İdeal Mesleklerin Neler?
| Meslek Seçimi Kriterleri | Neden Önemli | Uygulama Önerileri |
|---|---|---|
| Karakter Tespiti | Mesleklerin bireylerde bulunması gereken kendine özgü prensipleri vardır. Karakter tespiti, bu prensiplerle uyuşma durumunu ortaya koyar. | Kişilik testleri yaptırabilir, rehber öğretmenlerin uyguladığı anketleri inceleyebilirsiniz. |
| Yeteneklerin Belirlenmesi | Yetenek mesleklerin uygulanmasında başarılı sonuçlar alınmasını sağlar. Yeteneğine göre meslek tercihi yapmamış birey, yaşamı boyunca mutsuzluk hissi yaşar. | Öğrencinin okul başarısı değerlendirilmeli, yetenekleri ölçülmelidir. |
| İlgi Alanlarının Tespiti | İlgi alanları, meslek tercihlerinde bulunurken en büyük yardımcımız olur. Yapmaktan keyif alınmayan işlerde insanların mutlu olması beklenemez. | Neleri yapmaktan hoşlandığınızı iyi tespit etme gereklidir. |
| Meslekler Hakkında Bilgi Edinme | Mesleklerle ilgili doğru bilgiye sahip olmak, kararı etkiler ve hedefe yönelik hareket etmeyi sağlar. | Rehber öğretmenlerden, ÖSYM klavuzlarından ve deneyimlemiş kişilerden bilgi alınabilir. |
| Mesleki Teknik Eğitim | Mesleklerin seçimi ve hayata geçirilmesinde teknik eğitim önemli bir aşamadır. | Tercih edilen meslek için en uygun yükseköğretim programına yönelmek gerekir. |
| İş Yeri Seçimi | Bireyin eğitimlerini, yeteneklerini ve ilgi alanlarını en iyi şekilde kullanabileceği iş yeri seçimi önemlidir. | Dikkatli bir araştırma ve uygun iş yerinin belirlenmesi gereklidir. |
| Gelecek Planlaması | Meslek seçimi, yaşam boyu devam ettirilecek bir faaliyettir ve doğru seçim bireyin başarısına ve mutluluğuna etki eder. | Yükseköğretim bölümünün seçimi ve sonrasında kariyer planlaması için detaylı bir düşünme süreci gereklidir. |
| Sosyal Etkileşim | Meslek, bireyin kimlerle etkileşim halinde olacağını belirler ve bu da bireyin sosyal yaşamını etkiler. | Bireyin sosyal çevresine ve etkileşim kurmayı tercih ettiği kişi profilinin belirlenmesi gereklidir. |
| Ekonomik Durum | Meslek seçiminin ekonomik durumu etkilediği unutulmamalıdır. | Birey, almayı hedeflediği eğitimin ve mesleğin maddi getirilerini ve maliyetlerini analiz etmelidir. |
| Motivasyon | Bireyin mesleğine karşı motivasyonu, o meslekteki başarısını ve memnuniyetini etkiler. | Bireyin, tercih edeceği mesleğe karşı motivasyonunu belirlemesi için kişisel hedeflerini ve değerlerini ifade etmesi gereklidir. |
Yetişkinliği yönelik hayallerimiz küçük yaşlarda başlar. İyi bir yaşam sürmek için büyümeye başladıkça, ideal mesleklerin neler olduğunu araştırmaya başlarız. Etrafımızda başarılı gördüğümüz kişileri kendimize rol model olarak belirleriz. Ebeveynlerimiz ideal mesleklerin neler olduğuna dair bizim için araştırmalar yapar. Dikkat edilmesi gereken en önemli husus çocuğun yetenekleri ve ilgi alanlarıdır. Özellikle lise çağında kendini tam olarak göstermeye başlayan yeteneklerin, doğru tespiti için öğretmenlerden destek almak faydalı olacaktır.
Meslek tercihi yapacak bireyin, kendisi için ideal mesleği yapmak uğruna karşısına çıkacak zorluklara hazır olup olmadığı da dikkatli değerlendirilmelidir. Birey için ideal mesleklerin içinden kendine en uygun olan, severek yapacağı yeteneğini daha çok ortaya çıkaracağı kendi gelişimini tam olarak tamamlayacak tercihi belirlemesi, gelecek yaşamı için önemlidir. Bireylerin mutlu bir yaşam sürmeleri için kendilerine en uygun olan mesleklerin içinde faaliyet göstermeler, toplumlarım gelişmesine de büyük ölçüde katkı sağlar.
Meslek Seçimi
Yaşamımızdaki en önemli süreçlerinden biri meslek seçimi aşamasıdır. Mesleklerin belirlenmesi yaşam biçiminin seçilmesi anlamına gelir. Yükseköğretim bölümünün seçilmesi bir anlamda mesleğin belirlenmesidir. Meslek ise bireylerin yaşam boyu devam ettirmeleri gereken faaliyetlerini oluşturur. Meslek bireylerin yaşamını nasıl devam ettireceğini, kimlerle etkileşim halinde olacağını belirleyen çok önemli bir unsurdur. İnsanın yaşamında bu derecede önemli olan bir kararı çok iyi düşünerek vermesi gerekir.
Aksi halde yaşam boyu devam eden hayal kırıklıkları, mutsuzluk, başarısızlık ile mücadele etmek durumunda kalır. Yapılan tüm araştırmalar, ilgi ve yeteneklerinize uygun mesleklerin belirlenmesi durumunda bireylerin başarıya ulaşmasını ve mutlu olmasını gösteriyor. Meslek seçimi yapılırken asıl olan kişinin ne istediği, ne ile mutlu olacağını tespit etmeye çalışmaktır. Bu aşamada ebeveynlere, rehber danışmalara, yakın arkadaşlara, başarısı bilinen bir akraba ve tanıdığa da roller düşüyor.
Meslek Seçimi Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Meslek tercihi yapılması için lise yılları belirleyici olsa da yetenek ve ilgi alanlarını tespit etmeye çok küçük yaşlardan itibaren başlanmalıdır. Bireylerin kendini keşif süreci çok önemlidir. Bu süreç tüm yaşamını etkileyecek kararlar almasını sağlayabilir. Bireylerin yaşamları boyunca mutlu ve başarılı olmaları isteklerini ve yeteneklerini ortaya koymaları ile mümkün olur. Meslek seçimi, yapılırken dikkat edilmesi gereken unsurlar şu şekildedir.
Karakter tespiti: Kişiliğinizi tam olarak tanıyabilmek için kişilik testleri yaptırabilirsiniz. Rehber öğretmenlerin uyguladığı mini anketleri inceleyebilir, aile ve yakınlarınızdan alacağınız bilgiler ile birleştirebilirsiniz. Mesleklerin bireylerde bulunması gereken kendine özgü prensipleri vardır. Kan görmekten rahatsız olan birinin doktor olmasının zor olması gibi. Karşısındakini etkileyebilme kabiliyetine sahip olan bireyler, sanat, politika, pazarlama gibi mesleklerde başarı gösterebilirler.
Sahip olduğumuz yetenekler ile neler yapabileceğimizi bilmek: Yetenek bireylerin eğitimlerden tam olarak karşılık görmesini sağlar. Yetenek mesleklerin uygulanmasında başarılı sonuçlar alınmasını sağlar. Bir mesleğin ihtiyacı olan yetenek o mesleği uygulayan kişide bulunmuyorsa başarısızlık kaçınılmazdır. Yeteneğine göre meslek tercihi yapmamış olan birey, yaşamı boyunca mutsuzluk ve yetersizlik hissi yaşar. Öğrencilerin okul başarısı göz önünde bulundurularak, başarılı olduğu alanın getirileri değerlendirilmelidir. Sayısal derslerde yeterli olmayan bir öğrenciden sayısal bölüm tercihi yapması beklenemez.
İlgi alanları tespiti: İlgi alanları denince akla çok büyük çaba harcamadan yapılan, mutlu olduğumuz yapmaktan zevk duyduğumuz aktiviteler gelir. Neleri yapmaktan hoşlandığımızı iyi tespit etmeliyiz. İlgi alanlarımızı tespit etmemiz, meslek tercihlerinde bulunurken en büyük yardımcımız olur. Yapmaktan keyif almadığı işlerde insanların mutlu olması beklenemez.
Meslekler hakkında bilgi edinme: Mesleklerin getirilerinin neler olduğu, sizinle uyumlu olup olmadığı hakkında yapacağınız araştırmalar kararlarınızda etkili olacaktır. Bu aşamada, rehber öğretmenler mesleklerle ilgili bilgilenmenizde yardımcı olurlar. ÖSYM tarafından hazırlanan klavuzlar fakülteler ve bölümler hakkında detaylı bilgi edinmenizi sağlar. Sosyal çevrenizde bulunan kişilerden aynı mesleği deneyimlemiş birinin olması, paylaşımları ile yol gösterici olabilir. Seçmeyi planladığımız meslek hakkında bulunduğumuz ildeki üniversiteleri ziyaret ederek, daha teknik ve profesyonel bilgiye ulaşabiliriz.
Mesleklerin seçimi ve hayata geçirilmesinde birkaç aşama vardır. Bunlar mesleğin seçimi, teknik eğitimi ve sonrasında yaşamınızın içine yerleşip uygulanmasıdır. Bu son aşamada seçeceğiniz iş yeri de hayatınızda büyük önem taşır. Almış olduğunuz eğitimleri, yeteneklerinizi ve ilgi alanlarınızı varsa uygulama tecrübelerinizi doğru bir şekilde anlatacak bir CV, iş yaşamınızda sizi ifade edecektir. Enstitü tarafından hazırlanan online eğitim seçenekleri içinde yer alan CV hazırlama eğitimi, CV oluşturma yeteneğinizi geliştirmeyi hedeflemektedir. Daha özgün ve kendinizi açık ifade etmenizi sağlayacak eğitim, iş görüşmesine hazır olmasını amaçlıyor.
Meslekleri Tanımak İçin Neler Yapabilirsiniz?
Rehber öğretmenleriniz yol göstericilerinizden biridir. Yapmayı planladığınız meslekle ilgili sorular sorarak, araştırma yapabilirsiniz.
Mesleklerin tanıtımı için seminerler düzenlenir. Bu seminerlere katılabilir ve üniversite ziyaretleri yapabilirsiniz.
Değişik mesleklere sahip alanında başarılı kişilerle görüşebilir, mesleklerin faaliyetlerini inceleyebilirsiniz.
Sosyal medya yakından takip edip, meslekleri ve üniversiteleri inceleyebilir, tanıtımlarından faydalanabilirsiniz.
Yükseköğretimde seçmeyi planladığınız bölümlerin derslerini inceleyebilir, öğrencilerin deneyimlerini dinleyebilir ve öğretim görevlileri ile görüşmeler sağlayabilirsiniz.
Meslek Seçimini Etkileyen Faktörler
Bireylerin geleceğe yönelik hayalleri ve beklentileri
Bireyin cinsiyeti, fiziksel özellikleri ve psikolojik durumu
Zeka, kabiliyet ve ilgi alanları
Akademik başarısı ve tercih edeceği alan başarısı
Öğretmenlerin, bireyin başarılarına dair görüşleri
Arkadaş çevresi ve yakın çevresinin görüşleri
Ebeveynlerin beklentileri
Ebeveynlerin ekonomik düzeyleri
Sosyal çevrenin etkisi
Teknolojik gelişmeler
Mesleğin toplum gözündeki konumu
Mesleğin gelir seviyesi
Mesleklerin kariyer imkanları
Meslek Seçimi Sürecinde Sıkça Yapılan Hatalar
Ebeveynlerin planladığı mesleki kariyerlere yönelmek, önemli hatalarla sonuçlanabilir.
Arkadaş ve çevrenin etkisi altında kalarak, mesleki seçim yapmak.
Ailede başarılı olan bir akrabanın örnek verilmesi ile etki altında kalmak.
Yeteneklerin ve ilgi alanlarının belirlenmeden meslekleri statülerine göre değerlendirerek seçim yapmak.
Zamanın popüler meslekleri ne ise ona yönelmek
Toplum tarafından yapılan en önemli hatalardan biri de önyargılı bakış açısı ile tercih yapmak.
Sınav sonucuna göre mesleklerin içinden seçim yapmak.
Mesleki eğitim alınacak okulun ve yerin ön planda tutulması.
İşletme Eğitimimi tamamladıktan sonra uzun yıllar eğitim sektöründe hizmet verdim. Eğitim alanında çalışmalara devam ederek, her alanda içerik üreterek, kendimi geliştirmeye devam ediyorum.
