Karar Verme Ve Mutluluk İlişkisi
Konu | Açıklama | Çözüm/Öneri |
---|---|---|
Karar verme ve mutluluk ilişkisi | Bireyin kendisi için en doğru kararları alması, mutluluğu etkiler. Kararlarını başkalarına bırakması, geçici bir konfor alanı yaratabilir ancak sonuçları bireyin mutsuzluğuna yol açabilir. | Birey, kendi hayatının sorumluluğunu almalı ve kararlarını bağımsız bir şekilde vermelidir. |
Bağımsız Karar Verme | Bireysel karar verme, bireyin kendi arzuları, hedefleri ve değerleri doğrultusunda kararlar almasıdır. | Bireyi başkalarının düşüncelerinden bağımsız olarak hareket etmenin yanı sıra, doğrudan seçimlerini özgür iradesi ve değer yargıları belirlemelidir. |
Kararsızlık | Kararsızlık bireyin ilerlemesini engelleyen bir durumdur ve genellikle stres ve endişeye neden olur. | Kararsızlıkla başa çıkmak için birey yeterli bilgilere sahip olduğundan emin olmalı ve seçeneklerini gözden geçirmelidir. |
Karar Verme Aşamasındaki Hatalar | Bireyin kendini başkalarıyla kıyaslaması, seçenekleri göz ardı etmesi, duygusal yaklaşım sergilemesi, kendine öncelik vermemesi ve yanlış anlamalar gibi hatalar yapabilir. | Bu hataları önlemek için, birey hem içgüdülerine hem de objektif bilgilere dayalı bir yaklaşıma sahip olmalıdır. |
Adım atma ve ilerleme | Karar vermenin hemen ardından bu kararın hayata geçirilmesi gerekmektedir. | Aksi halde kararlar anlamsız hale gelir. Küçük adımlarla bile olsa, ilerleme sağlanmalıdır. |
Huzur ve mutluluk | Karar verme süreci, bireyin huzur ve mutluluk seviyesini etkiler. | Karar verme süreci içerisinde, bireyin kendi değerleri, iradesi ve öncelikleri göz önünde bulundurulmalıdır. |
Özgürlükler | Her şeyin elinden alındığı durumlarda dahi, bireyin bir özgürlüğü vardır: Göstereceği tutum ve gideceği yol kararını kendisi vermekte özgürdür. | Acı bir durum karşısında tutumu belirlemek ve bu durumu değiştirme yetisi olmayanların o durumla yüzleşebilmesini sağlamak önemlidir. |
Korkular | Başkası ne der korkusuyla kararlar alınabilir. Bu, karar verme sürecinin üzerinde ciddi bir baskı yaratır. | Birey, bu tür korkulardan arınmış bir şekilde, özgürce düşünebilmeli ve karar verebilmelidir. |
Alternatif seçenekler | Seçeneklerin tümünün değerlendirilmesi, daha bilinçli ve doğru kararlar vermek için önemlidir. | Birey, karar verme sürecinde tüm alternatif seçenekleri görmeli ve değerlendirmelidir. |
Deneyim ve ders | Yanlış kararlar dahi bir deneyim olarak değerlendirilip ders alınabilir. | Hataları, başarısızlık yerine öğrenme fırsatı olarak görme alışkanlığı kazanılmalıdır. |
Yaşamımızın her anında karar verme konusuyla karşı karşıyayız. Kıyafetlerimize, yemeğimize, okuyacaklarımıza hatta izleyeceklerimize kadar hayatımızı etkileyen kararlar alırız. Karar verme aslında bir sonuca ulaşmaktır.
Farkındalıkla veya düşünmeden de kararlar alınabilir. Ancak karar verme sorumluluk almayı gerektirir. Qentin Crisp’e göre insanların çoğu mutluluklarını bir başka insanın eline bilerek koymaya çalışır. Bu tür mutluluk arayışı insanın olgun olmadığını gösterir.
Olgun insan mutluluğun temelinin kendi içinde olduğunu bilir. Verdiğimiz kararlarla kendi hayatımızın sorumluluğunu alırız. Bu sorumluluk karar verme sürecinde yaptığımız hata veya doğruların sonuçlarını olgunlukla karşılamayı gerektirir.
Bağımsız Karar Verme
Kararlarımızı neye göre veriyoruz? Kimden etkileniyoruz? Karar verirken üzerimizde baskı hissediyor muyuz? Bugüne kadar kendinizle ilgili her türlü karar alma durumunda ne kadar etkili oldunuz? Bu sorulara vereceğimiz cevaplar “Mutluluğumuz kendi elimizde mi yoksa başkalarının eline mi bırakıyoruz? sorusunun cevabını almamıza yardımcı olur. Bazen birey sorumluluk almaktan kaçar.
Kendi isteğiyle konfor alanının bozulmaması adına kararlarını başkalarına bırakır. Aslında kendisi için neyin daha doğru olacağını en iyi kendisi bilir. Karar verme konusunda başkalarına bağımlı olmak bireye geçici bir konfor alanı sağlar. Uzun vadede bakıldığında ise hayatında pişmanlıklar ve mutsuzluklar çoğalır. Karar verme ve özgür irade birlikte faydalıdır.
Bireyin mutluluğu yakalayabilmesi için önce kendi olabilmesi gerek. Bunun ilk şartı da kararlarını bağımsız bir şekilde verebilmesi. Sonuç ne olursa olsun özgürce kendi hayatını kendi ellerinde tutmak haz verici olur. Hiç fikir alışverişi yapılmasın demiyorum. Elbette yapılmalı. Ama son kararı bireyin kendisi vermeli. Doğru ve yerinde verilmiş kararlar bireyin hayatında olumlu değişimlere yol açar.
Hatalı karar verme eylemini de deneyim olarak değerlendirmek ve ders almak gibi düşünmek gerek. Görüldüğü üzere karar verme seçimlerden oluşuyor. Hayatımızı yaptığımız seçimlerin üzerine inşa ediyoruz. Kararlarımızda ne kadar bağımsız olursak mutluluğumuz da o kadar olumlu yönde etkilenir.
Karar Verme Aşamasındaki Hatalar
Karar vermeden önce yapılabilecek hatalar önceden gözden geçirilmeli ve minimuma indirilmeli. İşte bu aşamada yapılan genel hatalar;
Bireyin karar verme aşamasında kendini başkalarıyla kıyaslaması
Karar sonucunun düşünülmemesi ve artı/eksilerinin göz ardı edilmesi
Bireyin kendi istekleri yerine başkalarının isteklerini yerine getirmesi
Başkası ne der korkusu ile karar alınması
Bireyin önceliklerini belirlememesi
Aşırı duygusal yaklaşım sergilenmesi
Bireyin ne istediğini bilmemesi
Konunun iyi anlaşılmaması veya yanlış anlaşılması
Alternatif seçeneklerin gözardı edilmesi
Aniden ve düşünmeden tepkisel karar verilmesi
Analitik düşünceden tamamıyla uzaklaşmak
Geçmiş olumsuz deneyimlerin etkisinde kalıp suçluluk duygu ile karar verme
Kararsız Kalmak
Birey karar verdikten sonra bu kararını içselleştirir. Gelecekte bulunacağı noktayı ne derece görmeyi başarabilirse o derece doğru karar verir. Karar verme aşamasından sonra kararın hayata geçirilmesi ile ilgili mutlaka adım atılmalı.
Adımlar küçük küçük başlasa da belirlenen yolda ilerleme sağlanır. Aksi halde alınan kararlar havada uçuşup kaybolur. Karar verdiğinizde içinizde bir huzur hissediyorsanız doğru karar vermişsiniz demektir. Neye nasıl baktığınız önemli rol oynar. Sonuç olarak mutlu olmak da bir karardır.
Bir insanın elinden sahip olduğu özgürlüklerin en sonuncusu dışında her şey alınabilir. İçinde bulunduğu koşullara göre göstereceği tutumu ve gideceği yolu belirleme özgürlüğü. Durumu değiştiremez miyiz?
Eğer size acı veren bir durumu değiştirmek elinizde değil ise o acıyla yüzleşebilmenizi sağlayacak tutumu her zaman seçebilirsiniz. Mutlu ve sağlıklı kararlar çevrenizdekileri de mutlu eder. Bu konuda Karar Verme Teknikleri ve Sağlıklı Karar Vermenin Altın Kuralları başlıklı blog yazıları size yardımcı olabilir.
İstanbul İşletme Enstitüsünde yazılarının yayınlanmasını isteyen konuk yazarlarımız için oluşturulan bilgi kartıdır. Birçok alanda ve disiplindeki yazıları bu hesap üzerinde bulabilirsiniz.