IIENSTITU
AnasayfaBlogKlinik Psikolog Nedir? Görevleri Nelerdir?
Meslekler

Klinik Psikolog Nedir? Görevleri Nelerdir?

16 Şubat 2021
Bir adam kanepede uzanmış, elinde bir pano ve kalem tutmaktadır. Mavi beyaz çizgili bir kravat takmış ve yüzünde ciddi bir ifade var. Sanki üzerine bir şeyler yazıyormuş gibi dikkatle panoya odaklanmaktadır. Başı yana dönük ve gözleri derin düşüncelere dalmış ya da uyuyormuş gibi kapalı. Elinde hâlâ kalem ve pano olduğu için görevine ara vermiş gibi görünüyor.
Klinik Psikologun GörevleriÖnemli BilgilerÇıkan Sorunlar ve Durumlar
Hastalıklardaki teşhisi ve tedavi yönlendirmesiF00 ve F99 arasında gösterilen hastalıklarla ilgili terapi ve psikolojik destek hizmetleri sağlarHastalık olarak kabul edilen durumlar klinik psikologun psikoterapi uygulamalarını gerektirir
Değerlendirme yöntemlerinin ve psikolojik programların etkinliğinin değerlendirmesiPsikometrik özellikleri ve etkinliği göz önünde bulundurarak değerlendirme yaparİhmal ve terk durumları, kötü muamele durumları
Eğitim vermeHastalar, hasta yakınları ve ekip üyelerine insan ve davranışlar hakkında eğitim verirEğitim ve okumayla ilgili sorunlar, işsizlikle ilgili sorunlar
Toplum ruh sağlığını korumakToplum ruh sağlığını koruyamaya yönelik faaliyetlere katılır ve katkı sağlarSosyal çevreden kaynaklanan sorunlar, kültürel uygum sorunları
Psikoterapi uygulamalarıEğitimini elde etmiş olduğu yönetmelikte Ek-1A yer alan psikolojik değerlendirmelerle hastalık olarak kabul edilen durumlarla ilgili psikoterapi uygulamalarını gerçekleştirirTrauma, krize müdahale ve afet durumları
Afet durumlarında destek sağlamaHerhangi bir afet durumunda bireysel veya grup olarak psikolojik destek sağlarAfet sonrası ortaya çıkan psikolojik sorunlar
Terapi uygulamalarıGerek görülmesi halinde birey veya ailelere terapi uygulamaları gerçekleştirir veya önerirKrize müdahale gerektiren durumlar
Testler ve değerlendirmelerKişilik, zekâ, nöropsikolojik testler ve ilgili tutum ve uygum değerlerini uygular ve yorumlarKişinin gelişimi ile ilgili olabilecek sorunlar
Araştırmalar ve çalışmalarDeğerlendirme yöntemlerinin psikometrik özelliklerinin ve psikolojik eğitim veya programların etkinliğinin göz önünde bulundurarak çalışmalar yürütürAraştırmalar sonucu ortaya çıkan bilgilerin uygulanması sırasındaki potansiyel sorunlar
Hastalıkların tedavisi ve yönetimiTanıdık, ebeveyn, arkadaş, eş ve diğer kişiler tarafından olabilecek ihmal ve terk durumlarında hastanın tedavisine yardımcı olurAile içinde yaşanan sorunlar ve hastalığın etkisi

Psikoloji bilimlinin temel ortak hedefleriyle benzer özelliklerde duygusal zihinsel ve davranışsal süreçleri anlama amaçları vardır. Fakat klinik psikolojisi, insanın hem normal hem de normal dışı davranışsal, duygusal ve zihinsel süreçlerini değerlendirmekte, bu alanda zorluk yaşayan bireylerin tedavi ve değerlendirme süreçlerini kapsamaktadır.

Psikoloji biliminin bağımsız bir alan olarak kabul edilmesi 1879 yıllarına kadar dayanmaktadır. Bu tarihten itibaren klinik psikoloji alanlarında da büyük değişimler meydana gelmiştir. Klinik psikolojinin lisansüstü eğitimleri şeklinde verilmesi ilk olarak ABD’deki Boston ve Columbia üniversitelerinde gerçekleşmiştir. Klinik psikolojisi, Connecticut eyaletinde 1945 yılında yasal olarak tanınmaya başlanarak bütün eyaletler yayılmıştır.

Burada önemli bir dönüm noktası olan, önceleri Amerika Gaziler Birliği ve Amerikan Toplum Sağlığı Hizmetleri, sonraları ise Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü ile Amerikan Psikiyatri Birliği’nin 1952 yılında Klinik psikologlar için “psikoterapistlik” modelini kabul etmeleri önemli bir adım olmuştur. Bu gelişmelerin akabinde Amerikan Yüksek Mahkemesi tarafından tüm eyaletlerde akıl hastalıkları konusunda klinik psikologları bilirkişi olarak tanıması ve bu mesleği icra eden kişilere ise “akıl hastalığı” tanısı koyma ve rapor yazabilme izni getirmiştir.

Pisikoterapinin ilaçlar kadar etkili olmasının ortaya çıkmasına istinaden psikologların mesleki konumları ile beraber akademik konumlarını da güçlendirmiştir. Klinik psikologların görevleri aşağıda sırayla belirtilmiştir.

Klinik Psikologunun Görevleri Nelerdir?

Hastalıklarda ilgili uzman doktorun teşhisine ve tedavi kapsamında yönlendirmesine, uluslararası hastalık sınıflandırmasına (ICD-10) göre bilinen F00 ve F99 arasında gösterilen hastalıklarla ilgili eğitimini almış olduğu terapi ve psikolojik destek hizmetlerini sağlar. Buna göre klinik psikoloğun görevlerini aşağıda gösterilmektedir.

  1. Eğitimi kapsamında elde etmiş olduğu gözlem ve görüşme tekniğini kullanarak, kişilik, zekâ, nöropsikolojik testler, ilgili tutum ve uygum değerlerini, kişinin gelişimi gibi durum tespit araçlarını uygulayarak yorumlamaya çalışır.

  2. Ölçüt olarak kullanmış olduğu değerlendirme yöntemlerinin psikometrik özelliklerin ve psikolojik eğitim veya programlarının etkinliğinin göz önünde bulundurarak değerlendirmesine yönelik araştırmalar ve çalışmalar yürütür.

  3. Elde etmiş olduğu eğitimler çerçevesinde en başta hastalar olmak üzere, hasta yakınlarına ve ekipte yer alan bütün kişilere insan ve davranışları hakkında kurumsal ve uygulamalı eğitimler vermekle sorumludur.

  4. Eğitim süresi boyunca elde etmiş olduğu öğrenim birikimleriyle, toplum ruh sağlığını koruyamaya yönelik faaliyetlere katılır ve katkı sağlar.

  5. Eğitimini elde etmiş olduğu ilgili yönetmelikte Ek-1A yer alan birtakım psikolojik değerlendirmelerle hastalık olarak kabul edilen durumlarla ilgili psikoterapi uygulamalarını gerçekleştirir.

  6. Gerek görülmesi halinde birey veya aileleri adına travma, krize müdahale ve afet durumlarında bireysel ya da grup olarak da olabilir terapi uygulamaları gerçekleştirmek veya yapılmasını önermek

Klinik psikologların; terapi ve psikolojik destekler başta olmak üzere, psikolojik değerlendirme ve sağlanan hizmetin etkinliğinin psikometrik ölçümünün sağlanması, Oluşabilecek veya olan herhangi afet durumunda bireysel veya grup olarak şeklinde psikolojik destek sağlamak olarak gösterilebilir.

Önemli Bir Bilgi: Hastaların, uzman doktorların tanı ve tedavilerine yönlendirilmeden klinik psikologların psikoterapi yapabilecekleri hastalık olarak kabul edilmeyen durumlarda söz konusudur.

  1. İhmal ve terk durumlarında; genellikle tanıdık, ebeveyn, arkadaş, eş ve diğer kişiler tarafından olabilmekte

  2. Herhangi bir kötü muamele durumunda; resmi otoriterlerde dahil olmak üzere tanıdık, arkadaş, eş, ebeveyn ve diğer kişi veya kişiler tarafından olabilmekte

  3. Hastalık ve sonrası tedavi dönemlerinde verebilir

Kişinin eğitim ve okuma ile ilgili ortaya çıkan sorunlar nedeniyle bunlar şu şekilde gösterilebilir;

  1. Okur- yazar olmama, kısmi olarak okuma yazma bilme

  2. Okula gidememe

  3. Sınavlarda başarısızlık

  4. Okulda başarısızlık

  5. Kişinin öğretmenlerle ve sınıf arkadaşlarıyla anlaşamama veya eğitim intibaksızlığı

  6. Okuma yazma ve eğitimle ilgili diğer sorunlar olarak sıralanabilir.

Ortaya Çıkabilecek İşsizlikle İlgili Sorunlar Nelerdir?

  1. İş değiştirme durumları

  2. İşsiz kalma halinde

  3. Meydana gelebilecek iş kaybı tehlikesinde

  4. İşten kaynaklı doğabilecek stresli çalışma programları durumlarında

  5. İş arkadaşları ve iş verenlerle ilgili yaşabileceği sorunlar

  6. Çalışmaya bağlı meydana gelebilecek mobingler, fiziksel ve zihinsel zorluklar

  7. İş kapsamında ortaya çıkabilecek diğer sorunlar

Sosyal Çevreden Kaynaklanan Sorunlar Nelerdir?

  1. Meydana gelebilen sorunlu ebeveyn durumu

  2. Kişinin yaşamış olduğu hayat dönemlerindeki geçişlere bağlı olarak ortaya çıkan uyum sorunları.

  3. Yalnız kalma korkuları ve tek başına yaşama sorunları

  4. Yaşanan kültürel uygum sorunları

  5. Red ve sosyal uzaklaştırma

  6. Sosyal çevreden kaynaklı ortaya çıkabilecek diğer problemler

Çocukluk Döneminde Olumsuzluklar Nelerdir?

  1. Çocuklu dönemlerinde evden ayrılma ve sevgi ilişkilerinin kayıpları

  2. Çocukluk dönemlerinde meydana gelen aile ilişkilerindeki değişimler

  3. Küçük yaşlarda özgüven eksikliğinin oluşturduğu sorunlar ve olaylar

  4. Çocukluk dönemlerinde yaşanan suiistimallerle ilgili olaylar (Yakın çevre içinde olabildiği gibi yakın çevre dışında da olabilir)

  5. Çocuğun fiziksel suiistimalleriyle ilgili ortaya çıkan problemler

  6. Çocukluk döneminde meydana gelen kişisel korku durumları

  7. Çocuklu döneminde yaşanan diğer olumsuz olaylar

Yetiştirme İle İlgili Yaşanan Diğer Sorunlar Nelerdir?

  1. Ebeveynlerin yetersiz kalan gözlem ve kontrolleri

  2. Ebeveynlerin yapmış oldukları kurumsal yetiştirme durumları

  3. Aşırıcı koruyucu ebeveynlerin davranışları

  4. Sürekli suçlanan çocuk ve düşmanlığa eğimli olması

  5. Ebeveynler tarafından çocuğun duygusal olarak doyurulamaması

  6. Yerinde olmayan yetiştirme ile ilgili sorunlar ve ebeveynler tarafından uygun görülmeyen baskılar

Primer Destek Gruplarıyla İlgili Ortaya Çıkan Diğer Sorunlar

  1. Arkadaş veya eş ilişkilerindeki sorunlar

  2. Ebeveynler ve eşin ebeveynleriyle yaşamış oldukları sorunlar

  3. Akrabalar arasında meydana gelen sorunlar

  4. Yetersiz aile desteği veya aile üyesinin olmamasından doğan sorunlar

  5. Aile üyesinin ölümü veya ortadan kaybolması halinde ortaya çıkan sorunlar

  6. Aile üyelerinin boşanması veya ayrılması halinde ortaya çıkabilecek sorunlar

  7. Aile bireylerini etkileyen diğer yaşam sorunlarından ortaya çıkan sorunlar

  8. Primer destek grubuyla ilgili ortaya çıkan diğer sorunlar

Psikososyal Durumlarıyla İlgili Görülebilecekler Sorunlar Nelerdir?

  1. Danışmanlarla ilgili ortaya çıkartılabilecek sorunlar

  2. Zararlı ve tehlikeli olduğu bilinen davranışsal ve psikolojik girişimleri kabul etme ve isteme

  3. Görülebilecek psikososyal durumla ilgili diğer sorunlar şeklinde olanları

Cinsel Eğilim, Uyum ve Davranışlarla İlgili Sorunlar

  1. Cinsel eğilim konusunda ortaya çıkabilecek sorunlarla ilgili danışma

  2. Üçüncü bir kişinin cinsel davranış ve uyumu konusunda danışma

Sağlık Birimlerine Diğer Farklı Danışma ve Tıbbi Tavsiyeler İçin Gelen Kişiler

  1. Henüz teşhisi koyulamamış korku verici şikayetleri olanlar

  2. Araştırma bulgularının sonuçlarının ne anlama geldiğini öğrenmeye gelen kişiler

  3. İlaç, alkol, tütünün kötüye kullanımı için danışma

Yönetim veya Yaşam Yönetim Güçlüğü Kapsamında Plan Problemler

  1. Kişinin yetersiz sosyal yetenek durumu

  2. Stresin varlığı, başka yerde sınıflanmamış olması

  3. Yeterince dinlenme ve gevşemenin olmaması

  4. Tam olarak kişisel özelliklerin vurgulanması

  5. Tükenme ve sosyal rol çatışması

  6. Aktivitelerini ve etkinliklerini yetersizliklere bağlanması, yaşam yönetim güçlüğü kapsamında diğer problemler olarak gösterilebilir.

Hastalıklardaki teşhisi ve tedavi yönlendirmesi, F00 ve F99 arasında gösterilen hastalıklarla ilgili terapi ve psikolojik destek hizmetleri sağlar, Hastalık olarak kabul edilen durumlar klinik psikologun psikoterapi uygulamalarını gerektirir, Değerlendirme yöntemlerinin ve psikolojik programların etkinliğinin değerlendirmesi, Psikometrik özellikleri ve etkinliği göz önünde bulundurarak değerlendirme yapar, İhmal ve terk durumları, kötü muamele durumları, Eğitim verme, Hastalar, hasta yakınları ve ekip üyelerine insan ve davranışlar hakkında eğitim verir, Eğitim ve okumayla ilgili sorunlar, işsizlikle ilgili sorunlar, Toplum ruh sağlığını korumak, Toplum ruh sağlığını koruyamaya yönelik faaliyetlere katılır ve katkı sağlar, Sosyal çevreden kaynaklanan sorunlar, kültürel uygum sorunları, Psikoterapi uygulamaları, Eğitimini elde etmiş olduğu yönetmelikte Ek-1A yer alan psikolojik değerlendirmelerle hastalık olarak kabul edilen durumlarla ilgili psikoterapi uygulamalarını gerçekleştirir, Trauma, krize müdahale ve afet durumları, Afet durumlarında destek sağlama, Herhangi bir afet durumunda bireysel veya grup olarak psikolojik destek sağlar, Afet sonrası ortaya çıkan psikolojik sorunlar, Terapi uygulamaları, Gerek görülmesi halinde birey veya ailelere terapi uygulamaları gerçekleştirir veya önerir, Krize müdahale gerektiren durumlar, Testler ve değerlendirmeler, Kişilik, zekâ, nöropsikolojik testler ve ilgili tutum ve uygum değerlerini uygular ve yorumlar, Kişinin gelişimi ile ilgili olabilecek sorunlar, Araştırmalar ve çalışmalar, Değerlendirme yöntemlerinin psikometrik özelliklerinin ve psikolojik eğitim veya programların etkinliğinin göz önünde bulundurarak çalışmalar yürütür, Araştırmalar sonucu ortaya çıkan bilgilerin uygulanması sırasındaki potansiyel sorunlar, Hastalıkların tedavisi ve yönetimi, Tanıdık, ebeveyn, arkadaş, eş ve diğer kişiler tarafından olabilecek ihmal ve terk durumlarında hastanın tedavisine yardımcı olur, Aile içinde yaşanan sorunlar ve hastalığın etkisi
klinik psikologunun görevleri klinik psikolog klinik psikolojisi klinik psikolog mesleği neden önemli klinik psikolog tedavi yöntemleri
Özel dikim siyah takım elbiseli yakışıklı bir adam gri bir arka planın önünde kendinden emin bir şekilde duruyor. Kısa, koyu renk saçları ve hafif bir sakalı var ve gözleri uzaklara bakıyor. Duruşu rahat, elleri rahatça ceplerinde ve dudaklarında hafif bir gülümseme var. Zarif ve sofistike görünüyor ve hayatın sunacağı her şeyi üstlenmeye hazır. Beyaz gömleği ve siyah kravatıyla kıyafetini tamamlıyor ve görünümüne sofistike bir hava katıyor.
Nevzat Yüksel
Blog Yazarı

Sağlık Yönetimi bölümünde öğretim görevlisi. Sağlık hukuku, Türk sağlık sistemi ve sağlık kuruluşlarında teknoloji yönetimi alanında dersler vermektedir. Birçok uluslararası dergi, kitap ve bildirilerde yazı ve bölümleri vardır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Bir adam bacaklarını kaldırmış, bir kolunu kanepenin arkasına dayamış ve diğer kolunu karnına doğru sarkıtmış bir şekilde kanepede uzanmaktadır. Mavi bir gömlek ve koyu renk bir pantolon giymiştir ve gözleri kapalıdır. Ayakları kanepenin üzerinde ve başının altında bir yastık var. Yanındaki sandalyede bir kadın oturmakta ve bir kitap yazmaktadır. Beyaz bir gömlek ve kot pantolon giymiş, siyah saçlarını at kuyruğu yapmış. Arkalarında üstü camlı bir sehpa ve köşede metal bir direk var. Kadının başı kameraya dönüktür ve elinde bir kağıt parçası vardır.
Meslekler

Psikolog Kimdir? Psikologlar İyilik Perisi mi?

18 Ocak 2019
Bir kadın elinde bir pano tutarak bir odada durmaktadır. Beyaz bir gömlek, siyah bir etek ve bir çift siyah ayakkabı giymiştir. Saçları koyu kahverengidir ve yüzünden geriye doğru toplanmıştır. Panoya dikkatle bakarken yüzünde ciddi bir ifade vardır. Üzerinde kalem ve gözlük gibi birkaç eşya bulunan bir masanın yanında durmaktadır. Odadaki ışık yumuşak ve yumuşaktır, sahneye huzurlu bir atmosfer verir.
Meslekler

Psikoterapist Nedir? Ne İş Yapar?

08 Nisan 2021
Genç bir kadın önünde bir defterle masada oturuyor. Sağ elinde bir kalem tutmakta ve deftere bir şeyler yazmaktadır. Defter spiral ciltlidir ve kadının yazdığı sayfanın üst kısmında siyah beyaz bir logo vardır. Logo siyah bir daire ile beyaz bir daire ve içinde beyaz bir 'O' harfinden oluşmaktadır. Sayfanın ilerisinde, üzerinde metin bulunan siyah beyaz bir tabelanın yakın çekimi yer alıyor. Kadın işine konsantre olmuştur ve kameranın farkında değildir.
Meslekler

Psikolog Nedir? Ne İş Yapar? Ne Kadar Maaş Alır?

30 Haziran 2021
Kumral saçlı iki kadın açık mavi bir sandalyede karşılıklı oturuyor. Kadınlardan biri elinde kahverengi beyaz bir kitabı açık tutmakta ve dikkatle incelemektedir. Diğer kadın ise kollarını kavuşturmuş, yan tarafa bakıyor. Arkalarındaki duvarda siyah beyaz bir logo asılıdır ve sağ tarafta yerde yakın çekim bir bilgisayar faresi görülmektedir. Arka planda pembe harflerle yazılmış bir tabela ve duvarda ortasında beyaz bir daire olan siyah bir daire görülmektedir. Görüntünün sağ üst köşesinde bir kadının yüzünün yakın çekimi ve sol alt köşede pembe bir yastık görülüyor. Her iki kadın da gözlük takıyor ve kitaba dalmış, içerdiği bilgileri alıyor gibi görünüyor.
Meslekler

Uzman Psikolog Nedir? Ne İş Yapar?

16 Temmuz 2021