyuncu ve prodüksiyon olarak baştan sona beğenmedim, beğendiğim anda bu iş bitmiştir" diyerek ne kadar mükemmeliyetçi olduğunu da ortaya koyar.
Yönetmen ve Senarist Kartal Tibet
Aktif oyunculuğunu 10 yıl kadar sürdürür. 40 yaşından sonra esas gönlünde yatanın yönetmenlik olduğunu, onlarca film ve dizinin yönetmenliğini yapmasından anlayabiliyoruz. Hatta oyunculuğun zirvesindeyken yönetmen Ertem Eğilmez'e kendisinin asistanı olmak isteğini ifade eder. Eğilmez'in bir filminde asistanlığını yaptıktan ve bazı filmlerindeki sahneleri de çektikten sonra Tibet'in cesareti daha da tetiklenir. Kendisi de tiyatro kökenli ve o dönem oldukça revaçta bir oyuncu olan Kemal Sunal ile iyi anlaşmalarından dolayı, Sunal'ın filmlerini kendisi çekmeye başlar. Bu işbirliği sayesinde yönetmenlik tecrübesi artar. Kamera arkasına geçtiği ilk film tecrübesini "Tosun Paşa" ile gerçekleştirir. Bundan sonra herkesin hayranı olduğu çoğu kült filmde yönetmen olarak imzası yer alır.
Yönettiği ve başrollerini Kemal Sunal'ın oynadığı bazı filmler şöyledir:
Tosun Paşa
Şabaniye (kendisi de rol almıştır)
Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor
Şark Bülbülü
Zübük
Şalvar Davası
Çarıklı Milyoner
Ortadirek şaban
Katma Değer Şaban
Sosyete Şaban
Talih Kuşu
Gülen Adam
Koltuk Belası
Hababam Sınıfı Merhaba
Davaro
Tibet her ne kadar bu filmleri komedi türünde çekse de, Türkiye gerçeği anlatıları ve sosyo-ekonomik meselelere değinmesiyle toplumcu bir duruş sergiler. Sadece Kemal Sunal'ın oynadığı filmler değil, Türk sinemasına damga vuran onlarca filmin de yönetmen koltuğuna oturur.
İffet
Sultan
Milyarder
Gırgıriye
Gırgıriyede Şenlik Var bunlardan bazılarıdır.
Ayrıca televizyon tarihine de damga vurmuş "Süper Baba", "Kızlar Yurdu", "Bizim Aile" ve "Emret Komutanım" dizilerinin yönetmen koltuğunda yine Kartal Tibet vardır.
Kartal Tibet'in Yaşamından Önemli Kesitler
Tibet kendisini oyuncu yönetmeni olarak tanımlar. 1997 yılında katıldığı bir programda yönetmenliğine dair; "Oyuncularıma beni ayna olarak görün derim. Sizin yaptığınıza inanmanız, beğenmeniz önemli değil, bu işi karşınızdaki için yapıyorsunuz.", "Oyuncuların enstrümanlarını en iyi şekilde kullanmaları için yardımcı olmaya çalıştım ve hep seyirciye saygılı olmaya özen gösterdim" şeklinde ifadelerde bulunur.
Seyircisini o kadar önemser ki, onların hatırasında hep eski haliyle kalmak için ilerleyen yaşlarında pek görüntü vermez. Bu hassasiyetini kendisiyle yapılan bir röportajındaki ifadesinden de anlıyoruz: "Aynaya hiç bakmıyorum. Çünkü eski 'ben'e hiç benzemiyorum. Televizyonlarda ve filmlerde görüyorum kendimi, bu ben miyim diye düşünüyorum. Güneşte arkama dönüp yere bakıyorum, gölgem hala benziyor onunla avunuyorum."
Yönetmenliğin önemini yine kendi ifadesiyle şu şekilde açıklar: "Halk hikaye seyreder, mevzuya bakar, oyuncuları kafasında bir yere koyar ve yanılmak istemez. Bazı oyuncular ideolojik konuları yansıtır, bazıları ağlatır, bazıları da güldürür. İşte yönetmen bunun için önemlidir."
Aldığı ödüller:
2006 Antalya Altın Portakal Film Festivali Yıldırım Önal Anı Ödülü
2002 Antalya Altın Portakal Film Festivali Yaşam Boyu Onur Ödülü
Oyuncuları tarafından "hocaların hocası" olarak nitelendirilen Kartal Tibet, geriye oynadığı ve yönettiği sayısız eser bırakmıştır.
Güle güle Altar'ın oğlu Tarkan.
Efsaneler elbette unutulmaz daima eserleriyle hatırlanır.
Kartal Tibet'in Oyunculuk Kariyeri Nasıl Başladı?
Oyunculuğa tiyatro oyunlarıyla adım attı. Sinema sektöründeki kariyeri ilk rolü olan "Karaoğlan" film serisiyle başladı. Sonrasında uzun yıllar süren oyunculuk serüvenine son verip, kariyerine yönetmen ve senarist olarak devam etti.
Kartal Tibet Film Yönetmenliği Kariyerine Nasıl Başlamıştır?
Kamera arkası tecrübesine ilk olarak herkesin keyifle izlediği Tosun Paşa filmi ile başladı. Sonrasında da iki iyi arkadaş olan Sunal ve Tibet pek çok projede beraber çalıştı. Filmlerinde Türkiye gerçeğine değinen sosyo-ekonomik sorunları ele alan duruş sergiledi.
Kartal Tibet'in Oynadığı Unutulmaz Filmler Hangileridir?
Hıçkırık, Seven Ne Yapmaz, Boş Çerçeve, Ateş Parçası, Sene Bir Gün, Zambaklar Açarken, Dağlar Kızı Reyhan, Çalıkuşu, Sevenler Ölmez, Bitirim Kardeşler, Bitirim Sosyete unutulmaz filmleri arasında yer alır.
Henüz öğrenciyken Facebook'un ilk yıllarında film eleştirileri yaptığı sinema kulübü kurdu ve yönetti. Çektiği fotoğraflara yazılar yazdı, yazılara fotoğraflar çekti. 15 yıl telekomünikasyon sektöründe görev aldı. Kurumsal iş hayatı, işyerinin kapanması sebebiyle sona erdi. Yazıya olan tutkusunu ilerletmeye karar verdi.