AnasayfaBlogİş Stresi Sizi Tüketmesin
Stres Yönetimi

İş Stresi Sizi Tüketmesin

21 Ocak 2018
Gözlüklü, sakallı ve bıyıklı bir adamın yakın çekimi. Sol elini alnına koymuş, gözleri kapalı ve başı hafifçe yukarı doğru eğik. Sağ kolu görünür ve bileğine bir kol saati takılıdır. Teni hafif bronzlaşmış, saçları koyu renk ve kısa. Arka plan odak dışı ve ışık görüntünün sağ tarafından geliyor.

Günlük yaşamda birçok problemle karşılaşmak kaçınılmazdır. Sosyal ilişkiler, mesleki sorunlar, gelecek kaygısı ve eğitim hayatı bu problemlerden bazılarını oluşturur. İş hayatındaki yoğunluk, stres, kabul görememe ve başarısızlık gibi nedenlerden dolayı hayat kalitesi azalabilir ve psikolojik sorunlar ortaya çıkabilir. Son zamanlarda modern yaşamda sıkça rastlanan tükenmişlik sendromu, bu psikolojik sorunlardan biridir.

KonuAçıklamaÖnemli Bilgiler
Tükenmişlik SendromuKişinin iş yerinde yaşadığı ve baş edemediği problemler sonucu verilen olumsuz bir tepki.Eğer düzgün tedavi edilmezse hayatı çekilemez kılar, iş hayatını olumsuz yönde etkiler.
Tükenmişlik Sendromu BelirtileriDuygusal, zihinsel ve fiziksel belirtiler olarak üç grupta incelenir.Depresif halde olma, sürekli sinir, güvensiz hissetme, sabırsız ve huzursuz olma, tahammül seviyesinde azalma duygusal belirtilerdir.
Tükenmişlik Sendromu TedavisiTükenmişlik sendromu başlarda birkaç küçük önlemle geçirilebilir, ancak tedavi edilmemesi sonucunda ciddi sağlık sorunlarına yol açar.Tükenmişlik sendromu teşhisi, psikolog ve psikiyatrlar tarafından görüşmelerde Maslach Tükenmişlik Ölçeği uygulanarak konur.
Dengeli BeslenmeDengeli beslenme, tükenmişlik sendromunun tedavisinde önemli bir rol oynar.Dengeli beslenme, düzenli ve yeterli uyku çok önemlidir.
Yeni HobilerHastanın bu süreçte yeni hobiler edinmesi, işteki sorunları sosyal hayatına taşımaması gerekir.Düzenli spor yapmak da tükenmişlik sendromunun atlatılmasına yardımcı olur.
MeditasyonMeditasyon yapmak, kişinin kendisine vakit ayırması, bir şeyler yazmak, okumak gibi aktiviteler de iyileşme sürecine destek olur.Bilinçli kişi belirtileri bilir ve bunları fark ederek teşhisin erken konulmasını sağlayabilir.
İş Gücü KaybıTükenmişlik sendromu bireysel bir sorun olmakla birlikte toplumsal ve kurumsal sorunlara da yol açar.Örneğin iş gücü kaybı yaşanır.
Tükenmişlik Sendromu ve DepresyonBazı kişilerde tükenmişlik sendromu ile birlikte depresyon da görülür.Bu gibi durumlarda görüşmelerde psikologlar ve psikiyatrlar büyük bir özenle teşhisi koymalıdır.
Takdir GörememeKişi sürekli sorumluluk alır ve aldığı sorumlulukları yerine getirir fakat takdir göremez.Tükenmişlik sendromu doyumsuz istekleri olan, kendine ulaşılamayacak hedefler koyan kişilerde çokça görülür.
Tükenmişlik Sendromu Kimlerde GörülürSendromun görüldüğü kişiler genellikle yoğun iş hayatı içinde bulunan stresli ve tempolu çalışan kişilerdir.Bununla birlikte mükemmeliyetçi karaktere sahip, işi için kendinden sürekli taviz veren, “hayır” demekte zorlanan insanlar da sıkça görülür.

Tükenmişlik Sendromu Nedir?

Tükenmişlik sendromu, kişinin iş yerinde yaşadığı ve baş edemediği problemler sonucu verdiği olumsuz bir tepkidir. Bu durumda kişi kendini iş dışında daha iyi hissedebilir. Hastalık yavaşça ilerlediğinden, hastaların birçoğu psikoloğa ya da psikiyatra başvurmaz. Eğer düzgün tedavi edilmezse hayatı çekilmez hale getirir ve iş hayatını olumsuz yönde etkiler.

Tükenmişlik kavramını ilk kez 1974 yılında Herbert Freudenberger tanımlamıştır. Ona göre tükenmişlik, başarısızlık veya bitkinlik gibi kişiyi yıpratan bir durumdur. Bu tanımdan itibaren üzerinde pek çok araştırma yapılmıştır. Günümüzde Christina Maslach'ın tanımı olan stres ve doyumsuzluk yüzünden kişinin kendini işinden uzaklaştırması tanımı kabul görmektedir.

Sendrom Kimlerde Görülür?

Tükenmişlik sendromu, Dünya Sağlık Örgütü tarafından uluslararası hastalık olarak kabul edilmiştir. Sendromun görüldüğü kişiler genellikle yoğun iş hayatı içinde bulunan, stresli ve tempolu çalışan kişilerdir. Bununla birlikte mükemmeliyetçi karaktere sahip, işi için kendinden sürekli taviz veren, "hayır" demekte zorlanan insanlarda da sıkça görülür. Kişi sürekli sorumluluk alır ve aldığı sorumlulukları yerine getirir fakat takdir göremez. Tükenmişlik sendromu, doyumsuz istekleri olan, kendine ulaşılamayacak hedefler koyan kişilerde de çokça görülür. Bu sendrom bireysel bir sorun olmakla birlikte toplumsal ve kurumsal sorunlara da yol açar. Örneğin, iş gücü kaybı yaşanabilir.



Sendromun Belirtileri

Tükenmişlik sendromu belirtileri duygusal, zihinsel ve fiziksel belirtiler olarak üç grupta incelenir.

1- Duygusal Belirtiler: Depresif halde olma, sürekli sinirli olma, güvensiz hissetme, sabırsız ve huzursuz olma, tahammül seviyesinde azalma gibi belirtiler duygusal belirtilerdir. Bu belirtiler sizi sosyal çevrenizden de uzaklaştırabilir. Kişi kendini desteksiz ve yalnız hissedebilir.

2- Zihinsel Belirtiler: Beklediğinin karşılığını alamama, doyumsuzluk hissi, sorumlulukları düzgün yerine getirememe ve işi bırakma isteği gibi belirtilerdir. Bu belirtiler sizi sonunda işinizi bırakmaya, basit görevleri yapamamaya ve kendi içinize kapanmaya yönlendirebilir.

3- Fiziksel Belirtiler: Hastalıklara karşı bağışıklığın düşük olması, kronik olarak yorgun hissetme, güç ve enerji kaybı, uyku bozuklukları, vücudun bazı bölgelerinde ağrılar gibi belirtiler fiziksel belirtilerdir.

Tükenmişlik sendromu önemsenmeli ve mutlaka tedavi edilmelidir. Aksi takdirde kişinin yaşam kalitesini ciddi anlamda düşürebilir ve iş performansını olumsuz etkileyebilir.

Nasıl Atlatılır?

Tükenmişlik sendromunun başlangıç aşamalarında birkaç küçük önlemle atlatılabilir. Ancak tedavi edilmemesi durumunda çok ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Tükenmişlik sendromu teşhisi, psikolog ve psikiyatrlar tarafından görüşmelerde Maslach Tükenmişlik Ölçeği uygulanarak konulur. Bazı kişilerde tükenmişlik sendromu ile birlikte depresyon da görülebilir. Bu gibi durumlarda psikologlar ve psikiyatrlar büyük bir özenle teşhisi koymalıdır. Böylelikle tedavide başarı oranı artabilir.

Hastalığın çok ilerlemediği durumlarda kişi, iş ve sosyal hayatında yapacağı bazı değişiklikler ve alacağı kararlar doğrultusunda hastalığı iyileştirebilir. Ruhsal muayeneler sırasında hastalığı tetikleyen etmenlere karşı önlem alınır. Eğer tükenmişlik sendromu çok ilerlemişse ve kişinin iş hayatını ve sosyal yaşamını kötü etkiliyorsa doktorun önerisiyle ilaç tedavisi görebilir.



Tedavi Yöntemleri

Tükenmişlik sendromunun tedavisinde çeşitli yöntemler kullanılabilir. Bunlar arasında:

1- Psikoterapi: Kişinin yaşadığı sorunların altında yatan nedenleri anlamasına ve bunlarla başa çıkma yollarını öğrenmesine yardımcı olur. Bilişsel davranışçı terapi ve farkındalık temelli terapiler etkili olabilir (Maslach & Leiter, 2016).

2- İlaç Tedavisi: Doktorun önerisiyle antidepresan ilaçlar kullanılabilir. Ancak ilaç tedavisi tek başına yeterli olmayabilir ve mutlaka psikoterapi ile desteklenmelidir (Schaufeli, Leiter, & Maslach, 2009).

Tükenmişlik Sendromu, Kişinin iş yerinde yaşadığı ve baş edemediği problemler sonucu verilen olumsuz bir tepki, Eğer düzgün tedavi edilmezse hayatı çekilemez kılar, iş hayatını olumsuz yönde etkiler, Tükenmişlik Sendromu Belirtileri, Duygusal, zihinsel ve fiziksel belirtiler olarak üç grupta incelenir, Depresif halde olma, sürekli sinir, güvensiz hissetme, sabırsız ve huzursuz olma, tahammül seviyesinde azalma duygusal belirtilerdir, Tükenmişlik Sendromu Tedavisi, Tükenmişlik sendromu başlarda birkaç küçük önlemle geçirilebilir, ancak tedavi edilmemesi sonucunda ciddi sağlık sorunlarına yol açar, Tükenmişlik sendromu teşhisi, psikolog ve psikiyatrlar tarafından görüşmelerde Maslach Tükenmişlik Ölçeği uygulanarak konur, Dengeli Beslenme, Dengeli beslenme, tükenmişlik sendromunun tedavisinde önemli bir rol oynar, Dengeli beslenme, düzenli ve yeterli uyku çok önemlidir, Yeni Hobiler, Hastanın bu süreçte yeni hobiler edinmesi, işteki sorunları sosyal hayatına taşımaması gerekir, Düzenli spor yapmak da tükenmişlik sendromunun atlatılmasına yardımcı olur, Meditasyon, Meditasyon yapmak, kişinin kendisine vakit ayırması, bir şeyler yazmak, okumak gibi aktiviteler de iyileşme sürecine destek olur, Bilinçli kişi belirtileri bilir ve bunları fark ederek teşhisin erken konulmasını sağlayabilir, İş Gücü Kaybı, Tükenmişlik sendromu bireysel bir sorun olmakla birlikte toplumsal ve kurumsal sorunlara da yol açar, Örneğin iş gücü kaybı yaşanır, Tükenmişlik Sendromu ve Depresyon, Bazı kişilerde tükenmişlik sendromu ile birlikte depresyon da görülür, Bu gibi durumlarda görüşmelerde psikologlar ve psikiyatrlar büyük bir özenle teşhisi koymalıdır, Takdir Görememe, Kişi sürekli sorumluluk alır ve aldığı sorumlulukları yerine getirir fakat takdir göremez, Tükenmişlik sendromu doyumsuz istekleri olan, kendine ulaşılamayacak hedefler koyan kişilerde çokça görülür, Tükenmişlik Sendromu Kimlerde Görülür, Sendromun görüldüğü kişiler genellikle yoğun iş hayatı içinde bulunan stresli ve tempolu çalışan kişilerdir, Bununla birlikte mükemmeliyetçi karaktere sahip, işi için kendinden sürekli taviz veren, “hayır” demekte zorlanan insanlar da sıkça görülür

3- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Dengeli beslenme, düzenli ve yeterli uyku, düzenli egzersiz yapmak tükenmişlik sendromunun atlatılmasına yardımcı olabilir. Ayrıca kişinin kendine vakit ayırması, hobiler edinmesi, meditasyon yapması da iyileşme sürecini destekleyebilir (Maslach, Schaufeli, & Leiter, 2001).

Kişinin bu süreçte işteki sorunları sosyal hayatına taşımaması da önemlidir. İş ve özel hayat dengesini sağlamak, tükenmişlik sendromunun atlatılmasında kilit rol oynayabilir.

Sonuç

Tükenmişlik sendromu, modern yaşamın getirdiği yoğun stres ve baskı nedeniyle ortaya çıkan ciddi bir sorundur. Erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleriyle atlatılabilir. Ancak öncelikle kişinin bu sendromun belirtilerini fark etmesi ve yardım almaktan çekinmemesi gerekir.

İş hayatında ve sosyal ilişkilerde yaşanan sorunlar, herkesin başına gelebilir. Önemli olan bu sorunlarla etkili bir şekilde baş edebilmektir. Tükenmişlik sendromu yaşayan kişilerin, profesyonel yardım almaları ve gerekli yaşam tarzı değişikliklerini yapmaları oldukça önemlidir. Ancak bu şekilde sağlıklı ve dengeli bir yaşam sürdürmeleri mümkün olabilir.

Tükenmişlik sendromunun toplumsal boyutu da göz ardı edilmemelidir. İş yerlerinde çalışanların ruh sağlığını korumaya yönelik önlemler alınması, bu sendromun yaygınlaşmasını önlemede etkili olabilir. Bunun için işverenlere ve yöneticilere de büyük sorumluluklar düşmektedir.

Sonuç olarak, tükenmişlik sendromu ciddi bir sağlık sorunudur ve hafife alınmamalıdır. Gerekli önlemler alındığında ve doğru tedavi yöntemleri uygulandığında atlatılabilir. Böylece kişiler daha sağlıklı, üretken ve mutlu bir yaşam sürdürebilirler.

Kaynakça

Maslach, C., & Leiter, M. P. (2016). Understanding the burnout experience: recent research and its implications for psychiatry. World Psychiatry, 15(2), 103-111.

Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual review of psychology, 52(1), 397-422.

Schaufeli, W. B., Leiter, M. P., & Maslach, C. (2009). Burnout: 35 years of research and practice. Career development international, 14(3), 204-220.

Freudenberger, H. J. (1974). Staff burn‐out. Journal of social issues, 30(1), 159-165.

Weber, A., & Jaekel-Reinhard, A. (2000). Burnout syndrome: a disease of modern societies? Occupational medicine, 50(7), 512-517.

World Health Organization. (2019). Burn-out an "occupational phenomenon": International Classification of Diseases. World Health Organization. https://www.who.int/news/item/28-05-2019-burn-out-an-occupational-phenomenon-international-classification-of-diseases

Yazar: Zehra Kanal

depresif güvensiz hissetme huzursuz sabırsız sinir tükenmişlik sendromu
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Bir adam suyun içinde bir sandalyede oturmakta ve bir elinde sigara tutmaktadır. Takım elbise giymiş, kravat takmış ve koyu renk saçları var. Yüzü kısmen görülebiliyor ama takım elbisesinin altında beyaz bir gömlek var gibi görünüyor. Kravatı yakından görülüyor ve siyah renkte. Oturduğu sandalye çoğunlukla suya batmış ve siyah renkte. Etrafındaki su hafif bulanık ve adam sakin ve rahat görünüyor. Sigarasını içerken derin düşüncelere dalmış gibi görünüyor.
Tükenmişlik Sendromu

Tükenmişlik Sendromu İle Başa Çıkmak

19 Haziran 2019
Şık lacivert bir takım elbise giyen bir kişi masa başında oturuyor. Bu kişinin yüzünde ciddi bir ifade var ve gözleri dikkatle ileriye bakıyor. Masanın üzerinde, yüzeyi yanmış bir cam bardak, altın yazmalı bir kitap yığınının yanına yerleştirilmiştir. Kişinin önünde, ahşap saplı siyah örgü bir sepet duruyor ve çerçevenin köşesinde bir saksı bitkisinin yakın çekimi görülebiliyor. Tüm bunlar beyaz bir arka plan üzerine yerleştirilmiş.
Tükenmişlik Sendromu

Tükenmişlik Sendromu Nedir?

18 Şubat 2019
Beyaz bir dizüstü bilgisayarın üzerinde duran gümüş bir stetoskopun yakın çekimi. Stetoskopun ucunda iki kulaklık bulunan uzun bir tüp ve diğer ucuna bağlı dairesel bir disk vardır. Diskin yüzeyi boyunca birkaç çıkıntı vardır ve üst kısmından mavi bir kablo çıkmaktadır. Beyaz dizüstü bilgisayarın bir klavyesi ve trackpad'i var ve arka planda beyaz bir yüzey var. Stetoskop, dizüstü bilgisayar ve beyaz yüzeyin aksine göze çarpıyor ve görüntünün odak noktası haline geliyor.
Tükenmişlik Sendromu

Tükenmişlik Sendromu ve Sağlık Çalışanları

15 Kasım 2020
Bir kadın kara tahtanın önünde duruyor. Kollarını kavuşturmuş ve yüzünde şaşırtıcı derecede sıcak bir gülümseme var. Uzun, siyah saçları arkaya toplanmış ve üzerinde rahat, açık renkli bir gömlek var. Kara tahtanın üzerinde beyaz bir metin ve farklı renklerde birkaç şekil ve diyagram yazılı. Kadın kendinden emin ve memnun görünüyor, önündeki tahtada yazılı olan bilgileri bir an için kavrıyor. Görüntü kara tahtanın yakın çekimidir ve metnin ve diyagramların karmaşık ayrıntılarını göstermektedir. Kadının varlığıyla çerçevelenen genel kompozisyon, çevreye benzersiz bir bakış açısı sağlıyor.
4.9
(33)

Mobbing Eğitimi

15 Konu5 Saat
Uzun dalgalı siyah saçlı genç bir kadın beyaz bir arka plan üzerinde duruyor. Üzerinde ince siyah beyaz çizgili bir gömlek ve mavi bir kot pantolon var. Ellerini kalçalarına koymuş, kendinden emin ve kararlı bir ifadeyle doğrudan kameraya bakıyor. Gözlerinin kenarları kırışan sıcak bir gülümsemesi var. Saçları geriye doğru toplanmış ve birkaç tutam yüzünü çerçeveliyor. Duruşu rahat ama kendinden emin, güçlü ve bağımsız bir varlık sergiliyor.Dr. Burcu Yiğit
10280
Bu görüntü stres yönetimi üzerine çevrimiçi bir kursa ait. Bir yığın siyah beyaz tabelanın önünde gülümseyen bir kadın. Kadın bir kolye takıyor ve görüntüde ağzının yakın çekimi yer alıyor. Ayrıca bazı beyaz metinlerin yakın çekimi de var. Arka plandaki işaretler bunun stresle başa çıkma konusunda bir online kurs olduğunu düşündürüyor. Kadının ifadesi ve tabelalardaki metin, bunun insanların stresi azaltmayı ve daha mutlu olmayı öğrenmelerine yardımcı olacak bir kurs olduğunu ima ediyor. Bu kurs muhtemelen stresle sağlıklı bir şekilde nasıl başa çıkılacağı ve yaşamda daha fazla denge yaratılacağı konusunda ipuçları ve stratejiler sağlayacaktır. İşaretler ayrıca kursun insanların strese karşı daha dirençli olmalarına ve daha olumlu bir bakış açısı oluşturmalarına yardımcı olacağını göstermektedir. Bu online kurs, insanların stresi nasıl azaltacaklarını ve genel sağlık durumlarını nasıl iyileştireceklerini öğrenmeleri için mükemmel bir yol gibi görünüyor.
4.5
(21)

Stres Yönetimi Eğitimi

6 Konu5 Saat