Gelir Vergisi Dilimleri Nasıl Hesaplanır?
Terim | Açıklama | Örnek |
---|---|---|
Gelir Vergisi | Birey ve kurumların kazançları üzerinden alınan vergi | Çalışan bir kişi yılda 60.000 TL kazanıyorsa, gelir vergisi dilimi ve oranı baz alınarak bir miktarı vergi olarak ödenir |
Vergi Dilimi | Gelir vergisi oranının belirlendiği kademeli sistem | 2021 yılında 24.000 TL'ye kadar geliri olanlar %15, 650.000 TL ve üzeri geliri olanlar %40 vergi öder |
Vergi Matrahı | Verginin hesaplandığı gelir miktarı | Brüt ücretten SGK işçi payı ve işsizlik sigortası işçi payı düşüldükten sonraki miktar vergi matrahını oluşturur |
Mükellef | Vergi ödeme yükümlülüğü olan kişi veya kurum | Gelir Vergisi mükellefi, devlete vergi ödemekle yükümlü olan kişi ya da kurumdur |
Tam Mükellef | Türkiye'de yaşayan veya Türkiye adına yurtdışında bulunan vatandaşlar | Türkiye'de ikamet eden bir çalışan tam mükellef kategorisine girer |
Dar Mükellef | Türkiye'de belirli bir süre bulunan, ancak burada yaşamayan kişiler | Türkiye'de 6 aydan az süre ile bulunan bir yabancı uyruklu kişi dar mükellef kapsamına girer |
Asgari Geçim İndirimi (AGİ) | Çalışanların brüt gelirlerinden yapılan belirli bir indirim | Bir çalışanın asgari geçim indirimi, gelir vergisi hesaplanırken dikkate alınır |
Kümülatif Vergi Matrahı | Yıl içinde belirli bir dönemde toplanan vergi matrahları toplamı | Bir çalışanın Ocak ve Şubat aylarındaki gelirleri toplanarak kümülatif vergi matrahı hesaplanır |
Net Ücret | Bir çalışanın brüt ücretinden yapılan vergi ve sigorta kesintileri sonucu kalan maaş | Bir çalışanın 5.000 TL brüt maaşı varsa ve kesintiler sonucu eline 3.800 TL geçiyorsa, bu miktar net ücrettir |
Brüt Ücret | Çalışanın aldığı toplam ücret | Bir çalışanın aylık 5.000 TL maaşı varsa, bu miktar brüt ücretini oluşturur |
Devlet; eğitim, sağlık, güvenlik ve savunma gibi harcamaları karşılarken bazı finans kaynaklarına başvurur. Birey ve kurumlardan farklı amaçlar karşılığında alınan vergiler, bir devletin en önemli gelir kaynakları arasında yer alır. Zorunlu olan bu durum, kişilerin gelirine göre hesaplanır.
Kişilerin kazanç, tüketim ve birikimleri üzerinden hesaplanarak alınan vergiler, kanunlar çerçevesinde belirlenir. Yıllık olarak değişen vergi oranları sayesinde vatandaşların aldığı hizmetlerin bedeli karşılanır. Anayasanın 73. maddesinde belirtilen vergi oranları, kişilerin ödeme yükümlülüğü baz alınarak belirlenir.
Şahıs ve şirketlerin ödediği gelir vergisi, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu'na göre düzenlenir. Gelir ve maaş miktarına göre vergi dilimi kesintiye uğrar. Her yıl devlet tarafından güncellenen vergi dilimleri, sabit bir tutara sahip olmamaktadır. Ödemeler zorunlu olmakla birlikte hesaplanırken kişilerin ödeme gücü hesaba katılır.
Gelirlerine göre farklı yükümlülükler altında ödenir. Vergi matrahı ve oranı gibi hususlar kanunlar tarafından belirlenerek kişi ve kurumlardan ödeme alınır. Maliye Bakanlığı tarafından her sene kazanca uygun vergi oranları dağılımı gerçekleştirilir. Oranlar güncellendikten sonra mükelleflere bildirilir. Mükellefin kaçıncı vergi diliminde olduğu kazancın miktarına göre belirlenir.
Gelir Vergisi Nedir?
Gelir vergisi; çalışanları ilgilendiren bir vergi çeşididir. Gerçek kişilerin kazançları üzerinden hesaplanarak devlete ödenir. Bir yıl içerisinde elde edilen kazanç ve mülklerin net tutarıdır. Gelir vergisi dilimi, çalışanın aldığı brüt ücret üzerinden Genel Sağlık Sigortası çalışan payı ve işsizlik sigortası gibi kesintiler yapıldıktan sonra kalan miktardır. Kümülatif olarak ilerleyen bu vergi miktarı, belirli bir süre sonra değişir. Beyanname ile devlete bildirilen bu bedel, yılda 1 defa olmak üzere belirtilen sürelerde ödenir.
Kişilerin yıl içerisindeki kazanç toplamına göre artan ya da azalan gelir vergisi, doğrudan ya da internet üzerinden beyan sistemi aracılığı ile verilir. Ödeme kapsamında, birçok gelir türü bulunur. Gelir Vergisi Kanunu tarafından belirlenen gelir türleri; serbest meslek işçilerinin kazandığı ücret, çeşitli ticari kazançlar, ücretler, zirai kazançlardan ve gayrimenkulden oluşur.
Ön muhasebe yardımı ile takip edilip ödeme kolay bir şekilde gerçekleştirilir. Mükelleflerin kendi grubuna ait beyanname türünü kullandığından emin olması gerekir. Bu beyanname, her vergi borcu sahibi kişinin ödemesi için gerekli bir belge türüdür.
Vergi Dilimi Nedir? Vergi Dilimleri Nasıl Hesaplanır?
Vergi dilimi, yıllık belirlenen vergi üzerinden uygulanan çalışanların ödemekle yükümlü olduğu ücret tarifesi demektir. Çalışanların çalışmaları karşılığında hak ettiği maaş, gelir vergisinin kaynağını oluşturur.
Sabit bir vergi oranı olmamakla birlikte Türk vergi sisteminde artan şekilde uygulanır. Başka bir ifade ile; düşük gelir sahibi kişilerden az, yüksek kazançlı bireylerden daha yüksek vergi alınır. Hesaplamaya dahil olan kavamlar arasında brüt maaş ilk sırada yer alır. Bordroda yazılan bu maaşın içerisinde kesinti ve vergiler bulunur.
SGK işçi payı, SGK'ya brüt maaşın %14'ü olarak hesaplanan katkı payıdır. İşsizlik sigortası ise, primli çalışanların brüt kazancının %1 oranında ödenmesidir. Hesaplamaya ilave edilen matrah, işçi payı ve işsizlik sigortası düşüldükten sonra ortaya çıkar. Şöyle ki; matrah = brüt ücret - (işçi payı + işsizlik sigortası işçi payı) olarak formüle edilir. Hesaplama yöntemi içerisinde bulunan diğer unsurlar; damga vergisi, kümülatif vergi matrahı, net ücret, AGİ yani asgari geçim indirimi ve toplam kazanç miktarıdır.
Aylık gelir vergisi, matrahın %15'i üzerinden hesaplanır ve yığılma olduktan sonra bu oranlar artarak ilerler. 2021 gelir vergisi dilimleri; 24.000 TL'ye kadar %15 iken 650.000 TL ve fazlası için %40 vergi oranına tabiidir. Vergi dilimlerinin hesaplanmasında, kazanç arttıkça kesinti oranı da yükselir.
Elde edilen kazanca göre değişen vergi dilimi hesaplaması, çalışılan senenin toplam kazancı baz alınarak gerçekleştirilir. Bu vergi türü, yıl içerisinde belirli kriterlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Hesaplama yaparken dikkat edilmesi gerekenler; vergi oranlarının dağılımı, kazanç, mükellefin kaçıncı vergi diliminde olduğu bilgisi ve kesinti oranı gibi kriterlerden meydana gelir.
Kimler Gelir Vergisi Öder?
Gelir vergisi mükellefleri tam ve dar olmak üzere kategorize edilir. Kanun kapsamında belirtilen tam mükellefler, Türkiye'de yaşayan kişiler ile birlikte yurt dışında Türkiye adına görev yapan vatandaşları da içerir. Çalışma alanı Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde olan mükelleflerden oluşur. Dar mükellefler; kanun çerçevesinde belirlenen yasalara göre bu ülke sınırları içerisinde yaşamayan kişiler, 6 aydan az bir süre bu ülkede bulunan, çalışma alanı Türkiye olmayan bireylerden meydana gelir.
Vergi Usul Kanunu'nun maddeleri tarafından belirlenen mükellefler, vergi ödeme yükümlülüğü olan gerçek kişilerdir. Kişiler, vergi numarası ile Gelir İdaresi Başkanlığı'na başvuruda bulunur. Mükellefler gereken şartları yerine getirdikten sonra ödemelerini gerçekleştirir. Ödenmediği zaman vergi müfettişi tarafından gerekli tespitler yapılarak yaptırım uygulanır.
Vergi Ne Zaman Ve Nereye Ödenir?
Gelir vergisi, yıl içerisinde 2 taksit olarak ödenir. Birinci ödemesi Mart, ikinci ödemesi Temmuz ayının sonuna kadar ödenmesi gereken bu vergi türü, ticari kazançlarda farklılık gösterir. Şubat ve Haziran ayı sonuna kadar yapılması gerekir. Her sene bir önceki senenin gelir vergisi ödenerek ilerlenir. Şubat ayının ödemesi Haziran'da, Mart ayınınki de Temmuz'da gerçekleştirilir. Beyanın yapılacağı ay, gelirlerin basit bir yöntem ile tespit edilip edilmediğine göre belirlenir.
Kazançları doğrultusunda belirli oranlarda her mükelleften alınır. Bireylerin bağlı olduğu vergi dairesine ya da bankalar yardımı ile Gelir İdaresi Başkanlığı'na yapılır. Ödeme işlemleri; banka, ATM, internet ve mobil uygulamaların desteği ile ödenir. Bütün mükellef gruplarınca aynı yöntemler ile gerçekleştirilir.
Gelir Vergisi Ne Zaman Sıfırlanır?
Bir iş yerinde sigortalı olarak çalışan kişiler, yıl içerisinde iş değiştirdiyse vergi matrahı sıfırlanır. Ancak kişi, aynı işverenin farklı bir iş yerine geçiş yaparsa gelir vergisi sıfırlanmayarak artarak devam eder. Hesaplamanın aynı şekilde ilerlemesi, kümülatif yapısının kanıtıdır. İşçinin askerlik veya emeklilik gibi nedenlerden dolayı işten ayrılması söz konusu olursa, bu durum aynı iş yerine devam edip etmeyeceğine bağlı olarak değişir. Aynı işveren ile çalışırsa, sıfırlanmaz. Tartışmalı olan bu konunun araştırmasının iyi bir şekilde yapılması gerekir.
Vergi Türleri Nelerdir?
Günümüzde Gelir İdaresi tarafından belirlenen vergi türleri;
Kurumlar,
Gelir,
Damga,
Motorlu Taşıtlar,
Özel Tüketim,
Katma Değer,
Emlak Vergisi.
Gelir Vergisi Ödemek İçin Hesaba Katılan Unsurlar
Gelir içerisine dahil olan bazı unsurlar bulunur. Gelir Kanunu'na göre belirlenen unsurlar aşağıda yer almaktadır:
Ticari,
Tarımsal,
Menkul sermaye,
Serbest meslek,
Ücretler,
Gayrimenkul sermaye,
Diğer kazançlar.
1990 yılında Bakırköy'de doğdu. Lisede Bilgisayar bölümünü bitirdikten sonra sınava 1 ay kala bölüm değişikliği yaptı, üniversitede radyo ve tv programcılığı okudu. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi'ne devam ederken iş hayatına girmeye başladı. Uluslararası Çevre Kısa Film Festivali'nde koordinatör olarak yer aldı. Yazarak üretmenin heyecanını yaşıyor.