IIENSTITU
AnasayfaBlogİç Denetim Nedir? İç Denetim Süreci Nasıldır?
Nedir?

İç Denetim Nedir? İç Denetim Süreci Nasıldır?

15 Ocak 2020
Bu resim, üzerinde kalem ve kağıtlar bulunan bir masanın yakın çekimini göstermektedir. Kalem beyaz uçlu, siyah ve gümüş renkli bir yazı aletidir. Masanın etrafına dağılmış, bazılarının üzerinde çizgiler olan birkaç kağıt var. Sağ tarafta, birkaç beyaz zarfın üzerine basılmış bir kontrol listesi var. Sağ alt köşede kırmızı bir kumaş ve arka planda siyah kenarlıklı beyaz dikdörtgen bir nesne var. Görüntünün ortasında siyah metinli bir kağıt parçası görülüyor. Masa, sahneyi sıcak bir parıltıyla aydınlatan parlak bir ışıkla aydınlatılıyor.
TerimTanımÖrnek
İç DenetimBir işletmenin hedeflerine ulaşmasını sağlayan, riskleri belirleyen ve yöneten, çalışmaların etkinliğini sorgulayan sürece verilen isimdir.Hem kamu hem özel sektörde, işletmelerin sürekliliğini sağlama ve kuruma değer katma amacıyla uygulanabilir.
Güvenceİç denetimin ana unsurlarından biri olan güvence, organizasyonun etkinliğinin ve verimliliğinin denetlenmesini sağlar.Bir işletmenin ekonomik hedefleri belirlenirken, bu hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığının kontrolü bu süreç tarafından sağlanır.
Danışmanlık Hizmetleriİç denetim sürecinin bir kolu olup, işletmenin başarısını artırmaya yönelik stratejik hedeflerin belirlenmesine yardımcı olur.İşletmenin gelişme ve büyüme planlarının oluşturulması ve uygulanabilirliğinin denetlenmesi sırasında verilen desteklerdir.
İç DenetçiRisk yönetimine ilgili faaliyetleri yapan, değerlendiren ve analiz eden uzmandır.Bir bankanın iç denetçisi, bankacılık işlemlerinde hileli ve hatalı işlemlerin tespitini yapar, maddi kayıpların önüne geçer.
Risk Yönetimiİç denetimin temel fonksiyonlarından biri olup, işletmenin karşı karşıya olduğu ya da gelecekte karşılaşabileceği olası risklerin belirlenmesi ve bu risklerin yönetilmesini hedefler.Yeni bir yatırım planı geliştirilirken, bu planın ne gibi riskleri olduğunu belirlemek ve bu riskleri minimize etmeyi hedeflemek.
İş SüreçleriBir organizasyonun işleyişini sağlayan prosedürler, politikalar ve faaliyetlerdir. İç denetim bu süreçlerin etkinliğini değerlendirir.Müşteri hizmetleri, satış ve pazarlama, muhasebe ve finans, insan kaynakları yönetimi gibi süreçler.
İç Denetim Süreciİşletmelerin faaliyet ve performansını değerlendirmek için uyguladığı düzenli kontrol mekanizması sürecidir.Riskli durumların belirlenmesi, risk yönetiminin planlanması ve iyileştirme stratejilerinin belirlenip uygulanması aşamaları.
TutarlılıkBir işletmenin politikaları, prosedürleri ve iş süreçlerinin birbiriyle uyumlu ve yeknesak olmasıdır. İç denetim bu tutarlılığı kontrol eder. Bir işletmede üretim, dağıtım ve satış süreçlerinin birbiriyle çok uyumlu olması.
Hesap VerebilirlikBir işletmenin faaliyetlerinin, hedeflerine ulaşmada ne ölçüde etkili olduğunu gösteren ve sonuçlarını ölçebilmenin olanağıdır. İç denetim bu ölçümlemeyi sağlar.Ürün geliştirme sürecinde, belirlenen hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığının belirlenmesi, ulaşılmayan hedefler için sebeplerin analiz edilmesi ve iyileştirme stratejilerinin planlanması.
Katma Değerİç denetimin, işletmenin hedeflerine ulaşma sürecini inceleyerek ve iyileştirme önerileri sunarak işletmeye sunduğu ekonomik ve stratejik değer.İş süreçlerinin daha verimli kılınması, maliyet yükünün azaltılması, kinin azaltılması gibi katma değer örnekleri.

Eski Roma tarihinde bir kurumda yapılan tahsilat ve ödemelerin detayları bu konuda görevli kişiler tarafından işinin uzmanı olan bireylere anlatılmıştır. Görevlileri dinleme yoluyla, ilgili konudaki hata ve eksiklikler bulunmaya çalışıldığı için denetim kelimesinin kökeni Latince “duymak” “işitmek” anlamına gelen “auditus” sözcüğüne dayanıyor.

Bir işletmede ekonomik yada ekonomik olmayan faaliyetlerle alakalı olayların önceden saptanmış kriterlere uygun olup olmadığının araştırılması gerekir. Bu amaçla objektif ve ispatlanabilir faaliyetlerin sistematik olarak raporlanması oldukça önemlidir. Bir organizasyonun hedeflerine ulaşmasına aracılık eden kurumsal iletişim, işletme yönetimi ve kurumsal risk yönetimi süreçlerinin daha iyi analiz edilmesi ve geliştirilmesine yönelik değerlendirme faaliyetlerinin toplamına iç denetim adı verilir. İşletmelerin sürekliliğini sağlayıp kuruma değer katacak danışmanlık hizmetlerini kapsar.

İç denetim faaliyetlerinin iki önemli ana unsuru güvence ve danışmanlıktır. Güvence kolu organizasyonun sigortası gibidir. İç denetimin etkinlik ve verimliliğinin tetkik edilmesini sağlar. Danışmanlık kolu ise organizasyonun stratejik hedeflere ulaşmasını sağlayacak yapılandırmanın temelini oluşturur. İç denetim bu iki ana unsurun birleşimiyle işletmelerde  katma değer yaratır.

İç Denetim Süreci

İşletmelerin verimliliğine ve faaliyetlerinin değerlendirilme sürecine ilişkin raporlamaların düzenli bir biçimde yapılmasını sağlayan çeşitli kontrol mekanizmaları vardır. Raporlamaların güvenilirlik derecesiyle ilgili mevzuat, yasa ve prosedürlere uygunluğunun denetlenebilir şeffaflıkta olması gerekir. İşletmenin sürekliliği bu noktada güvencenin sağlanarak sürecin iyi işlemesine bağlıdır.

İç denetim, organizasyon faaliyetlerinin iç kontrol basamaklarıyla değerlendirilmesini sağlar. Bu konuda sistematik ve disiplinli bir şekilde şirket hedeflerine ulaşılmasına yardımcı olur. Organizasyon içerisinde risk oluşturabilecek  yada riskli olan durumların belirlenmesini sağlar. Aynı zamanda tespit edilen risklerin yönetimi ve bunun sonucunda ortaya çıkabilecek hataların engellenmesine yönelik olarak planlanır ve dizayn edilir.

İç denetimin amacı kontrol edilen faaliyet alanlarına ilişkin analiz, değerlendirme, iyileştirme ve yorumlamalar yaparak işletme sorumluluklarının yerine getirilmesini sağlamaktır. İç denetim, risk yönetimini işletme yönetiminin bir fonksiyonu olarak değerlendirirken bir yandan da yönetim yaklaşımının tutarlılığını sorgular ve tavsiyeler verir.

İç denetimi yapan çalışanlar işletme hedefleri dahilinde iç denetim esaslarını belirleyen riske dayalı planları tasarlar ve denetim raporlarına ilişkin sonuçlar oluşturulur. İç denetim süreci dört bölüme ayrılır:

  • Hazırlık aşaması

  • İç Denetimin yürütülmesi

  • Sonuçların raporlanması

  • Sonuçların değerlendirilmesi ve izlenmesi

İç Denetçi Nedir?

Özel sektör yada kamu sektöründeki risk yönetimine ilişkin iç faaliyetlerin etkinliğini izleyip analiz eden, yorumlayan, değerlendiren ve raporlayan uzmanlara iç denetçi adı verilir. Bu uzmanlık alanında çalışan bireyler organizasyon ve kurumların iç denetim yeterliliğiyle iş süreçlerinin tutarlılığı ve performans kalitesinin belirlenmesine ilişkin konularda üst yönetime rapor verirler.

İşletmelerde karmaşıklaşan işlemler ve kurumun büyümesine paralel olarak görev ve sorumlulukların artması sonucunda iç denetçiler şirkette gerektiğinde birden fazla olmak zorundadır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda hileli ve hatalı işlemlerin tespiti noktasında aktif bir sorumluluk üstlenen iç denetçiler, böylece maddi kayıpların ve olası risk taşıyan unsurların önüne geçmektedirler.

İç denetim süreci, iç denetçi tarafından objektif ve sistematik bir biçimde incelenir ve onaylanır. Eksik ve hatalı durumlarla karşılaşılması durumunda yasal prosedürlere uygun soruşturmanın başlatılması konusunda gerekli aksiyonlar alınır. Gerekli değerlendirmeler sonrasında konuyla ilgili yönetimin hesap vermesini destekler.

Ekonomik ve ekonomik olmayan olayları ve durumları konu alan denetimlerle işletme sahibi ile yönetici arasında  ortaya çıkabilecek olası çıkar çatışmalarını önler. İyi bir iç denetçi, bütün işletme birimlerinin işleyişine ve bu konudaki teknik detayların belirlenmesiyle ilgili süreçlere hakimdir. Risk analizlerine dayalı işletmenin yönetim ve kontrol sistemleri değerlendirilir.

Organizasyon kaynaklarının gerekli ve verimli kullanılıp kullanılmadığı konusunda tetkikler yapılır. Yapılan yada yapılacak ödemelerin yasal mevzuat ve işletme politikalarına uygunluğunun tespiti iç denetçi tarafından yapılmaktadır. Bu incelemelerin stratejik hedeflere uygunluğu da ayrıca kontrol edilir. 

Denetim sonuçlarına göre gerekli aksiyonlar alınır ve üst yönetime bu konuda bilgi verilir. Bilgi güvenliği ve gizliliği korunur. Bu amaca ters düşen durumlarda soruşturma açabilir. İç denetçinin görev ve sorumluluklarına ilişkin uygulamalar sürekli olarak güncellenmektedir. Bundan dolayı mesleğe ilişkin gelişmeler iç denetçi tarafından yakından takip edilmelidir.

İç Denetçi Nasıl Olunur?

İç denetçi olabilmek için belli bir fakülte ya da bölümden mezun olma gerekliliği yoktur. Ancak genelde iç denetçi adayları İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi yada Mühendislik Fakültesi lisans programlarından mezun olan kişiler arasından seçilmektedir. Mezun olduktan sonra çeşitli sertifika programlarına katılmanız ve başarılı olmanız gerekiyor. Uluslararası iç denetim enstitüsü tarafından iç denetçilerin uzmanlıklarını ispatlamak amacıyla verilen bilgisayar destekli sertifika olarak adlandırılan ve ücretli olan CIA sertifikasını almalısınız. Ayrıca en az iki yıllık tecrübesi olan birinin yanında çalışma şartı aranmaktadır.

Yüksek lisans mezunuysanız bu durum bir yıllık iç denetim tecrübesine eşdeğer sayılmaktadır. Yani ilgili alanda yüksek lisans diplomanız varsa bir yıllık tecrübeli sayılıyorsunuz. Ayrıca lisans öğrencisiyken CIA sınavına başvuru yapabilir ve başvurunuza kayıtlı olduğunuz üniversiteden alacağınız tam zamanlı öğrenci belgesini ekleyerek indirimli olarak başvurabilirsiniz.

Başkasının yanında çalışmak istemiyorsanız CIA sertifikası almış bir denetçi tarafından sizin adınıza olumlu bir referans verilmesi gerekiyor. İç denetçi olmak isteyen bireyler, genel etik kuralları adı altında belirtilen kuralları bilmek ve bunları kabul etmek zorundadır. Mesleki yaşamını da bu kuralları dikkate alarak devam ettirmesi son derece önemlidir.

Kamu kurumlarında çalışmak istediğiniz takdirde durum biraz daha farklıdır. Maliye Bakanlığına bağlı İç denetim müdürlüğü tarafından belirlenen şartların yerine getirilmesi gerekir. İç denetçi adayı eğitimi verilir ve eğitim sonunda yapılacak sınavda başarılı olunduğu takdirde ilgili aday kamu iç denetçisi sertifikası almaya hak kazanır.

İç Denetim Eğitimiyle İlgili Seçenekler

İyi bir iç denetçi adayının uluslararası geçerliliği olan birçok sertifika alma imkanı var. Bu alanda online eğitim veren birçok kurum bulunmaktadır. İç denetçi alanına uygun olan bireylerin araştırma ve inceleme konusunda sıkılmayacak kişiler olması gerekir. Bu alanda uzmanlaşmak istiyorsanız, öncelikle Enstitü tarafından iç denetim konusunda detaylı olarak verilen ücretsiz eğitime katılabilirsiniz. Bu eğitimde kapsamlı olarak CIA eğitimi sertifikasyon sürecinden iç denetim mevzuatları ve bu alanın geleceği noktaya kadar birçok bilgiye sahip olacaksınız.

Risk tabanlı düşünme eğitimi riskleri azaltma ve bu konuya dair önlemler alınması konusunda size bir fikir verebilir. Ayrıca kurumsal risk yönetimi kavramları öğrenmenizde fayda var.

İç Denetim, Bir işletmenin hedeflerine ulaşmasını sağlayan, riskleri belirleyen ve yöneten, çalışmaların etkinliğini sorgulayan sürece verilen isimdir, Hem kamu hem özel sektörde, işletmelerin sürekliliğini sağlama ve kuruma değer katma amacıyla uygulanabilir, Güvence, İç denetimin ana unsurlarından biri olan güvence, organizasyonun etkinliğinin ve verimliliğinin denetlenmesini sağlar, Bir işletmenin ekonomik hedefleri belirlenirken, bu hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığının kontrolü bu süreç tarafından sağlanır, Danışmanlık Hizmetleri, İç denetim sürecinin bir kolu olup, işletmenin başarısını artırmaya yönelik stratejik hedeflerin belirlenmesine yardımcı olur, İşletmenin gelişme ve büyüme planlarının oluşturulması ve uygulanabilirliğinin denetlenmesi sırasında verilen desteklerdir, İç Denetçi, Risk yönetimine ilgili faaliyetleri yapan, değerlendiren ve analiz eden uzmandır, Bir bankanın iç denetçisi, bankacılık işlemlerinde hileli ve hatalı işlemlerin tespitini yapar, maddi kayıpların önüne geçer, Risk Yönetimi, İç denetimin temel fonksiyonlarından biri olup, işletmenin karşı karşıya olduğu ya da gelecekte karşılaşabileceği olası risklerin belirlenmesi ve bu risklerin yönetilmesini hedefler, Yeni bir yatırım planı geliştirilirken, bu planın ne gibi riskleri olduğunu belirlemek ve bu riskleri minimize etmeyi hedeflemek, İş Süreçleri, Bir organizasyonun işleyişini sağlayan prosedürler, politikalar ve faaliyetlerdir İç denetim bu süreçlerin etkinliğini değerlendirir, Müşteri hizmetleri, satış ve pazarlama, muhasebe ve finans, insan kaynakları yönetimi gibi süreçler, İç Denetim Süreci, İşletmelerin faaliyet ve performansını değerlendirmek için uyguladığı düzenli kontrol mekanizması sürecidir, Riskli durumların belirlenmesi, risk yönetiminin planlanması ve iyileştirme stratejilerinin belirlenip uygulanması aşamaları, Tutarlılık, Bir işletmenin politikaları, prosedürleri ve iş süreçlerinin birbiriyle uyumlu ve yeknesak olmasıdır İç denetim bu tutarlılığı kontrol eder , Bir işletmede üretim, dağıtım ve satış süreçlerinin birbiriyle çok uyumlu olması, Hesap Verebilirlik, Bir işletmenin faaliyetlerinin, hedeflerine ulaşmada ne ölçüde etkili olduğunu gösteren ve sonuçlarını ölçebilmenin olanağıdır İç denetim bu ölçümlemeyi sağlar, Ürün geliştirme sürecinde, belirlenen hedeflere ulaşılıp ulaşılmadığının belirlenmesi, ulaşılmayan hedefler için sebeplerin analiz edilmesi ve iyileştirme stratejilerinin planlanması, Katma Değer, İç denetimin, işletmenin hedeflerine ulaşma sürecini inceleyerek ve iyileştirme önerileri sunarak işletmeye sunduğu ekonomik ve stratejik değer, İş süreçlerinin daha verimli kılınması, maliyet yükünün azaltılması, kinin azaltılması gibi katma değer örnekleri
iç denetim iç denetim süreci iç denetçi risk yönetimi online eğitim sertifika
Parlak bir gülümsemeye sahip yakışıklı bir adam doğrudan kameraya bakıyor. Koyu kahverengi gözleri, kısa koyu kahverengi saçları ve güçlü bir çene hattı var. Beyaz bir tişört giyiyor ve sol kulağında küçük bir küpe var. Yüz ifadesi rahat ve memnun. Çenesinde hafif bir kirli sakal ve yanaklarında birkaç çil var. Yirmili yaşlarının ortalarında görünüyor ve sağlıklı ve mutlu görünüyor.
Gürcan Puy
Blog Yazarı

Finans Uzmanı olan Gürcan Puy 1984 yılında İstanbul'da doğdu. Lisans eğitimini Dumlupınar Üniversitesi İşletme bölümünde, Yüksek lisansını ise Marmara Üniversitesi MBA , Yönetim ve Organizasyon dalında tamamladı. Eğitimi sırasında Örgütsel Davranış ve Yönetim Kuramlarına  ilişkin projeler ve anket çalışmaları yapmıştır.

Benzer Yazılar
Doğru ve faydalı bilgiler sağlama konusunda kararlı olan uzman ekibimizle blogumuzu her zaman yeni makaleler ve videolarla güncelliyoruz. Güvenilir tavsiyeler ve bilgilendirici içerikler arıyorsanız, blog sayfamıza mutlaka göz atın.
Bu görüntü, elinde kalem ve hesap makinesi tutan bir kişiyi göstermektedir. Kişi yüzü öne dönük ve doğrudan kameraya bakıyor. Hesap makinesi sağ elinde, kalem ise sol elindedir. Kalem siyah veya koyu mavi bir kalem, hesap makinesi ise siyah kasalı basit bir hesap makinesidir. Kişi açık mavi bir gömlek giymektedir ve yüzü saçları tarafından kısmen gizlenmiştir. Arka planda bir belgenin üzerinde bir büyüteç vardır ve ön planda kişinin elinin bulanık bir görüntüsü görülebilir. Arka planda bir kağıdın yakın çekimi de görülebiliyor. Kişi önündeki kaleme ve hesap makinesine odaklanmıştır ve arka plan hafifçe odak dışıdır.
Meslekler

İç Denetim Müdürü Nedir? Ne İş Yapar?

13 Temmuz 2021
Bu resim, üzerinde kalem ve kağıtlar bulunan bir masanın yakın çekimini göstermektedir. Kalem beyaz uçlu, siyah ve gümüş renkli bir yazı aletidir. Masanın etrafına dağılmış, bazılarının üzerinde çizgiler olan birkaç kağıt var. Sağ tarafta, birkaç beyaz zarfın üzerine basılmış bir kontrol listesi var. Sağ alt köşede kırmızı bir kumaş ve arka planda siyah kenarlıklı beyaz dikdörtgen bir nesne var. Görüntünün ortasında siyah metinli bir kağıt parçası görülüyor. Masa, sahneyi sıcak bir parıltıyla aydınlatan parlak bir ışıkla aydınlatılıyor.
Nedir?

İç Denetim Nedir? İç Denetim Süreci Nasıldır?

15 Ocak 2020
Bir kişi bir hesap makinesine büyüteç tutuyor ve cihaza yakından bakıyor. Hesap makinesi bir masanın üzerine düz bir şekilde yatırılmış ve büyüteç onun üzerinde tutulmaktadır. Büyüteç merceği gibi kişinin elleri ve kolları da görünmektedir. Hesap makinesinin birkaç düğmesi ve tuşu görünür durumdadır ve kişi bunları dikkatle incelemektedir. Büyüteç hesap makinesinin belirli bir alanına odaklanmış ve kişi belirli bir şey arıyor gibi görünüyor. Hesap makinesinin etrafındaki masa nettir ve görüntünün arka planı odak dışıdır.
Meslekler

İç Denetim Uzmanı Nedir? Ne İş Yapar?

13 Temmuz 2021
Bu plan şeması beyaz zemin üzerine siyah bir metinden oluşmakta ve metin resmin ortasında yer almaktadır. Buna ek olarak, metnin altında, hafifçe merkezin dışında kalan ve görüntünün solundan sağına doğru uzanan siyah bir çizgi çizimi bulunmaktadır. Metin büyük puntolarla yazılmış, çizgi ise bir dizi küçük çizgiden oluşuyor ve karmaşık bir tasarım yaratıyor. Resmin tamamı dikdörtgen bir kenarlık içinde çerçevelenmiş, metin ve çizim çerçevenin çoğunu kaplıyor. Resimde bir plan şeması açıkça görülüyor ve muhtemelen planlama veya düzenleme için kullanılıyor.
İtibar Yönetimi

Kurumsal Yönetim Prensiplerinde Postmodern İç Denetim

16 Ağustos 2020