Kitapların İyileştirici Gücü: Bibliyoterapi
Bibliyoterapi Konuları | Açıklamalar | Faydaları |
---|---|---|
Bibliyoterapi Nedir? | Okuma yolu ile tedavi edici yöntemdir. Edebi eserlerden güç alır. | Bireye derinlik kazandırır, kişisel gelişime yardımcı olur. |
Bibliyoterapi Küçük Prens Örneği | Yetişkinler ve çocuklara güzel mesajlar veren bir örnektir. | Duygudaşlık becerisini geliştirir, kişilere farklı bakış açısı kazandırır. |
Bibliyoterapi Aşamaları: Özdeşim ve Yansıtma | Danışan, kitaptaki karakteri kendi yaşamına dâhil ederek yansıtma yapıyor. | Farkında olmadığı yönlerini açığa çıkartır. |
Bibliyoterapi Aşamaları: Arınma ( Katarsis) | Dışavurum, yani duygusal bir arınma (katarsis) gerçekleşir. | Kişi, danışmanı ile arasında bir güven oluşur. |
Bibliyoterapi Aşamaları: İçgörü ve Bütünleşme | Kişinin problemlerini bilerek onlarla başa çıkması ve çözüm arayışına girmesi beklenir. | Kişi, yaşadığı problemlere çözüm getirerek tedavinin amacına ulaşır. |
Bibliyoterapi Ne Sağlar? | Kitaplar, yaşamın anlamını öğreterek ufkumuzu genişletir ve bakış açımızı değiştirir. | Problem çözme yeteneklerini geliştirir, iletişim becerilerini güçlendirir. |
Bibliyoterapi ve Stresle Mücadele | Bibliyoterapi, stresle mücadele etme becerisini geliştirir. | Kişi, stresle daha iyi başa çıkar. |
Bibliyoterapi ve Farklı Bakış Açısı | Problemlere farklı bir bakış açısı kazanır. | Çözüm yollarını daha rahat bulur. |
Bibliyoterapi ve İletişim | Bireyin iletişim yetenekleri güçlenir. | Daha etkili iletişim kurar ve insanlarla daha kolay anlaşır. |
Bibliyoterapi ve Yaratıcılık | Bireyin yaratıcılık yeteneklerini güçlendirir. | Daha yaratıcı çözümler üretir, kişisel ve profesyonel yaşamında ilerleme kaydeder. |
Okunan bir kitap tüm hayatı olmasa da hayatın çok büyük bir parçasını değiştirebilir. O nedenledir ki çok kitap okumak önemlidir, her bir kitaptan birer parça alıp hayatımıza uyarlayabilmek adına. Kitapların; yaşamlarımızda derin izler bıraktığı, ruhumuzda ve zihnimizde gezinmesi yadsınamaz bir gerçek. Her kitapta bir parça kendimizi bulmak da kaçınılmazdır.
Kitap ruhun ilacıdır desek yanılmış olmayız. Ruhun ilacı kitapların bir de tedavi gücü var. Doğru kitap ile karşılaştığımızda kitabın zihnimizde yarattığı etkiler göz önüne alındığında tedavi gücünü fark etmeme imkanımız yok.
Evet, kitapların ruhumuza etkisi büyük. İşte bibliyoterapi de bu noktada devreye giriyor. Biliyoterapi, pek çok terapist tarafından kullanılmasının yanı sıra kendimizce de uygulayabileceğimiz bir yöntem. Gelin kitapların iyileştirici gücü bibliyoterapiyi daha yakından tanıyalım.
Bibliyoterapi Nedir?
Bibliyoterapi, okuma yolu ile tedavi edici bir yöntem. Terimin uzun yıllar öncesine dayandığı biliniyor. Bu terim “İyileşme ve kitap” adında iki kelimenin birleşmesi ile ortaya çıkıyor. Antik Yunan döneminde bir kitabeye bakıldığında ise, “ruhların çareyi okuyarak bulması” olarak geçiyor.
Bibliyoterapi metodunun yüz yıla yakın bir zamandır psikoterapide kullanıldığı da bilinenler arasında. Günümüzde ise eğitim aracılığı ile kullanılıyor. Çocuklar, ergen terapisi ve yetişkin terapilerinde çokça tercih ediliyor.
Bibliyoterapi, edebi eserlerden güç almaktadır. Kişisel gelişim kitaplarının yanı sıra burada öykü ve roman ön plandadır. Bunun nedeni ise bireyin gerçek bir hikâye ile bütünleşmesini sağlamaktır.
Bibliyoterapi kullanımının iki türü vardır. Bunların ilki, klinik amaçlı olup, eğitimini alanlar aracılığı ile yapılırken bir diğeri ise daha çok eğitimciler aracılığı ile yapılmaktadır.
Bibliyoterapi Aşamaları
Bibliyoterapinin üç aşaması bulunur. Bu aşamalar; özdeşim ve yansıtma, arınma (kataris) ve içgörü ve bütünleşme. Şimdi bu aşamaları daha yakından tanıyalım:
Özdeşim ve Yansıtma
Özdeşim ve yansıtma evresinde danışan, kitaptaki karakteri kendi yaşamına dâhil ederek yansıtma yapıyor. Böylelikle de bastırdığı yani farkında olmadığı yönlerini açığa çıkarıyor. Bu sayede yalnız olmadığını kavradığı için danışandan duygularını rahatlıkla ifade edebilmesi bekleniyor.
Arınma ( Katarsis)
Katarsis aşamasında danışandan beklenen ise özdeşim aşamasını geçerek artık rahatlıkla duygularını sözel ya da içsel olarak açığa çıkarmasıdır. Bu evrede dışavurum, yani duygusal bir arınma (katarsis) gerçekleşiyor. Danışanın, danışmanı ile arasında bir güven oluşmasından kaynaklı olarak arınma aşamasında da o güven nedeni ile içindeki hisleri karşısındakine aktarması sağlanıyor. Tedavi bu noktada önemli bir konumdadır. Arınma aşaması sağlıklı geçtiği takdirde son aşamaya geçmek kolaylık oluşturmaktadır.
İçgörü ve Bütünleşme
Son aşama olan içgörü ve bütünleşmede, birey iyileşme evresine geçmiş bulunur ve kişiden artık yaratıcı olması istenir. Danışanın sorunlarını kabul etme ve onun üzerinde çalışma aşamasıdır. Burada kişinin kendi problemlerini bilerek onlarla başa çıkması gerekir ve bireyden çeşitli çözüm arayışına girmesi beklenmektedir. Kitaptaki olaylar ile yaşanılan problemleri bütünleştirerek buna bir çözüm getirmesiyle tedavinin amacına ulaşması istenmektedir.
Bibliyoterapi Ne Sağlar?
Kitaplar, bizlere, yaşamın anlamını öğreterek, ufkumuzu genişletir ve böylelikle de bakış açımızı değiştirmeyi sağlar. Birey kitaplardaki karakterlerin hayatla nasıl başa çıktığını gördükçe diğer insanların da benzer sıkıntılar yaşadığını fark eder ve kendisinin yalnız olmadığını anlaması kolaylaşır. Bibliyoterapi amacı ise yaşanan bir takım problemlere farklı çözüm yolları getirerek problem çözme becerileri sağlamaktır.
Bibliyoterapi aracılığıyla tedavi etkisi gösteren kitabı okuyan bireyin problemlerinin çözümünde hikâyelerin etkilerini derinleştiren bir yanı oluyor. Ve yaşadığı ruhsal sorunları normalleştirmesine fayda sağlıyor. Birey yaşanılan psikolojik sorunları başkalarının da yaşadığını görerek rahatlıyor. Burada önemli noktalardan biri de şu: Terapi sürecinde olan bir seanstan çıktığınızda da yapılan bu yöntem ile aslında seansın hala devam ediyor olması da bireyde güven oluşmasını sağlamaktadır. Sürecin sağlıkla sonuçlanmasına olanak sağlayarak, bireyde içsel rahatlama ve huzur yaşanmaktadır.
Bibliyoterapi;
Strese karşı mücadele etme becerisini geliştirir.
Problemlere farklı bakış açısı kazandırarak çözüm yoluna ulaşması sağlanır.
Bireyin iletişim, yaratıcılık gibi yanlarının güçlü olmasını sağlar.
Çocuklarda duygudaşlık becerisini geliştirir.
Görüldüğü üzere kitapların yaşamımızdaki etkileri ne kadar büyük değil mi? Victor Hugo’nun şu sözleri geliyor aklımıza hemen “ Bilge insanlar, yaşam sorunlarına çareyi okuyarak bulurlar.” Bu söz çok güzel açıklıyor. Yetişkinlerin ve çocuklara güzel mesaj verecek olan St.Exupery’nin ‘Küçük Prens’ adlı öyküsü örnek gösterilebilir.
Bibliyoterapi Örneği: Küçük Prens
Biz yetişkinler zaman zaman dünyayı yaşanılmaz hale getirebiliyoruz ne yazık ki ve hayatımızı anlamsız hale getiriyoruz. Aslında durup bir düşünsek, çocukken durumlara tepkimiz ne olurdu, etrafımıza nasıl bakardık ve yaşanılan problemlere karşı tavrımız ne olurdu? Tabii ki burada çocuk gibi kararlar alınması beklenmiyor ancak tüm bu soruları içimizde hala olan o çocuğa bir sormak lazım.
Küçük Prens 6 yaşındaki bir çocuğun masum, ön yargısız, cesaretli olması ile yaşadığı olaylara verdiği tepkilerden derin anlamlar çıkarabileceğimiz felsefi bir kitaptır. Kitapta küçük bir çocuğun ruhu ile bir yetişkinin birbirlerinden nasıl uzaklaştığını tekrar hatırlatılıyor. Tüm yaşadıklarımıza rağmen içimizde barındırdığımız çocukla bağ kurmamızı istiyor bizden. Kendimizi unutmamamız gerektiğini hatırlatıyor Küçük Prens ve yabancılaştığımız dünyaya karşı bakış açımızı bir nebze de olsa değiştirmemize yardımcı oluyor. Kitap, yetişkinlerin düşüncesiz tavrına eleştirel bir bakış açısı ile bakmaktadır.
Küçük Prens her yaşa, kültüre, topluma yani yediden yetmişe tüm kesime hitap eden, içinde herkesin kendine göre bir şey bulabileceği bir kitap olduğu için okumanızı öneririm.
Hayatımıza İz Bırakan Bazı Kitaplar
Antoine de Saint-Exupéry - Küçük Prens
Eleanor H. Porter - Pollyanna
Clarissa Pinkola Estes - Kurtlarla Koşan Kadınlar
Stefano D’anna – Tanrılar Okulu
Goethe - Genç Werther'in Acıları
Bertrand Russell - Mutlu Olma Sanatı
Victor E Frankl - İnsanın Anlam Arayışı
Bibliyoterapi de amaç, kişinin kendisini tanımasına aracı olup, içgörü kazanmasını sağlamaktır. Bu yolla kişinin okuduklarından ilham alarak kendi öyküsünü yaratması istenmektedir. Bibliyoterapi için örnek verecek olursak, gerekirse danışana içeriği bilinen, ona uygun olacak bir kitap seçiliyor ve onun bu 3 aşamayı önerilen kitap ile başarması bekleniyor.
Bunu yaparken de danışan kitaptaki karakterleri kendi ile bağdaştırıyor, özdeşim sağlanıyor, durumları kabul ederek arınıyor, son olarak ise tüm bunları bütünleştiriyor ve en önemlisi zihnini geliştiriyor. Okumanın gücünü bibliyoterapi etkisiyle görüyoruz. Sürecin ardından birey artık okumayı ilaç olarak kullanmaya devam edebilmektedir. Bu sayede yalnız olmadığını hissetmesi de büyük bir artı olacaktır.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.