IIENSTITU
AnasayfaBlogDil Edinimi Nasıl Gerçekleşir?
Nedir?

Dil Edinimi Nasıl Gerçekleşir?

02 Nisan 2021
Bu görüntü, ekranında kelimeler yazılı bir tablet bilgisayar tutan bir kişiyi göstermektedir. Kişi sol elini tabletin yan tarafına koymuş ve aşağı bakmaktadır. Tabletin arka planı yeşil ve üstünde yeşil bir çubuk var. Tabletin sol tarafında mavi ve beyaz bir O harfi vardır. Bunun altında, beyaz zemin üzerinde yeşil bir O harfi vardır. Sağ tarafta ise beyaz zemin üzerinde yeşil bir sayı var. Arka planda, üzerinde bir bebeğin adının yazılı olduğu bir raf var. Kişi çizgili bir gömlek ve mavi kot pantolon giymektedir. Ortam aydınlıktır ve görüntüye sıcak ve samimi bir his verir. Genel olarak, bu görüntü tablet tutan bir kişinin güzel bir örneğidir.
KonuAçıklamaÖnemli Noktalar
Dil Edinimi Nedirİnsanların doğal bir süreç içerisinde dili kullanmayı öğrenmesi durumuDil edinme süreci, her insanın doğuştan gelen bir yetenektir
Evrensel DilbilgisiHer dili öğrenen kişinin, dil bilgisi kurallarını intuitif bir şekilde kavrama yeteneğiNoam Chomsky tarafından önerilmiştir
Sınırsızlık ve Tutarlılık KurallarıKişilerin sınırlı sayıda araçla sınırsız sayıda eylemde bulunabilmeleri ve mantıklı cümleler kurabilmeleriBu kurallar dilin özünü belirler
Dil Edinim Cihazı (Language Acquisition Device- LAD)Beyinde yer alan ve dilleri edinmeyi ve dosyalamayı sağlayan mekanizmaChomsky tarafından önerilmiştir, hayvanlarda bulunmaz
Dil Ediniminde YaşÇocukların dili yetişkinlere kıyasla daha hızlı ve kolay öğrenmeleriDil öğrenmede en iyi dönem genellikle altı yaş civarıdır
Uyaranın YetersizliğiDil öğreniminde, dış uyaranların çeşitliliği ve yeterliliği konusundaki belirsizlikDilin edinilebilir olması ve çocukların doğal olarak dil öğrenmeleri çelişki çıkarabilir
Dilin Canlılık ÖzelliğiDilin sürekli değişen ve gelişen bir yapıya sahip olmasıDil, toplumun ve yaşamın bir parçası olarak sürekli evolütif bir süreç içerisindedir
Anlamsız Cümleler KurabilmeDilbilgisi kurallarına uygun fakat anlamsız cümleler kurma yeteneğiÖrnek: 'Colorless green ideas sleep furiously'
Dil Ediniminde Çevrenin RolüBir dili edinmek için o dile maruz kalmanın önemiHerhangi bir dilin edinimi için maruz kalmak kadar, kullanılma pratiklerine ve ortamlarına da ihtiyaç vardır
Yetişkinlerde Dil EdinimiYetişkinlerin dil edinirken zorlanmasının nedenleriGündelik yaşam koşulları ve ruhsal durum, yetişkinlerin dil edinimini engelleyen önemli faktörler arasındadır

İnsanın varoluşundan günümüze kadar, insanın dünyada yaşamasını mümkün kılan önemli şeylerden biri dildir. Dünya üzerindeki binlerce farklı dil bulunmaktadır. Neredeyse her topluma ait olan veya en az bir toplum tarafından benimsenmiş bir dil vardır. Fakat insan dediğimiz varlık dili öğrenmez edinir.

Canlı bir varlık olarak kabul edilmesi gereken dil, şiirsel bir temele sahiptir. İşte bu yüzden bir çocuk dili dıştan herhangi bir uyaran olmadan kullanabilir. Bir çocuk içine doğduğu dili, dışsal uyaranlar sayesinde öğrenmez. Çünkü bu uyaranın yeterli olup olmadığı veya bu uyaranın dil çeşitliliğine yetip yetmediği belli değildir. 

Dil Edinimi Alanında En Çok Bilinen Katkı

Bu alandaki en ünlü kavram “Evrensel Dilbilgisi”dir. Bu kavrama göre herhangi bir soru, dilbilgisel kural ve sözcüklerle sınırsız sayıda ve daha önce yapılmamış bir şekilde kurulabilir. Ek olarak bunun bizim biyolojik bir özelliğimiz olduğunu ve çok azımızın bunu fark ettiği de eklenir.

Ünlü dilbilimci Noam Chomsky bu kuramı insanların hayvanlardan farklı olarak sahip olduğu konuşma yetisini açıklamak için kullanır. Ona göre insan dilinin iki kuralı vardır. Sınırsızlık ve tutarlılık. Sınırsızlık kuralına göre, herhangi biri sınırlı sayıda araçla sınırsız sayıda eylemde bulunabilir. Bir insan 10 kelime ile sonsuz sayıda cümle yapısı oluşturabilir.

Dil Edinim Cihazı (Language Acquisition Device- LAD) Nedir?

Bu mekanizma her insanda bulunur. Bir çocuk doğduğu ortamda konuşulan dili bu çip sayesinde beynine dosyalar. Farklı bir dil duyduğunda ise beyninde yer alan dosyayı açarak duyduğu şeye referans olacak olanı arar. Bu şekilde o dil için de bir klasör açılır. Çocuk üçüncü bir dil duyduğunda referans aranacak 2 dosya vardır. Bu şekilde katlanarak gider.

Aslında tam da bundan dolayı hayvanlardan farklı olarak konuşma yetimiz vardır. Evet, hayvanlar da dilleri anlayabilir. Fakat bunu taklit edemezler. Bunun sebebi sessel taklit yapmamızdır. Örneğin bir goril insanların kullandığı işaret dilini öğrenip taklit edebilir, yani o dili konuşabilir (Bkz. Goril Koko). Yalnız buradaki “konuşma” sessel bir konuşma eylemi değildir. Ellerini kullanarak taklit eder. Ses ile taklit edemediği için gorillerde LAD’in bulunmadığını söylememiz yanlış sayılmaz. Bahsi geçen bu çip, çocuğun bir şeyle yapmasıyla değil doğal olarak ortaya çıkar.

Herhangi bir dilde anlamsız fakat dilbilgisi kurallarına uygun cümle kurmak mümkün müdür?

Yukarıda bahsettiğimiz gibi bir insan 10 kelime ile sonsuz sayıda cümle kurabilir. Bu cümleler dil bilgisel kurallar uygun fakat tamamen anlamsız olabilir. “Colorless green ideas sleep furiously” cümlesi de bunun için en bilinen örnektir. Bu cümleye bakıldığında tam olarak dilin yapısına uygun (grammatical) olduğunu görürüz. Fakat bu cümle mantıklı bir cümle değildir (nonsensical).

Tutarlılık kuralı ise, akıl sağlığı yerinde olan bir insanın mantıklı cümleler kurabilmesidir. Canlı bir varlık olarak kabul edilmesi gereken dil, şiirsel bir temele sahiptir. İşte bu yüzden bir çocuk dili dıştan herhangi bir uyaran olmadan kullanabilir. Bir çocuk içine doğduğu dili, dışsal uyaranlar sayesinde öğrenmez. Çünkü bu uyaranın yeterli olup olmadığı veya bu uyaranın dil çeşitliliğine yetip yetmediği belli değildir. Chomsky bunu “Uyaranın yetersizliği” olarak adlandırır. 

Verdiğimiz bilgilerden sonra aslında dilin ne kadar canlı ve değişken olduğunu fark ediyoruz. Tekrar söylemek gerekirse dil canlıdır ve dil öğrenilmez edinilir. Bir dili edinmek için o dile maruz kalmak önemlidir. Beynimizde yer alan bir bölge sayesinde bu dilleri dosyalayıp sonrasında kullanabilir. Bir sonraki dili edindiğimiz zaman ise önceden kaydedilmiş dosyalar bu yeni dil için referans oluşturur.

İşte tam da bu yüzden küçük çocuklar dilleri yetişkinlerden daha kolay edinir. Beyinleri de gereksiz bilgi yığını yoktur ve dosya açılabilecek çok fazla alan vardır. Altı yaşındaki bir çocuk çok rahat bir şekilde 7 dil öğrenebilir. Çünkü beyni o yaşta sünger gibidir ve dil edinimi için en iyi haldedir. Peki yetişkinler neden dil edinirken bu kadar zorlanır? Aslında günümüzdeki yaşam koşulları, insanları hayatlarını düşünmeye iten birçok sebep ve gündelik dertler beynimizi sürekli işgal eder. Oysaki bir çocuk bu bahsi geçen birçok dertten haberdar bile değildir. Ve öğrenmeye açtır. Herkesin istediği kadar dili edinebilecek ruhsal rahatlığa ulaşmasını temenni ediyorum. 

YAZAR: RUKİYE NİHAL AKSAKAL

Dil Edinimi Nedir, İnsanların doğal bir süreç içerisinde dili kullanmayı öğrenmesi durumu, Dil edinme süreci, her insanın doğuştan gelen bir yetenektir, Evrensel Dilbilgisi, Her dili öğrenen kişinin, dil bilgisi kurallarını intuitif bir şekilde kavrama yeteneği, Noam Chomsky tarafından önerilmiştir, Sınırsızlık ve Tutarlılık Kuralları, Kişilerin sınırlı sayıda araçla sınırsız sayıda eylemde bulunabilmeleri ve mantıklı cümleler kurabilmeleri, Bu kurallar dilin özünü belirler, Dil Edinim Cihazı (Language Acquisition Device- LAD), Beyinde yer alan ve dilleri edinmeyi ve dosyalamayı sağlayan mekanizma, Chomsky tarafından önerilmiştir, hayvanlarda bulunmaz, Dil Ediniminde Yaş, Çocukların dili yetişkinlere kıyasla daha hızlı ve kolay öğrenmeleri, Dil öğrenmede en iyi dönem genellikle altı yaş civarıdır, Uyaranın Yetersizliği, Dil öğreniminde, dış uyaranların çeşitliliği ve yeterliliği konusundaki belirsizlik, Dilin edinilebilir olması ve çocukların doğal olarak dil öğrenmeleri çelişki çıkarabilir, Dilin Canlılık Özelliği, Dilin sürekli değişen ve gelişen bir yapıya sahip olması, Dil, toplumun ve yaşamın bir parçası olarak sürekli evolütif bir süreç içerisindedir, Anlamsız Cümleler Kurabilme, Dilbilgisi kurallarına uygun fakat anlamsız cümleler kurma yeteneği, Örnek: 'Colorless green ideas sleep furiously', Dil Ediniminde Çevrenin Rolü, Bir dili edinmek için o dile maruz kalmanın önemi, Herhangi bir dilin edinimi için maruz kalmak kadar, kullanılma pratiklerine ve ortamlarına da ihtiyaç vardır, Yetişkinlerde Dil Edinimi, Yetişkinlerin dil edinirken zorlanmasının nedenleri, Gündelik yaşam koşulları ve ruhsal durum, yetişkinlerin dil edinimini engelleyen önemli faktörler arasındadır
Dil dil edinimi dil öğrenimi dil eğitimi Dil Edinimi Nasıl Gerçekleşir
Bu resimde ikisi de gözlük takan bir erkek ve kadın görülüyor. Adam mavi bir gömlek ve siyah bir pantolon giyerken, kadın beyaz bir gömlek ve mavi bir kot pantolon giymektedir. Her ikisinin de gözlükleri takılı ve dümdüz ileriye bakıyorlar. Adamın kolu kadının beline dolanmış ve yüzleri birbirine yakın göründüğü için birlikte bir anı paylaşıyor gibi görünüyorlar. Arka plan yumuşak, kirli beyaz bir renktedir. Işık hafif loş, görüntüye yumuşak ve sıcak bir his veriyor. Gözlüklerine rağmen, gözleri hala bir duygu belirtisi gösteriyor. Birbirlerinin varlığından memnun ve mutlu görünüyorlar.
Konuk Yazar
Blog Yazarı

İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Bu görüntüde farklı renk ve dillerde birkaç etiket gösterilmektedir. Görüntünün ortasında beyaz metinli pembe ve yeşil bir etiket, sağ üst köşede ise beyaz metinli mavi bir konuşma balonu yer almaktadır. Görüntünün alt ortasında sarı bir etiket ve sol üst köşede siyah metinli yeşil bir etiket görülmektedir. Ayrıca, sol alt köşede mavi gökyüzünden çıkan beyaz bir duman ve sağ alt köşede beyaz harflerle pembe bir işaret var. Son olarak, görüntünün üst orta kısmında gökyüzünde bir jet görülüyor. Sonuç olarak, bu görselde farklı dillerde çeşitli etiketlerin yanı sıra başka unsurlar da yer alıyor.
Yabancı Dil Eğitimi

Başımızın Tatlı Belası: Dil Öğrenmek

22 Aralık 2020
Resimde üzerinde sarı yazılar bulunan pembe bir kağıt parçası görülmektedir. Kağıt, yüzeyindeki sarı yazı görülebilecek şekilde çerçevenin önünde tutulmaktadır. Yazı düzensiz, organik bir dokuya sahip kalın, sans-serif bir yazı tipindedir. Kâğıt hafifçe kırışmış ve yumuşak, davetkâr bir görünüm kazanmış. Kağıdın pembe rengi sarı yazıyı tamamlayarak canlı ve kontrast bir görüntü oluşturuyor. Çerçevenin arka planı açık gridir ve kağıda parlak ve net bir görünüm verir. Bu görüntü, resim alt yazısı yazmaya yönelik bir veri kümesinde kullanım için mükemmel olacaktır.
Bölümler

Dilbilim Bölümü Nedir?

28 Mart 2020
Farklı görünümlere sahip bir grup insan bir dizüstü bilgisayarın etrafında toplanmış. Ortada mavi kazak giymiş, yüzünde sıcak bir gülümseme olan bir kadın var. Elinde bir kağıt parçası tutuyor ve yumruğunu havaya kaldırmış. Kadının solundaki adam mavi bir gömlek giymiş ve dizüstü bilgisayara daha iyi bakabilmek için eğilmiş. Kadının sağında bir kişinin yüzünün yakın plan görüntüsü ve yanlarında dizüstü bilgisayara gülümseyerek bakan bir kadın var. Daha sağda siyah bir nesnenin yakın çekimi görülüyor. Grup dizüstü bilgisayarda bir şey tartışıyor ya da çalışıyor gibi görünüyor.
Bölümler

Almanca Öğretmenliği Bölümü

10 Nisan 2020
Üzerinde yazı olan bir kalem ve kağıdın yakın çekimi. Kalem siyah, gümüş uçlu ve tepesinde kırmızı bir daire var. Kağıt beyaz ve sayfanın büyük bir bölümünü kaplayan bir yazı var. Yazı düzgün ve okunaklıdır ve birkaç farklı kelime ve cümleden oluşuyor gibi görünmektedir. Köşede kağıdın sınırını gösteren küçük siyah bir çizgi var. Arka plan karanlıktır ve görüntünün odak noktası kalem ve kağıttır.
Bölümler

Japonca Öğretmenliği Bölümü

13 Kasım 2020